منصور صانع را باید یکی از معتبرترین و مهم ترین بِرَندهای عکاسی ایران دانست چرا که او با ثبت تصاویر و وقایعی از این آب و خاک ارزشمند، نام خود را به عنوان یک عکاس و مستندنگار تاریخی در کتاب نانوشته نامآوران این شهر به ثبت رسانده است. عکاس ۵۹ ساله ای که دانش آموخته رشته عکاسی -از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران در سال ۱۳۶۸- است و کتاب های ارزشمندی همچون «پیدایش عکاسی در شیراز»، «عکس فارس»، «شیراز»، «سرزمین مهر و ماه»، «آتشی که نمیرد»، «به یاد شیراز»، «زندیه در فارس»، «ساسانیان در فارس»، «زیر آسمان خدا»، «شیراز کودکی ما»، «شاهچراغ دیروز و امروز» و «همه این سال ها» را در کارنامه دارد. «شیراز روزگار جوانی» نیز عنوان تازه ترین اثر اوست که در حدود یک ماه پیش رونمایی شد. هنرمندی که این روزها خود را فارغ البال می داند و آن گونه که میگوید، هر چه را می خواسته به دست آورده است اما از بروکراسی و کاغذبازی برای دستیابی به عکسهای قدیمی موجود در بایگانی ادارات فارس گلایهمند است. عکس هایی که به عنوان بخشی از تاریخ مصور این استان در بایگانی ادارات خاک میخورند و دیده نمی شوند.
تنها انتظار و آرزوی یک عکاس در آستانه 60 سالگی
صانع که به نوعی رکورددار انتشار بیشترین آثار مصور در مورد شیراز است، در پاسخ به این که در آستانه 60 سالگی چه آرزویی دارد، به خبرنگار «خبرجنوب» می گوید: «تنها انتظار و آرزویم این است که پرچمی را که برافراشته ام دیگران همچنان سرافراز نگه دارند و ثبت مصور تاریخ شیراز قائم به شخص من نباشد».
او همچنین ابراز امیدواری می کند نسل بعدی هم کار تحقیق، پژوهش و ثبت وقایع را ادامه دهد و راهی که شروع شده همچنان ادامه پیدا کند.
دغدغه ای برای ثبت تاریخ یک شهر
صانع در پاسخ به این که آیا مسیر زندگی حرفهای خود را به عنوان یک عکاس و مستندنگار تاریخی خودخواسته انتخاب کرده و یا این که ناخواسته به این مسیر وارده شده، می گوید: «واقعیت این است که هرگز چنین فکری نمی کردم و برنامه ای برای این کار نداشتم. امروز هم به صراحت می گویم که همه این ها را مدیون حضور در کلاس «تاریخچه عکاسی» استاد اکبر عالمی هستم».
خالق کتاب «شیراز کودکی ما» در تشریح بیشتر این موضوع می گوید: «حدود 30 سال پیش در کلاس این استاد ارزشمند، صحبت از این شد که در اکثر کشورهای جهان آثاری از تاریخ عکاسی وجود دارد اما در مورد ایران این اتفاق نیفتاده و آثار چندان زیادی وجود ندارد، بر همین اساس اگر هر دانشجوی عکاسی به تدوین تاریخ عکاسی شهر خود کمر همت ببندد و تاریخچه شهرش را به صورت مصور ثبت و معرفی کند، پس از مدتی ما هم تاریخچه عکاسی خواهیم داشت. همین هم بهانه و انگیزه ای شد تا دغدغه ثبت ماجراها و وقایع شهر در من ایجاد شود و در نهایت عنوان پایان نامه دوران دانشجویی ام هم «پیدایش عکاسی در شیراز» باشد».
خالق مجموعه عکس «به یاد شیراز»، نتیجه این دغدغه ها و انگیزه ها را تدوین و تالیف چند کتاب در حوزه عکاسی عنوان می کند و می افزاید: «در طول دوران تدریس عکاسی سعی کردم چنین دغدغه هایی را در هنرآموزان و علاقمندان به عکاسی ایجاد کنم که خوشبختانه برخی از شاگردانم در جراید مشغول به کار شدند و برخی دیگر در شاخه های دیگر عکاسی ادامه کار دادند».
کتاب که از چاپ درمیآید همه حامی می شوند
صانع در پاسخ به این سوال که علاقه دارد کار خود را در چه زمینه هایی از عکاسی ادامه دهد، میگوید: «حوزه تخصصی کار من تحقیق و پژوهش در عکاسی است و علی رغم این که وقتی کاری را انجام می دهم فکر می کنم این آخرین کار است اما باز به منابع و مسایل دیگری برمی خورم که می بینم هنوز جای کار هست و باید کار خود را ادامه دهم».
این هنرمند باسابقه در پاسخ به این سوال که در حوزه پژوهش و تحقیق با چه مشکلاتی مواجه شده و میزان همکاری و حمایت های مادی و معنوی از پژوهشگران چگونه است، می گوید: «در هنگام تولید اثر به لحاظ مادی و معنوی حمایت خاصی را شاهد نیستیم اما بعد از اینکه فرایند چاپ و انتشار به پایان می رسد و کتاب به قول معروف درمی آید، همه اعلام حمایت می کنند». او درباره مشکلات پیش روی کارش هم می گوید: «بروکراسی حاکم بر ادارات یکی از بزرگترین مشکلات پژوهشگران و محققان حوزه عکاسی است، به طوری که اگر بخواهیم عکسی قدیمی را از آرشیو یکی از ادارات بگیریم با بسیاری از نامه نگاریهای اداری و اظهارنظرهای غیرمسئولانه مواجه می شویم که نتیجه ای جز دلسردی و رهاکردن کار به بار نمی آورد. در واقع این بروکراسی ها باعث می شود که محقق کار تحقیق و پژوهش خود را کنار بگذارد و عملاً بخشی از تاریخ به خوبی ثبت نشود».
این هنرمند عکاس که پیش تر وعده انتشار مجموعه ای درباره «انقلاب اسلامی در شیراز» را داده بود، در مورد این مجموعه نیز می گوید: «این مجموعه هم مانند دیگر آثار در قالب کتابی مصور به چاپ خواهد رسید».
46
