انتقاد مستندساز "انحصار ورثه": چرا تصویری که از "شهید آوینی" بازتاب داده اند با تصویر مستند فرق می کند؟!

محمد علی شعبانی در پاسخ به اینکه آیا از ابتدا قصد داشته است که مستند «انحصار ورثه» را با دیدگاهی متفاوت از آنچه درباره‌ی شهید آوینی تاکنون مطرح شده است،بسازد؟ گفت:نه لزوما‍! من وقتی می‌خواهم فیلمی را بسازم تمام تلاشم را انجام می‌دهم که فیلم مستقلی باشد پس به شکل طبیعی مجبور می‌شوم به عنوان فیلم‌ساز به قولی از اول چرخ را اختراع بکنم.

او ادامه داد: از ابتدا قصد نداشتم که شخصیت متفاوتی از آنچه درباره‌ی شهید آوینی می‌بینیم را ارایه کنم بلکه سعی کردم،یافته‌ای را که خودم بدان رسیدم را با مخاطبان به اشتراک بگذارم بنابراین بقیه چیزها از جمله برخی بازتاب‌ها به این مستند،فرامتنی است و مساله من فیلم‌ساز نبوده و نیست.

این مستندساز معتقد است: در اینجا حرف نو زدن یک جور تابو شکنی است،در حالیکه هیچ کس نمی‌پرسد که 22 سال از شهادت آوینی گذشته است و مدعیان شهید آوینی باید پاسخگو باشند که چرا تصویر که از آوینی بازتاب داده‌اند با این تصویر فرق می‌کند؟! البته من در مستند «انحصار ورثه» تمام تلاشم را انجام دادم که روایت هر دو بخش را داشته باشم.

او در پاسخ به چگونگی دسترسی به آرشیوی که در مستند «انحصار ورثه» به آن پرداخت شده است، گفت: به هرحال دوستی پدرم با شهید آوینی و در کنار آن کمک‌های خانواده این شهید در ارایه برخی تصاویر و گردآوری منابع که از سال 82 آنها را جمع آوری کردم در شکل‌گیری این مستند نقش داشته است

این کارگردان خاطرنشان کرد: این تایم طولانی تحقیق برای این مستند باعث شد که آنقدر مجموعه و آرشیو داشته باشم که فقط از 10 درصد از آنها در کارم بهره ببرم چون نمی‌خواستم حتما همه چیز را بگویم. تاکیدم این بود که وقتی همه چیز را داریم،قرار نیست از همه آنها استفاده کنیم و در نهایت یکی از مصائب بزرگم این بود که خودم تدوین‌گر کار بودم و با وجود این همه آرشیوی که داشتم، کار را در انتخاب برایم سخت می‌کرد.

شعبانی در پاسخ به اینکه ارزیابی‌اش از جشنواره‌ی فیلم فجر پیش‌رو و وضعیت نمایش مستندها چیست؟گفت:چند وقتی است که از نقد می‌ترسم چون احساس می‌کنم،هر چه نقد می‌کنیم برعکس آن عمل می‌شود.

او  در عین حال تاکید کرد: هم اینکه جشنواره‌ی فیلم فجر به مستند توجه کرده است،خیلی خوب است به هرحال جشنواره‌ی فیلم فجر،جشنواره‌ی سینمای بلند و اکران است.

او در عین حال گفت: به هرحال خوب می‌دانیم در سال‌های اخیر با همه احترامی که برای سینمای بدنه قائل هستم باید تاکید کنم که سینمای مستند از لحاظ مخاطب پیش رو بوده است.

کارگردان مستند «انحصار ورثه» معتقد است: اما آنچه به نظرم در این میان اهمیت دارد و مسوولان جشنواره‌ی فیلم فجر باید بدان توجه کنند،این است که تبلیغات سینمای مستند در جشنواره‌ی فجر به اندازه نمایش دانشگاهی یک فیلم هم نیست،در حالی که باید بیشتر باشد و بیشتر تمرکز آنها باید بر این باشد که مستند را مردم ببینند.

او ادامه داد: درست است که ما به عنوان فیلم‌ساز برخلاف دیگر جشنواره‌های دنیا،فیلم‌مان را به رایگان در اختیارشان گذاشتیم و مشکلی هم در این زمینه نداریم که در سطح کشور و در سانس‌های مختلفی آن را نمایش بدهند اما ای کاش در زمینه تبلیغات بیش از این تلاش کنند و به قولی یک مقدار از زینت المجالس بودن مستند را دربیاورند.

شعبانی در پایان گفت: هیچ وقت  در زندگی سینمایی‌ام، دنبال سر و صدا راه انداختن نبودم اما فیلم‌هایم از جمله «انحصار ورثه» ناخواسته دچار شرایطی شدند که کاملا فرامتنی است و به فضای فرهنگی برمی‌گردد. وقتی حرف نو و جدیدی مطرح می‌شود،اینگونه اتفاقات در این جامعه بوجود می‌آید بنابراین همه را دعوت می‌کنم که به تماشای این فیلم بیایند.

او در پایان اظهار امیدواری کرد: فضای فرهنگی بگونه‌ای پیش برود که ما از فضای تک قطبی خارج شویم و به سمت تضارب آرا برویم.

مستند «انحصار ورثه» به تهیه‌کنندگی محمدعلی شعبانی و حسین افشار ساخته شده است که جایزه‌ی ویژه شهید آوینی جشنواره‌ی حقیقت را گرفت، این مستند درباره‌ی مرتضی آوینی است و دست‌اندرکاران آن این مستند درباره‌ی آن نوشته‌اند:«مرتضی آوینی که بود و چگونه تبدیل به بزرگترین برند فرهنگی انقلاب اسلامی شد.»

منبع: ایسنا