منصور رستگار فسایی از سعدی شناسان بنام شیراز است، او که سالها داری کرسی استادی دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز بود، هم اکنون در کشور آمریکا زندگی می‌کند.
وی که چندی پیش به شیراز سفر کرده بود، در گفت و‌گویی با خبرنگار ایرنا درباره ابعاد وجودی شخصیت سعدی سخن گفت.
این سعدی شناس بیان کرد: سعدی در شناخت روحیات زمان خود هنری دارد که کمتر شاعری از آن بهره‌مند بوده است.
او بیان می‌دارد: وقتی سعدی به اقصای عالم سیر می‌کند، جهانی را برآشفته چون موی زنگی می‌بیند؛ اما به جای تسلیم شدن به جریان ناامیدکننده دورانش، به مکاشفه روی می‌آورد و در تلاش است نیاز جامعه خود را به علم و دانش و تقوا بیشتر کند.
رستگار فسایی زیست در دوران سعدی را دشوار توصیف می‌کند و ابراز می‌دارد:چه دشوار است در دنیایی که فاصله‌ها بسیار است، زندگی کردن. در عصر سعدی که یا پیادگان هستند یا افرادی که استطاعت کاروانی دارند، باید سالها و روزها بروند و بگردند، از این شهر به آن شهر، تا بشنوند استادی در بغداد، شام، بعلبک یا جای دیگری است تا از گوشه او توشه‌ای بیندوزند.
نویسنده کتاب مقالاتی درباره شعر و زندگی سعدی گفت:حافظ در شیراز می‌ماند؛ اما سعدی انسان متحرکی است. انسانی است که می‌خواهد برای یافتن حقیقت راه‌های دور را طی کند و طرفه اینکه او وقتی به غربت می‌رود، تازه مشهور می‌شود.
رستگار فسایی معتقد است :سعدی هنر نمایشی و عمیق در جا به جای بوستان، گلستان و بسیاری از غزلیاتش نشان می‌دهد، بدان گونه که کوته نظران و خرده گیران از اخلاق او عیب می‌گیرند؛ اما فراموش می‌کنند سعدی زبان عصر خود و جامعه است و جامعه همیشه مجموعه‌ای از خوب و بد، و زشت و زیباست.
او ادامه می‌دهد: راه حل سعدی در مقابل چنین اندیشه‌ای پناه بردن به گونه‌های مختلف ادب برای بیان مقاصد مختلف است؛ مثلاً گلستان، سفرنامه مادی و معنوی اوست. هر جا رفته یا صورت چیزی مجذوبش کرده یا معنایی گمشده را یافته آن را پرورش می‌دهد.
رستگار فسایی سعدی را مروج یک عقیده خاص نمی‌داند و می‌افزاید: برخی مذهب سعدی را بهانه می‌کنند؛ اما دوره سعدی دوره ای است که این عقاید در آن وجود دارد و وجود محکمی هم دارد؛ بنابراین او عقاید مختلف را وانمود می‌کند.
وی بازنمود رفتار سعدی در برابر پدر و مادرش را می‌ستاید و می‌گوید: سعدی پدر و مادر خود را چنان زیبا تحسین می‌کند که آدمی حس می‌کند پدر و مادرش را می شناسد.
این سعدی پژوه بیان کرد: سعدی افتخار ادب فارسی است و تا سعدی نبود، فارسی چیزی نداشت جز شیخ روزبهان و ابهر العاشقینش که عرفان خاص با شطحیاتی خاص‌تر داشت.
رستگار فسایی اضافه می‌کند:همه ما نگارش امروزمان را مدیون سعدی هستیم؛ چون او بود که اولین بار جرقه گفتن و سرودن را در مردم زد و مردم نیز توانستند دنباله رو سعدی شوند و با همت سعدی جلو روند.
یکم اردیبهشت هر سال به مناسبت یادروز نگارش گلستان سعدی با نام این شاعر پرآوازه در تقویم ملی ثبت شده است و افزون بر ایرانیان، دیگر کشورها نیز یادش را در این روز گرامی می‌دارند.
7375 / 1876
انتهای پیام وی که چندی پیش به شیراز سفر کرده بود، در گفت و‌گویی با خبرنگار ایرنا درباره ابعاد وجودی شخصیت سعدی سخن گفت.
این سعدی شناس بیان کرد: سعدی در شناخت روحیات زمان خود هنری دارد که کمتر شاعری از آن بهره‌مند بوده است.
او بیان می‌دارد: وقتی سعدی به اقصای عالم سیر می‌کند، جهانی را برآشفته چون موی زنگی می‌بیند؛ اما به جای تسلیم شدن به جریان ناامیدکننده دورانش، به مکاشفه روی می‌آورد و در تلاش است نیاز جامعه خود را به علم و دانش و تقوا بیشتر کند.
رستگار فسایی زیست در دوران سعدی را دشوار توصیف می‌کند و ابراز می‌دارد:چه دشوار است در دنیایی که فاصله‌ها بسیار است، زندگی کردن. در عصر سعدی که یا پیادگان هستند یا افرادی که استطاعت کاروانی دارند، باید سالها و روزها بروند و بگردند، از این شهر به آن شهر، تا بشنوند استادی در بغداد، شام، بعلبک یا جای دیگری است تا از گوشه او توشه‌ای بیندوزند.
نویسنده کتاب مقالاتی درباره شعر و زندگی سعدی گفت:حافظ در شیراز می‌ماند؛ اما سعدی انسان متحرکی است. انسانی است که می‌خواهد برای یافتن حقیقت راه‌های دور را طی کند و طرفه اینکه او وقتی به غربت می‌رود، تازه مشهور می‌شود.
رستگار فسایی معتقد است :سعدی هنر نمایشی و عمیق در جا به جای بوستان، گلستان و بسیاری از غزلیاتش نشان می‌دهد، بدان گونه که کوته نظران و خرده گیران از اخلاق او عیب می‌گیرند؛ اما فراموش می‌کنند سعدی زبان عصر خود و جامعه است و جامعه همیشه مجموعه‌ای از خوب و بد، و زشت و زیباست.
او ادامه می‌دهد: راه حل سعدی در مقابل چنین اندیشه‌ای پناه بردن به گونه‌های مختلف ادب برای بیان مقاصد مختلف است؛ مثلاً گلستان، سفرنامه مادی و معنوی اوست. هر جا رفته یا صورت چیزی مجذوبش کرده یا معنایی گمشده را یافته آن را پرورش می‌دهد.
رستگار فسایی سعدی را مروج یک عقیده خاص نمی‌داند و می‌افزاید: برخی مذهب سعدی را بهانه می‌کنند؛ اما دوره سعدی دوره ای است که این عقاید در آن وجود دارد و وجود محکمی هم دارد؛ بنابراین او عقاید مختلف را وانمود می‌کند.
وی بازنمود رفتار سعدی در برابر پدر و مادرش را می‌ستاید و می‌گوید: سعدی پدر و مادر خود را چنان زیبا تحسین می‌کند که آدمی حس می‌کند پدر و مادرش را می شناسد.
این سعدی پژوه بیان کرد: سعدی افتخار ادب فارسی است و تا سعدی نبود، فارسی چیزی نداشت جز شیخ روزبهان و ابهر العاشقینش که عرفان خاص با شطحیاتی خاص‌تر داشت.
رستگار فسایی اضافه می‌کند:همه ما نگارش امروزمان را مدیون سعدی هستیم؛ چون او بود که اولین بار جرقه گفتن و سرودن را در مردم زد و مردم نیز توانستند دنباله رو سعدی شوند و با همت سعدی جلو روند.
یکم اردیبهشت هر سال به مناسبت یادروز نگارش گلستان سعدی با نام این شاعر پرآوازه در تقویم ملی ثبت شده است و افزون بر ایرانیان، دیگر کشورها نیز یادش را در این روز گرامی می‌دارند.
7375 / 1876
کپی شد
