ذخیره‌سازی خورشید در یک دستگاه فناور داخلی!

به گزارش جی پلاس، روزنامه گسترش صنعت نوشت: بهره‌گیری از این ذخیره ناب تنها به مزرعه‌های خورشیدی بزرگ خلاصه نمی‌شود بلکه نوع استفاده از آن عمومی‌تر شده و قابلیت‌های بهره‌گیری در منازل، کارخانه‌ها، گلخانه‌ها، زمین‌های کشاورزی و مناطق صنعتی پیدا کرده است. به ویژه که در سال‌های اخیر توجه و تمرکز بر توسعه و گسترش بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر افزایش یافته است. در این راستا به یاد داشته باشیم که ایران سرزمین انرژی است و در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر و فسیلی منابع خوبی در کشور وجود دارد. همچنین ۸۵ تریلیون کیلووات انرژی خورشیدی به سطح زمین می‌رسد در حالی که کل مصرف دنیا ۸۰۰ هزار مگاوات بوده که اصلا قابل مقایسه نیستند.

بنابراین اگر بتوانیم برای مصرف خود انرژی خورشیدی را در نظر بگیریم بسیاری از چالش‌های مربوط به آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی و بحران‌های سوخت حل خواهد شد. آگاهی از این موضوع باعث شده که سرمایه‌گذاری برای بهره‌گیری از انرژی خورشیدی بیشتر شود. این سرمایه‌گذاری گاه با فناوری‌های داخلی و گاه با کمک خارجی‌ها انجام می‌شود. در مجموع محدودیت منابع نفتی و فسیلی از یک سو و افزایش مصرف انرژی از سوی دیگر خود دلیل مهمی است تا از ظرفیت انرژی‌های نو و تجدیدپذیر که به طور مناسبی در کشور وجود دارد، استفاده بهینه کنیم. به تازگی نیز رآکتور ذخیره بلندمدت انرژی خورشیدی در پارک علم و فناوری قزوین ساخته و رونمایی شده است.

این رآکتور از طریق انفعالات شیمیایی و فیزیکی برای ذخیره بلندمدت بخار خورشیدی کار می‌کند. به دلیل وجود اشعه زیاد خورشید در تابستان، این اشعه با فعل و انفعالات فیزیکی و شیمیایی در این رآکتور خورشیدی، بخار ۳۰۰ درجه را ذخیره می‌کند و در زمستان که اشعه خورشید کم است از این گرما در نقاط مختلف استفاده می‌شود. از این سامانه می‌توان برای گرمایش تمام محیط‌ها اعم از مسکونی، تجاری، دستگاه‌های اداری و گلخانه‌ها، تنظیم دما و رطوبت استفاده کرد.

همچنین این دستگاه می‌تواند ۸ ماه انرژی خورشیدی را ذخیره کند تا در حوزه‌های مختلف حرارتی و تولید برق از آن استفاده شود. رآکتور ذخیره بلندمدت انرژی خورشیدی، به‌دست رقیه جلالی دانش‌آموخته آلمان و عضو انجمن مخترعان کشور و صاحب امتیاز ۶اختراع و صاحب نشان تجاری فلکمن در ایران و آلمان اختراع و ساخته شده است.

وی فارغ‌التحصیل دانشگاه هامبورگ و استادیار خانه صنعتگران آلمان است که ۳۰سال زندگی و سال‌ها کار علمی در آلمان را با خود دارد و مدتی است که برای خدمت و انتقال تجربه‌های فنی به ایران آمده است.

جلالی در گفت‌وگو با گسترش صنعت درباره سازوکار عملکرد رآکتور ذخیره بلندمدت انرژی خورشیدی گفت: سیستم رآکتور خورشیدی در منازل شهری و روستایی، فرودگاه‌ها، ورزشگاه‌ها، پارک‌ها، کمپ‌های تابستانی و کانتینرها، کاروان‌های سیار، رستوران‌ها و مجتمع‌های بین‌راهی، کارخانجات و مراکز صنعتی، کشاورزی و دامپروری و مرغداری‌ها و مراکز تجاری کاربرد دارد.  وی افزود: این دستگاه راکتور ۸۰ تن وزن دارد و برای ساخت و طراحی آن یک میلیارد تومان هزینه کرده‌ام اما اگر حمایت شود قادرم این هزینه را تا نصف یا یک سوم کاهش دهم و به تولید کشور کمک کنم. همچنین این دستگاه بین ۳۰۰ میلیون تا چندین میلیارد نرخ دارد. از این رو از سوی سازمان‌های دولتی خریداری می‌شود.

جلالی با اشاره به ویژگی‌های این دستگاه فناور گفت: این دستگاه می‌تواند دمای داخل گلخانه‌ها و میزان اکسیژن و دی‌اکسید کربن را تنظیم کند که بر رشد گیاه موثر است. به علاوه اینکه این رآکتور در شرایط کم‌آبی می‌تواند رطوبت داخل و سیستم آب گلخانه‌ها را تنظیم کند. همچنین در فصل زمستان سرمای بیرون نمی‌تواند وارد گلخانه شود و هوای گرم ذخیره شده نیز تا ۸ماه تنظیم و ذخیره می‌شود.

وی یادآور شد: این سیستم ۸۰درصد تولید داخل است و ۲۰درصد قطعات آن از خارج کشور وارد می‌شود و ۴ سال ضمانت دارد و بدون خرابی قادر است نیازهای مردم را تامین کند. همچنین تمامی قطعات این دستگاه در ایران یافت می‌شود و تنها صفحات جاذب آن در آلمان برش زده شده است. البته در ایران صفحات جاذب نور خورشید تولید می‌شود اما صفحات جاذب در این دستگاه با ۹۷درصد انعکاس و جذب نیرو و خروجی ۹۳درصد کیفیت بیشتری نسبت به نوع داخلی دارد که حدود ۷۵ تا ۸۵درصد جذب و انعکاس نور را دارند.

این مخترع تصریح کرد: قرار است که رآکتور ذخیره بلندمدت انرژی خورشیدی هفته آینده در یک گلخانه ۱۰۰۰ مترمربعی در یزد نصب شود. البته سازمان جهاد کشاورزی این دستگاه را خریداری کرده و برای اتصال به یزد انتقال داده است. جلالی اظهارکرد: سیستم خانگی این محصول در ابعاد ۱۳۰ در ۱۸۰ برای یک خانواده ۴ نفره کافی است و برای اداره‌ها و هتل‌ها می‌توان براساس نیاز تعداد بیشتری از این دستگاه را طراحی و تولید کرد که در یک سال هزینه آن جبران می‌شود.

این مخترع بیان کرد: رنگ سیستم طراحی شده هم می‌تواند براساس نمای ساختمان هماهنگ شود و کاربرد آن ۱۰ برابر سیستم‌های فعلی خورشیدی است و تا ۵۰ درجه زیرصفر هم مقاومت دارد و با چرخش در برابر خورشید تا زمانی که اشعه خورشید هست ذخیره‌سازی می‌شود.

جلالی تصریح کرد: این سیستم به تعمیر و نگهداری نیاز ندارد و به آسانی نصب و راه‌اندازی می‌شود و قابل مقایسه با سیستم‌های کنونی نیست و به ویژه در روستاها کاربرد خوبی دارد.

چند نکته
استفاده از انرژی خورشیدی چه در قالب پنل و آبگرمکن‌های خورشیدی چه نیروگاه‌ها و مزرعه‌های بزرگ و چه در قالب دستگاه‌های پیشرفته‌ای همچون رآکتور ذخیره انرژی کاربردی‌تر و عینی‌تر شده است. بسیار مشهود است که در آینده حجم اختراعات و ابداعات در این زمینه بیشتر شود و به‌طور قطع دامنه سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در این بخش قابل تصور است. همچنین مسیر فرهنگ‌سازی برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر با سرعت خوبی در جریان است و این‌گونه برآورد می‌شود که به زودی هم در معماری منازل و مناطق صنعتی هم زمین‌های کشاورزی جایگاه دستگاه‌های ذخیره و تولید انرژی خورشید تعبیه شود. حتی شاید در آینده‌ای نه‌چندان دور آنچنان پنل‌های خورشیدی و دستگاه‌های مربوط به آن گسترش پیدا کند که شغل‌های پیوسته بسیاری به ویژه در مناطق گرم و خشک کشور ایجاد شود.