دکتر مهرداد زمان پور که رئیس اتاق فکر محیط زیست فارس نیز هست سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت:حفاظت درست از طبیعت نیازمند شناخت درست داشته‌های آن است، بودجه‌های مطالعاتی و پژوهشی محیط زیست بسیار اندک و ناچیز است ، دولت باید در این زمینه گشایش تازه ای ایجاد کند .
این استاد و پژوهشگر دانشگاه گفت:سازمانی به نام هواشناسی داریم که وظیفه اش عمدتا جمع آوری داده‌های هواشناسی و تحلیل آن‌ها است،یا سازمان زمین شناسی که به جمع‌آوری داده‌های زمین‌شناسی وتحلیل آن‌ها می پردازد اما سازمانی برای جمع‌آوری داده از زیست‌بوم و تحلیل آن نداریم.
زمان پور بیان کرد :اگرچه بخش‌هایی برای مطالعه و پژوهش در محیط زیست وجود دارد ، اما ساختار سازمان محیط زیست برای مطالعه و پژوهش برنامه ریزی نشده است، و ماهیت آن عمدتا نظارتی است.
وی افزود: در این زمینه دو راه‌کار پیشنهاد می‌کنم. یکی آن که در درون سازمان حفاظت محیط زیست یک معاونت پژوهشی واقعی با بودجه و نیروی انسانی مناسب راه‌اندازی شود و دیگر آن که مانند سازمان هواشناسی و سازمان زمین‌شناسی، سازمان مستقلی به نام سازمان بوم شناسی کشور راه‌اندازی شود. در بسیاری از کشورها چنین نهادی به‌نام سازمان اکولوژی وجود دارد.
استاد دانشگاه و اکولوژیست استان فارس ادامه داد: اکنون حفاظت از طبیعت در کشور و استان فارس تنها به برخی مناطق محدود است و سازمان محیط زیست توان انسانی و بودجه‌ای برای حفاظت از همه عرصه‌ها را ندارد. جای تعارف نیست، اگر خواست دولت جلوگیری از نابودی طبیعت است باید نیروی انسانی و بودجه کافی برای حفاظت فراهم شود.
وی با تاکید بر ارائه راهکاری که به بزرگ‌شدن دولت نیز نینجامد گفت: دولت می تواند به تشویق شکل‌گیری شرکت‌های کوچک محلی یا سازمان‌های مردم نهاد محلی و برون‌سپاری امور پایش و حفاظت به آن‌ها اقدام کند تا بدنه مرکزی سازمان و اداره‌های کل بتوانند تنها نظارت عالی بر کارکرد آن‌ها داشته باشند.
زمان پورگفت:دراین صورت می توان امیدوار بود حفاظت همه محیط زیست طبیعی کشور را شامل شود و ضریب حفاظت مناطق با‌اهمیت ویژه نیز افزایش یابد.
رئیس اتاق فکر محیط زیست فارس اظهارکرد: بخش بزرگی از آسیب‌های محیط زیست ناشی از طرح‌های توسعه‌ای است با اینکه در قانون لزوم انجام ارزیابی زیست‌محیطی این طرح‌ها مورد تاکید است و ظاهرا اجرا هم می‌شود، اما این ارزیابی هنوز جز پوسته ای تهی بیش نیست. سپردن مسولیت اجرای ارزیابی زیست‌محیطی به متقاضیان بهره برداری، شرکت‌های مشاور را وامدار پیمانکاران می‌کند، و آنان مجبورند زیر منطق تجارت، نتیجه ای مطابق با خواست کارفرما تهیه کنند و چون داده‌های زیست بومی کافی وجود ندارد رد یا اثبات آن ناممکن است.
وی ادامه داد: لازم است راهکاری اندیشیده شود که هزینه این طرح‌ها از کارفرمایان گرفته شود اما قرارداد انجام ارزیابی مستقلا از سوی سازمان بسته شود تا وابستگی مشاوران به پیمانکاران از میان برود.
زمان پور همچنین گفت: به دلیل نبود سازمانی متمرکز برای تولید داده‌های زیست‌بومی، در بیشتر موارد داده‌های واقعی میدانی از زیستمندان مناطق در دست نیست و ارزیابان نیز برمبنای شرح خدمات خود را موظف به تولید داده نمی‌دانند.در نتیجه، کار ارزیابی آثار تنها برپایه ی داده‌های بسیار کلی انجام می‌شود که در بهترین حالت داده‌های مربوط به مناطق نزدیک یا داده‌های کلی استان و کشور است، درحالی‌که واقعیت ممکن است بسیار متفاوت باشد.
وی اضافه کرد : لازم است شرح خدمات ارزیابی‌های زیست‌محیطی تصحیح شود تا در این‌گونه‌موارد شرکت‌های مشاور ملزم به تهیه داده‌های واقعی میدانی باشند.
زمان پور مهم‌ترین چالش زیست‌محیطی فارس را خشکی تالاب‌ها دانست و گفت: تلاش‌های بسیاری در اداره کل محیط زیست برای تدوین برنامه‌های احیا و مدیریت این بحران صورت گرفته است، اما حل این بحران نیازمند دخالت بالا‌ترین مقامات استانی در استانداری و نیز دستگاه‌های مربوط است. متاسفانه هیچ عزم جدی در استان برای همکاری و اجرای این برنامه‌ها دیده نمی‌شود.
وی ادامه داد: بدتر از آن در برخی برنامه‌های اجرایی که آشکارا مخرب تالاب‌ها است و مخالفت صریح محیط زیست در برابر آن است لازم است که مدیریت عالی استان این بحران را عمیقا بپذیرد و یک‌صدا با الزامات محیط زیستی از برنامه‌های احیای تالاب‌ها پشتیبانی کند.
این استاد دانشگاه همچنین با بیان اینکه در دوره ای که پشت سر گذاشتیم طرح تدوین برنامه مدیریت زیست بومی تالاب بختگان در اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس تهیه شد و درحال اجرا است گفت : این طرح گام ارزشمندی برای مدیریت منطقه است و از 13 طرح در حال اجرا در کشور تنها طرحی است که راسا در خود استان تهیه و اجرا می‌شود. شایسته است برای ادامه این طرح پشتیبانی بودجه ای ، مدیریتی و سیاسی لازم از سوی سازمان مرکزی حفاظت محیط زیست و به‌ویژه مقامات استانی صورت گیرد.
زمان پور اضافه کرد: در همین‌دوره، برنامه مدیریت زیست بومی تالاب پریشان نیز که قبلا تهیه شده بود به تصویب نهایی در استان رسید.ضروری است که مقامات استان با تشکیل ستاد استانی احیای تالاب‌های فارس مانند استان‌های موفق کشور موجبات اجرای این برنامه‌ها را نیز فراهم آورند.
مصاحبه : نیکنام خشنودی ** انتشار دهنده:غلامرضا مالک زاده
6113 /1876
انتهای پیام این استاد و پژوهشگر دانشگاه گفت:سازمانی به نام هواشناسی داریم که وظیفه اش عمدتا جمع آوری داده‌های هواشناسی و تحلیل آن‌ها است،یا سازمان زمین شناسی که به جمع‌آوری داده‌های زمین‌شناسی وتحلیل آن‌ها می پردازد اما سازمانی برای جمع‌آوری داده از زیست‌بوم و تحلیل آن نداریم.
زمان پور بیان کرد :اگرچه بخش‌هایی برای مطالعه و پژوهش در محیط زیست وجود دارد ، اما ساختار سازمان محیط زیست برای مطالعه و پژوهش برنامه ریزی نشده است، و ماهیت آن عمدتا نظارتی است.
وی افزود: در این زمینه دو راه‌کار پیشنهاد می‌کنم. یکی آن که در درون سازمان حفاظت محیط زیست یک معاونت پژوهشی واقعی با بودجه و نیروی انسانی مناسب راه‌اندازی شود و دیگر آن که مانند سازمان هواشناسی و سازمان زمین‌شناسی، سازمان مستقلی به نام سازمان بوم شناسی کشور راه‌اندازی شود. در بسیاری از کشورها چنین نهادی به‌نام سازمان اکولوژی وجود دارد.
استاد دانشگاه و اکولوژیست استان فارس ادامه داد: اکنون حفاظت از طبیعت در کشور و استان فارس تنها به برخی مناطق محدود است و سازمان محیط زیست توان انسانی و بودجه‌ای برای حفاظت از همه عرصه‌ها را ندارد. جای تعارف نیست، اگر خواست دولت جلوگیری از نابودی طبیعت است باید نیروی انسانی و بودجه کافی برای حفاظت فراهم شود.
وی با تاکید بر ارائه راهکاری که به بزرگ‌شدن دولت نیز نینجامد گفت: دولت می تواند به تشویق شکل‌گیری شرکت‌های کوچک محلی یا سازمان‌های مردم نهاد محلی و برون‌سپاری امور پایش و حفاظت به آن‌ها اقدام کند تا بدنه مرکزی سازمان و اداره‌های کل بتوانند تنها نظارت عالی بر کارکرد آن‌ها داشته باشند.
زمان پورگفت:دراین صورت می توان امیدوار بود حفاظت همه محیط زیست طبیعی کشور را شامل شود و ضریب حفاظت مناطق با‌اهمیت ویژه نیز افزایش یابد.
رئیس اتاق فکر محیط زیست فارس اظهارکرد: بخش بزرگی از آسیب‌های محیط زیست ناشی از طرح‌های توسعه‌ای است با اینکه در قانون لزوم انجام ارزیابی زیست‌محیطی این طرح‌ها مورد تاکید است و ظاهرا اجرا هم می‌شود، اما این ارزیابی هنوز جز پوسته ای تهی بیش نیست. سپردن مسولیت اجرای ارزیابی زیست‌محیطی به متقاضیان بهره برداری، شرکت‌های مشاور را وامدار پیمانکاران می‌کند، و آنان مجبورند زیر منطق تجارت، نتیجه ای مطابق با خواست کارفرما تهیه کنند و چون داده‌های زیست بومی کافی وجود ندارد رد یا اثبات آن ناممکن است.
وی ادامه داد: لازم است راهکاری اندیشیده شود که هزینه این طرح‌ها از کارفرمایان گرفته شود اما قرارداد انجام ارزیابی مستقلا از سوی سازمان بسته شود تا وابستگی مشاوران به پیمانکاران از میان برود.
زمان پور همچنین گفت: به دلیل نبود سازمانی متمرکز برای تولید داده‌های زیست‌بومی، در بیشتر موارد داده‌های واقعی میدانی از زیستمندان مناطق در دست نیست و ارزیابان نیز برمبنای شرح خدمات خود را موظف به تولید داده نمی‌دانند.در نتیجه، کار ارزیابی آثار تنها برپایه ی داده‌های بسیار کلی انجام می‌شود که در بهترین حالت داده‌های مربوط به مناطق نزدیک یا داده‌های کلی استان و کشور است، درحالی‌که واقعیت ممکن است بسیار متفاوت باشد.
وی اضافه کرد : لازم است شرح خدمات ارزیابی‌های زیست‌محیطی تصحیح شود تا در این‌گونه‌موارد شرکت‌های مشاور ملزم به تهیه داده‌های واقعی میدانی باشند.
زمان پور مهم‌ترین چالش زیست‌محیطی فارس را خشکی تالاب‌ها دانست و گفت: تلاش‌های بسیاری در اداره کل محیط زیست برای تدوین برنامه‌های احیا و مدیریت این بحران صورت گرفته است، اما حل این بحران نیازمند دخالت بالا‌ترین مقامات استانی در استانداری و نیز دستگاه‌های مربوط است. متاسفانه هیچ عزم جدی در استان برای همکاری و اجرای این برنامه‌ها دیده نمی‌شود.
وی ادامه داد: بدتر از آن در برخی برنامه‌های اجرایی که آشکارا مخرب تالاب‌ها است و مخالفت صریح محیط زیست در برابر آن است لازم است که مدیریت عالی استان این بحران را عمیقا بپذیرد و یک‌صدا با الزامات محیط زیستی از برنامه‌های احیای تالاب‌ها پشتیبانی کند.
این استاد دانشگاه همچنین با بیان اینکه در دوره ای که پشت سر گذاشتیم طرح تدوین برنامه مدیریت زیست بومی تالاب بختگان در اداره‌کل حفاظت محیط زیست فارس تهیه شد و درحال اجرا است گفت : این طرح گام ارزشمندی برای مدیریت منطقه است و از 13 طرح در حال اجرا در کشور تنها طرحی است که راسا در خود استان تهیه و اجرا می‌شود. شایسته است برای ادامه این طرح پشتیبانی بودجه ای ، مدیریتی و سیاسی لازم از سوی سازمان مرکزی حفاظت محیط زیست و به‌ویژه مقامات استانی صورت گیرد.
زمان پور اضافه کرد: در همین‌دوره، برنامه مدیریت زیست بومی تالاب پریشان نیز که قبلا تهیه شده بود به تصویب نهایی در استان رسید.ضروری است که مقامات استان با تشکیل ستاد استانی احیای تالاب‌های فارس مانند استان‌های موفق کشور موجبات اجرای این برنامه‌ها را نیز فراهم آورند.
مصاحبه : نیکنام خشنودی ** انتشار دهنده:غلامرضا مالک زاده
6113 /1876
کپی شد
