دیدار نمایندگان معلولان فارس با مشاور رئیس سازمان بهزیستی شامگاه یکشنبه بیش از سه ساعت به طول انجامید اما نه از لحاظ زمانی، بلکه از لحاظ کیفیت مباحث مطرح‌شده شایان توجه بود.
با آنکه برخی مسائل معلولان مشکلاتی دیرپاست و به سالیانی دور بازمی‌گردد، با گذر زمان و تغییرات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی وضعیت این قشر جامعه نیز دست‌خوش دگرگونی می‌شود.
اتفاق مهمی که در دولت تدبیر و امید روی داد، تصویب قانون جامع حمایت از معلولان بود؛ اما در ادامه اجرایی نشدن این طرح به دلیل کمبود بودجه مایه اندوه جمعیت معلول کشور شد، حال مسئولان می‌گویند روح این قانون نادیده گرفته شده است و همان ۱۱۰۰ میلیارد تومانی هم که یک دوازدهم اصل بودجه این قانون به شمار می‌رود، تاکنون که کمتر از چهار ماه به پایان سال باقی مانده، محقق نشده است.
از دیگر مسائلی که این روزها معلولان را دچار نگرانی کرده، اختصاص نیافتن سهمیه سوخت به آنان است. کسانی که ناگزیرند برای رفت‌وآمد از خودروهای مناسب‌سازی‌شده استفاده کنند و در عین حال وسیله نقلیه عمومی حتی به اندازه انگشتان یک دست هم در کلان‌شهری همچون شیراز برای آنان قابل استفاده نیست.
جامعه معلول، پاشنه آشیل همه دولت‌هاست
معاون پشتیبانی و منابع انسانی بهزیستی استان فارس در آغاز این جلسه به اقدامات مطلوب دولت مثلاً در حوزه تحت پوشش قراردادن اعضای خانواده فرد دارای معلولیت سخن گفت، اما خود او نیز این نکته تاکید کرد که افزایش سه برابری مستمری‌بگیران استان فارس، مشکلات مالی را در پی داشته است.
محمد حبیبیان این نکته را نیز گفت که جامعه معلول پاشنه آشیل همه دولت‌هاست و درنتیجه دولتمردان به هر شیوه‌ای که باشد حقوق و منافع آنان را تامین می‌کنند.
این مقام مسئول بهزیستی فارس از سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه معلولان خواست که در تنظیم لوایح و تصمیم‌سازی‌های کلان در این حوزه نقش ایفا کنند.
او عنوان کرد: قانون جامع حمایت از معلولان به تصویب رسید؛ اما این اتفاق، در زمان بدی افتاد و اگرنه خیالمان از بابت رفاه جامعه معلولان راحت می‌شد.
در ادامه و پس از این مقدمه کوتاه حاضران به بیان دغدغه‌ها و ناراحتی‌های خود پرداختند؛ البته برخی افراد نیز با پیشنهادهایی که ارائه کردند، کلید حل مسائل را در دستان مسؤولان نهادند.
همانگونه که پیش‌بینی می‌شد مهم‌ترین و اولین دغدغه معلولان با عنوان رسیدگی به تامین سهمیه سوخت آنان بیان شد.
نبود بنزین، انزوای دوباره
مسئول موسسه فرهنگی مذهبی الصابرین و نایب رییس شورای تشکل‌های معلولین فارس با بیان اینکه نبود نبود بنزین برای بسیاری از معلولان یعنی انزوای دوباره، گفت: برخورداری از سهمیه بنزین به معنای حضور در جامعه و مشارکت است.
عباس عباسی از کمبود اردوهای معلولان و نبود امکانات فیزیکی برای تفریح آنان و خانواده‌هایشان نیز سخن گفت؛ همچنین از اینکه بلیت هواپیما برای معلولان عملا نیم بها نیست و نیز نداشتن سهمیه در ناوگان ریلی نیز گلایه کرد.
این معلول، همچنین در سخنانش قانون جامع حمایت از حقوق معلولین را نیز فراموش نکرد و از اینکه این قانون بیشتر شامل افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید شده و افراد متوسط و خفیف را از قلم انداخته است ابراز نارضایتی کرد.
عدم اختصاص یارانه معیشتی به عده‌ای از معلولان، عملیاتی نشدن حق تحصیل رایگان در برخی دانشگاه‌ها به‌رغم ابلاغ این قانون و هم‌صدا نبودن برخی تشکل‌ها با یکدیگر از مسائلی بود که این فعال اجتماعی به‌صورت تیتروار به آن اشاره کرد.
مجموعه ورزشی بهزیستی در اختیار معلولان نیست
محمدرضا دهقان رئیس هیات مدیره انجمن فرهنگی ورزشی خیریه معلولین شیراز و قهرمان پارالمپیک از دغدغه‌های خود درباره ضرورت تقویت توانمندسازی معلولان در حوزه ورزش سخن گفت.
او با بیان اینکه این انجمن تنها انجمن فرهنگی ورزشی در ایران ویژه معلولان در ایران است، خواستار اختصاص اعتبار توانبخشی به بخش ورزش معلولان شد.
دهقان با اشاره به اینکه مجموعه ورزشی شادزیست شیراز که از بودجه بهزیستی فارس ساخته شده است، در اختیار معلولان نیست، گفت: این مجموعه به بخش خصوصی واگذار شده و با آنکه به نام معلولان بوده است هرگز به کام آنان نبوده است.
او افزود: سهم معلولان از این مجموعه تنها یک سانس استخر رایگان برای بانوان و یک سانس استخر رایگان برای آقایان است و مناسب‌سازی نیز نشده است.
البته این سخن با واکنش مسئولان بهزیستی فارس همراه بود و آنان قول دادند که همه معلولان بتوانند از این مجموعه رایگان استفاده کنند و هرگونه تخلف از این موضوع را ممنوع اعلام کردند؛ همچنین مقرر شد تابلویی با این مضمون که مجموعه برای استفاده معلولان رایگان است بر سر در این مجموعه نصب شود تا حق آن همیشه برای معلولان محفوظ بماند.
بانک‌ها برای پرداخت وام به معلولان سنگ‌اندازی می‌کنند
اعظم کریمی مدیرعامل جامعه معلولین شهرستان خرم بید از دیگر افرادی بود که در این جلسه سخن گفت. او به کمبود مبلغ وام اشتغال برای مددجویان بهزیستی انتقاد کرد و گفت که وام اشتغال تنها وامی است که به مددجویان تعلق می‌گیرد و بانک‌ها برای پرداخت وام جهیزیه و امثال آن‌ها برای معلولان سنگ‌اندازی می‌کنند.
این مددکار همچنین به عدم حمایت از معلولان تحصیل‌کرده اشاره کرد و از مسائلی همچون حذف مستمری در صورت پرداخت حق بیمه توسط معلولان یا درصورت گرفتن وام ابراز ناراحتی کرد.
مدیرعامل جامعه معلولین خرم‌بید:
وام اشتغال تنها وامی است که به مددجویان تعلق می‌گیرد و بانک‌ها برای پرداخت وام جهیزیه و امثال آن‌ها برای معلولان سنگ‌اندازی می‌کنند.او افزون بر اینکه به قطع مستمری و تعویق در پرداخت آن، انتقاد داشت، از اینکه در صندوق درمان تنها معلولان ذهنی لحاظ شده‌اند نیز گلایه‌مند بود و گفت: برای معلولان روانی یا جسمی-حرکتی، هزینه‌ای پرداخت نمی‌شود درحالیکه آنان نیز به دلیل مصرف داروهای بسیار به خدمات درمانی همچون دندانپزشکی نیازمندند.
قطع بودجه تشکل‌های مردم‌نهاد آن‌ها را به تعطیلی کشانده است
سعید فانی رئیس هیأت مدیره شورای هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد معلولان استان فارس نیز به مسائل فرهنگی و هنری مغفول مانده در فارس پرداخت.
او با بیان اینکه همه‌ساله جشنواره‌های ملی و بین‌المللی تئاتر یا موسیقی در پایتخت، شمال کشور یا استان‌هایی همچون بوشهر و هرمزگان برگزار می‌شود، گفت: با توجه به سابقه شهر شیراز در عرصه هنر ضروری است دستکم یک دوره از این جشنواره‌ها در شیراز نیز اجرا شود.
فانی افزود: بودجه این برنامه‌ها ملی است و فارس با آنکه به مراتب امکانات بهتری در پذیرایی از مهمانانش دارد تاکنون برای این رویداد برگزیده نشده است.
او برگزاری این رویداد فرهنگی و هنری را در فارس از آن رو ضروری دانست که معلولان می‌توانند در قالب این برنامه به شیراز سفر کنند و امکان گفت‌وگو و تعاملات میان جامعه معلولان فارس و دیگر نقاط کشور فراهم می‌شود.
رئیس هیأت مدیره شورای هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد معلولان استان فارس همچنین به موضوع قطع بودجه تشکل‌های مردم‌نهاد معلولان که منجر به تعطیلی یا در معرض تعطیلی قرار گرفتن این مجموعه‌ها شده است نیز اشاره کرد و گفت قطع کمک‌ها از ابتدای سال ۱۳۹۸ بسیار نگران‌کننده است.
خودرو معلولان در حکم ویلچر است
مشاور رئیس سازمان بهزیستی کشور، با شنیدن مشکلات و دغدغه‌های جامعه معلولان فارس به روند رفع هر یک از مسائل اشاره کرد.
همت‌علی محمود نژاد با بیان اینکه موضوع سهمیه سوخت از طریق ریاست سازمان بهزیستی کشور در حال پیگیری است، از ضمیمه شدن سوابق اختصاص سهمیه در دوره‌های قبل سخن گفت.
او بیان کرد: از ستاد ساماندهی سوخت درخواست کرده‌ایم که روشی را برای تامین سهمیه بنزین معلولان درنظر گیرد؛ چراکه خودرو معلولان برای آنان در حکم ویلچر است و باعث پیوند آنان با اجتماع می‌شود.
مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران درباره وضعیت تحصیل دانشجویان معلول نیز به تصویب حق تحصیل رایگان همه معلولان در دانشگاه های آزاد و دولتی اشاره کرد و ابراز داشت: با آنکه این مهم به تصویب هیات دولت رسیده است، برخی دانشگاه‌ها از اجرای آن سر باز می‌زنند؛ اما این متن صریح قانون است و افراد می‌توانند هر دانشگاهی از این موضوع امتناع کرد شکایت کنند تا به سرعت به آن رسیدگی شود.
با آنکه قانون تحصیل رایگان در همه دانشگاه‌ها برای معلولان تصویب شده است، برخی دانشگاه‌ها از آن سر باز می‌زنند؛ اما این موضوع صراحت قانونی دارد و قابل پیگیری است.۱۳هزار معلول به لطف قانون در دانشگاه آزاد تحصیل می‌کنند
وی افزود: به لطف تصویب این قانون امسال ۱۳هزار معلول در دانشگاه آزاد مشغول تحصیل شده‌اند که گامی مهم درراستای حضور آنان در جامعه و دوری از انزوا گزینی است.
مشاور رئیس سازمان بهزیستی یکی دیگر از مطالبات مهم در حال پیگیری را حذف عوارض آزادراه‌ها برای خودروهای معلولان عنوان کرد و گفت: از آنجا که معلولان به خودروهای مناسب‌سازی شده نیاز دارند، عوارض سفر آن‌ها بالا می‌رود، بنابراین طبیعی است که عوارض خودرو در آزادراه‌ها باید برای معلولان حذف شود.
محمودنژاد با اشاره به درخواست‌ها درباره تامین خودرو معلولان اظهار کرد: همه تقصیرها به گردن دولت نیست، بلکه گاهی خود معلولان مسئول هستند.
او به اختصاص چهار هزار و ۷۰۰ خودرو مناسب‌سازی شده به معلولان اشاره کرد که چهار هزار و ۲۰۰ خودرو تاکنون فروخته شده و تنها ۵۰۰ خودرو هم‌اکنون در اختیار معلولان است.
این فعال اجتماعی بروز چنین مسائلی از سوی معلولان را مسبب بی‌اعتمادی دانست.
محمودنژاد در ادامه به موضوع قانون جامع حمایت از معلولان نیز اشاره کرد و در این باره به نقص این قانون در خصوص مغفول ماندن از معلولان متوسط و خفیف اذعان کرد.
وی دلیل این مساله را کمتر بودن تعداد معلولان شدید و خیلی شدید دانست و گفت که پرداخت هزینه‌های آنان برای دولت آسانتر است، هرچند فعالان اجتماعی و جامعه معلولان از مطالبه سهم معلولان خفیف و متوسط نیز دست برنمی‌دارد.
مشاور رئیس سازمان بهزیستی همچنین درباره تامین بودجه ورزش معلولان نیز گفت: درخصوص ورزش حتی یک ریال با این عنوان در بهزیستی وجود ندارد؛ گرچه از معاون اول رئیس جمهور دستوری مبنی بر اختصاص بودجه سالانه برای برنامه‌های فوق برنامه و اردوگاه‌های بهزیستی گرفتیم.
بار ورزش معلولان را روی دوش بهزیستی نگذارید
او تاکید کرد: بار ورزش معلولان را روی دوش بهزیستی نگذارید. چون باید از وزارت ورزش مطالبه کرد و پرسید به چه حقی وزارت ورزش به قهرمان پارالمپیکی کمک نمی‌کند و چرا قهرمان پارالمپیک باید سیگار فروش شود.
محمود نژاد در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به انتقادها از دست‌اندازهای بانکی برای پرداخت وام اشتغال یا وام‌های مشابه به معلولان گفت: علت سختگیری بانک‌ها در این زمینه این است که بهزیستی پول را پرداخت نمی‌کند، بلکه تامین اعتبار از سوی بانک صورت می‌گیرد.
او اعلام کرد: رئیس جمهوری در آینده نزدیک، آیین نامه اجرایی تصویب صندوق رفاه بهزیستی را امضا خواهد کرد و با امضای این آیین‌نامه، سالانه بودجه‌ای برای وام معلولان در نظر گرفته می‌شود که در اختیار بهزیستی خواهد بود.
