محمدحسین کاظمی با بیان اینکه کارگاه های مرمتی در این بنای هزار و 700 ساله فارس همیشه فعال است، افزود: با توجه به تخریب های صورت گرفته، همواره مرمت اضطراری در این بنای تاریخی انجام می شود و مرمتگران در قلعه همواره در حال مرمت، احیا و ساماندهی مجموعه هستند.
به گفته وی، حساسیت ها درخصوص مرمت این بنای تاریخی که در آستانه ثبت جهانی نیز هست بسیار زیاد می باشد و هرگونه اقدام مرمتی در بنا با دقت و کارهای دقیق کارشناسی شده صورت می گیرد.
کاظمی در ادامه با اشاره به اینکه هرگونه ساخت وساز در چنین بنای ملی ممنوع است، افزود: مرمت این قلعه تاریخی از حساسیت های ویژه ای برخوردار است و نباید به نحوی باشد که به اصالت اثر آسیب برساند. در واقع مرمت ها در چنین بنایی تثبیت کننده است.
مدیر پایگاه میراث ساسانی فیروزآباد در ادامه گفت: عمده مرمت و تثبیت بنا با مصالح بومی منطقه و یا حتی با سنگ های فروریخته این اثر تاریخی انجام می شود.
کاظمی همچنین اضافه کرد: در حال حاضر مسیر دسترسی به بنای قلعه دختر که حدود 150 متر از سطح زمین ارتفاع دارد، ساماندهی شده است.وی با بیان اینکه حدود 250 پله و چندین رمپ در مسیر بازدید گردشگران تا قلعه وجود دارد، افزود: برای حمل مصالح مرمت بنا نیز یک تله کابین وجود دارد که فعلا امکان استفاده گردشگران از آن مسیر نیست.کاظمی ادامه داد: این تله کابین باری است و تا زمانی که بنای قلعه دختر در دست مرمت است این سازه نیز در محل وجود خواهد داشت.
گفتنی است قلعه دختر در 6 کیلومتری جاده فیروزآباد به شیراز در دامنه کوهی مشرف به جاده قرار دارد.
تمام قلعه از سنگهای درشت ساخته و سنگهای نما، تراشیده شده اند ولی سنگهای پیها و داخل دیوارها از قلوه سنگهای درشت رودخانهای تشکیل شده اند.
بزرگی بنای این قلعه، مبهوت کننده است و دیوارهای بلند آن با همه شکستگی و ریخته شدن، هنوز هم شکوهی خیره کننده دارند.
در قسمتی از قلعه دهانه غاری دیده میشود که به قول بعضی از محلیها این غار راهی به کاخ ساسانی در جلگه فیروزآباد داشته است. یعنی در زمان حمله دشمن به قلعه، محصورین قلعه میتوانستند از طریق این غار با شهر ارتباط داشته باشند و بتوانند غذا و نیروی انسانی وارد قلعه کنند.
قلعه دختر، نشان ظهور امپراتوری ساسانی و افول دولت اشکانی است. این قلعه از سه جهت شمال، غرب، جنوب با صخره کوهستانی با ارتفاع غیر قابل نفوذ محصور است و بر هر صخره با روی بلند و برج های دیده بانی ساخته شده در سمت شرق با فاصله بیش از یک کیلومتر از قلعه دیوار سنگی محکمی کشیده شد تا مانع ورود افراد شود.
تنها راه ورود به این دژ از جنوب قلعه با پلکانی بوده که علاوه بر صخره کوه از چند لایه دیواره باره و برج تودرتو با نگهبانان مخصوص امکان پذیر بوده است.
داخل قلعه با سه طبقه متوالی تنظیم و با برج پلکانی با هم ارتباط داشته است. طبقه اول اتاق نگهبانان با برجهای مشرف به جهات مختلف با روزنههای خاص و قابلیت تیراندازی از داخل به خارج قلعه و یک آب انبار و دو حلقه چاه مخفی حفاری شده در دل کوه تا عمق رودخانه، حیاطی با تالار بزرگ طبقه دوم را تشکیل میدهد که بخش محل استراحت نگهبانان و محافظان و بخش مخصوص مهمانان بوده است.
کاوشهای قلعه دختر نشان داده، کمربند دفاعی اصلی دژ که خود دارای بازوهای دفاعی پیش آمده است، ارتفاعی در حدود 6 یا 7 متر داشته است.
کنگرههای دفاعی که در دو یا چند ردیف مرتب و متداخل قرار گرفته و پلههایی که به طرف دالانهای نگهبانان میرفتند، در پس راه باریکی به ضخامت تقریبی 50 سانتی متر قرار گرفته بودند که از رو یا پشت دیوارهای مربوط به فضاهای اسلحه خانه و سربازخانه میگذشت.
این قلعه نخستین بنای گنبد دار ایرانی است که با اصول فنی و معماری خاص ساخته شده و مصالح به کاررفته در آن شبیه کاخ اردشیر است.
46
