در این یادداشت آمده است: مجلس سنای آمریکا طرح اعمال تحریم های جدید ضد ایران را تصویب کرد؛ این طرح پس از تصویب در مجلس نمایندگان به قانون تبدیل و پس از امضای رئیس جمهور آمریکا اجرایی می شود.
بایستی یادآور شد که در عرصه بین الملل که ضمانت اجرایی قدرتمندی برای وادار کردن دولت ها به اجرای تعهداتشان وجود ندارد، جلب اعتماد دولت ها و بازیگران بین المللی مبنایی برای کسب اعتبار و نفوذ است که موجب قدرت و تاثیر گذاری بازیگران می شود. از دست رفتن این اعتماد موجب آسیب دیدن اعتبار و نفوذ شده و قدرت تاثیر گذاری را کاهش می دهد. دولت آمریکا بعد از به قدرت رسیدن جمهوریخواهان و ترامپ هم از نظر بین المللی و هم از نظر داخلی با بحران بی اعتمادی رو به رو است.
تلاش آمریکا برای اعمال تحریم های جدید ضد ایران برخلاف تعهدات پذیرفته شده در چارچوب برجام می باشد درحالی که ایران مجموعه تعهدات خود را اجرا و تایید نهادهای بین المللی را کسب کرده است و می تواند این بحران را تشدید کند و قدرت تاثیر گذاری آمریکا را بیش از پیش آسیب پذیر سازد.
دکتر جهانبخش ایزدی استاد دانشگاه معتقد است تیلرسون در جلسه استماع سنای کنگره، صحبت از حمایت این کشور از تغییر نظام جمهوری اسلامی ایران کرده است. اصل این مقوله موضوع جدیدی نیست و از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون همیشه آمریکاییها مقوله تغییر نظام سیاسی را در ایران مدنظر داشتند.
آمریکاییها در استراتژی خود به صورت دائم این موضوع را متذکر شده و سعی کردند حتی المقدور این پروژه را عملی کنند اما آن چیزی که مایه تعجب شده، اظهار چنین موضوعی از سوی جمهوریخواهان است به این دلیل که همیشه مفروض بود که دموکراتها تلاش می کنند از طریق جریان های داخلی و مباحثی از جمله حقوق بشر، فضای باز سیاسی و از این نوع مقولات، به تدریج و به صورت مسالمت آمیز در ارکان نظام سیاسی ایران رخنه کرده و در جهت وادار کردن تهران به تغییر ساختار و رویکرد، اعمال فشار کنند.
بنابراین اشاره مستقیم وزیر خارجه ای که از جمهوریخواهان است، مقداری در چارچوب تفکر جمهوریخواهان تازگی دارد و به همین دلیل در واکنش به این سخنان تیلرسون اذعان شده است که مقامات آمریکایی دچار نوعی سردرگمی هستند؛ یک بعد این سردرگمی این است که اظهارات تیلرسون با خط مشی معروف حزب جمهوریخواه، همخوانی ندارد و نکته دیگر اینکه تیلرسون اعلام کرده هنوز این استراتژی در حال تکمیل است.
بنابراین این سخن نشان می دهد اضلاع طرح، هنوز پختگی لازم را پیدا نکرده و صرفاً اعلام زود هنگام صورت گرفته که در نوع خود اشتباه استراتژیک است. از سوی دیگر سخنان تیلرسون، آشکارا نوعی مداخله جویی است و جمهوری اسلامی ایران نیز در موضع خود همین را اعلام کرد. همچنین دنیا نیز به این مساله تقریبا نگاهی مشابه ایران دارد و این گونه نگاه ها به سخنان تیلرسون، ناشی از تشتت و فقدان دانش لازم از روابط بینالملل در این نحله فکری در آمریکاست.
به موازات سخنان تیلرسون، موضوعات دیگری از جمله تحریمها نیز به پیش می رود و مشخص شد استراتژی آمریکا صرفا مربوط به تغییرات آرام، مسالمت آمیز و رخنه و نفوذ در نظام سیاسی محدود نمی شود بلکه به صورت توام و همزمان، استراتژی های دیگری نظیر تحریم ها برای وادار کردن طرف مقابل به انقیاد همچنین احتمالا رفتن به سمت نوعی مواجهه سخت افزارانه به ویژه در حوزه منطقه ای در کنار آن قرار دارد.
از سوی دیگر باید به این نکته اشاره شود که جمهوریخواهان چندان در لفافه سخن نمیگویند به همین دلیل تیلرسون نیز آشکارا سخن از حمایت از تغییر نظام ایران را مطرح میکند. بخشی از این مساله ناشی از رویکرد تاریخی جمهوریخواهان و بخشی نیز ناشی از بهرهگیری از فضاست، چرا که سوالاتی از سوی کنگره از کارگزاران اجرایی آمریکا در مورد تعیین تکلیف ایران مطرح میشد.
همچنین باید به تاثیر فشار لابی های عربی، رژیم صهیونیستی و اپوزیسیون برانداز در داخل آمریکا توجه داشت. بخش دیگری هم ناشی از این است که دولت آمریکا هنوز تکلیفش را در مورد ایران مشخص نکرده، این در حالی است که استراتژی باید در کلیت انسجام داشته باشد و باید مرحلهای طراحی و اعلام شود، در حالی که هیچ کدام از این عناصر را در مواجهه تیلرسون مشاهده نمیکنیم.
9772/ 2027
دریافت: سیدمهدی مرتضوی ** انتشار: سیداحمد نجفی
بایستی یادآور شد که در عرصه بین الملل که ضمانت اجرایی قدرتمندی برای وادار کردن دولت ها به اجرای تعهداتشان وجود ندارد، جلب اعتماد دولت ها و بازیگران بین المللی مبنایی برای کسب اعتبار و نفوذ است که موجب قدرت و تاثیر گذاری بازیگران می شود. از دست رفتن این اعتماد موجب آسیب دیدن اعتبار و نفوذ شده و قدرت تاثیر گذاری را کاهش می دهد. دولت آمریکا بعد از به قدرت رسیدن جمهوریخواهان و ترامپ هم از نظر بین المللی و هم از نظر داخلی با بحران بی اعتمادی رو به رو است.
تلاش آمریکا برای اعمال تحریم های جدید ضد ایران برخلاف تعهدات پذیرفته شده در چارچوب برجام می باشد درحالی که ایران مجموعه تعهدات خود را اجرا و تایید نهادهای بین المللی را کسب کرده است و می تواند این بحران را تشدید کند و قدرت تاثیر گذاری آمریکا را بیش از پیش آسیب پذیر سازد.
دکتر جهانبخش ایزدی استاد دانشگاه معتقد است تیلرسون در جلسه استماع سنای کنگره، صحبت از حمایت این کشور از تغییر نظام جمهوری اسلامی ایران کرده است. اصل این مقوله موضوع جدیدی نیست و از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون همیشه آمریکاییها مقوله تغییر نظام سیاسی را در ایران مدنظر داشتند.
آمریکاییها در استراتژی خود به صورت دائم این موضوع را متذکر شده و سعی کردند حتی المقدور این پروژه را عملی کنند اما آن چیزی که مایه تعجب شده، اظهار چنین موضوعی از سوی جمهوریخواهان است به این دلیل که همیشه مفروض بود که دموکراتها تلاش می کنند از طریق جریان های داخلی و مباحثی از جمله حقوق بشر، فضای باز سیاسی و از این نوع مقولات، به تدریج و به صورت مسالمت آمیز در ارکان نظام سیاسی ایران رخنه کرده و در جهت وادار کردن تهران به تغییر ساختار و رویکرد، اعمال فشار کنند.
بنابراین اشاره مستقیم وزیر خارجه ای که از جمهوریخواهان است، مقداری در چارچوب تفکر جمهوریخواهان تازگی دارد و به همین دلیل در واکنش به این سخنان تیلرسون اذعان شده است که مقامات آمریکایی دچار نوعی سردرگمی هستند؛ یک بعد این سردرگمی این است که اظهارات تیلرسون با خط مشی معروف حزب جمهوریخواه، همخوانی ندارد و نکته دیگر اینکه تیلرسون اعلام کرده هنوز این استراتژی در حال تکمیل است.
بنابراین این سخن نشان می دهد اضلاع طرح، هنوز پختگی لازم را پیدا نکرده و صرفاً اعلام زود هنگام صورت گرفته که در نوع خود اشتباه استراتژیک است. از سوی دیگر سخنان تیلرسون، آشکارا نوعی مداخله جویی است و جمهوری اسلامی ایران نیز در موضع خود همین را اعلام کرد. همچنین دنیا نیز به این مساله تقریبا نگاهی مشابه ایران دارد و این گونه نگاه ها به سخنان تیلرسون، ناشی از تشتت و فقدان دانش لازم از روابط بینالملل در این نحله فکری در آمریکاست.
به موازات سخنان تیلرسون، موضوعات دیگری از جمله تحریمها نیز به پیش می رود و مشخص شد استراتژی آمریکا صرفا مربوط به تغییرات آرام، مسالمت آمیز و رخنه و نفوذ در نظام سیاسی محدود نمی شود بلکه به صورت توام و همزمان، استراتژی های دیگری نظیر تحریم ها برای وادار کردن طرف مقابل به انقیاد همچنین احتمالا رفتن به سمت نوعی مواجهه سخت افزارانه به ویژه در حوزه منطقه ای در کنار آن قرار دارد.
از سوی دیگر باید به این نکته اشاره شود که جمهوریخواهان چندان در لفافه سخن نمیگویند به همین دلیل تیلرسون نیز آشکارا سخن از حمایت از تغییر نظام ایران را مطرح میکند. بخشی از این مساله ناشی از رویکرد تاریخی جمهوریخواهان و بخشی نیز ناشی از بهرهگیری از فضاست، چرا که سوالاتی از سوی کنگره از کارگزاران اجرایی آمریکا در مورد تعیین تکلیف ایران مطرح میشد.
همچنین باید به تاثیر فشار لابی های عربی، رژیم صهیونیستی و اپوزیسیون برانداز در داخل آمریکا توجه داشت. بخش دیگری هم ناشی از این است که دولت آمریکا هنوز تکلیفش را در مورد ایران مشخص نکرده، این در حالی است که استراتژی باید در کلیت انسجام داشته باشد و باید مرحلهای طراحی و اعلام شود، در حالی که هیچ کدام از این عناصر را در مواجهه تیلرسون مشاهده نمیکنیم.
9772/ 2027
دریافت: سیدمهدی مرتضوی ** انتشار: سیداحمد نجفی
کپی شد