از سالهای گذشته با پیگیریهای انجمن سواد رسانهای ایران، درس تفکر و سواد رسانهای به عنوان یکی از سرفصلهای درسی دانشآموزان پایه دهم متوسطه و همچنین یکی از سرفصلهای مهم در رشتههای زیرمجموعه علوم ارتباطات اجتماعی در دانشگاهها گنجانده شد.
هرچند در آموزش و پرورش همچنان نیروی توانمندی برای آموزش این حرفه و ارتقای سواد رسانهای دانشآموزان، آنگونه که باید تربیت نشده است اما گنجاندن درس تفکر و سواد رسانهای در سرفصلهای درسی، گامی نخست و ضروری بود که باید روند آموزش آن اصلاح شود.
از سویی نیز برخی نهادها و سازمانهای فعال در حوزه آموزش سوادرسانهای در استان فارس فعال هستند و آموزش قشرها و گروههای مختلف مردمی را دنبال میکنند که اقدامات آنان تاکنون دستاوردهای مثبتی نیز به دنبال داشته است.
در استان فارس یکی از نقاطی که همچنان در بحث آموزش سواد رسانهای مورد غفلت واقع شده بحث آموزش سواد رسانهای مدیران عالی دستگاههای اجرایی استان است زیرا گاهی احساس میشود برخی مدیران خود را علامه دهر میدانند و استقبالی از این آموزش که ابزار لازم برای فعالیت آنان در زندگی شخصی و کاری است، نشان نمیدهند.
به طور طبیعی یک مدیر اجرایی باید در نحوه مواجهه با افکار عمومی از دانش و توانمندی لازم برخوردار باشد و برای رویارویی با چالشهای متاثر از رسانههای نوین که غیرقابل پیش بینی است خود را آماده کند.
گاه مشاهده شده یک مدیر اجرایی به دلیل نداشتن سواد رسانهای و اطلاعاتی، با مشکلاتی روبرو میشود که گاهی در روند تصمیمگیریهای مدیریتی او نیز تاثیرگذار است.
خبرنگاران استان فارس به یاد ندارند که در سالهای اخیر دوره آموزشی تخصصی در حوزه سواد رسانهای برای مجموعهای از مدیران استان برگزار شده باشد در حالی که با یک جست و جوی اینترنتی میتوان مشاهده کرد در بسیاری از استانها، دوره آموزشی سواد رسانهای ویژه مدیران دستگاههای اجرایی برگزار شده است.
سواد رسانهای مدیران را واقعبین میکند
عبدالرسول معتضدیان مدرس دورههای سواد رسانهای در استان فارس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: امروزه با ورود به قرن ۲۱ و هجمه و بمباران اطلاعاتی و ارتباطی که در آن قرار داریم، رسانه نقش بسزایی در شکلگیری رفتار، عقاید و روابط فردی و اجتماعی دارد و به نوعی ما را مدیریت می کند.
وی افزود: امروزه فضای مجازی به مراتب بزرگتر از فضای حقیقی است و تاثیر آن بیشتر است چرا که پیامهای تولید شده توسط رسانههای مختلف در سراسر جهان ما را دچار سردرگمی و تردید در انتخاب و گزینش پیامها میکند.
وی ادامه داد: در مواجهه با این شرایط راهی جز آموزش سواد رسانهای به صورت نهضتوار در سطوح مختلف جامعه و لایههای مختلف جامعه نداریم.
مسوول سازمان فرهنگی فضای مجازی سراج در استان فارس گفت: هدف سواد رسانه ای این است که مخاطبان را تبدیل به مخاطبان گزینشگر، پرسشگر و هدفمند کنیم و نگرش انتقادی را در آنها تقویت کنیم و تکنیکهای اقناعی را به آن ها آموزش دهیم.
معتضدیان افزود: هر کاربر با کسب مهارت سواد رسانهای، میتواند هر پیامی که دریافت میکند را تشخیص دهد و اهداف روشن و پنهان آن را متوجه شود و درک صحیحی از پیام داشته باشد.
وی ادامه داد: تنها راه درست، عالمانه و عاقلانه این است که واقعبین باشیم تا بتوانیم توانمند باشیم یعنی وقتی پیامی را دریافت میکنیم نه خیلی ضعف داشته باشیم و نه خیلی خوشبین باشیم و اینگونه بهتر میتوانیم از حوزه رسانه استفاده کنیم و در فاز تولید محتوا نیز قدم برداریم.
این مدرس دورههای سواد رسانهای همچنین با اشاره به ضرورت آموزش سواد رسانهای به مدیران دستگاههای اجرایی، گفت: در بحث آسیبهای های اجتماعی همه مسوولان دستگاه های اجرایی به نحوی در مورد حوزه ستادی خود با آن در ارتباط هستند و کارمند از صبح درگیر فضای مجازی و حاشیهها میشود و بعد موضوعهای کار با موضوعهای خانواده ربط پیدا میکند و موجب میشود اثربخشی و کارآیی لازم یک کارمند در یک دستگاه پایین بیاید.
معتضدیان اظهارکرد: اگر یک مدیر دستگاه اجرایی از مهارت سواد رسانهای برخوردار باشد، میتواند فضایی که در دستگاه اجرایی خود با آن مواجه است را به نحو احسن مدیریت کند و این مدیریت موجب میشود کارآیی و اثربخشی آن سازمان افزایش یابد.
وی ادامه داد: همچنین مدیران دستگاه اجرایی میتوانند با کسب مهارت سواد رسانهای به تولید پیام و محتوا در معرفی دستاوردهای سازمانی خود بپردازند و از فضای مجازی به عنوان یک فرصت استفاده کنند.
این مدرس دورههای سواد رسانهای گفت: اگر مدیر یک دستگاه اجرایی سواد رسانهای داشته باشد جدای از اینکه کارمندان و خانوادههای آنان از آسیبها، مصون خواهند شد و اثربخشی و کارایی آنان افزایش خواهد یافت، میتواند در برابر شایعات، شبهات و اتفاقاتی که ممکن است در حوزه رقابت تجاری یا سازمانی بر سر آن دستگاه اجرایی بیاید به صورت کاملا هوشمندانه برخورد کند و از موضع گیری های احساساتی جلوگیری کند.
معتضدیان افزود: یک مدیر دستگاه اجرایی با فراگیری مهارتهای سواد رسانهای میتواند تکنیکهای اقناعی که آموزش دیده را خوب پیادهسازی کند و با استفاده از تکنیک سواد رسانهای برای خودش مزیت رقابت سازمانی تعریف کند و اثربخشی و کارآیی سازمانش را بیشتر کند و واقع بینتر مسایل را گزارش دهد.
وی ادامه داد: همچنین یک مدیر دستگاه اجرایی با کسب مهارت سواد رسانهای، تحت تاثیر انتقادها یا تعریفهایی که از او در فضای مجازی صورت میگیرد قرار نمیگیرد و واقع بین خواهد بود.
مسوول سازمان فرهنگی فضای مجازی سراج در استان فارس گفت: سواد رسانه ما را تبدیل به کاربران فضای مجازی یا کاربران رسانهای واقعبین خواهد کرد که این واقع بینی موجب خواهد شد که مدیر درست تصمیم بگیرد و در برابر هجمههای رسانه ای درست تشخیص و درست پاسخ دهد.
سوادرسانهای نیاز همه افراد جامعه به خصوص مسوولان است
آتنا عبدالوند مدیر امور اجرایی انجمن سواد رسانه ای ایران نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: دانش سواد رسانهای و مهارت درک پیام نیاز همه افراد جامعه به خصوص مسوولان است که باید آگاهی داشته باشند چون بسیاری از امور جامعه بینیاز به آگاهی و سواد رسانهای نیست.
وی افزود: مسوولانی سازمانها و نهادها باید به نوعی سیاست گذاری داشته باشد و این امر نیاز مضاعف دارد که مهارت و دانش و و آگاهی و سواد رسانهای خود را ارتقا دهند.
عبدالوند ادامه داد: سواد رسانهای باعث میشود یک مدیر از توانایی لازم در مواجهه با رسانهها برخوردار باشد و در مقابل تحریکاتی که رسانهها به عمد یا غیرعمد موافق یا معاند انجام میدهند دچار مشکل نشود و هوشمندانه اقدام کند.
این مدرس دورههای سواد رسانهای گفت: وقتی یک مسوول از مهارت سواد رسانهای برخوردار باشد، تحت تاثیر رسانهها قرار نمیگیرد و رسانهها با جریانسازیها در عملکرد و تصمیمگیری و تصمیم سازی آن مسوول یا سازمان دخیل نخواهند بود و واقعبینانه به مسایل نگاه میکند.
عبدالوند اظهارکرد: سواد رسانهای باعث میشود یک مسوول بتواند با ارزیابی صحیح از پیامهای رسانهای داشته باشد و راحتتر تصمیمگیری کند.
وی ادامه داد: یک مسوول در مواجهه با پیامهای رسانهای باید هوشمندانه عمل کند و بدانند چگونه به نقد منصفانه یا غیرمنصفانه رسانهها پاسخ دهد و پاسخ او بهگونهای باشد که باعث تشدید التهاب در جامعه نشود.
این مدرس دانشگاه گفت: گاهی نیاز نیست یک مسوول در ارتباط با برخی نقدهای رسانهای واکنش داشته باشد و باید رویت پذیری داشته باشد، در واقع سواد رسانهای باعث میشود که چگونه و به چه صورت اقدام کند و پیام را ارسال کند.