کاهش شنوایی شایع ترین نقص مادرزادی است و میزان شیوع کم شنوایی در زمان تولد بیش از 2 برابر مجموع دیگر اختلالات قابل ارزیابی کودکان است.
کودک از همان ماه های اول تولد شروع به یادگیری زبان می کند، افت شنوایی عاملی است که این فرآیند را به خطر می اندازد. کم شنوایی عوارض گسترده ای را با خود به همراه دارد و باعث آسیب های جدی در رشد طبیعی گفتار و زبان می شود. از طرفی، آزمون های شنوایی بسیار دقیق است و می تواند افت شنوایی بسیار ضعیف را هم تشخیص دهد.
تحقیقات نشان داده است که عدم تشخیص کم شنوایی های تک گوشی احتمال عقب ماندگی تحصیلی کودکان را تا 10 برابر افزایش می دهد.
از آنجا که کم شنوایی پس از معلولیت ذهنی و جسمی شایع ترین مشکل مادرزادی است، اجرای طرح غربالگری شنوایی در ماه های آغاز تولد ضروری است.
متخصص گوش و حلق و بینی و معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این خصوص به خبرنگار ما گفت: انجام غربالگری شنوایی در تمام دنیا اهمیت به سزایی دارد و کم شنوایی اگر در دوران نوزادی تشخیص داده شود و به موقع برای درمان های دایمی، جراحی و یا استفاده از سمعک اقدام شود در آینده در رشد گفتاری و اجتماعی کودک تأثیرات بسیار مطلوبی می گذارد.
دکتر سید بصیر هاشمی افزود: کودکان کم شنوا در صورت عدم شناسایی به موقع، از نظر رشد گفتاری نسبت به همسالان خود عقب می مانند و از لحاظ ارتباط و گفتار نیز دچار مشکلات جبران ناپذیری می شوند. این کودکان اگر ناشنوا باشند با عوارض بسیار بیشتری رو به رو می شوند و زمان طلایی برای کاشت حلزون که زیر 2 سالگی است را از دست می دهند.
عضو تیم کاشت حلزون شنوایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: اگر غربالگری برای کودکان کم شنوا در همان ماه های آغازین تولد در زیر 6 ماهگی انجام شود و در صورت وجود مشکل از همان ابتدا کارهای درمانی انجام گیرد آن ها می توانند مانند بچه های عادی از زندگی، بازی و کلاس های درس لذت ببرند و رشد عقلی، گفتاری و اجتماعی آن ها عادی و مطابق با همسالان خواهد بود.
دکتر هاشمی افزود: کنترل بیماری های غیر واگیر با توجه به شیوع آنها جزو سیاست های وزارت بهداشت و درمان است و غربالگری شنوایی و کنترل آن در بین این اولویت ها قرار دارد و می تواند در کاهش معلولیت ها نقش عمده ای داشته باشد.
این متخصص گوش و حلق و بینی عنوان کرد: در حال حاضر پوشش غربالگری شنوایی به منظور شناسایی افراد کم شنوا و ناشنوا 60 تا 70 درصد است و سیاستگذاران باید به سمت انجام 100 درصدی این نوع غربالگری ها بروند.
دکتر هاشمی گفت: طبق آمار موجود از هر یک هزار تولد در فارس 2 تا 3 نوزاد کم شنوا هستند و یک نفر در هر هزار تولد نیز ناشنوا به دنیا می آید. این بیماری جزو معلولیت های شایع و خاموش است و آثار ظاهری چندان مشخصی ندارد.
وی افزود: سالانه حدود 80 هزار نوزاد در فارس متولد می شوند که 200 نفر از این تعداد کم شنوا هستند و حداقل 15 درصد آنها به دلیل عدم تشخیص زود هنگام از دریافت به موقع خدمات درمانی و توانبخشی باز می مانند.
دکتر هاشمی گفت: تولد نوزاد نارس، بستری در بخش مراقبت های ویژه پس از تولد، زردی و یرقان و تعویض خون نوزاد به این دلیل و همچنین ابتلا به مننژیت در نوزادی احتمال ناشنوایی را افزایش می دهد به طوری که از هر 50 نوزادی که در شرایط یاد شده قرار می گیرد یک مورد ناشنوا می شود.
مدیر کل بهزیستی فارس نیز یادآور شد: کم شنوایی و ناشنوایی از نظر میزان شیوع پس از معلولیت جسمی، حرکت و ذهنی بیشترین میزان شیوع را دارد و حدود 20 هزار کم شنوا و ناشنوا در فارس به سر می برند.
دکتر سید مرتضی موسوی افزود: در برخی شهرستان ها که ازدواج فامیلی بیشتر انجام می گیرد میزان شیوع کم شنوایی و ناشنوایی نیز بالاتر است و با این وجود یکی از معلولیت هایی که با تشخیص به موقع و مداخله زودهنگام می توان عوارض آن را به حداقل رساند کم شنوایی و ناشنوایی است.
وی یادآور شد: 34 پایگاه غربالگری شنوایی در استان فعال است و دستگاه مربوط به آن با یک فرد آموزش دیده در هر پایگاه مستقر است و والدین خود نیز می توانند درخواست انجام این غربالگری را برای نوزاد بدهند این دستگاه اختلال را تشخیص می دهد اما برای تشخیص تخصصی در صورت لزوم و در مراحل بعدی، نوزاد به کارشناس شنوایی اودیولوژیست (متخصص شنوایی سنجی) و نهایتاً متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع می شود و اگر نیاز به کاشت حلزون باشد نیز به تیم مربوطه معرفی خواهد شد.
معاون امور توسعه پیشگیری بهزیستی فارس هم بیان کرد: طرح غربالگری شنوایی سالیان سال در بهزیستی در حال انجام است تا از معلولیت های ناشنوایی پیشگیری کند و در این خصوص طرحی با عنوان «یک - سه - شش» وجود دارد که طبق آن قبل از یک ماهگی نوزادان باید تحت غربالگری شنوایی قرار گیرند تا در صورت لزوم مداخله به موقع انجام گیرد.
محمود رضا عرب ادامه داد: در سه ماهگی اقدامات تشخیصی و زیر شش ماهگی اقدامات طبی، دارویی، درمانی و توانبخشی مانند تجویز سمعک و کاشت حلزوم انجام می شود.
وی عنوان کرد: عدم تشخیص به موقع کم شنوایی در کودک می تواند تأخیر در گفتار و عوارض جبران ناپذیر دیگری به دنبال داشته باشد و اگر این امور تا 10 سالگی به تأخیر بیفتد باعث مشکلات بسیاری می شود و کودک دیگر یک فرد عادی نخواهد بود چرا که نمی تواند ارتباط موثر با محیط بیرون برقرار کند.
عرب گفت: تعداد موالید زنده شهری و روستایی سال گذشته در فارس 88 هزار و 790 نفر بوده که از این تعداد برای 68 هزار و 158 نوزاد در 34 پایگاه استان، غربالگری شنوایی انجام شده و 77 درصد را توانسته ایم غربالگری کنیم و سعی داریم امسال این میزان را به 95 درصد برسانیم.
به گفته وی، تعداد نوزادانی که پس از غربالگری شنوایی در استان در سال گذشته به مرحله تشخیص رسیده اند 505 نفر بوده اند و 159 نوزاد به مرحله مداخله رسیده اند که مبتلا به نارسایی شنوایی بوده اند که پس از بررسی ها 118 نفر نیاز به سمعک داشتند و برای 41 نوزاد مداخله طبی و درمانی انجام شده است.
این مسئول بهزیستی فارس افزود: در 29 شهرستان استان با همکاری معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز پایگاه هایی که اکثراً در زایشگاه ها مستقر است برای غربالگری شنوایی در نظر گرفته شده و والدین در تمامی نقاط فارس می توانند به این منظور مراجعه کنند.
عرب اضافه کرد: خانواده ها خود نیز این مساله را جدی بگیرند وقتی نوزادی متولد می شود، قبل از یک ماهگی برای غربالگری شنوایی به مراکز ما مراجعه کنند تا معلولیت کم شنوایی و ناشنوایی به حداقل برسد.
46
