دستاوردهای سینمای هنر و تجربه

به گزارش جی پلاس، صدها فیلم مهم تاریخ سینمای ایران که دارای ارزش‌های هنری و تجربی بوده‌اند به دلیل فقدان عوامل و شاخص‌ها و جاذبه‌های اقتصادی از چرخه نمایش سینماها حذف و یا به بدترین نحو ممکن در صورت نمایش در سینماها، تحقیر و سرکوب شده‌اند. پس از تجربه‌های ناموفق در راه‌اندازی گروهی سینمایی برای نمایش فیلم‌های دارای مخاطب محدود و خاص در اواخر دولت هشتم (گروه سینمایی آسمان باز در ۱۳۸۳)، اواسط دولت نهم (گروه سینمایی مخاطب خاص در ۱۳۸۶) و اواسط دولت دهم (گروه سینمایی مخاطب خاص در ۱۳۹۰) و سرانجام در دولت یازدهم (سال ۱۳۹۲) برای پاسخ به نیاز سینمای ایران و با توجه به ضرورت‌های حاصل از تحولات تکنولوژیک و فرهنگی در سطح جهانی و ملی، برای نمایش این دسته از فیلم‌ها «گروه سینمایی هنر و تجربه» شکل گرفت. 

رییس سازمان سینمایی کشور براساس درک این ضرورت به شورای سیاست‌گذاری این گروه سینمایی ماموریت داد تا به صورت جدی، راهکارهای اصولی و منطقی و کارشناسی برای این مطالبات خیل عظیم فیلمسازان نوگرا و جوان را بیابد تا ضمن ضمانت تداوم فعالیت این گروه سینمایی تاثیرگذار در حوزه نمایش، در زمینه جذب مخاطبانی دارای عطش برای دیدن فیلم‌های متفاوت بر پرده سینما نیز روش‌هایی را مشخص و اجرا کند.

پس از شش ماه مطالعه، تحقیق و مذاکره با برگزاری جلسات متعدد و مستمر با فعالان حوزه سینمای هنر و تجربه، از ۱۳ مهر ۱۳۹۳ گروه سینمایی هنر و تجربه با چهار سالن سینما در تهران (آزادی، کوروش، خانه هنرمندان و موزه سینما) و یک سالن در پردیس سینمایی هویزه مشهد، برنامه نمایش منظم فیلم‌ها را آغاز کرد و پس از گذشت ۲۸ ماه از این فعالیت، اکنون به صورت ثابت فیلم‌ها در شیراز، اصفهان، کرج و بابل و به صورت سانسی در تبریز، اهواز، گرگان، سنندج، ایلام، یاسوج و کاشان فیلم‌های گروه هنر و تجربه نمایش داده می‌شوند. 

طی این مدت با جذب حدود ۶۰۰ هزار مخاطب در ۱۵۰۰ صندلی از سینماهای متعلق به این گروه سینمایی (از مجموع ظرفیت ۱۳۰ هزار صندلی سینماهای کشور) توانسته تجربه موفقی از پاسخ به مهم‌ترین مطالبات سینمای ایران را طی چند سال گذشته به اجرا گذارد و امید است این نهال با همیاری و همکاری حاکمیت، دولت، صنوف سینما و مخاطبان فعال این سینمای «پایه‌ای و مهم» ماندگار و تبدیل به درختی تنومند شود.

تأثیرها و دستاوردهای محسوس و غیرمحسوس

تأثیرها و دستاوردهای محسوس و غیرمحسوس فعالیت گروه سینمایی هنر و تجربه طی این سه سال گذشته را می‌توان چنین خلاصه کرد:
1- افزایش سطح امنیت ملی با تزریق امید به زندگی و کار در میان فیلمسازان جوان نوگرا و تجربی. 2- تصحیح نگرش جهان به سیاست‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با نمایش فیلم‌های هنری و تجربی که سال‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی سینمای ایران و محدودیت سالن‌های سینما، امکان نمایش نداشته‌اند و در رسانه‌ها عدم نمایش به معنای «سانسور حاکمیت» تعبیر شده‌اند.
3- ایجاد و رونق کسب ‌و کار خرد در حوزه فرهنگ و هنر و بالاخص سینمای ایران که یکی از مهمترین مولفه‌های شکل‌گیری صحیح اقتصاد درون‌زا و اقتصاد مقاومتی است.
4- افزایش اشتغال در سطح کشور با به رسمیت شناخته شدن سینمای هنر و تجربه و اشتغال هزاران نفر از گروه‌های فیلمساز در سراسر کشور.
5- ایجاد تنوع در فیلم‌های روی پرده و جذب حداقلی مخاطبان جدید به سینمای ایران و بازگشت مخاطبانی که سال‌ها به دلیل همان عدم تنوع فیلم‌های روی پرده از سالن‌های سینما قهر کرده بودند.
6- افزایش سطح کیفی حوزه «نقد» در سینمای ایران با نمایش فیلم‌های متعلق به گرایش سینمای هنر و تجربه.
7- افزایش شاخص‌های اقتصادی سینمای ایران توسط سینمای هنر و تجربه با شفاف‌تر شدن انتخاب مخاطبان در حوزه نمایش فیلم‌ها با آدرس‌دهی سینماهای اختصاصی این گروه سینمایی.
8- پاسخ به مطالبات سینماگران سینمای مستند برای نمایش فیلم‌های مستند بر پرده سینما پس از چند دهه.
9- ایجاد الگویی منحصربه‌فرد در سطح خاورمیانه و آسیا برای توجه به سینمای هنری و تجربی با توجه به فقدان چنین تجربه‌ای در این حوزه جغرافیایی، که حتی در بسیاری از کشورهای غربی نیز وجود ندارد.
10- تربیت طبیعی سینماگران آینده سینمای ایران در مواجهه منطقی با مخاطبان جهت ارتقای کیفی سطح نیروی انسانی آینده سینمای ایران در چرخه نمایش فیلم‌های نوآمدگان در سینماهای کشور.
11- کاسته شدن بار اکران فیلم‌های هنری و تجربی (که به شکل طبیعی و مانند همه جای دنیا تماشاگر انبوه ندارند) از دوش ساز و کار اکران سینمای حرفه‌ای که منجر به افزایش کارآیی سینمایی بدنه در عرصه اکران می‌شود.
12- بالارفتن سطح کیفی طراحی مواد تبلیغاتی و اطلای رسانی فیلم های سینمایی بنحوی که پس از چند دهه فیلم‌های سینمایی توانستند از طراحی سلیقه ای و فاقد نگاه بصری هنری به سمت طراحی های هنری و استاندارد رفته و باعث ورود طیف جدیدی از طراحان خوش سلیقه و با ذوق به سینمای ایران گردد و باعث افزایش سطح ذوق بصری مخاطبان شود.

فیلمهای کوتاه در طول هفته تنها یک نمایش دارند و به نوعی رفتارمان سینما تکی است، ولی با نمایش سینماتکی برای سینمای مستند موافق نیستم، چون طی ۳ سال گذشته نمایش فیلمهای مستند نشان داده است که می تواند با برگشت سرمایه مواجه شود و قطعاً تا رسیدن به وضعیت مطلوب نیازمند صبر و ممارست در حوزه ذائقه سازی هستیم و قرار نیست ظرف ۳ سال یک مطالبه ۱۰۰ ساله را پاسخ دهیم. بذر کاشته شده در زمین فرهنگ و هنر بیش از ۱۰ سال زمان نیاز دارد تا جوانه زند.

نحوه تخصیص بودجه گروه هنر و تجربه در بخش سالن سازی و بهره برداری از پتانسیل نمایشی آن

ما هزینه سالن سازی در بودجه هنر و تجربه نداریم و طبیعتاً اگر شهری بخواهد به سینمای هنر و تجربه سرویس دهد، قاعدتاً به دلیل فقدان توجیه اقتصادی در طول روز چند سانس به این سینما خدمات خواهد داد و بقیه سانس ها را به سینمای اکران اختصاص می دهد. مثل سینمای هنر و تجربه بابل و کرمان که از ظرفیت ایجاد شده برای هنر و تجربه سینمای اکران هم بهره مند می شود. البته باید از موسسه سینماشهر بابت تجهیز این سینماها تشکر کرد.

دولت امکان هرگونه تاسیس موسسه را به دلیل مجموعه قوانین حاکم بر وزارتخانه ها ندارد و هنر و تجربه به دلیل نوع کارکرد خود چاره ای نداشت که به صورت خصوصی در ادامه فعالیت خود اقدام کند و به جز دو سال اول که توسط سینماشهر حمایت می شدیم، از سال گذشته به عنوان یک موسسه غیرانتفاعی تحت نظارت مالی سازمان سینمایی فعالیت می کنیم. این موسسه می تواند الگوی مناسبی برای به کارگیری ظرفیت های خارج از دولت مطرح شود تا دولت بیش از گذشته حجیم و فربه نشود و بتواند به وظایف نظارتی خود و نه وظایف اجرایی به درستی عمل کند.

پرسش پایانی این است که مگر همه فیلم های دارای پروانه ساخت از سینمایی قوی هستند؟ شورای سیاستگذاری هنر و تجربه هر فیلمی را بدون در نظر گرفتن پروانه ساخت ارزیابی می کند و فیلم نهایتاً مورد پذیرش یا عدم پذیرش قرار خواهد گرفت. از مجموع ۵۰۰ فیلم بازبینی شده طی سه سال گذشته، بیش از ۳۰۰ فیلم از گردونه نمایش این سینما خارج شده است و تنها ۲۰۰ فیلم برای نمایش انتخاب شده اند که نیمی از فیلم ها دارای پروانه ساخت سینمایی و بقیه ویدیویی هستند و طبیعتا فیلم ضعیف هنر وتجربه ای با هر دو پروانه داریم و نمی توانیم ادعا کنیم که همه فیلم ها قوی هستند و اگر سینمای اکران سراسری چنین قولی داد، ما هم به همین قول وفادار خواهیم بود. فیلم ضعیف در همه جای دنیا در اکثریت است و اگر به غیر از این بود که فرق دوغ و دوشاب مشخص نمی شد!