به گزارش ایلنا، این امر بسیار بدیهی و روشن است که می‌بایست توسعه میادین نفت و گاز یا همان صنایع بالادستی در اولویت قرار گیرد تا بتواند خوراک مجموعه‌های پایین‌دستی قرار گیرد اما به نظر اگر سرمایه گذاری‌ها به صورت موازی و سازمان‌یافته‌تر صورت گیرد روند کار مناسب‌تر خواهد بود زیرا امکان‌سنجی این صنعت به قدری بالاست که می‌تواند بازتاب بسیار مناسبی را در اقتصاد کلان و مباحث اقتصاد انرژی از خود نشان دهد و برای جلوگیری از خام فروشی، توسعه بخش‌های پایین‌دستی نظیر صنعت پتروشیمی می‌تواند بسیار موثر واقع شود.
در دوران تازه که برجام کشور را وارد مرحله تازه‌ای کرده و در تمام حوزه‌های اقتصادی جنب و جوشی آغاز شده؛ انتظار این است که پتروشیمی ایران نیز در کنار سایر زمینه‌های فعال، موتور اقتصادی را روشن کرده و این بخش از صنعت را رونق بخشد.
انتقال واحد استحصال اتان از مجاورت پالایشگاه گاز پارسیان در شهرستان مُهر به عسلویه که بناست تامین کننده خوراک واحدهای پتروشیمی در سطح استان نظیر اتیلن فیروزآباد، پلی‌اتیلن فسا، جهرم و استهبان باشد، به کنار خلیج فارس و حذف واحدهای تفکیک کننده در شهرستان لامرد، اخبار ناخوشایندی است که این روزها مدیران اجرایی را به تکاپو واداشته و بر نگرانی های مردم این استان پهناور افزوده است.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی، تجمع بیش از حد صنایع نفت و گاز در عسلویه و حتی سایر مناطق مشابه خارج از استاندارهای رایج بین المللی است. حال آنکه شهرستان های جنوبی استان فارس نظیر لامرد و مُهر به دلیل مجاورت با منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس که خود از بخش های مهم صنایع بالادستی محسوب می گردد و مخزن مشترک گازی که هشت درصد کل گاز دنیا را در بر گرفته است موقعیت استراتژیک و ویژه ای را برای پشتیبانی و جای گذاری صنایع این منطقه را فراهم آورده است.
تجمع بیش از حد صنایع نفت و گاز در عسلویه و حتی سایر مناطق مشابه خارج از استاندارهای رایج بین المللی است. به همین دلیل استان فارس می تواند در این راستا نقش حمایت کننده را داشته باشد. به عنوان مثال احداث پروژه استحصال گاز اتان که از مصوبات سفر ریاست جمهوری در اردیبهشت 94 به فارس جهت تامین خوراک پتروشیمی های این استان نظیر طرح اتیلن فیروزآباد و سایر پروژه های بر زمین مانده به نوعی تحقق این موضوع است و چه بهتر که در سایر دسته ها نیز چنین برنامه ریزی هایی انجام گیرد.
انتقال واحد تامین کننده خوراک این پنج واحد پتروشیمی فارس از کنار پالایشگاه پارسیان در شهرستان مُهر به استان بوشهر و شهرستان عسلویه بدون توجیه دقیق، خبر نگران کننده و ناگواری است که خیل عظیمی از جوانان جویای کار و خانواده های آنان را نا امید کرده است.
جنوب فارس به دلیل حضور در محل تلاقی سه استان که هرکدام دارای ویژگی های خاص هستند، همچنین دسترسی به مرزهای آبی از طریق خلیج فارس، موقعیت ممتاز و منحصر به فرد جهت تحرک در اقتصاد ملی و منطقه ای، فصل نوینی پیرامون موضوع اقتصاد انرژی در سطوح ملی و حتی بین المللی فراهم آورده است.
با یک محاسبه نه چندان مشکل، متوجه خواهیم شد که در صورت موافقت با انتقال 50 درصد طرح عظیم استحصال اتان به خارج از استان فارس و استحصال گاز متان توسط واحد جداکننده در مجاورت پالایشگاه گاز پارسیان و انتقال آن به عسلویه، بخش اعظمی از سرمایه مصوب شده 700 میلیون دلاری این طرح که در سفر ریاست جمهوری در بهار سال 93 را به خارج از استان فارس منتقل خواهد کرد و همچنین مانع از سرمایه گذاری جدید پیرامون آن که بالغ بر 15 هزار میلیارد تومان خواهد بود و این یک هشدار جدی برای مدیران در جهت رفع معزل بیکاری و تولید اشتغال است و این امر نیز با تبدیل عوارض ارزش افزوده از شهرستانی به استانی در برنامه ششم، مطالبه جدی احداث این صنایع را به صورت استانی می بایست در دستور کار قرار گیرد.
هم اکنون، فرصت رقابتی محصولات پتروشیمی به ویژه در بخش پایین دستی در مقابل خام فروشی نفت و گاز سبب شده است که این بخش از صنعت در کانون توجه قرار گرفته و با توجه به نقش مهم این صنایع که در توسعه فضای اقتصادی ایفا می کنند و نیز وجود ظرفیت‌های بالقوه در کشور بالاخص استان فارس، می بایست بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، به طوری که مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، مذاکره و حضور شرکت‌های خارجی در این صنعت را در گرو ایجاد زنجیره کامل پتروشیمی می‌داند این درحالی است که استان فارس بالاخص مناطق جنوبی آن به عنوان پشتیبان منطقه ویژه پارس جنوبی، این زنجیره را در بحث استحصال اتان و تفکیک متان در کنار پالایشگاه پارسیان در شهرستان مُهر و تامین خوراک چهار واحد پلی اتیلن در فارس، این فرصت و توان را داشته که در این استان چرخه مورد نظر را تکمیل کند.
احمد بهار- کارشناس ارشد اقتصاد انرژی
