وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شامگاه پنج‌شنبه ۱۱ شهریورماه با حضور در برنامه «شهر فرنگ» در مورد چشم‌اندازهای حوزه فرهنگ و هنر در دولت سیزدهم سخن و به برخی شایعات پاسخ گفت.
جی پلاس، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به اولین پرسش در مورد مسائل مطرح شده مبنی بر بیگانگی وی با حوزه فرهنگ در برنامه «شهرفرنگ» گفت: بنده یک سابقه ۲۳ ساله حضور در فضای فرهنگ و هنر دارم و طبیعتاً با این حوزه بیگانه نیستم و نگاه من اساساً غیر کارشناسی نیست، البته انتقاد و تنوع نگاه افراد به موضوعات را می‌پذیرم و تلاش بنده و همکارانم بر این است که فضای گشادگی و انبساط حوزه فرهنگ و هنر را تامین کنیم.
وی در مورد اینکه در حوزه فرهنگ دچار ابتذال هستیم، خاطرنشان کرد: حوزه فرهنگ و هنر پاک و مقدس است و شکی در آن نیست، در عصر جدید ما با یک هنر مدرن همانند سینما، تئاتر و … روبرو هستیم، اما در تاریخ ایرانی اسلامی ما همیشه شاهد یک قدمت تاریخی در امر فرهنگ و هنر هستیم که کاملاً مقدس و پاک است، خوشبختانه این تقدس و تبرک حوزه فرهنگ و هنر که در کشور ما وجود داشته به حوزه فرهنگ مدرن هم تزریق شده و البته ممکن است در این دوره در بخش‌هایی آسیب‌هایی وارده شده باشد که قابل حل است اما در مجموع نمی‌توان چنین شائبه‌ای را در مورد فرهنگ و هنر ایرانی تصور کرد.
به دنبال تقویت آموزش‌های هنری هستیم
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره سفر استانی خود به اصفهان و اعلام برنامه کوتاه مدت برای کاهش آسیب‌های ناشی از کرونا برای اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه گفت: در آغاز این سفر به یکی از هنرستان‌های اصفهان که در سال ۱۳۱۵ افتتاح شده سر زدیم، در همین راستا استاد فرشچیان پیام داده بود که از هنرستان‌ها حمایت کنیم و هدف ما هم از رفتن به این هنرستان حمایت از بحث آموزش‌های هنری بود.
اسماعیلی یادآور شد: اصفهان یکی از پایتخت‌های فرهنگ و هنر ایران زمین است، در همین سفر که به مناسبت هفته دولت تدارک دیده شده بود، از برنامه کوتاه مدت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه خبر دادیم، در این برنامه گام اول ما واکسیناسیون هنرمندان است که بدون محدودیت سنی برای تمام هنرمندان این امر محقق خواهد شد. از طرفی دیگر بسته‌های حمایتی را در نظر گرفتیم که تلاش ما بر این است که بتوانیم آن را در ستاد کرونا به تصویب برسانیم.
وی افزود: خوشبختانه درباره بسته‌های حمایتی، رئیس محترم جمهور هم نظر مساعد داشته و حمایت همه‌جانبه خود را اعلام کرده است، در این بسته حمایتی یک سری کمک‌های بلاعوض و همچنین تسهیلات با سود کم را خواهیم داشت، از این رو کسانی که هنر کارت دارند از این بسته حمایتی بهره خواهند برد و سعی ما بر این است که یک بسته کامل ارائه کنیم. هفته گذشته در شورای معاونان از معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارتخانه خواستیم این کار را به پیش ببرند و همکاران ما تا سه‌شنبه هفته جاری طرح را کامل کردند و روز چهارشنبه هم در جلسه‌ای با حضور آقای رئیسی مورد بررسی قرار گرفت.
وظیفه ما جلب اعتماد هنرمندان است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در رابطه با جلب اعتماد هنرمندان نیز تصریح کرد: هنر حاکمیت باید این باشد که اعتماد همه مردم را جلب کند و در حوزه فرهنگ این امر مضاعف است زیرا هنرمندان روحیه لطیفی دارند، من و همه همکارانم وظیفه داریم فضای اعتماد عمومی را بین دولت و مردم به ویژه هنرمندان ایجاد کنیم.
دسترسی عادلانه به فضای هنری را برای همه کشور فراهم می‌کنیم
اسماعیلی درباره وعده خود در مجلس مبنی بر مبارزه با ویژه‌خواری، بی‌عدالتی و فساد اقتصادی، گفت: عدالت در هنر باید در همه کشور اجرا شود زیرا فرهنگ و هنر مختص تهران نیست. ما هنرهای فراموش شده در بسیاری از اقوام داریم، به همین منظور تلاش ما بر این است که دسترسی عادلانه به فضای هنری را برای همه کشور فراهم کنیم. نباید بگذاریم گلوگاه‌هایی ایجاد شود که منشاء فساد است.
وی ادامه داد: برای نمونه درباره موضوع هنرستان‌ها و آموزش‌های هنری سعی داریم در هر استان و شهرستان یک هنرستان پسرانه و دخترانه داشته باشیم تا فضای رشد هنر فراهم شود، در واقع هنرستان‌ها مخصوص تهران نیست و این امکان باید برای سایر استان‌ها هم فراهم شود، همچنین فضای اشتغال نیز باید فراهم شود، ضمناً جشنواره‌های استانی را باید ایجاد کنیم تا امکان رشد کارهای هنری در حوزه هنرهای نمایشی، سینمایی، موسیقی و … شکل بگیرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: دولت وظیفه احیا و تسهیل‌گری دارد، رهبر معظم انقلاب نیز در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری فرمودند «همه کارهای دولت باید پیوست عدالت داشته باشد» و فرهنگ هم از این امر مستثنی نیست و باید همه استان‌ها از یک فضای یکسان فرهنگی و هنری بهره ببرند.
اسماعیلی اضافه کرد: تلاش ما بر این است که سند تحول اقتصاد فرهنگی را نهایی کنیم، بخش قابل توجهی از هنرمندان ما احساس نارضایتی دارند زیرا معتقدند که امکان نمایش و حضور در صحنه را ندارند و این یعنی حلقه‌های محدودی وجود دارد که امکان کار برای دیگران را سلب می‌کند، باید به همه اصحاب فرهنگ و هنر احترام گذاشت، بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر باید ابزار بروز هنر خود را داشته باشند.
تعطیلی اصناف و خانه‌های سینما، تئاتر و موسیقی صحت ندارد
وی در مورد رابطه خود با اصناف خانه موسیقی، سینما و تئاتر گفت: در زمان اخذ رای اعتماد با مدیران خانه تئاتر، سینما و موسیقی جلسه گذاشتم و سخنان این تلاشگران عرصه هنر را شنیدم، دقیقاً زمانی که گلایه‌ها از برنامه پیشنهادی ما وجود داشت این جلسه برگزار شد و شائبه‌ها از بین رفت، البته شخصاً تلاش کردم بدون حاشیه از این گلایه‌های به وجود آمده عبور کنم و در عمل به هنرمندان برنامه‌ها را تبیین کنم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هرگونه تعطیلی اصناف و خانه‌های سینما، تئاتر و موسیقی را رد کرد و افزود: ما در برنامه پیشنهادی یک بخش با عنوان گزارش وضعیت موجود و در بخش دیگر برنامه‌های پیشنهادی را داشتیم و آن گزارش وضعیت موجود برای شفاف‌سازی نمایندگان بود تا بدانند در چه وضعیتی قرار داریم و برنامه ما برای آنها چه خواهد بود.
اسماعیلی در رابطه با ناامنی بازار محصولات فرهنگی هنری خاطرنشان کرد: در حوزه آثار نمایشی این امر کاهش پیدا کرده و اپلیکیشن‌ها و VODها کمک کرد تا جذابیت باندها و سارقان آثار هنری از بین برود و مردم با یک دسترسی آسان و هزینه کم آثار خوبی را ببینند، اما در حوزه نشر همچنان سرقت ادبی وجود دارد، گاهی یک کتاب برجسته می‌شود و به محض دیده شدن همان کتاب را فوراً تکثیر می‌کنند و حق ناشر و مولف را هم نمی‌پردازند و تلاش ما در این حوزه بر این است که از این اتفاقات جلوگیری کنیم.
برای نمونه ساختار معاونت مطبوعاتی یا معاونت هنری کاملاً عوض شده است، فناوری‌های نوین امروز در عرصه‌های مختلف ورود کرده است و از این رو ساختار یک مجموعه هوشمند باید با تغییرات تحولی خود را تنظیم کند تا عقب نیفتدوی در مورد تغییر در ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا چابک‌سازی این وزارتخانه گفت: در این راستا با ۲ موضوع متضاد روبرو هستیم، از یک سو اصحاب فرهنگ و هنر علاقه ندارند چیزی از این وزارتخانه کم شود و یک علقه سازمانی دارند و این وزارتخانه را خانه خود می‌دانند، از طرفی چابک سازی در برخی بخش‌ها نیاز است اما ما نمی‌خواهیم حوزه قلمرو را از بین ببریم، برخی از معاونت‌ها از نظر ساختار و اهداف دچار تغییر شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: برای نمونه ساختار معاونت مطبوعاتی یا معاونت هنری کاملاً عوض شده است، فناوری‌های نوین امروز در عرصه‌های مختلف ورود کرده است و از این رو ساختار یک مجموعه هوشمند باید با تغییرات تحولی خود را تنظیم کند تا عقب نیفتد، اگر ما تغییرات را ایجاد نکنیم حوزه فرهنگ و هنر از تحولات جدید عقب می‌ماند و از این رو در برنامه‌های تحولی ما چابک‌سازی ساختاری متناسب با فناوری‌های نوین دیده شده است و امیدواریم در این حوزه اتفاقات خوبی رخ دهد.
اسماعیلی تاکید کرد: در حال حاضر یکی از اولویت‌های ما آماده‌سازی همین برنامه تحولی است که پیش از حضور در این وزارتخانه مجموعه قبل کار را آغاز کرده بود و خوشبختانه در حوزه دیجیتال کارهای خوبی را انجام داده بودند، البته نواقصی هم وجود دارد که برطرف می‌کنیم و هدف ارتقاء ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و به همین منظور هم‌افزا با برنامه‌های قبلی به پیش می‌رویم.
وی یادآور شد: به دنبال تغییرات ساختاری در مدیریت ادارات کل استانی هستیم، در مجلس شورای اسلامی بسیاری از نمایندگان به موضوع ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره داشتند، البته سهم حوزه فرهنگ و هنر از نظر بودجه مناسب نیست، به همین منظور برخی از ادارات کل ما در شهرهای مختلف کشور با حداقل نیرو و بودجه کم اداره می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: بخش عمده‌ای از فعالیت‌های ما به صورت سامانه‌ای جلو رفته و سعی ما براین است این مسیر را با کمترین هزینه طی کنیم و عدالت در حوزه فرهنگ و هنر اجرا شود.
جشنواره‌ها محلی برای دیده شدن هنرمندان و رشد حوزه فرهنگ و هنر است
اسماعیلی در مورد اینکه آیا جشنواره‌ها به علت هزینه‌های گزاف حذف می‌شوند، گفت: جشنواره فلسفه و ماهیتش این نیست که به خاطر هزینه بخواهیم با آن اینگونه برخورد کنیم، بسیاری از جشنواره‌ها محلی برای دیده شدن هنرمندان و رشد حوزه فرهنگ و هنر است، من با این نظر مخالف هستم، اینکه تغییرات یا ادغام‌هایی در جشنواره‌ها صورت بگیرد منطقی است اما تعطیلی نخواهیم داشت، با تغییرات و ادغام‌ها اسراف مالی کم می‌شود اما در عین حال کارهای فرهنگی هنری به خوبی پیش می‌رود.
وی بالا بردن کیفیت جشنواره‌ها را یکی از برنامه‌های این دوره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به منظور گسترش فرهنگ و هنر و به مثابه یک فرصت برای این حوزه قلمداد کرد.
باید به سمت ملی شدن صنعت نشر برویم
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره امکان تعدیل قیمت کاغذ گفت: باید به سمت ملی شدن صنعت نشر برویم، در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد اقلام ما از جمله کاغذ، فیلم و زینک، جوهر و دستگاه‌های تکثیر و دیجیتال وارداتی است، ما می‌توانیم جلوی تورم این اقلام را بگیریم و اگر ملی‌سازی صنعت نشر رخ دهد و در داخل کشور بخشی از این فضا را با وزارت صمت، شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها ایجاد کنیم به ثبات خواهیم رسید و از نوسان‌ها جلوگیری می‌شود، در حال حاضر اگر با این شرایط به پیش برویم در ماه‌های آینده در این حوزه از جمله کاغذ با مشکل روبرو خواهیم بود.
اسماعیلی از گلایه برخی از فعالان عرصه چاپ مبنی بر سخت‌گیری‌های قوانین و آئین‌نامه‌ها خبر داد و گفت: بخش عمده‌ای از مشکلات در آئین‌نامه‌ها و قوانین است، ما آنچه را به آئین‌نامه‌ها مربوط می‌شود حل خواهیم کرد و آنچه در حوزه قوانین باشد را نیز با اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در میان گذاشته و بررسی و در صدد رفع آنها تلاش خواهیم کرد.
آرایش ما در حوزه رسانه منفعل است
وی در رابطه با مهم‌ترین نیاز امروز رسانه‌ها تصریح کرد: یکی از حوزه‌هایی که بنده خیلی در آن کار کردم حوزه رسانه بوده است. از این رو در این حوزه به عنوان کارشناس رسانه حرف می‌زنم، آرایش ما در حوزه رسانه منفعل است، وقتی هشتگ‌ها و ترندها را در رسانه‌ها می‌بینیم ضعف رسانه‌ای ما دیده می‌شود، رهبر معظم انقلاب در جلسه تنفیذ به آرایش رسانه‌ای اشاره کردند و ما باید در این حوزه آموزش و تربیت نیروی انسانی و استفاده از فناوری‌های نوین را در دستور کار قرار دهیم. درواقع آرایش رسانه‌ای ما از رویکرد پدافندی به رویکرد آفندی تغییر کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: در امر رسانه باید فضای رشد به جوانان بدهیم، فعالان ما در حوزه رسانه نسبت به همسایگان بالاتر هستند ولی نسبت به تراز جهانی ضعف‌هایی داریم، بعضی از خبرنگاران و عکاسان ما درآمد بسیار پایین دارند و باید از جامعه رسانه‌ای دفاع کرد.
اسماعیلی در رابطه با اینکه فرهنگ و هنر سیاست زده است، خاطرنشان کرد: بخشی از فرهنگ و هنر سیاست‌زده است، گاهی در انتخابات و فضاهای سیاسی شاهد این موضوع هستیم، اینکه گاهی حس می‌کنیم که استفاده ابزاری از اهالی فرهنگ و هنر می‌شود خوب نیست، زیرا اصحاب فرهنگ و هنر گرامی هستند و باید به آنها احترام گذاشت.
برنامه‌های جدید نیازمند نیروهای تازه نفس است
وی در رابطه با تغییر معاونان و مدیران این وزارتخانه نیز افزود: ما جلساتی را با معاونان و مدیران فعلی داشته‌ایم، برخی از مدیران از خستگی و فشارهایی که در چهارسال گذشته داشتند صحبت کردند و خودشان داوطلب برای رفتن هستند اما ما از همکاری آنها استقبال می‌کنیم، البته برنامه جدید نیاز به افراد جدید هم دارد، در این میان برخی از مدیران فعلی با این برنامه‌ها همراه هستند و از سایرین نیز خواسته‌ایم تا لحظه‌ای که هستند حداکثر تلاش خود را بکنند.
موسیقی گوش می‌کنم و فیلم زیاد می‌بینم
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا شما موسیقی گوش می‌دهید گفت: بله موسیقی بخشی از سبک زندگی همه ما است، اغلب در ماشین گوش می‌کنم و حتی چندی پیش به دنبال یک موسیقی نوستالژیک از استاد قره‌باغی بودم که به سختی آن را پیدا کردم. البته خواننده‌های جوان ما نیز بسیار توانا و خلاق هستند.
اسماعیلی در مورد آخرین فیلمی که دیده بود گفت: من فیلم زیاد می‌بینم، چون در صدا و سیما هم مدیرکل نظارت بودم بسیار فیلم نگاه می‌کردم، البته سینما به خاطر اپیدمی کرونا با محدودیت‌ها و تعطیلی‌هایی همراه بود و سعی کردم در این شرایط سخت از طریق پلتفرم‌ها فیلم ببینم و آخرین فیلم سینمایی که دیدم فیلم آقای مجید مجیدی بود.
یکی از برنامه‌های ما تقویت حوزه پویانمایی است
وی خاطرنشان کرد: البته به همراه فرزند خود انیمیشن هم نگاه می‌کنم و یکی از برنامه‌های ما در حوزه پویانمایی است و به دنبال تقویت و حمایت از این حوزه هستیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد رابطه خود با کتاب و شعر تصریح کرد: آخرین کتاب من هفته پیش برای چاپ آماده شد و با کمک مجموعه همکارانم در چاپ دانشگاه تهران کار به پیش رفته است، به حوزه شعر نیز علاقمند هستم و حتی عموی بنده یکی از شاعران برجسته منطقه ما است و تندیس وی در میدان شهر نصب شده است.
اسماعیلی در پایان در مورد پیام علی نصیریان به وی گفت: بلافاصله بعد از این پیام با وی تماس گرفتم و ابراز تشکر کردم، وی یکی از شخصیت‌های برجسته هنر کشور ما هستند، آقای نصیریان تنها بازمانده از نسل اساتیدی همچون جمشید مشایخی، عزت‌الله انتظامی، داوود رشیدی، محمدعلی کشاورز است که باید از حضورشان بیشتر بهره ببریم که متاسفانه کرونا امکان دیدار حضوری با وی را محقق نکرد.
