به گزارش روز یکشنبه ایرنا، او نقاشی دیواری را نزد مرحوم پدر فرا گرفت و کوشیده است هنر ترنج سازی را از دهه 60 تاکنون در شیراز تداوم بخشد.
محمد جواد نقاش دقیقا ترنج سازی و نقاشی دیواری را از زمانی آغاز کرد که این هنر اصیل ایرانی رو به فراموشی سپرده بود ، دهه 60 ، دهه تلاطم اجتماعی فرهنگی جامعه ایرانی می رفت که این هنر اصیل را به کلی به فراموشی بسپارد، اما دستان چیره دست استاد عباس نقاش و فرزندش محمد جواد بار دیگر قلم را بر بوم عشق به گردش درآورد و این هنر چند هزار ساله را رنگ و رویی دیگر بخشید.
در گفت و گوی ایرنا با این هنرمند نقاشی به فراز و فرودهای هنر اصیل نقاشی روی دیوار و ترنج سازی، چگونگی الهام گیری نقاشان برای خلق آثار گل، مرغ، سرو و ... می پردازیم.
محمد جواد نقاش دراین گفت و گو با بیان اینکه از دهه 60هنر ترنج سازی و گل و مرغ و جقه سازی به علت برخی بی توجهی ها در آستانه فراموش شدن بود، اظهار داشت: معرفی این هنر اصیل ، دارای پیشینه هزار ساله و ماندگارنزد مردم است اما در دهه های پیشین این هنر اصیل ایرانی کم رنگ شد و می رفت که به خاطرات گمشده در اذهان سپرده شود .
این استاد کار نقاشی دیواری در علت یابی فراموشی ترنج سازی و بی مهری دهه های اخیر با هنر نقاشی دیواری و ترنج سازی می گوید : رو آوردن مردم به دکور سازی با تجهیزات چوبی جدید و هنر گچبری پیش ساخته و استفاده از آرگ وستون ، ترنجهای پیش ساخته و نصب ابزارهای محیطی سطح سقف ها و دیوارها و راهرو هتلها ، اماکن توریستی ومنازل در سطح شهر تا حدودی بر کار ترنج سازی و نقاشی دیواری تاثیر گذاشت.
وی ادامه داد: تداوم این روند در دهه های اخیر باعث شد توجهی کمتر به کار استادکاران این رشته هنری شود ، آسان بودن نصب گچ بری های پیش ساخته ، ارزان بودن آن نیز به پذیرش و کار دراین عرصه کمک کرد.
وی اظهار داشت : با تداوم کار نصب گچ بری های پیش ساخته ، دیگر خبری از هنرنمایی گچبرهای ماهر و زبردست نبود که با یک حرکت انگشتان دست خود یک گل رز یا نقش اسلیمی ترنج را پدید می آوردند.
ترنج سازی با ذوق و خلاقیت هنری یک نقاش کهنه کار و با رنج و مشقت پدید می آید و همانطوری که از اسمش پیداست با رنج و زحمت فراوان ترسیم می شود ، یکی ازپیشکسوتان هنرنقاشی مرحوم استاد عباس نقاش در این عرصه سالها رنج و مرارت را تحمل کرد و بیش از 70 سال ترنج سازی باشیوه های دیگر نقاشی سنتی از قبیل گل و مرغ را بر دیوار اماکن مقدس و متبرک شیراز و دیگر شهرهای کشورمان نشاند ، این هنرمند نقاش و آثار با ارزشی از خود بجا گذاشته است ، می توان نمونه کارهای او را درحرم مطهر سید علاالدین حسین (ع) ، حسینه قوام ، امامزاده حسین (ع )، باغ ارم ، باغ عفیف آباد و باغ نارنجستان قوام ومسجد رمضان خان ، مسجد هجرت و در بعضی از خانه های مسکونی شیراز همچنان دید .
استاد نقاش درباره راهکارهای زنده نگه داشتن نقاشی دیواری و ترنج سازی نیز گفت: مسلما این فرایند تاثر بسزایی بر کم رنگ شدن نقاشی های ترنج ، گل و مرغ و منظره داشت ، مردم وقتی ترنج پیش ساخته را برجسته و به شکل گچ بری می دیدند، دیگر میل رغبتی به سفارش کارترنج نقاشی، نقاشی گل و مرغ و منظره از خود نشان نمی دادند.
بنابراین نقاشان ترنج ساز که تعدادشان نیز انگشت شمار بود، کم کم به همان گچبری های پیش ساخته رو آوردند، آنها هم به بوم کردن گچبری های پیش ساخته، رنگ آمیزی زمینه ترنج یا به اصطلاح لندن سازی همان قلم گیری که در نقاشی می کردند روی آوردند و اینک با خلاقیت خاص بر روی گچبری ها به دکور سازی با چوب و MDFاز دیوار کوبی گرفته تا نورپردازی و آرگ و غیره انجام می دهند .
این روند باعث شد که دیگر خبری ازخطاطی ثلث ، نستعلیق شکسته و منظره های زیبا که در گوشه گوشه ترنج می کشیدند نماند هنری که در روی دیوار منازل مکان های توریستی شهرما از قبیل درخت شکوفه گل و مرغ ، منظره یا دور نما و پرتره سیاه قلم در ابعاد وسیع و در فاصله زمانی نیم روز نقاشی دیوار انجام می شد متاسفانه جای خودش را به نصب پوسترهای چاپی بی کیفیت داد.
محمد جواد نقاش بر لزوم حمایت بیشتر برای پویا ساختن و احیای هنر نقاشی دیواری تاکید کرد و گفت: چگونه می توان این هنر را زنده و پویا کرد ، ما فرزندان استاد عباس نقاش در امامزاده حسین (ع) اقدام به مرمت و بازسازی آثار نقاش اسلیمی و گل و مرغ و خطاطی ثلث و نستعلیق و کارهای پدر کرده ایم ، این آثار با قدمت 50 ساله در گذر زمان و تغییرات آب و هوایی آسیب های جدی دیده است ، با همکاری هیات امنای آن امامزاده (ع) این کار در دست اجرا است.
وی در ادامه گفت: لازم است آموزش پرورش دراین زمینه همت کند و آشنایی کودکان با هنرهای اصیل را در کتب درسی بگنجاند و سازمان میراث فرهنگی به گونه ای شایسته از این هنر در حال فراموشی حمایت کند تا کودکان از بدو شروع به تحصیل نام و هنر ترنج سازی و سوابق نخبگان هنرهای این مرز وبوم را بشناسند ، به امید روزی که هنر ترنج سازی درایران عزیز ماندگار شود و این هنر به عنوان یکی از ارزشهای اصیل هنر نگار گری ثبت گردد و آشتی و صلح بین هنر ترنج سازی و معماری ایرانی ایجاد شود.
این هنرمند اهل شیراز بیان کرد: صنایع دستی با جذب پیشکسوت های هنری مختلف دراین عرصه هنرمندان را فراخوان کند، باید برای هنرمندان شناسنامه هنری تهیه شود ، ازنظرات پیشکسوتان عرصه های هنرهای مختلف استفاده شود ،تجارب هنرمندان در مرمت آثار هنری و خلق آثار بدیع به کار گرفته شود.
محمد جواد نقاش پیشنهاد داد با ایجاد کارگاه آموزشی، هنرمندان توسط دستگاه های فرهنگی حمایت شوند با معرفی استادکاران عرصه های هنری با هدف آموزش هنرجو برنامه ریزی شود و به هنرجویان گواهینامه تائید کار توسط سازمان فنی و حرفه ای داده شود ، جوانان جویای کار با این هنر آشنا شوند ، آنها می توانند دراین زمینه شغل را با هنر توام فرا گیرند.
برگزاری نمایشگاههای تخصصی از هنر ترنج سازی در هتل ها و مکانهای پر رفت آمد ، ایجاد نمایشگاههای حاشیه ای در کنار نمایشگاههای بزرگ کتاب و صنایع دستی در محل دائمی نمایشگاهها می تواند تشویقی برای هنرمندان در این عرصه باشد.
نقاش در پایان اظهار امیدواری کرد که هنر نقاشی دیواری در شیراز به عنوان خواستگاه اصلی هنر نقاشی روزی به بالندگی و اوج برسد و شاهد شکوفایی استعدادهای نهفته در این عرصه باشیم.
6113/ 2027
مصاحبه : نیکنام خشنودی ** انتشار: سیداحمد نجفی
انتهای پیام محمد جواد نقاش دقیقا ترنج سازی و نقاشی دیواری را از زمانی آغاز کرد که این هنر اصیل ایرانی رو به فراموشی سپرده بود ، دهه 60 ، دهه تلاطم اجتماعی فرهنگی جامعه ایرانی می رفت که این هنر اصیل را به کلی به فراموشی بسپارد، اما دستان چیره دست استاد عباس نقاش و فرزندش محمد جواد بار دیگر قلم را بر بوم عشق به گردش درآورد و این هنر چند هزار ساله را رنگ و رویی دیگر بخشید.
در گفت و گوی ایرنا با این هنرمند نقاشی به فراز و فرودهای هنر اصیل نقاشی روی دیوار و ترنج سازی، چگونگی الهام گیری نقاشان برای خلق آثار گل، مرغ، سرو و ... می پردازیم.
محمد جواد نقاش دراین گفت و گو با بیان اینکه از دهه 60هنر ترنج سازی و گل و مرغ و جقه سازی به علت برخی بی توجهی ها در آستانه فراموش شدن بود، اظهار داشت: معرفی این هنر اصیل ، دارای پیشینه هزار ساله و ماندگارنزد مردم است اما در دهه های پیشین این هنر اصیل ایرانی کم رنگ شد و می رفت که به خاطرات گمشده در اذهان سپرده شود .
این استاد کار نقاشی دیواری در علت یابی فراموشی ترنج سازی و بی مهری دهه های اخیر با هنر نقاشی دیواری و ترنج سازی می گوید : رو آوردن مردم به دکور سازی با تجهیزات چوبی جدید و هنر گچبری پیش ساخته و استفاده از آرگ وستون ، ترنجهای پیش ساخته و نصب ابزارهای محیطی سطح سقف ها و دیوارها و راهرو هتلها ، اماکن توریستی ومنازل در سطح شهر تا حدودی بر کار ترنج سازی و نقاشی دیواری تاثیر گذاشت.
وی ادامه داد: تداوم این روند در دهه های اخیر باعث شد توجهی کمتر به کار استادکاران این رشته هنری شود ، آسان بودن نصب گچ بری های پیش ساخته ، ارزان بودن آن نیز به پذیرش و کار دراین عرصه کمک کرد.
وی اظهار داشت : با تداوم کار نصب گچ بری های پیش ساخته ، دیگر خبری از هنرنمایی گچبرهای ماهر و زبردست نبود که با یک حرکت انگشتان دست خود یک گل رز یا نقش اسلیمی ترنج را پدید می آوردند.
ترنج سازی با ذوق و خلاقیت هنری یک نقاش کهنه کار و با رنج و مشقت پدید می آید و همانطوری که از اسمش پیداست با رنج و زحمت فراوان ترسیم می شود ، یکی ازپیشکسوتان هنرنقاشی مرحوم استاد عباس نقاش در این عرصه سالها رنج و مرارت را تحمل کرد و بیش از 70 سال ترنج سازی باشیوه های دیگر نقاشی سنتی از قبیل گل و مرغ را بر دیوار اماکن مقدس و متبرک شیراز و دیگر شهرهای کشورمان نشاند ، این هنرمند نقاش و آثار با ارزشی از خود بجا گذاشته است ، می توان نمونه کارهای او را درحرم مطهر سید علاالدین حسین (ع) ، حسینه قوام ، امامزاده حسین (ع )، باغ ارم ، باغ عفیف آباد و باغ نارنجستان قوام ومسجد رمضان خان ، مسجد هجرت و در بعضی از خانه های مسکونی شیراز همچنان دید .
استاد نقاش درباره راهکارهای زنده نگه داشتن نقاشی دیواری و ترنج سازی نیز گفت: مسلما این فرایند تاثر بسزایی بر کم رنگ شدن نقاشی های ترنج ، گل و مرغ و منظره داشت ، مردم وقتی ترنج پیش ساخته را برجسته و به شکل گچ بری می دیدند، دیگر میل رغبتی به سفارش کارترنج نقاشی، نقاشی گل و مرغ و منظره از خود نشان نمی دادند.
بنابراین نقاشان ترنج ساز که تعدادشان نیز انگشت شمار بود، کم کم به همان گچبری های پیش ساخته رو آوردند، آنها هم به بوم کردن گچبری های پیش ساخته، رنگ آمیزی زمینه ترنج یا به اصطلاح لندن سازی همان قلم گیری که در نقاشی می کردند روی آوردند و اینک با خلاقیت خاص بر روی گچبری ها به دکور سازی با چوب و MDFاز دیوار کوبی گرفته تا نورپردازی و آرگ و غیره انجام می دهند .
این روند باعث شد که دیگر خبری ازخطاطی ثلث ، نستعلیق شکسته و منظره های زیبا که در گوشه گوشه ترنج می کشیدند نماند هنری که در روی دیوار منازل مکان های توریستی شهرما از قبیل درخت شکوفه گل و مرغ ، منظره یا دور نما و پرتره سیاه قلم در ابعاد وسیع و در فاصله زمانی نیم روز نقاشی دیوار انجام می شد متاسفانه جای خودش را به نصب پوسترهای چاپی بی کیفیت داد.
محمد جواد نقاش بر لزوم حمایت بیشتر برای پویا ساختن و احیای هنر نقاشی دیواری تاکید کرد و گفت: چگونه می توان این هنر را زنده و پویا کرد ، ما فرزندان استاد عباس نقاش در امامزاده حسین (ع) اقدام به مرمت و بازسازی آثار نقاش اسلیمی و گل و مرغ و خطاطی ثلث و نستعلیق و کارهای پدر کرده ایم ، این آثار با قدمت 50 ساله در گذر زمان و تغییرات آب و هوایی آسیب های جدی دیده است ، با همکاری هیات امنای آن امامزاده (ع) این کار در دست اجرا است.
وی در ادامه گفت: لازم است آموزش پرورش دراین زمینه همت کند و آشنایی کودکان با هنرهای اصیل را در کتب درسی بگنجاند و سازمان میراث فرهنگی به گونه ای شایسته از این هنر در حال فراموشی حمایت کند تا کودکان از بدو شروع به تحصیل نام و هنر ترنج سازی و سوابق نخبگان هنرهای این مرز وبوم را بشناسند ، به امید روزی که هنر ترنج سازی درایران عزیز ماندگار شود و این هنر به عنوان یکی از ارزشهای اصیل هنر نگار گری ثبت گردد و آشتی و صلح بین هنر ترنج سازی و معماری ایرانی ایجاد شود.
این هنرمند اهل شیراز بیان کرد: صنایع دستی با جذب پیشکسوت های هنری مختلف دراین عرصه هنرمندان را فراخوان کند، باید برای هنرمندان شناسنامه هنری تهیه شود ، ازنظرات پیشکسوتان عرصه های هنرهای مختلف استفاده شود ،تجارب هنرمندان در مرمت آثار هنری و خلق آثار بدیع به کار گرفته شود.
محمد جواد نقاش پیشنهاد داد با ایجاد کارگاه آموزشی، هنرمندان توسط دستگاه های فرهنگی حمایت شوند با معرفی استادکاران عرصه های هنری با هدف آموزش هنرجو برنامه ریزی شود و به هنرجویان گواهینامه تائید کار توسط سازمان فنی و حرفه ای داده شود ، جوانان جویای کار با این هنر آشنا شوند ، آنها می توانند دراین زمینه شغل را با هنر توام فرا گیرند.
برگزاری نمایشگاههای تخصصی از هنر ترنج سازی در هتل ها و مکانهای پر رفت آمد ، ایجاد نمایشگاههای حاشیه ای در کنار نمایشگاههای بزرگ کتاب و صنایع دستی در محل دائمی نمایشگاهها می تواند تشویقی برای هنرمندان در این عرصه باشد.
نقاش در پایان اظهار امیدواری کرد که هنر نقاشی دیواری در شیراز به عنوان خواستگاه اصلی هنر نقاشی روزی به بالندگی و اوج برسد و شاهد شکوفایی استعدادهای نهفته در این عرصه باشیم.
6113/ 2027
مصاحبه : نیکنام خشنودی ** انتشار: سیداحمد نجفی
کپی شد
