داروخانه ها می گویند دارند ورشکست می شوند؛ بیمه ها هم همین را می گویند. داروخانه ها دلیل ورشکستگی خود را پرداخت نشدن بدهی بیمهها می دانند و بیمه ها دلیلش را دولت می دانند که بدهی خود به بیمه ها را نمیپردازد. بخشی بزرگی از بدهی بیمه ها به نهادهای درمانی، به یک یا بیش از یک سال پیش بر می گردد. دولت، که نقطه پایانی این زنجیره است هم از نداشتن اعتبارات سخن به میان می آورد. تعداد بیمه شدگان اما کم نیست و تعداد قابل توجهی از آنان، این طور که مسئولان بخش درمانی فارس می گویند، اگر پیشگیری کنند به بیماری مبتلا نمی شوند. معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز به گزارشگر «خبرجنوب» می گوید، دست کم 30 درصد بودجه درمانی کشور تنها صرف دارو می شود؛ عددی که هر سال برای دارو در فارس هزینه می شود هم البته کم نیست؛ چیزی بیش از یک هزار و 400 میلیارد تومان در سال.
فرهنگ مصرف دارو
اینکه سالانه یک هزار و 400 میلیارد تومان درفارس صرف دارو می شود، لزوما به این معنا نیست که مردم در فارس بیشتر از استان های دیگر بیمار می شوند. این عدد بیشتر نشان دهنده این است که فارس یکی از استان های پرجمعیت ایران و است و دیگر اینکه از استان های دیگر هم برای درمان به شیراز می آیند. این دو عامل اما باز باعث نمی شود که میزان مصرف دارو در این استان این اندازه
بالا باشد.
این طور که دکتر حسین نیک نهاد، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز میگوید، دست کم 30 درصد هزینه ای که صرف خرید دارو میشود را می توان کاهش داد. این مصرف بی رویه دارو در فارس، نتیجه فرهنگ بهداشت و درمان در استان هم هست. اینکه بسیاری از مردم برای نوشتن نسخه ای پر از دارو به پزشکان اصرار می کنند و اگر پزشک داروی زیادی برای آنها ننویسد، این گونه برداشت میکنند که پزشک از دانش کافی برخوردار نیست. دکتر نیک نهاد میگوید: «درصد بسیار بالایی از بیماریهایی که مردم به خاطر آنها به پزشکان مراجعه می کنند بیماری هایی هستند که به سادگی می توان از آنها پیشگیری کرد. موثرترین رویکرد در پیشگیری از این بیماریها، اصلاح عادتهای غذایی، رفتاری و اجتماعی، خودداری از مصرف دخانیاتی چون سیگار، کنار گذاشتن پرخوری وشروع فعالیت بدنی است. عدم رعایت این اصول باعث بیماریهایی چون فشار خون، چربی خون، قند خون و بیماریهایی از این دست می شود حال آنکه به سادگی می توان از آنها پیشگیری کرد».
فارس یکی از بالاترین سرانههای ابتلا به بیماری هایی چون فشار خون و قند خون را دارد. برای نمونه این طور که نادر معینی، رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی فارس می گوید، روزانه بین یک تا یک و نیم نفر به طور میانگین به شمار کسانی که دچار نارسایی کلیه هستند در فارس افزوده می شود. او ادامه می دهد: «بررسی های ما نشان داده که بخش بزرگی از این بیماری ها بر اثر چربی خون و قند خون رخ داده است».
چربی خون و قند خون افزون بر اینکه ناشی از رژیم غذایی ناسالم هستند، به خاطر کم تحرکی هم رخ می دهند. چه اینکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرده اهالی فارس و هرمزگان کم تحرک ترین مردم ایران هستند.
سکته، سرطان
میان کم تحرکی، رژیم غذایی ناسالم، مصرف دخانیات و سبک زندگی پرخطر با یک بیماری دیگر هم رابطه معناداری وجود دارد؛ سکته؛ سکته های مغزی و قلبی. چیزی که مصرف دارو و استفاده از امکانات پزشکی را از آنچه هست، بیشتر می کنند. دکتر افشین برهان حقیقی، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شیراز و فوق تخصص سکته مغزی به گزارشگر «خبرجنوب» می گوید: «سالانه 2 هزار نفر به خاطر سکته مغزی تنها به بیمارستان نمازی مراجعه می کنند. سکته مغزی یک بیماری هزینه بر است و بیمار و سیستم درمانی کشور باید با هزینههای بسیار زیاد فیزیوتراپی و توانبخشی روبرو شوند. همراهان بیمار هم با مشکلات زیادی روبرو می شوند چرا که بیمار زخم بستر می گیرد، بدن او عفونت می کند و ممکن است دچار شکستگی در دست و پا شود برای همین بهترین کار پیشگیری است».
در عین حال، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماری دیگری هم نام می برد که می تواند ناشی از همین عوامل خطرساز باشد؛ سرطان. دکتر نیک نهاد می گوید: «ابتلا به سرطان های مختلف با سبک زندگی روزمره در ارتباط است حال اگر مردم به جای درمان و دارو به فکر بهداشت و پیشگیری می بودند این امکان فراهم می شد تا از بسیاری از هزینه ها پیشگیری کرد. در نظر داشته باشیم که بیماری ها افزون بر اینکه هزینه زیادی روی دست سیستم درمانی کشور می گذارد، هزینه های جنبی بسیار زیاد دیگری هم به بار میآورد و خانواده بیماران را به کلی با خود درگیر می کند».
اما هزینه دارو برای بیماران در فارس چقدر است؟ دکتر نیک نهاد می گوید: «سالانه 1400 میلیارد تومان». این البته تنها 30 درصد مجموع هزینه های درمانی کشور است؛ معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه می دهد: «در فارس سالانه هزار و 400 میلیارد تومان و در کشور 14 هزار میلیارد تومان برای دارو هزینه می شود؛ حال آنکه اگر مردم پیشگیری می کردند دست کم در 30 تا 35 درصد از این هزینه ها می شد صرفه جویی کرد».مصرف بالای دارو، بیمهها را در کشور به آستانه ورشکستگی کشانده. برای نمونه، بیمه ها تنها هزار میلیارد تومان به دانشگاه علوم پزشکی شیراز بدهی دارند. این عامل، در کنار وجود بیمه های چندگانه و عواملی از این دست، بسیاری از بیمه ها را در خطر تعطیلی قرار داده است.
هزار و 400 میلیارد تومان هزینه دارو در فارس و14 هزار میلیارد تومان در کشور، عدد پایینی نیست. با این عدد به نظر می رسد که ایران یکی از پر هزینهترین کشورهای جهان در زمینه درمان باشد بی آنکه بتواند چنین حجم بالایی از اعتبارات مالی را صرف توسعه و عمران کند. چه اینکه بودجه شهرداری شیراز به عنوان دومین بودجه بالا در میان شهرهای کشور پس از تهران، نزدیک به 3 هزار میلیارد تومان است. به این ترتیب، هزینهای که می تواند صرف آبادانی و اشتغالزایی در کشور شود، باید برای خرید دارو هزینه شود. این هزینه ها البته جدای از انرژی و امیدی است که از بیمار و خانوادهاش گرفته می شود.
46
