اوقات فراغت بیش از همه زمان ها در تابستان مطرح می شود. فصل دوری از مدرسه و داشتن هیاهوهای کودکانه، بازی کردن با فراغ بال و غرق شدن در دنیای قصهها، فصل اوقات فراغت و و مطابق رسم معمول، خانوادهها بر اساس توان مالی و امکانات خود باید تصمیم بگیرند که فرزندانشان را چگونه سرگرم کنند.
در سالهای اخیر مؤسسات بسیاری زیر نظر نهادهای متولی گوناگون اقدام به برگزاری کلاسها و طرحهای اوقات فراغت کردهاند، از آموزش و پرورش و شهرداری و اداره ارشاد گرفته تا مؤسسات خصوصی هنری و پرورش خلاقیت و هوش.
با کمی گشت و گذار در شهر در نگاه نخست درمییابیم چقدر تعداد این مؤسسات طی سالهای گذشته افزایش یافته است؛ بنابراین هرکس در هر محلهای میتواند فرزندش را به کلاسی بسپارد.
برخی کلاسها متعلق به شهرداریهاست که در پارکها و فرهنگسراها برگزار میشود. این کلاسها با هزینههای اندک برگزار میشود و غالباً کارگاههای رایگانی نیز دارد که خانوادهها میتوانند درحالیکه فرزندشان مشغول کلاس دیگری در همین فرهنگسراست و در زمان انتظارشان، در آنها مشغول شوند.
هزینه کلاسهای گوناگون فرهنگسراها از 3هزار تومان تا 50هزار تومان متفاوت است اما باید برای رسیدن به حدنصاب برای تشکیل کلاسها صبر کرد، بعضی کلاسها هم همیشه مربی ندارد.
مهنیا دختر پنج سالهای است که در یکی از نقاط متوسط شهر شیراز به همراه مادرش از کلاسهای فرهنگسرا استفاده میکند. او دو روز در هفته به کلاس نقاشی و دو روز دیگر را به کلاس خلاقیت میرود، مادرش میگوید: من و فرزندم همزمان از کلاسهای فرهنگسرای محلمان استفاده میکنیم؛ خوشبختانه این فرهنگسرا فعال است و هر روز کلاسهای اعلامشده را برگزار میکند.
او میافزاید: وقتی مهنیا به کلاس میرود من هم در کلاسهای ورزشی و شیرینی پزی شرکت میکنم، بقیه روز را هم در خانه با ادامه همین فعالیتها با دخترم سرگرم هستم، آخر هفتهها هم با خانواده معمولاً به پارک میرویم.
این شهروند هزینههای کلاسهای فرهنگسرا را مناسب توصیف میکند و آن را با هزینهای که ماهانه در نظر گرفته است همسو میداند و میگوید: برای کلاسهای مهنیا 36هزار تومان و برای کلاس آشپزی هم 27هزار تومان پرداخت میکنم که این با هزینهای مناسب برای خانوادهای کارمند است.
در سوی دیگر شهر و در منطقهای متوسط با دسترسی کم به مرکز، آدرینا که 10 ساله است به کلاسهای ریاضی و مشاعره میرود، مادرش میگوید: علاقه فرزندم به اعداد و معما جالب توجه است از سوی دیگر، دوست داشتم با ادبیات و شعر مأنوس شود تا حافظه و قدرت بیان خوبی داشته باشد و اعتماد به نفسش تقویت شود.
او برای کلاسهای مشاعره ماهی 60 هزار تومان پرداخت میکند و برای کلاسهای ریاضی هم حدود 80 هزار تومان، بقیه ساعات اوقات فراغت این خانواده هم به بازیهای فکری و رفتن به شهربازی میگذرد.
آن سوتر و در محلهای کم برخوردار، یکی از شعب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان قرار دارد، عمده افراد این منطقه از اقشار کم درآمد هستند که برای پرکردن اوقات فراغت فرزندانشان با کلاسهای مختلف قدرت هزینهای چندانی ندارند؛ البته در این محلهها کودکان در خانه مشغول بازی و سرگرم شدن با تلویزیون هستند، بزرگترها در کوچهها بازی میکنند و برخی دیگر هم به روش ستنی در مغازهها مشغول میشوند تا هم مهارتی یاد بگیرند و هم کمکهزینهای برای آغاز سال تحصیلی جدید فراهم کنند.
در این نقطه، وجود کانون پرورش فکری غنیمتی است؛ البته کانون به صورت سیار نیز به شهرهای دور دست و روستاهای بدون امکانات سر میزند و برای بچهها کتاب میبرد و فیلم پخش میکند.
حق عضویت کانون برای یک سال 30هزار تومان است و همه خدمات به مادران و کودکان تنها با همین مبلغ سالانه ارائه میشود، دسترسی به کتابخانه، پرورش خلاقیت، نمایش فیلمهای کودک، قصهگویی برای مادران و دیگر کلاسهای فرهنگی که با فرآیند استعدادیابی نیز همراه است در کانون صورت میگیرد.
مهسا دختر 12سالهای است که در کلاسهای داستان نویسی کانون شرکت میکند، او که به مطالعه علاقهمند است، شرکت در این کلاسها را راهی برای رسیدن آرزویش در آینده عنوان میکند، زیرا مهسا دوست دارد در آینده نویسنده شود. او میگوید: تنها سرگرمیام همین کلاسهاست و در روزهای دیگری که به کانون نمیآیم، در خانه به مادرم کمک میکنم؛ البته سالهای گذشته کلاس کاردستی هم میرفتم و با وسایل بازیافتی کاردستیهای زیادی یاد گرفتم که بعضی وقتها آنها را میسازم.
در شعبهای دیگر از کانون کلاس موسیقی نیز برگزار میشود، این شعبه در منطقهای متوسط قرار دارد و هزینه کلاسهای موسیقی کودکان در آن، به صورت جداگانه و خصوصی دریافت میشود که 160 هزار تومان برای 12 جلسه است.
از اینها که بگذریم، کلاسهای خصوصی کودک و نوجوان و ارائه بستههای آموزشی تابستانه برای آنان مخصوصاً در حوزههایی کمتر شناخته شده با عنوان دورههای خلاقیت در محلات برخوردار شهر رواج بیشتری یافته است.
اما در این مناطق قیمتها با آنچه در مناطق کم برخوردار و متوسط وجود داشت، زمین تا آسمان فرق میکند. یکی از این مجموعهها در خیابانی گران قیمت قرار دارد، جایی که خانوادهها توانایی بیشتری برای پرداخت هزینههای کلاسهای گوناگون را دارند، در این مناطق کمتر میتوان بچهها را در کوچه و خیابان مشغول بازی دید و تعداد مؤسسات هنری و فرهنگی و خلاقیت و بازی کودک در این مناطق بسیار است.
در یکی از این مراکز خصوصی کلاسهای نقاشی، عکاسی، قصهگویی، موسیقی بازی، نمایش خلاق و فکرپروری برگزار میشود، برای پدرها و مادرها نیز کارگاههای فلسفی و مهارتی وجود دارد.
مسئول این آموزشگاه می گوید: برخی مربیان دورههای خاص از تهران به شیراز میآیند، به صورت مداوم نیز کارگاههایی با حضور استادان بنام هر رشته در کشور برگزار میشود؛ همچنین پیش از انتخاب هر کلاس به خانوادهها مشاوره داده میشود و آنها میتوانند پس از شش ماه پیگیر روند رشد کودکشان باشند.
او عنوان کرد: همه کلاسها در 10 جلسه برگزار میشود و کل این دوره دهجلسهای 400هزار تومان است، اگر هنرجویی در دو کلاس شرکت کند 700 هزار تومان و اگر در سه کلاس شرکت کند یک میلیون تومان هزینه دارد.
امیرهمایون پسری 14ساله است که در این مجموعه تعلیم آواز می بیند، او در حال آمادهشدن برای کنسرتی است که از سوی مؤسسه برگزار میشود، او میگوید: از 12 سالگی در این مجموعه آموزش دیدهام و علاوهبر آواز به نواختن تنبک و دف نیز مشغول هستم، بقیه وقتم را هم با دوستان مدرسهام میگذرانم یا با خانوادهام هستم.
امیرهمایون میگوید هزینه کلاسها برای هر ماه در تابستان امسال حدود یک میلیون تا یک میلیون و پانصد هزار تومان است؛ زیرا گاهی در کارگاهها و کلاسهای گروهی هم شرکت میکنم و بعضی وقتها با دوستان به استخر میروم.
چند خیابان پایین تر، در منطقهای دیگر که جزو مناطق متوسط رو به بالاست، وفور کلاسهای موسیقی و آموزشکدههای هنری و گالریهای گوناگون به چشم میخورد. حتی در کوچهها نیز آموزشگاههای هنری مختلف وجود دارد. در این منطقه به دلیل رقابتی بودن وضعیت، هزینهها از ابتدای خیابان تا انتهای آن نوسان دارد و کلاسهای موسیقی از ماهیانه 140 هزار تومان تا 200هزار تومان برای یک جلسه نیمساعته در هفته متغیر است.
معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در گفت وگو با ایرنا درباره سازوکار کلاسهای آزاد فرهنگی و هنری گفت: برخی مؤسسات هنری چند منظوره هستند و مجوز برگزاری کلاسهای گوناگون را در رشتههای مختلف دارند؛ بنابراین میتوانند به صورت توأمان کلاسهای تجسمی، نمایشی و موسیقی را برگزار کنند.
مهدی رنجبر ادامه داد: درصورتی که آموزشگاههای تخصصی کلاسهایی خارج از تخصص حوزه خود برگزار کنند، تخلف صورت گرفته که درصورت گزارش قابل پیگیری است.
این مقام مسئول درباره تعرفههای آموزشگاههای تخصصی نیز بیان کرد: این تعرفهها تا سال 1394 مستقیماً از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشخص و ابلاغ میشد اما درحال حاضر با توجه به درجه بندیهای آموزشگاهی که در آنها آموزشگاهها به سه درجه تقسیم بندیمیشوند، با تشکیل شورایی قیمت را تعیین میکنیم.
رنجبر شهریه آموزشگاهها را ازلحاظ نوع تدریس و خدماتی که ارائه میدهند، متفاوت اعلام کرد و مشخصاً درباره آموزشگاههای موسیقی بیان داشت: 130 آموزشگاه موسیقی در شیراز وجود دارد که تعدادشان از دیگر آموزشگاههای هنری بیشتر است؛ چون با توجه به ذائقه مردم که به موسیقی علاقه بیشتری دارند، مراجعهکنندگان بیشتری نیز دارند.
او ادامه داد: شورایی متشکل از اعضای انجمن موسیقی، بزرگان حوزه تدریس و آموزشگاه داران قیمت مصوب برای چهار جلسه در هر ماه را 175هزار تومان اعلام کردهاند و این مبلغ به غیراز قیمت کارگاههای تخصصی است که گاه استادانی از شهرها و کشورهای مختلف برای تدریس در آموزشگاهها حضور مییابند و شرکت در آنها دلخواه است.
رنجبر همچنین اعلام کرد که اگر آموزشگاهی مبلغی بیش از نرخ اعلامشده را دریافت کند، بازرسی اداره کل ارشاد این موضوع را پیگیری خواهد کرد و به این تخلف رسیدگی میکند.
آنچه همیشه با رسیدن تابستان رخ داده، این است برای بچهها فرقی ندارد که هوا چقدر گرم شده و سعی میکنند از سه ماه تعطیلات بهره کافی ببرند، اگر خانوادهها توان پرداخت هزینههای کلاسهای آموزشی و سرگرمی تابستانه را نداشته باشند، بچهها شبانهروز در کوچهها و پارکها مشغول میشوند، بعضیها هم با وجود بازیهای رایانهای و سلطه فضای مجازی از اتاقشان بیرون نمیآیند و سر از گوشیهای موبایلشان برنمیدارند.
تابستان شاید برای بسیاری از مادران و پدران، فصلی دشوار باشد چون آنها باید به کودکانگیهای فرزندانشان براساس نیاز آنها پاسخ گویند و برای گذران وقت آنها برنامهریزی کنند؛ برنامهای که هم بچهها را سرگرم کند، هم در آنها ایجاد علاقه کند و به شکوفایی استعدادها بینجامد و هم کمی آنها را از فضای مجازی دور کند و به دنیای واقعی وارد کند.
در این میان، نقش نهادهای متولی این است که با همیاری و خارج از موازیکاری بر اساس نیازهای روز بچهها تصمیمگیری کنند و با مدیریت منابع و نیروها به گونهای برنامهریزی کنند که همه اقشار و گروهها بتوانند از اوقات فرزندانشان را درراستای علاقه آنها و تعالی روحی و جسمیشان ترتیب ببینند.
7375 /1876
در سالهای اخیر مؤسسات بسیاری زیر نظر نهادهای متولی گوناگون اقدام به برگزاری کلاسها و طرحهای اوقات فراغت کردهاند، از آموزش و پرورش و شهرداری و اداره ارشاد گرفته تا مؤسسات خصوصی هنری و پرورش خلاقیت و هوش.
با کمی گشت و گذار در شهر در نگاه نخست درمییابیم چقدر تعداد این مؤسسات طی سالهای گذشته افزایش یافته است؛ بنابراین هرکس در هر محلهای میتواند فرزندش را به کلاسی بسپارد.
برخی کلاسها متعلق به شهرداریهاست که در پارکها و فرهنگسراها برگزار میشود. این کلاسها با هزینههای اندک برگزار میشود و غالباً کارگاههای رایگانی نیز دارد که خانوادهها میتوانند درحالیکه فرزندشان مشغول کلاس دیگری در همین فرهنگسراست و در زمان انتظارشان، در آنها مشغول شوند.
هزینه کلاسهای گوناگون فرهنگسراها از 3هزار تومان تا 50هزار تومان متفاوت است اما باید برای رسیدن به حدنصاب برای تشکیل کلاسها صبر کرد، بعضی کلاسها هم همیشه مربی ندارد.
مهنیا دختر پنج سالهای است که در یکی از نقاط متوسط شهر شیراز به همراه مادرش از کلاسهای فرهنگسرا استفاده میکند. او دو روز در هفته به کلاس نقاشی و دو روز دیگر را به کلاس خلاقیت میرود، مادرش میگوید: من و فرزندم همزمان از کلاسهای فرهنگسرای محلمان استفاده میکنیم؛ خوشبختانه این فرهنگسرا فعال است و هر روز کلاسهای اعلامشده را برگزار میکند.
او میافزاید: وقتی مهنیا به کلاس میرود من هم در کلاسهای ورزشی و شیرینی پزی شرکت میکنم، بقیه روز را هم در خانه با ادامه همین فعالیتها با دخترم سرگرم هستم، آخر هفتهها هم با خانواده معمولاً به پارک میرویم.
این شهروند هزینههای کلاسهای فرهنگسرا را مناسب توصیف میکند و آن را با هزینهای که ماهانه در نظر گرفته است همسو میداند و میگوید: برای کلاسهای مهنیا 36هزار تومان و برای کلاس آشپزی هم 27هزار تومان پرداخت میکنم که این با هزینهای مناسب برای خانوادهای کارمند است.
در سوی دیگر شهر و در منطقهای متوسط با دسترسی کم به مرکز، آدرینا که 10 ساله است به کلاسهای ریاضی و مشاعره میرود، مادرش میگوید: علاقه فرزندم به اعداد و معما جالب توجه است از سوی دیگر، دوست داشتم با ادبیات و شعر مأنوس شود تا حافظه و قدرت بیان خوبی داشته باشد و اعتماد به نفسش تقویت شود.
او برای کلاسهای مشاعره ماهی 60 هزار تومان پرداخت میکند و برای کلاسهای ریاضی هم حدود 80 هزار تومان، بقیه ساعات اوقات فراغت این خانواده هم به بازیهای فکری و رفتن به شهربازی میگذرد.
آن سوتر و در محلهای کم برخوردار، یکی از شعب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان قرار دارد، عمده افراد این منطقه از اقشار کم درآمد هستند که برای پرکردن اوقات فراغت فرزندانشان با کلاسهای مختلف قدرت هزینهای چندانی ندارند؛ البته در این محلهها کودکان در خانه مشغول بازی و سرگرم شدن با تلویزیون هستند، بزرگترها در کوچهها بازی میکنند و برخی دیگر هم به روش ستنی در مغازهها مشغول میشوند تا هم مهارتی یاد بگیرند و هم کمکهزینهای برای آغاز سال تحصیلی جدید فراهم کنند.
در این نقطه، وجود کانون پرورش فکری غنیمتی است؛ البته کانون به صورت سیار نیز به شهرهای دور دست و روستاهای بدون امکانات سر میزند و برای بچهها کتاب میبرد و فیلم پخش میکند.
حق عضویت کانون برای یک سال 30هزار تومان است و همه خدمات به مادران و کودکان تنها با همین مبلغ سالانه ارائه میشود، دسترسی به کتابخانه، پرورش خلاقیت، نمایش فیلمهای کودک، قصهگویی برای مادران و دیگر کلاسهای فرهنگی که با فرآیند استعدادیابی نیز همراه است در کانون صورت میگیرد.
مهسا دختر 12سالهای است که در کلاسهای داستان نویسی کانون شرکت میکند، او که به مطالعه علاقهمند است، شرکت در این کلاسها را راهی برای رسیدن آرزویش در آینده عنوان میکند، زیرا مهسا دوست دارد در آینده نویسنده شود. او میگوید: تنها سرگرمیام همین کلاسهاست و در روزهای دیگری که به کانون نمیآیم، در خانه به مادرم کمک میکنم؛ البته سالهای گذشته کلاس کاردستی هم میرفتم و با وسایل بازیافتی کاردستیهای زیادی یاد گرفتم که بعضی وقتها آنها را میسازم.
در شعبهای دیگر از کانون کلاس موسیقی نیز برگزار میشود، این شعبه در منطقهای متوسط قرار دارد و هزینه کلاسهای موسیقی کودکان در آن، به صورت جداگانه و خصوصی دریافت میشود که 160 هزار تومان برای 12 جلسه است.
از اینها که بگذریم، کلاسهای خصوصی کودک و نوجوان و ارائه بستههای آموزشی تابستانه برای آنان مخصوصاً در حوزههایی کمتر شناخته شده با عنوان دورههای خلاقیت در محلات برخوردار شهر رواج بیشتری یافته است.
اما در این مناطق قیمتها با آنچه در مناطق کم برخوردار و متوسط وجود داشت، زمین تا آسمان فرق میکند. یکی از این مجموعهها در خیابانی گران قیمت قرار دارد، جایی که خانوادهها توانایی بیشتری برای پرداخت هزینههای کلاسهای گوناگون را دارند، در این مناطق کمتر میتوان بچهها را در کوچه و خیابان مشغول بازی دید و تعداد مؤسسات هنری و فرهنگی و خلاقیت و بازی کودک در این مناطق بسیار است.
در یکی از این مراکز خصوصی کلاسهای نقاشی، عکاسی، قصهگویی، موسیقی بازی، نمایش خلاق و فکرپروری برگزار میشود، برای پدرها و مادرها نیز کارگاههای فلسفی و مهارتی وجود دارد.
مسئول این آموزشگاه می گوید: برخی مربیان دورههای خاص از تهران به شیراز میآیند، به صورت مداوم نیز کارگاههایی با حضور استادان بنام هر رشته در کشور برگزار میشود؛ همچنین پیش از انتخاب هر کلاس به خانوادهها مشاوره داده میشود و آنها میتوانند پس از شش ماه پیگیر روند رشد کودکشان باشند.
او عنوان کرد: همه کلاسها در 10 جلسه برگزار میشود و کل این دوره دهجلسهای 400هزار تومان است، اگر هنرجویی در دو کلاس شرکت کند 700 هزار تومان و اگر در سه کلاس شرکت کند یک میلیون تومان هزینه دارد.
امیرهمایون پسری 14ساله است که در این مجموعه تعلیم آواز می بیند، او در حال آمادهشدن برای کنسرتی است که از سوی مؤسسه برگزار میشود، او میگوید: از 12 سالگی در این مجموعه آموزش دیدهام و علاوهبر آواز به نواختن تنبک و دف نیز مشغول هستم، بقیه وقتم را هم با دوستان مدرسهام میگذرانم یا با خانوادهام هستم.
امیرهمایون میگوید هزینه کلاسها برای هر ماه در تابستان امسال حدود یک میلیون تا یک میلیون و پانصد هزار تومان است؛ زیرا گاهی در کارگاهها و کلاسهای گروهی هم شرکت میکنم و بعضی وقتها با دوستان به استخر میروم.
چند خیابان پایین تر، در منطقهای دیگر که جزو مناطق متوسط رو به بالاست، وفور کلاسهای موسیقی و آموزشکدههای هنری و گالریهای گوناگون به چشم میخورد. حتی در کوچهها نیز آموزشگاههای هنری مختلف وجود دارد. در این منطقه به دلیل رقابتی بودن وضعیت، هزینهها از ابتدای خیابان تا انتهای آن نوسان دارد و کلاسهای موسیقی از ماهیانه 140 هزار تومان تا 200هزار تومان برای یک جلسه نیمساعته در هفته متغیر است.
معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در گفت وگو با ایرنا درباره سازوکار کلاسهای آزاد فرهنگی و هنری گفت: برخی مؤسسات هنری چند منظوره هستند و مجوز برگزاری کلاسهای گوناگون را در رشتههای مختلف دارند؛ بنابراین میتوانند به صورت توأمان کلاسهای تجسمی، نمایشی و موسیقی را برگزار کنند.
مهدی رنجبر ادامه داد: درصورتی که آموزشگاههای تخصصی کلاسهایی خارج از تخصص حوزه خود برگزار کنند، تخلف صورت گرفته که درصورت گزارش قابل پیگیری است.
این مقام مسئول درباره تعرفههای آموزشگاههای تخصصی نیز بیان کرد: این تعرفهها تا سال 1394 مستقیماً از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشخص و ابلاغ میشد اما درحال حاضر با توجه به درجه بندیهای آموزشگاهی که در آنها آموزشگاهها به سه درجه تقسیم بندیمیشوند، با تشکیل شورایی قیمت را تعیین میکنیم.
رنجبر شهریه آموزشگاهها را ازلحاظ نوع تدریس و خدماتی که ارائه میدهند، متفاوت اعلام کرد و مشخصاً درباره آموزشگاههای موسیقی بیان داشت: 130 آموزشگاه موسیقی در شیراز وجود دارد که تعدادشان از دیگر آموزشگاههای هنری بیشتر است؛ چون با توجه به ذائقه مردم که به موسیقی علاقه بیشتری دارند، مراجعهکنندگان بیشتری نیز دارند.
او ادامه داد: شورایی متشکل از اعضای انجمن موسیقی، بزرگان حوزه تدریس و آموزشگاه داران قیمت مصوب برای چهار جلسه در هر ماه را 175هزار تومان اعلام کردهاند و این مبلغ به غیراز قیمت کارگاههای تخصصی است که گاه استادانی از شهرها و کشورهای مختلف برای تدریس در آموزشگاهها حضور مییابند و شرکت در آنها دلخواه است.
رنجبر همچنین اعلام کرد که اگر آموزشگاهی مبلغی بیش از نرخ اعلامشده را دریافت کند، بازرسی اداره کل ارشاد این موضوع را پیگیری خواهد کرد و به این تخلف رسیدگی میکند.
آنچه همیشه با رسیدن تابستان رخ داده، این است برای بچهها فرقی ندارد که هوا چقدر گرم شده و سعی میکنند از سه ماه تعطیلات بهره کافی ببرند، اگر خانوادهها توان پرداخت هزینههای کلاسهای آموزشی و سرگرمی تابستانه را نداشته باشند، بچهها شبانهروز در کوچهها و پارکها مشغول میشوند، بعضیها هم با وجود بازیهای رایانهای و سلطه فضای مجازی از اتاقشان بیرون نمیآیند و سر از گوشیهای موبایلشان برنمیدارند.
تابستان شاید برای بسیاری از مادران و پدران، فصلی دشوار باشد چون آنها باید به کودکانگیهای فرزندانشان براساس نیاز آنها پاسخ گویند و برای گذران وقت آنها برنامهریزی کنند؛ برنامهای که هم بچهها را سرگرم کند، هم در آنها ایجاد علاقه کند و به شکوفایی استعدادها بینجامد و هم کمی آنها را از فضای مجازی دور کند و به دنیای واقعی وارد کند.
در این میان، نقش نهادهای متولی این است که با همیاری و خارج از موازیکاری بر اساس نیازهای روز بچهها تصمیمگیری کنند و با مدیریت منابع و نیروها به گونهای برنامهریزی کنند که همه اقشار و گروهها بتوانند از اوقات فرزندانشان را درراستای علاقه آنها و تعالی روحی و جسمیشان ترتیب ببینند.
7375 /1876
کپی شد