عمده محوطه ها و شهرهای تاریخی فارس قدمت هخامنشی و ساسانی دارد و در نزدیکی آثاری قرار گرفته که جاذبه گردشگری است و همواره مورد توجه گردشگران، اما آنچنان مهجور است که کمتر گردشگری از وجود آنها باخبر است. به طور مثال شهرهای هخامنشی چون استخر و گور و همچنین دارابگرد در شهرستان های مرودشت، فیروزآباد و داراب از این دست محوطه ها و شهرهایی است که همچنان ناشناخته باقی مانده، به رغم اینکه فاصله ای کمتر از 10 کیلومتر با مجموعه های میراث جهانی تخت جمشید و یا مجموعه ساسانی کاخ اردشیر دارد.
به باور کارشناسان حوزه گردشگری، در حال حاضر استان فارس از منابع گردشگری متعدد و متنوعی برخوردار است و هنوز این منابع به جاذبه تبدیل نشده است که در این میان، شهرها و محوطه های تاریخی فارس جزو منابعی است که چنانچه بی مهری ها به این آثار ادامه یابد هیچ گاه به جاذبه تبدیل نخواهد شد.در این رابطه عبدالرضا نصیری با تاکید بر اینکه باید زیرساخت های لازم در این محوطه ها و شهرهای تاریخی ایجاد شود، گفت: متاسفانه در حال حاضر محوطه های تاریخی فاقد جاذبه است و حتی نیازهای اولیه گردشگران در این مناطق نیز تامین نمی شود.
وی در گفت وگو با خبرنگار ما با بیان اینکه محوطه های باستانی فارس نیازمند تحولی بزرگ است، افزود: این تحول در بعد مدیریتی و تصمیم گیری های تخصصی است و در حال حاضر که فارس نیازمند معرفی جاذبه ها و مسیرهای جدید به گردشگران است این محوطه ها می تواند گزینه مناسبی برای رونق و توسعه اقتصاد گردشگری فارس باشد.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس در ادامه اضافه کرد: قبول داریم که باید از هر فرصتی برای توسعه صنعت گردشگری استفاده شود و بی تردید معرفی این
محوطه های تاریخی تاثیر بسزایی در این رونق دارد اما به شرطی که زیرساخت های لازم نیز فراهم گردد.
نصیری بر لزوم ورود سرمایه گذاران به این حوزه های تخصصی نیز تاکید کرد و گفت: در مرحله نخست باید این محوطه ها وشهرهای تاریخی فنس کشی شود و مطالعات باستان شناسی و حفاظتی به صورت گسترده انجام گیرد که چنین اقداماتی در گرو تامین منابع مالی است.
وی محوطه های تاریخی فارس را یک فرصت استثنایی برای توسعه گردشگری استان دانست که با برنامه ریزی های دقیق و مناسب می تواند به جاذبه های جدید گردشگری تبدیل شود.
شهر استخر
محوطه باستانی شهر استخر در 5 کیلومتری شمال تخت جمشید قرار گرفته است.. استخر به عنوان یک مرکز مهم سیاسی و مذهبی در پارس دوره ساسانی و سده های نخستین اسلامی، مطرح بوده است و متون اسلامی، شناختی نسبی از آن را در سده های مذکور ممکن می سازند. با این وجود از آغازین گام های رشد و شکوفایی استخرکه مربوط به زمانهای پیش از ساسانی است اطلاعات چندانی در دست نیست. تنها به طور کلی این احتمال مطرح است که ، مرکزیت پارس در دوره فراهخامنشی را بر عهده داشته است.
در سطح محوطه استخر و همچنین در آثار یافته شده از کاوشهای آن، برخی مواد و یافته های منسوب به سده های پیش از اسلام وجود دارد،که به دوره های مختلفی از هخامنشی تا ساسانی نسبت داده شده اند. برخی از باستان شناسان بیشتر با توجه به موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به تختجمشید ، استخر را بخش عامه نشین شهر پارسه( تخت جمشید )دانسته اند. برخی مصالح معماری سبک هخامنشی، در محلی که امروزه با عنوان مسجد استخر شناخته شده، باقی مانده است که عمده ترین شواهد هخامنشی در استخر محسوب می شوند. اگر چه احتمال انتقالی بودن این مصالح مطرح بوده و باستان شناسی نوین از اینکه آنها را به عنوان مدارک هخامنشی استخر مطرح کند، مردد است، بررسی های مقایسه ای این مصالح با نمونه های هخامنشی مشابه در دیگر محوطهها ، نشانگر سبک و اندازه هایی متفاوت است و تا حدودی نشان از وجود استقرار هخامنشی قابل ملاحظهای در استخر به شمار می رود .
دارابگرد
شهر تاریخی و باستانی دارابگرد که در قدیم به آن دارابجرد نیز میگفتند، در 6 کیلومتری جنوب شهر فعلی داراب در کنار جاده جدید داراب- شیراز قرار دارد.این شهر از کهنترین شهرهای ایران و جهان محسوب میشود و پیشینه آن به بیش از 2500 سال میرسد. سبک بنای شهر اقتباس از شهرهای قدیم بینالنهرین باستان است. دیوار اطراف شهر باقی مانده و هنوز برخی از بقایای بناها از جمله کاخ و قلعه حاکم شهر بر فراز قله میانی دیده میشود. بنای شهر دارابگرد بر مبنای برخی روایات تاریخی منسوب به داراب پسر بهمن پسر اسفندیار کیانی بوده است.
شهر دارابگرد بنا به نوشته مورخان و جغرافیدانان قدیم تا سده ششم هجری قمری بسیار آباد و پررونق بوده، اما بر اثر حملات ویرانگر و نبردهای داخلی دچار آسیب و ویرانی میشود و اهالی پس از کوچ از دارابگرد به تنگ رنبه ویبسر به محل فعلی شهر داراب عزیمت میکنند.
شهر تاریخی دارابگرد نخستین پایتخت سلسله ساسانیان و یکی از قدیمیترین شهرهای ایران باستان است
شهرگور
شهر گور ، در 100 کیلومتری جنوب شیراز یکی از پرجاذبهترین و گمنامترین شهرهای گردشگری ایران است.فیروز آباد تا قبل از حمله اسکندر به ایران، شهر گور نامیده میشد.
اسکندر مقدونی این شهر را کاملا ویران کرد و قرنها بعد از اسکندر، اردشیر موسس سلسله ساسانی این شهر را احیا و آباد کرد، اما در حمله تازیان به ایران این شهر دوباره ویران شد.
شهر ساسانی گور نخستین شهر دایرهای شکل ایران محسوب میشود که به دستور اردشیر بابکان ساخته شده است.
این شهر چهار دروازه اصلی داشته است. این دروازهها عبارتند از باب مهر که از طرف شرق، باب بهرام که از طرف غرب، باب هرمز که دروازه شمالی محسوب میشده و در آخر نیز باب اردشیر که از طرف جنوب باز میشده است.از جمله یافتههای مهم باستان شناسی در شهر گور، کشف دروازه تخت نشین بوده است که شباهت زیادی به سر درهای تخت جمشید دارد.در وسط شهر گور، مناری 4 گوش با مصالح لاشه سنگ و ملاط گچ به ارتفاع 30 متر احداث گردیده است.
46
