برخی معتقد هستند که روزه گرفتن بر سیستم ایمنی افراد تاثیرگذار است و با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، احتمال ابتلای آنان به ویروس کرونا افزایش می یابد، در نقطه مقابل، برخی دیگر نیز با اشاره به احادیث و روایات دینی و نیز تجربه‌های پزشکی می‌گویند که روزه باعث افزایش ایمنی بدن می‌شود و از این رو، روزه‌داران را در گذر سلامت از ایام شیوع کرونا یاری می‌کند.
خبرنگار ایرنا برای بررسی این موضوع به گفت و گو با متخصصان و کارشناسان حوزه های سلامت و دین پرداخت.
روزه گرفتن با رعایت دستورالعمل های بهداشتی
دکتر محسن دهقانی متخصص گوارش در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون چنین چیزی که روزه باعث کاهش سیستم ایمنی بدن می شود ثابت نشده است، حتی برخی معتقدند روزه افزایش سیستم ایمنی بدن را به دنبال دارد.
وی ادامه داد: تنها در برخی افراد که سن بالاتری دارند ممکن است به دلیل اینکه مایعات کمتری مصرف می کنند، حلق و گلوی آنان دچار خشکی شود و این موضوع یک مقدار شانس آسیب پذیری را افزایش می دهد.
این متخصص گوارش گفت: اگر افراد در خانه بمانند، بیماری زمینه ای نیز نداشته باشند روزه گرفتن هیچ مشکلی برای آنان ایجاد نمی کند.
دهقان افزود: هیچ مستندی وجود ندارد که گرفتن روزه احتمال ابتلا به ویروس کرونا را افزایش دهد یا ندهد.
دهقانی افزود: اگر روزه با رعایت دستورالعمل های بهداشتی گرفته شود به نظر نمی رسد مشکلی داشته باشد.
بدون سحری روزه نگیریم
این متخصص گوارش گفت: گرفتن روزه بدون سحری در ماه رمضان اصلا توصیه نمی شود و افراد روزه دار باید حتما وعده سحری را میل کنند.
دهقانی افزود: همچنین استفاده از مایعات بیشتر در زمان افطار و استفاده از سبزیجات تازه در رژیم غذایی به روزه داران توصیه می شود.
وی ادامه داد: از همه چیز بهتر این است که مردم در ایام ماه مبارک رمضان تا حد امکان برای پیشگیری از کرونا در خانه بمانند و موازین بهداشتی را نیز رعایت کنند.
نمی‌توان نظر قطعی داد
دکتر فرج‌اله رحیمی خواه متخصص بیماری های داخلی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: بیماری کرونا یک بیماری جدید است و اطلاعات لازم در مورد آن هنوز تکمیل نشده است.
وی افزود: دانش پزشکی یک دانش همیشه در حال تغییر است و با توجه به شواهد و مطالعات تجربی تصمیم‌گیری می‌کنیم.
وی ادامه داد: کرونا یک بیماری ناشناخته است و هنوز آن قدر مطالعه روی آن صورت نگرفته و اطلاعات مربوط به این بیماری به تدریج، تکمیل می شود اما یک مقدار اطلاعات در مورد بیماری‌هایی شبیه به این بیماری از جمله سارس وجود دارد.
این متخصص بیماری های داخلی گفت: نظر قطعی نمی توان داد که روزه گرفتن بر شیوع بیماری کرونا و ابتلا به این بیماری به چه صورت است.
روزه‌داری عوامل مستعدکننده کرونا را کاهش می‌دهد
رییس فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در این باره معتقد است: روزه داری ایمنی بدن را افزایش می‌دهد، استرس را کم می‌کند و حتی عوامل مستعد کننده کرونا مانند فشارخون، قند خون و سرطان را کاهش می‌دهد.
علیرضا مرندی اخیرا در نشست کارشناسی در خصوص مسایل پزشکی و فقهی مرتبط با روزه داری و سلامت در ایام اپیدمی کرونا اظهار داشت: مقاومت بدن افراد روزه دار در مقابل کرونا بیشتر می شود، اما رعایت اصول بهداشتی حتمی است و همان طور که در ماه های دیگر این موارد را رعایت می کردیم، در این ماه هم باید در همان حد و حتی بیشتر رعایت کنیم.
وی درباره فواید روزه داری گفت: روزه داری قند خون را تا حدود زیادی تنظیم می کند، وزن را کاهش می دهد، از چاقی افراد کم می کند، ایمنی بدن را افزایش می دهد و در مقابل استرس مقاومت ایجاد می کند.
صرف روزه نگرفتن به دلیل احتمال ابتلا به کرونا، درست نیست
حجت‌الاسلام علی سقاچی قائم مقام ستاد اقامه نماز استان فارس نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: خداوند روزه را بر همگان واجب کرده است البته روزه بر گروهی واجب نیست.
وی با بیان اینکه روزه گرفتن برای ۱۱ گروه واجب نیست، افزود: گروه اول پیرمرد و پیرزنی هستند که روزه برای آنان مشقت دارد و نباید روزه بگیرند.
وی ادامه داد: همچنین روزه گرفتن برای زنان بارداری که روزه برای فرزند یا خودشان ضرر دارد واجب نیست و زنان شیرده که گرفتن روز برای فرزند یا خود آنان ضرر دارد نیز نباید روزه بگیرند.
این کارشناس مسایل دینی گفت: همچنین بیماری که روزه گرفتن برای او ضرر دارد و باعث شدید شدن بیماری می‌شود، نباید روزه بگیرد.
سقاچی افزود: به صرف اینکه بگوییم با روزه گرفتن احتمال گرفتن کرونا وجود دارد نمی‌توانیم روزه نگیریم چرا که متخصصان علم پزشکی نیز معتقدند روزه گرفتن باعث ابتلای افراد به کرونا نمی‌شود.
وی ادامه داد: همچنین اگر ضعف، کم خونی و سردرد به گونه‌ای باشد که انسان نتواند آن را تحمل کند افراد نباید روزه بگیرند.
قائم مقام ستاد اقامه نماز استان فارس گفت: اگر روزه موجب ضعف غیر قابل تحمل شود و برای انسان مشقت داشته باشد روزه نباید گرفته شود.
سقاچی افزود: همچنین بیماری که گرفتن روزه برای او ضرر داشته باشد نباید روزه بگیرد.
وی ادامه داد: تشنگی غیرقابل تحمل نیز از دیگر مواردی است که اگر در افراد وجود داشته باشد نباید روزه بگیرند.
این کارشناس مسایل دینی گفت: همچنین گروهی که به سن بلوغ نرسیدند و زنان در شرایط عذر شرعی، نیاز به گرفتن روزه ندارند.
سقاچی افزود: همچنین کسانی که به مسافرت می روند و قصد ۱۰ روزه نمی کنند نمی توانند روزه بگیرند.
وی ادامه داد: دختر و پسری که به جهت ضعف بنیه، گرفتن روزه برای آنان مشقت فراوان و ضرر دارد نباید روزه بگیرند.
قائم مقام ستاد اقامه نماز فارس گفت: همچنین دیوانگان و افرادی که بیهوش هستند نیز روزه بر آنان واجب نیست.
سقاچی افزود: صرف اینکه فردی بگوید به دلیل شیوع کرونا روزه نمی گیرد، درست نیست.
باید از اجتماعات پرهیز کرد
رییس حوزه علمیه منصوریه و عضو جامعه روحانیت شیراز پیش از این در سخنانی تصریح کرد: اسلام دینی است که قاعده ای دارد که "لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام"؛ انسان باید به گونه‌ای زندگی کند که نه ضرر برساند و نه ضرر ببیند.
حجت الاسلام و المسلمین علیرضا حدائق با بیان این که مهم تر از واجباتی همچون نماز، روزه و حج در اسلام، واجبی نداریم، گفت: اگر بجا آوردن همین واجبات مستلزم ضرر برای انسان شد، اسلام می فرماید: به گونه ای بجا بیاور که متحمل ضرر نشوی.
مدیرعامل بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج) استان فارس در این زمینه به لزوم تیمم انسان در صورت ضرر داشتن آب برای بدن افراد گفت: شخص بیماری که بخاطر کسالت بیماری سوختگی جراحت نمی تواند وضو بگیرد اینجا اسلام می‌فرماید "لا یکلف الله نفسا الا وسعها"؛ شما تیمم کن! یا اگر کسی توانایی ایستاده نماز خواندن را ندارد می گویند نشسته نمازت را بخوان!؛ اگر نشسته برایش ممکن نیست می گویند در حال خوابیده نمازت را بخوان!
وی با اشاره به منع دین اسلام از افراد بیمار به روزه گرفتن و نیز واجب نبودن حج بر افراد غیرمستطیع ادامه داد: وقتی که اساسی ترین واجبات را می بینیم خداوند سبحان تبصره زده است و اینها اگر ایجاد ضرر بکند مقدمات اینها، با یک تخفیف‌هایی این اعمال دیده شده است.
عضو جامعه روحانیت شیراز با اشاره به شیوع کرونا در ایران و نقاط مختلف جهان گفت: در این شرایط، پزشکان، صاحب‌نظران، کارشناسان و متخصصان فن، نظر بر این دارند که برای کنترل و مهار این بیماری باید از اجتماعات پرهیز کرد.
نظر فقهی یک مرجع تقلید
پیش از این، آیت‌الله حسین وحید خراسانی از مراجع تقلید در پاسخ به پرسشی درباره روز گرفتن در ایام شیوع کرونا، نظر فقهی خود را در این خصوص بیان کرد.
در این استفتا آمده است: با توجه به شیوع بیماری کرونا در این روزها، اگر خدای‌ناکرده این وضعیت ادامه داشته باشد، حکم روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان امسال چیست؟
آیت‌الله وحید خراسانی در پاسخ بیان کرده است: کسی که می‌داند روزه برای او ضرر ندارد اگرچه پزشک بگوید ضرر دارد، باید روزه بگیرد. همچنینکسی که یقین یا گمان به ضرر مورد اعتنا یا ترس آن را که منشا عقلایی «علت بجایی» داشته باشد دارد اگرچه پزشک بگوید ضرر ندارد نباید روزه بگیرد و اگر هم روزه بگیرد صحیح نیست مگر اینکه روزه برای او ضرر نداشته و قصد قربت کرده باشد که در این صورت روزه‌اش صحیح است.
وی ادامه داده است: اگر انسان احتمال بدهد که روزه برایش ضرر قابل‌اعتنا دارد و از آن احتمال ترس برای او پیدا شود چنانچه احتمال او عقلایی باشد«احتمال بجا» نباید روزه بگیرد و اگر روزه بگیرد باطل است مگر درصورتی‌که ضرر نداشته و قصد قربت کرده باشد.
در چه صورت، روزه در روزهای کرونایی واجب نیست؟
پیش از این نیز آیت‌الله سید محمدجواد علوی بروجردی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم در پاسخ به سئوالی، نظر خود را در مورد حکم روزه درشرایط شیوع ویروس کرونا عنوان کرد.
در متن سوال آمده‌است: با توجه به شیوع ویروس کرونا و گفته‌های پزشکان مبنی بر تقویت بدن برای جلوگیری از تاثیر ویروس با توجه به اینکه روزه گرفتن موجب تضعیف بدن و کم شدن ایمنی در برابر این بیماری می‌شود. آیا می‌شود در این شرایط روزه نگرفت؟
آیت‌الله سید محمدجواد علوی بروجردی درپاسخ به این سوال بیان کرده‌است: نسبت به کسانی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای بوده و گرفتن روزه بر اساس نظر کارشناسان پزشکی امکان ابتلا آنان را به کرونا افزایش می‌دهد و یا کسانی که دردوران نقاهت بعد از این بیماری به سر می‌برند و روزه به مقاومت بدن صدمه می‌زند واجب نیست، و در مجموع معیار نظر کارشناسان پزشکی و درنهایت تشخیص فرد مکلف است و این عبادت با خوف ضرر به معنی احتمال عقلایی ضرر بدنی ساقط می‌شود.
وی افزوده‌است: ولی نسبت به افراد سالم - درفرض سوال - بنا بر نظر بعضی از همین کارشناسان روزه و امساک نه تنها مقاومت بدن را کم نمی‌کند، بلکه آن را افزایش می‌دهد؛ فلذا وجهی برای عدم وجوب روزه نیست، مگر درافراد خاص با تشخیص پزشک و خوف ضرر.
بنا بر اعلام رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت تا ظهر جمعه ۲۹ فروردین‌ماه جاری، ۷۹ هزار و ۴۹۴ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۸۹ نفر در ۲۴ ساعت قبل از آن، تعداد جان‌باختگان کرونا در کشور به ۴۹۵۸ نفر رسید.
در استان فارس، علاوه بر شیراز، در شهرستان‌های فسا، نی‌ریز، اقلید، خرم بید، استهبان، داراب، خفر، فراشبند، خرامه ، لامرد، ارسنجان، لارستان، کازرون، آباده، اوز، خنج، مرودشت، سپیدان، قیروکارزین، فیروزآباد، جهرم، گراش، بوانات، زرقان، بیضا و سرچهان بیماران مبتلای به کرونا شناسایی شده‌اند.
بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) و سه بیمارستان شهید چمران، شهید فقیهی و شهید بهشتی در شیراز به عنوان مراکز پشتیبان در کنار معرفی ۹ مرکز در شیراز و ۳۶ مرکز در دیگر شهرستان‌های استان فارس برای مراجعه افراد مشکوک به کرونا به این بیماران خدمات می‌دهند، همچنین نقاهتگاه بیماران مبتلا به کرونا با ظرفیت ۲۰۰ تخت نیز در ورزشگاه شهید آیت‌الله دستغیب شیراز در حال خدمات‌رسانی است.
