احسان تقی زاده سالاری در یادداشتی اختصاصی برای جماران نوشت: واکاوی آموزهها و منویات امام خمینی (س) در ترسیم نقشه راه سیاست خارجی کشور نشان میدهد؛ ایشان به مؤلفههایی نظیر: نفی انزواطلبی، قطع وابستگی و عدم اتکا به قدرتهای جهانی، توجه به کشورهای اسلامی و تقویت روابط با همسایگان هماره تأکید داشته است. ادامه این مسیر در دورۀ پس از رحلت معظمله نیز نشان از درستی و اهمیت این اصول در سپهر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد.
پایگاه خبری جماران: یکی از اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، اتخاذ سیاست ضد سلطه با راهبرد حفظ استقلال کشور است و بر همین اساس روابط خارجی و بینالمللی خود را تنظیم مینماید. اصل و سیاست بنیادی نه شرقی، نه غربی به عنوان سرلوحه کار و عمل دستگاه دیپلماسی کشور، از رویکرد واقعبینانه و مستقل بنیانگذار نظام -امام خمینی (س)- نشأت گرفته و به عنوان میراث گرانبهای ایشان در عرصه سیاست خارجی شناخته میشود. امام خمینی (س) به عنوان یک رهبر سیاسی، به زیبایی گفتمان مترقی نه شرقی و نه غربی را به عنوان ضامن استقلال کشور جایگزین رویکرد سلطه محور غرب و شرق کرده و با این راهبرد منطقی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را بر پایه حفظ منافع ملی همزمان با عنایت به اصل امت محوری راهبری نمود. بنابراین میتوان گفت؛ سیاست خارجی نظام، در فضایی مستقل از رقابت قدرتها و بازیگران عرصه بینالملل شکل گرفته و از آن میتوان به عنوان «سیاست متوازن» یاد کرد.
واکاوی آموزهها و منویات امام خمینی (س) در ترسیم نقشه راه سیاست خارجی کشور نشان میدهد؛ ایشان به مؤلفههایی نظیر: نفی انزواطلبی، قطع وابستگی و عدم اتکا به قدرتهای جهانی، توجه به کشورهای اسلامی و تقویت روابط با همسایگان هماره تأکید داشته است. ادامه این مسیر در دورۀ پس از رحلت معظمله نیز نشان از درستی و اهمیت این اصول در سپهر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد.
در جدیدترین رویداد عرصه سیاست خارجی کشورمان، شاهد امضای معاهده جامع و مشترک جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فدراتیو روسیه هستیم. امضای این معاهده که در قدم نخست به توسعه روابط دوجانبه ایران و روسیه میانجامد در نگاه اول میتواند تقویت سیاست نگاه به شرق و عدم توجه به سایر بلوکها و بازیگران بینالمللی را در ذهن متبادر سازد. اگرچه این برداشت میتواند تا حدودی درست به نظر آید، اما نباید به عنوان امتیازدهی به هیچ کشوری تلقی شود. بیان این مطلب که جمهوری اسلامی ایران به دنبال تحقق سیاست موازنه مثبت است با توجه به استقلال سیاست خارجی کشورمان از رقابت قدرتهای بینالمللی، سخن نادرستی است، بلکه این موضوع را باید در چارچوب اتخاذ و اجرای سیاست و روابط متوزان در عرصه روابط بینالملل تحلیل کرد، سیاستی که با هرگونه امتیازدهی در فضای رقابتی میان سایر بازیگران مخالف است.توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهایی که علائق مشترک و منافع هم راستا با ما دارند به معنای یک جانبهگرایی و وابستگی و امتیازدهی به هیچ کشور یا بلوکی نیست بلکه امری است در راستای تحقق منافع ملی.
*مدیر پژوهش مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)