برگزاری دو جشنواره استانی و فجر در شیراز و سه جشنواره در شهرستانهای جهرم، فیروزآباد و استهبان، سطح بندی آثار متقاضی اجرا و تعیین قیمتها براساس کیفیت اثر، منتقلکردن برخی اجراها به تالار استاد لایق تئاتر شهر و همچنین تغییر در رویه ورود گروههای تئاتر به جشنواره استانی که در سال جدید عملاً اجرا خواهد شد از تغییراتی بوده است که در تئاتر فارس رخ داده است.
هرچند هنرمندان همچنان از وضعیت سالنها و کمبود منابع مالی و زیرساختی ناراضیاند و سالهاست چشم به راه اقدامی برای ساخت تالار مرکزی شیراز و جبران کمبودها هستند.
همچنین کم رونقی تئاتر به دلیل عدم سرمایهگذاری بر فرهنگ سازی، گروهها را از بسیاری امکانات محروم میکند بهعلاوه نبود زیرساختهای تبلیغاتی نیز جامعه تئاتر فارس را در سکوتی خبری نگاه داشته است و در این میان تلاشهای رسانهها و اندک کمکهای شهرداری برای اختصاص دادن تابلوهای تبلیغاتی کمک شایانی به وضعیت بیرونق و کم مخاطب تئاتر فارس نمیکند.
از سوی دیگر نداشتن سهمیه ای درخور در بخش رقابتی جشنواره فجر طی سالهای گذشته نشان از فاصله بسیار این هنر با شهرهای مطرح در هنر نمایش دارد.
معضلاتی همچون نبود پردیسهای تئاتری و عدم سرمایهگذاری بنیادین نهادهایی همچون شهرداری در هنر تئاتر، شیراز را از بسیاری امکانها برای پیشرفت بازداشته است اما همچنان هنرمندانی هستند که با وجود مشغلههای بسیار و هیاهوی ناچیز تئاتر، دل در گرو این هنر دارند.
در همین رابطه رئیس انجمن نمایش استان فارس در گفتوگو با ایرنا فعالیتهای اخیر تئاتر فارس را در یک سال گذشته مثبت ارزیابی کرد و گفت: انجمن نمایش فارس تلاش کرد با برنامه ریزی منسجم و راهبردی فعالیت کند و موفق شدیم طی یکسال 40 درصد از برنامههای پیشبینی شده دوساله را با وجود مشکلات مالی موجود محقق کنیم.
حمید وامق میزان تولیدات تئاتری را در سال گذشته حدود 110 اثر برشمرد که 60 اثر آن تنها برای ورود به جشنواره استانی با بکدیگر رقابت کردند و اغلب آنها نیز به اجرای همگانی درآمد و 50 اثر نمایشی نیز خارج از فضای جشنوارهای تولید شد که برخی در سال 96 اجرا شدند و برخی دیگر نیز طی دو ماه آینده بر روی صحنه خواهد رفت.
وی همچنین عقد تفاهمنامههای گوناگون را با سازمانهای و نهادهای مختلف، گامی رو به جلو برای تئاتر فارس توصیف کرد و بیان داشت: تفاهمنامههایی با سازمان نظام مهندسی امضا شده است همچنین مقدمات امضای تفاهمنامه با اداره کل آموزش و پرورش فارس فراهم شده و در قدم بعدی ضروری است این روند با مراکزی همچون دانشگاهها و ادارات مختلف طی شود تا بتوان در زمینه اقتصاد تئاتر اقدامی شایسته صورت داد.
** کتابخانه تخصصی تئاتر
وامق در زمینه ایجاد زیرساختها به پیگیری ایجاد کتابخانه تخصصی تئاتر اشاره کرد و نوید راهاندازی آن را طی مدت زمانی کوتاه به هنردوستان داد و اضافه کرد: کتابخانه تخصصی تئاتر در تماشاخانه استاد هودی و با همت مدیر این تماشاخانه، ابوالفضل فرهادی و شخص استاد رحیم هودی تشکیل خواهد شد و شهرداری مکانی را جنب این تماشاخانه برای تبدیل به کتابخانه در اختیار گذاشته است.
وی همچنین درباره عدم آگاهی و مشکل اطلاع رسانی و تبلیغات که اصلی مهم در معرفی هنر نمایش به شهروندان است، سخن گفت و عنوان کرد: معضل فقدان زیرساختهای تبلیغاتی باید هرچه سریعتر با همکاری شهرداری و ادارات دیگر استان و همچنین کانونهای تبلیغاتی پیگیری و حل شود همچنین تربیت دانشآموزان برای شناخت هنر نمایش و ظرفیتهای آن از آنان تماشاگرانی بالقوه خواهد ساخت که میتوانند در آینده مخاطبان جدی تئاتر باشند، آنچه امروز در فضای هنری تئاتر کمتر به چشم میخورد.
** تئاتر شهر مکان خوبی برای تمرین نه اجرا
رئیس انجمن نمایش فارس همچنین درباره وضعیت تئاتر شهر به ایرنا گفت: باید اذعان داشت تئاتر شهر مکان خوبی برای تمرین است نه برای اجرا زیرا این مکان ازنظر فرهنگی محیط مناسبی برای اجرای تئاتر نیست و همچنان نیازمند فرهنگسازی است و مخاطبان اندیشمند تئاتر ترجیح دهند تئاتر را در سالنهایی ببیند که از نظر فرهنگی با مفهوم هنر تطابق بیشتری داشته باشد و از منظری دیگر، مشکل دیگر تئاتر شهر نبود پارکینگ است که حضور مخاطبان را کمرنگ کرده و رغبت آنها را برای تماشای تئاتر در این مکان کم میکند.
وامق ادامه داد: با تمام این احوال، چه در جشنواره استانی و چه در جشنواره فجر از سالن لایق واقع در مجموعه تئاتر شهر، به بهترین نحو ممکن استفاده شد و هماکنون این سالن مکان خوبی برای هنرمندان فعال تئاتر خیابانی و هنرمندان فعال در حوزه تئاتر صحنهای است.
همچنین به نظر میرسد با ایجاد تغییراتی بتوان از ظرفیت این مکان برای رونقبخشی و رشد تئاتر دانشآموزی بهره برد و از تئاتر شهر مکانی برای آموزش تئاتر به نوجوانان ساخت و بدین وسیله این مجموعه را به کانون رشد هنر نمایش بدل کرد.
وامق آمار فروش تئاتر فارس را در سال گذشته، نامطلوب ارزیابی کرد و گفت: به دلیل ظرفیت کم سالنها و مشکلات جذب مخاطب، وضعیت فروش تئاتر همچنان مانند سالهای پیش مطلوب نیست زیرا از سویی هزینههای تولید بسیار زیاد است و از دیگر سو ظرفیت اندک سالنها کفاف مخارج آن را نمیدهد به همین دلیل حضور حامیان فرهنگی برای ساخت و احیای بخش اقتصادی تئاتر بسیار با اهمیت است.
رئیس انجمن نمایش فارس همچنین درخصوص وضعیت کیفی نمایشها در سال گذشته ابراز داشت: برخی نمایشها در سال گذشته نتوانستند انتظارات را برآورده کنند هرچند با درجه بندی آثار و سالنها گامی مهم در زمینه کیفیت بخشی به آثار برداشته شد که بر قیمت بلیتها نیز تأثیرگذار بود و این امکان را برای مخاطب فراهم آورد تا بداند اثری که برای تماشا برمیگزیند، در چه سطحی قرار دارد.
** رویه جشنواره استانی تئاتر فارس در سال جاری
وی از ایجاد برخی تغییرات در روند انتخاب آثار در جشنواره استانی همچون تلاش برای افزودن بخش جوان و بخش ویژه پیشکسوتان نیز سخن گفت و ادامه داد: همه آثاری که در سال جاری به جشنواره استانی راه خواهند یافت باید از دل اجرای عمومی در آمده باشند همچنین بخش بازخوانی جشنواره استانی حذف شده و بهجای آن، بازبینی به دو بخش تقسیم شده است که یک بازبینی با ارائه فیلم آثار صورت میگیرد و در مرحله دوم آثار گزینش شده به صورت حضوری بازبینی میشوند که باید حتماً از اقبال مخاطبان در اجرا برخوردار شده باشند.
تئاتر در فارس با وجود تقویت برخی جنبهها طی یک سال گذشته هنری فراموش شده محسوب میشود که نه تنها مسئولان با بیتوجهیهای مکرر و عدم تأمین نیازهای مالی جامعه نمایش آن را به حاشیه راندهاند که مخاطبان نیز جایی برای این هنر در سبد فرهنگی خود تعریف نکردهاند یا اگر کردهاند آن را صرف نمایشهای میهمانی میکنند که با ستارگان سینمایی و تلویزیونیاش گاه گاه به پایتخت فرهنگ و هنر میآید.
در این میان نباید این نکته را نادیده گرفت که حتی ضعیفترین تئاتر تهران در شیراز بیش از بهترین نمایش فارس برای مخاطب ارزشمند است و این نکتهای است که باید در دورههای بعدی این انجمن به آن توجه بیشتری کرد.
از سوی دیگر، هنرمندانی که سالها در این زمینه فعالاند دیگر خود را ملزم به آموزشهای جدید و بهرهگیری از تجربههای تازه در هنر نمایش نمیدانند و کارگاههای تئاتر عمدتاً از وجود افراد باتجربه خالی است؛ درحالیکه تئاتر هنری ایستا نیست و بهصورت روزآمد به آموزش نیاز دارد و بیش از همه به دیدن.
ایجاد کانونهای تولید و مشاوره آثار هنری نیز در این زمینه راهگشای بسیاری از مشکلاتی است که موجب شکست یک نمایش در گیشه میشود.
پیشرفت هنر نمایش در فارس به بسیجی همگانی نیازمند است و نباید از خاطر برد این بسیج همگانی سرمایهگذاری برای فرهنگ سازی و تربیت نسلی خواهد بود که آموزههای صحیح و هنجارها و ارزشهای اجتماعی را بهتر از هر چیز از طریق هنر دریافت خواهد کرد.
7375 /1876
هرچند هنرمندان همچنان از وضعیت سالنها و کمبود منابع مالی و زیرساختی ناراضیاند و سالهاست چشم به راه اقدامی برای ساخت تالار مرکزی شیراز و جبران کمبودها هستند.
همچنین کم رونقی تئاتر به دلیل عدم سرمایهگذاری بر فرهنگ سازی، گروهها را از بسیاری امکانات محروم میکند بهعلاوه نبود زیرساختهای تبلیغاتی نیز جامعه تئاتر فارس را در سکوتی خبری نگاه داشته است و در این میان تلاشهای رسانهها و اندک کمکهای شهرداری برای اختصاص دادن تابلوهای تبلیغاتی کمک شایانی به وضعیت بیرونق و کم مخاطب تئاتر فارس نمیکند.
از سوی دیگر نداشتن سهمیه ای درخور در بخش رقابتی جشنواره فجر طی سالهای گذشته نشان از فاصله بسیار این هنر با شهرهای مطرح در هنر نمایش دارد.
معضلاتی همچون نبود پردیسهای تئاتری و عدم سرمایهگذاری بنیادین نهادهایی همچون شهرداری در هنر تئاتر، شیراز را از بسیاری امکانها برای پیشرفت بازداشته است اما همچنان هنرمندانی هستند که با وجود مشغلههای بسیار و هیاهوی ناچیز تئاتر، دل در گرو این هنر دارند.
در همین رابطه رئیس انجمن نمایش استان فارس در گفتوگو با ایرنا فعالیتهای اخیر تئاتر فارس را در یک سال گذشته مثبت ارزیابی کرد و گفت: انجمن نمایش فارس تلاش کرد با برنامه ریزی منسجم و راهبردی فعالیت کند و موفق شدیم طی یکسال 40 درصد از برنامههای پیشبینی شده دوساله را با وجود مشکلات مالی موجود محقق کنیم.
حمید وامق میزان تولیدات تئاتری را در سال گذشته حدود 110 اثر برشمرد که 60 اثر آن تنها برای ورود به جشنواره استانی با بکدیگر رقابت کردند و اغلب آنها نیز به اجرای همگانی درآمد و 50 اثر نمایشی نیز خارج از فضای جشنوارهای تولید شد که برخی در سال 96 اجرا شدند و برخی دیگر نیز طی دو ماه آینده بر روی صحنه خواهد رفت.
وی همچنین عقد تفاهمنامههای گوناگون را با سازمانهای و نهادهای مختلف، گامی رو به جلو برای تئاتر فارس توصیف کرد و بیان داشت: تفاهمنامههایی با سازمان نظام مهندسی امضا شده است همچنین مقدمات امضای تفاهمنامه با اداره کل آموزش و پرورش فارس فراهم شده و در قدم بعدی ضروری است این روند با مراکزی همچون دانشگاهها و ادارات مختلف طی شود تا بتوان در زمینه اقتصاد تئاتر اقدامی شایسته صورت داد.
** کتابخانه تخصصی تئاتر
وامق در زمینه ایجاد زیرساختها به پیگیری ایجاد کتابخانه تخصصی تئاتر اشاره کرد و نوید راهاندازی آن را طی مدت زمانی کوتاه به هنردوستان داد و اضافه کرد: کتابخانه تخصصی تئاتر در تماشاخانه استاد هودی و با همت مدیر این تماشاخانه، ابوالفضل فرهادی و شخص استاد رحیم هودی تشکیل خواهد شد و شهرداری مکانی را جنب این تماشاخانه برای تبدیل به کتابخانه در اختیار گذاشته است.
وی همچنین درباره عدم آگاهی و مشکل اطلاع رسانی و تبلیغات که اصلی مهم در معرفی هنر نمایش به شهروندان است، سخن گفت و عنوان کرد: معضل فقدان زیرساختهای تبلیغاتی باید هرچه سریعتر با همکاری شهرداری و ادارات دیگر استان و همچنین کانونهای تبلیغاتی پیگیری و حل شود همچنین تربیت دانشآموزان برای شناخت هنر نمایش و ظرفیتهای آن از آنان تماشاگرانی بالقوه خواهد ساخت که میتوانند در آینده مخاطبان جدی تئاتر باشند، آنچه امروز در فضای هنری تئاتر کمتر به چشم میخورد.
** تئاتر شهر مکان خوبی برای تمرین نه اجرا
رئیس انجمن نمایش فارس همچنین درباره وضعیت تئاتر شهر به ایرنا گفت: باید اذعان داشت تئاتر شهر مکان خوبی برای تمرین است نه برای اجرا زیرا این مکان ازنظر فرهنگی محیط مناسبی برای اجرای تئاتر نیست و همچنان نیازمند فرهنگسازی است و مخاطبان اندیشمند تئاتر ترجیح دهند تئاتر را در سالنهایی ببیند که از نظر فرهنگی با مفهوم هنر تطابق بیشتری داشته باشد و از منظری دیگر، مشکل دیگر تئاتر شهر نبود پارکینگ است که حضور مخاطبان را کمرنگ کرده و رغبت آنها را برای تماشای تئاتر در این مکان کم میکند.
وامق ادامه داد: با تمام این احوال، چه در جشنواره استانی و چه در جشنواره فجر از سالن لایق واقع در مجموعه تئاتر شهر، به بهترین نحو ممکن استفاده شد و هماکنون این سالن مکان خوبی برای هنرمندان فعال تئاتر خیابانی و هنرمندان فعال در حوزه تئاتر صحنهای است.
همچنین به نظر میرسد با ایجاد تغییراتی بتوان از ظرفیت این مکان برای رونقبخشی و رشد تئاتر دانشآموزی بهره برد و از تئاتر شهر مکانی برای آموزش تئاتر به نوجوانان ساخت و بدین وسیله این مجموعه را به کانون رشد هنر نمایش بدل کرد.
وامق آمار فروش تئاتر فارس را در سال گذشته، نامطلوب ارزیابی کرد و گفت: به دلیل ظرفیت کم سالنها و مشکلات جذب مخاطب، وضعیت فروش تئاتر همچنان مانند سالهای پیش مطلوب نیست زیرا از سویی هزینههای تولید بسیار زیاد است و از دیگر سو ظرفیت اندک سالنها کفاف مخارج آن را نمیدهد به همین دلیل حضور حامیان فرهنگی برای ساخت و احیای بخش اقتصادی تئاتر بسیار با اهمیت است.
رئیس انجمن نمایش فارس همچنین درخصوص وضعیت کیفی نمایشها در سال گذشته ابراز داشت: برخی نمایشها در سال گذشته نتوانستند انتظارات را برآورده کنند هرچند با درجه بندی آثار و سالنها گامی مهم در زمینه کیفیت بخشی به آثار برداشته شد که بر قیمت بلیتها نیز تأثیرگذار بود و این امکان را برای مخاطب فراهم آورد تا بداند اثری که برای تماشا برمیگزیند، در چه سطحی قرار دارد.
** رویه جشنواره استانی تئاتر فارس در سال جاری
وی از ایجاد برخی تغییرات در روند انتخاب آثار در جشنواره استانی همچون تلاش برای افزودن بخش جوان و بخش ویژه پیشکسوتان نیز سخن گفت و ادامه داد: همه آثاری که در سال جاری به جشنواره استانی راه خواهند یافت باید از دل اجرای عمومی در آمده باشند همچنین بخش بازخوانی جشنواره استانی حذف شده و بهجای آن، بازبینی به دو بخش تقسیم شده است که یک بازبینی با ارائه فیلم آثار صورت میگیرد و در مرحله دوم آثار گزینش شده به صورت حضوری بازبینی میشوند که باید حتماً از اقبال مخاطبان در اجرا برخوردار شده باشند.
تئاتر در فارس با وجود تقویت برخی جنبهها طی یک سال گذشته هنری فراموش شده محسوب میشود که نه تنها مسئولان با بیتوجهیهای مکرر و عدم تأمین نیازهای مالی جامعه نمایش آن را به حاشیه راندهاند که مخاطبان نیز جایی برای این هنر در سبد فرهنگی خود تعریف نکردهاند یا اگر کردهاند آن را صرف نمایشهای میهمانی میکنند که با ستارگان سینمایی و تلویزیونیاش گاه گاه به پایتخت فرهنگ و هنر میآید.
در این میان نباید این نکته را نادیده گرفت که حتی ضعیفترین تئاتر تهران در شیراز بیش از بهترین نمایش فارس برای مخاطب ارزشمند است و این نکتهای است که باید در دورههای بعدی این انجمن به آن توجه بیشتری کرد.
از سوی دیگر، هنرمندانی که سالها در این زمینه فعالاند دیگر خود را ملزم به آموزشهای جدید و بهرهگیری از تجربههای تازه در هنر نمایش نمیدانند و کارگاههای تئاتر عمدتاً از وجود افراد باتجربه خالی است؛ درحالیکه تئاتر هنری ایستا نیست و بهصورت روزآمد به آموزش نیاز دارد و بیش از همه به دیدن.
ایجاد کانونهای تولید و مشاوره آثار هنری نیز در این زمینه راهگشای بسیاری از مشکلاتی است که موجب شکست یک نمایش در گیشه میشود.
پیشرفت هنر نمایش در فارس به بسیجی همگانی نیازمند است و نباید از خاطر برد این بسیج همگانی سرمایهگذاری برای فرهنگ سازی و تربیت نسلی خواهد بود که آموزههای صحیح و هنجارها و ارزشهای اجتماعی را بهتر از هر چیز از طریق هنر دریافت خواهد کرد.
7375 /1876
کپی شد