پروفسور عزت الله رئیسی اردکانی که مجله علمی Hydrogeology Journal انجمن بین المللی هیدروژئولوژی، وی را به عنوان پدر هیدروژئولوژی ایران نامید، این سخنان را سه شنبه در گفت و گو با ایرنا اعلام کرد.
آب‌زمین‌شناسی (Hydrogeology) شاخه‌ای از دانش زمین‌شناسی است که به مطالعه پراکندگی و حرکت آب‌های زیرزمینی در خاک و سنگ‌های پوسته زمین و به‌ویژه در سفره‌های آب زیرزمینی می‌پردازد.
** احتمال سیل در دروازه قرآن، طبیعی است
این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: علل و عوامل وقوع سیل دروازه قرآن شیراز به صورت دقیق قابل بررسی است و این امر موضوع پیچیده ای نیست بلکه مساله ای بسیار ساده ای است که با بازدید یک روزه از این حوضه که اتفاقا وسعت آن نیز کوچک است می توان زوایای پنهانی اگر وجود داشته باشد را مشخص کرد.
رئیسی اردکانی با بیان این نکته که احتمال بروز سیل روز پنجم فروردین در محل دروازه قرآن به صورت طبیعی وجود دارد،گفت: ایستگاه های هواشناسی که در شیراز برای سنجش میزان بارندگی وجود دارد در فرودگاه شیراز واقع شده در حالی که در محل دروازه قرآن ارتفاع بیشتر است و کوه وجود دارد که می تواند ریزش بارندگی را افزایش دهد و همچنین جنس خاک این منطقه مارن است که نفوذپذیری آن اندک است.
مشاور استاندار فارس ادامه داد: از 35 سال گذشته در حوزه آبگیر محل دروازه قرآن ،مقدار زیادی تاسیسات شهری نظیر جاده و اتوبان ساخته شده و این روند نفوذپذیری خاک را بسیار کم کرده و در نتیجه آن دبی سیلاب در این محل افزایش یافته است.
**کانال انتقال آب دروازه قرآن بازدید شود
رئیسی عنوان کرد: این احتمال نیز وجود دارد که مسیر انتقال سیلابی که در زیر دروازه قرآن تعبیه شده از رسوب پر و سطح مقطع کانال را کاهش داده باشد اما تاکنون کسی از این محل بازدید و گزارشی در این خصوص ارائه نکرده است.
وی با اشاره به اینکه براساس استانداردهای بین المللی ،طراحی سازه های انتقال آب باید براساس سیلابهای 2 تا 50 ساله طراحی می شود،افزود: تاسف می خورم که علم مشاوره ای را رها کرده ایم و تنها به اظهارات غیرکارشناسی روی آوردیم.
پدر علم هیدروژئولوژی ایران اضافه کرد: ممکن است در طراحی های سالیان گذشته در خصوص سازه های شهری محل انتقال سیلاب در شیراز کارشناسی دقیقی نشده باشد که می توان با مطالعه این موارد را مشخص کرد و از بروز خسارت در آینده جلوگیری کرد و هرچه سریعتر روند اصلاح آن را کلید زد.
**دنبال مقصر نباشیم
وی با بیان اینکه اکنون زمان مقصر جلوه دادن سازمان ها و دستگاه های مختلف نیست ،گفت: در حال حاضر دستگاه ها و ارگانهای مختلف علت و مقصر حادثه را یکدیگر می دانند در حالی که باید هدف از مطالعه علمی در شرایط کنونی تنها اصلاح وضعیت سازه ها نه تنها در محل دروازه قرآن بلکه در همه نقاط شهر باشد.
رئیسی بارندگی اخیر را در مقایسه با بارش های سال های 1365 و 1333 شیراز کمتر دانست و اظهار داشت: باید بررسی دقیقی در خصوص سیلاب شیراز مجددا صورت گیرد و از آن پند عملی گرفته و در ارزیابی و طراحی‌ها نیز تجدید نظر شود در صورتی اکنون این رویه دیده نمی شود.
**دنبال اصلاح طراحی سازه های شهری نیستیم
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اکنون کسی به فکر اصلاح طراحی سازه‌های شهر شیراز و متناسب کردن آن با رخدادهای طبیعی و سیلاب نیست، گفت: به دنبال هر مساله ای جز درس گرفتن از این تجربه برای مواجهه با رخدادهای مشابه در آینده هستیم.
وی در ادامه صحبتهای خود عنوان کرد: مسیر اصلی که سیلاب را از سمت جاده تهران و دروازه قرآن به شیراز می آورده از سمت چپ این محل بوده و کانالی که در زیر این محل تعبیه شده نیز در همین سمت قرار دارد و چون توان انتقال این سیلاب نداشته در روز پنجم فروردین 98 از یک سمت بلوار دروازه قران سیل سرازیر و منجر به حادثه تلخی شد.
وی با اشاره به اینکه برای تعین علل سیلاب مسایلی من جمله طراحی هر سازه ای براساس دوره برگشت سیلاب که از 2 سال تا ٥٠ و گاهی تا صد سال در نظر گرفته می شود،ادامه داد: رودخانه ها دارای حریم هستند که این حریم به خصوص در مناطق شهری تغییر کاربری داده شده است که این رویه باید اصلاح شود.
استاد دانشگاه شیراز عنوان کرد: ساخت شهرک و توسعه شهرها و روستاها در محدوده حوضه آبگیر و احداث جاده و اتوبان که باعث تغییر مسیر سیلاب و تجمع سیل در یک مسیر مشخص و افزایش قدرت سیلاب شده از جمله مواردی است که باید مدنظر قرار گیرد و در جهت اصلاح آن با انجام یکسری اقدامات مهندسی گام برداشت.
وی انباشتن زباله های ساختمانی و پسمانده ها در آبراهه ها را از دیگر مواردی دانست که در زمان سیل می تواند فاجعه آفرین باشد و گفت: لایروبی مسیر آبراهه ها نیز یکی از مسایلی است که بطور مداوم باید در دستور کار دستگاه های متولی قرار گیرد.
پدر علم هیدروژئولوژی ایران در پایان عنوان کرد: با توجه به اینکه در دهه اخیر تغییرات زیادی در حوضه آبریز انجام شده پیشنهاد می شود که در شهرها و حوضه آبریز رودخانه های بزرگ، سیستم انتقال سیلاب مورد بررسی مجدد قرار گیرد،مدل هایی وجود دارد که متخصصان در ایران می توانند برای شرایط قبلی و فعلی دبی سیلاب را تحت شرایط بارندگی مختلف محاسبه و ارائه کنند.
بروز سیل در روز پنجم فروردین 98 در محل دروازه قرآن شیراز منجر به فوت 21 نفر و مصدومیت تعداد زیادی از هموطنان شد و همچنین سیل روز ششم فروردین نیز به تاسیسات شهری و خانه های صدها خانوار شیرازی خسارت وارد کرد.
9873 / 2027
انتهای پیام آب‌زمین‌شناسی (Hydrogeology) شاخه‌ای از دانش زمین‌شناسی است که به مطالعه پراکندگی و حرکت آب‌های زیرزمینی در خاک و سنگ‌های پوسته زمین و به‌ویژه در سفره‌های آب زیرزمینی می‌پردازد.
** احتمال سیل در دروازه قرآن، طبیعی است
این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: علل و عوامل وقوع سیل دروازه قرآن شیراز به صورت دقیق قابل بررسی است و این امر موضوع پیچیده ای نیست بلکه مساله ای بسیار ساده ای است که با بازدید یک روزه از این حوضه که اتفاقا وسعت آن نیز کوچک است می توان زوایای پنهانی اگر وجود داشته باشد را مشخص کرد.
رئیسی اردکانی با بیان این نکته که احتمال بروز سیل روز پنجم فروردین در محل دروازه قرآن به صورت طبیعی وجود دارد،گفت: ایستگاه های هواشناسی که در شیراز برای سنجش میزان بارندگی وجود دارد در فرودگاه شیراز واقع شده در حالی که در محل دروازه قرآن ارتفاع بیشتر است و کوه وجود دارد که می تواند ریزش بارندگی را افزایش دهد و همچنین جنس خاک این منطقه مارن است که نفوذپذیری آن اندک است.
مشاور استاندار فارس ادامه داد: از 35 سال گذشته در حوزه آبگیر محل دروازه قرآن ،مقدار زیادی تاسیسات شهری نظیر جاده و اتوبان ساخته شده و این روند نفوذپذیری خاک را بسیار کم کرده و در نتیجه آن دبی سیلاب در این محل افزایش یافته است.
**کانال انتقال آب دروازه قرآن بازدید شود
رئیسی عنوان کرد: این احتمال نیز وجود دارد که مسیر انتقال سیلابی که در زیر دروازه قرآن تعبیه شده از رسوب پر و سطح مقطع کانال را کاهش داده باشد اما تاکنون کسی از این محل بازدید و گزارشی در این خصوص ارائه نکرده است.
وی با اشاره به اینکه براساس استانداردهای بین المللی ،طراحی سازه های انتقال آب باید براساس سیلابهای 2 تا 50 ساله طراحی می شود،افزود: تاسف می خورم که علم مشاوره ای را رها کرده ایم و تنها به اظهارات غیرکارشناسی روی آوردیم.
پدر علم هیدروژئولوژی ایران اضافه کرد: ممکن است در طراحی های سالیان گذشته در خصوص سازه های شهری محل انتقال سیلاب در شیراز کارشناسی دقیقی نشده باشد که می توان با مطالعه این موارد را مشخص کرد و از بروز خسارت در آینده جلوگیری کرد و هرچه سریعتر روند اصلاح آن را کلید زد.
**دنبال مقصر نباشیم
وی با بیان اینکه اکنون زمان مقصر جلوه دادن سازمان ها و دستگاه های مختلف نیست ،گفت: در حال حاضر دستگاه ها و ارگانهای مختلف علت و مقصر حادثه را یکدیگر می دانند در حالی که باید هدف از مطالعه علمی در شرایط کنونی تنها اصلاح وضعیت سازه ها نه تنها در محل دروازه قرآن بلکه در همه نقاط شهر باشد.
رئیسی بارندگی اخیر را در مقایسه با بارش های سال های 1365 و 1333 شیراز کمتر دانست و اظهار داشت: باید بررسی دقیقی در خصوص سیلاب شیراز مجددا صورت گیرد و از آن پند عملی گرفته و در ارزیابی و طراحی‌ها نیز تجدید نظر شود در صورتی اکنون این رویه دیده نمی شود.
**دنبال اصلاح طراحی سازه های شهری نیستیم
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اکنون کسی به فکر اصلاح طراحی سازه‌های شهر شیراز و متناسب کردن آن با رخدادهای طبیعی و سیلاب نیست، گفت: به دنبال هر مساله ای جز درس گرفتن از این تجربه برای مواجهه با رخدادهای مشابه در آینده هستیم.
وی در ادامه صحبتهای خود عنوان کرد: مسیر اصلی که سیلاب را از سمت جاده تهران و دروازه قرآن به شیراز می آورده از سمت چپ این محل بوده و کانالی که در زیر این محل تعبیه شده نیز در همین سمت قرار دارد و چون توان انتقال این سیلاب نداشته در روز پنجم فروردین 98 از یک سمت بلوار دروازه قران سیل سرازیر و منجر به حادثه تلخی شد.
وی با اشاره به اینکه برای تعین علل سیلاب مسایلی من جمله طراحی هر سازه ای براساس دوره برگشت سیلاب که از 2 سال تا ٥٠ و گاهی تا صد سال در نظر گرفته می شود،ادامه داد: رودخانه ها دارای حریم هستند که این حریم به خصوص در مناطق شهری تغییر کاربری داده شده است که این رویه باید اصلاح شود.
استاد دانشگاه شیراز عنوان کرد: ساخت شهرک و توسعه شهرها و روستاها در محدوده حوضه آبگیر و احداث جاده و اتوبان که باعث تغییر مسیر سیلاب و تجمع سیل در یک مسیر مشخص و افزایش قدرت سیلاب شده از جمله مواردی است که باید مدنظر قرار گیرد و در جهت اصلاح آن با انجام یکسری اقدامات مهندسی گام برداشت.
وی انباشتن زباله های ساختمانی و پسمانده ها در آبراهه ها را از دیگر مواردی دانست که در زمان سیل می تواند فاجعه آفرین باشد و گفت: لایروبی مسیر آبراهه ها نیز یکی از مسایلی است که بطور مداوم باید در دستور کار دستگاه های متولی قرار گیرد.
پدر علم هیدروژئولوژی ایران در پایان عنوان کرد: با توجه به اینکه در دهه اخیر تغییرات زیادی در حوضه آبریز انجام شده پیشنهاد می شود که در شهرها و حوضه آبریز رودخانه های بزرگ، سیستم انتقال سیلاب مورد بررسی مجدد قرار گیرد،مدل هایی وجود دارد که متخصصان در ایران می توانند برای شرایط قبلی و فعلی دبی سیلاب را تحت شرایط بارندگی مختلف محاسبه و ارائه کنند.
بروز سیل در روز پنجم فروردین 98 در محل دروازه قرآن شیراز منجر به فوت 21 نفر و مصدومیت تعداد زیادی از هموطنان شد و همچنین سیل روز ششم فروردین نیز به تاسیسات شهری و خانه های صدها خانوار شیرازی خسارت وارد کرد.
9873 / 2027
کپی شد
