استانداردهای دو شاخه و پریز در کشورهای مختلف دنیا

در عصر حاضر دیگر نمی توان کسی را پیدا کرد که در طول شبانه‌روز سروکارش با وسایل الکترونیکی و برقی نباشد.

برای اکثریت ما تصور دنیای بدون وسایل برقی بسیار دشوار و گاها ناممکن است.
کافی است تنها چند ساعت از یک شبانه روز ، قطعی برق داشته باشید تا متوجه شوید ما به وسایل الکترونیکی و برقی چقدر وابسته شده‌ایم. اما برای استفاده از تمامی وسایل برقی مثل کامپیوترو لپ تاپ ، تلویزیون، تلفن های و تبلت ها ،یخچال و ماشین لباسشویی و لامپ ‌های روشنایی و ... که روزبه‌روز متنوع‌تر و پیچیده‌تر می‌شوند حضور یک چیز مسلم است؛ کلید و پریز.

به احتمال زیاد برای شما هم پیش آمده که پس از خرید یک وسیله برقی الکترونیکی در ایران ، مثل لپ تاپ یا تلفن همراه ، با کابل برقی رو به رو شوید که با پریزهای معمول ما در ایران سازگار ندارد.در چنین شرایطی میتوان با استفاده از یک مبدل این مشکل را حل کرد.

اما اگر برای یک سفر کاری یا تفریحی به کشورهای دیگر جهان سفر کنید ممکن است با مشکلات بیشتری برای استفاده از وسایل برقی خود بر بخورید. چرا که کشورهای مختلف استانداردهای ویژه‌ای برای پریزها و ولتاژهای وسایل برقی دارند و بنابراین ممکن است در چنین شرایطی دیگرمشکل تنها با خرید یک مبدل ساده حل نشود یرا مشکل اصلی ولتاژ متفاوت است، در چنین شرایطی شاید لازم باشد از یک مبدل ولتاژ نیز در کنار مبدل خود استفاده کنید. به طور مثال پریزهای برق آمریکای شمالی معمولاً نیروی ۱۲۰ ولت ۶۰ هرتز را فراهم می‌آورند. درحالی‌که خروجی پریز در اروپا ۲۳۰ ولت و ۵۰ هرتز است. در ایران خودمان هم برق ۲۲۰ ولتی ۵۰ هرتزی در سیم‌ها جریان دارد.

هنگامی قصد سفر به کشور دیگری را دارید، تنها تبدیل ارز و تفاوت های زبانی نیستند که موجب نگرانی تان خواهند شد. شما همچنین باید درباره تفاوت شکل دو شاخه، پریزها و ولتاژ برق در کشورهای مختلف هم دقت لازم را داشته باشید. زیرا متاسفانه در حال حاضر هنوز یک استاندارد یکسان و جهانی در همه جای دنیا برای ولتاژ وپریزهای برقی حکمفرما نیست.

بنابراین ممکن است در ادامه سفر ، امکان استفاده از ابزارهای الکتریکی همراه تان را نداشته باشید. و یا حتی بدتر آنکه ، با اتصال آنها به پریزهای ناآشنا باعث آسیب به وسیله الکترونیکی خود شوید.

تکنولوژی کلید و پریز

کلید و پریزها بر اساس شکل و استاندارد به انواع مختلفی تقسیم می شوند ودر حال 15 استاندارد مختلف در سراسر جهان برای آنها برشمرده شده است.

شکل‌های مختلف دو شاخه و پریز

همانطور که اشاره شد مشهودترین مشکلی که با آن روبرو خواهید بود، شکلهای بسیار متفاوت پریزی است که در نقاط مختلف دنیا مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین  لازم است دوشاخه اختصاصی هر کدام را در اختیار داشته باشید، یا اینکه در آن کشور اصلا قادر به اتصال ابزارهای الکتریکی تان به پریز برق نخواهید بود.

خوشبختانه اغلب موارد به راحتی می توانید آداپتور تبدیل دوشاخه ها را تهیه کنید. این آداپتورها معمولا ارزان قیمت بوده و به شما اجازه می دهند که دوشاخه ابزارهای الکترونیک را به پریزهای کشور مقصد وصل کنید.

نکته مهم: شما باید مراقب ولتاژ هم باشید. اگر از یک آداپتور ساده برای اتصال دوشاخه به پریزی در کشور مقصد استفاده می کنید، ممکن است به دلیل عدم پشتیبانی از ولتاژ شبکه برق آن کشور یا شرکت برق، دستگاه شما آسیب جدی ببیند. پس قبل از استفاده از آداپتور، اطلاعات ادامه مطلب را هم مطالعه کنید.

ولتاژها و فرکانس ها

شکل دوشاخه ها تنها موضوعی نیست که در یک سفر خارجی بایدنگران آن باشید . کشورهای مختلف دنیا از ولتاژها و فرکانسهای الکتریسیته متفاوتی بهره می برند. اگر دوشاخه ابزار الکتریکی تان را به پریزی با ولتاژ نامناسب وصل کنید، شاید لازم باشد همان جا فاتحه آن را خوانده یا در به در دنبال یک تعمیرکار خبره بگردید!

همان طور که می دانید فرکانس برق ایران 50 هرتز است اما در برخی کشورها مانند ژاپن یا امریکا این فرکانس 60 هرتز می باشد . این تفاوت فرکانس در مصرف کنندهایی مانند لامپ‌ها یا وسایل تولید حرارت اختلالی ایجاد نمی کند اما در وسایلی که مجهز به الکتروموتور هستند باعث کاهش سرعت گردش موتور می شود . البته این موضوع زمانی صادق است که بین ولتاژ کار وسیله برقی و ولتاژ شبکه اختلافی نباشد در غیر این صورت ابتدا باید ولتاژاعمالی به دستگاه را دقیقا برابر مقداری کرد که روی آن مشخص شده در غیر این صورت بکارگیری دستگاه در ولتاژی بیشتر از حد مجاز سبب سوختن دستگاه می شود .

اکثر کشورهای جهان سیستم های الکتریکی شان را روی یکی از دو فرکانس 60 و 50 هرتز استاندارد کرده اند. لیست کشورهای 60 هرتز که اغلبشان در دنیای جدید قرار دارند کوتاه تر است اما نمی توان گفت که 60 هرتز کمتر معمول است!

 پریزهای برق آمریکای شمالی معمولا نیروی 120 ولت 60 هرتز را فراهم می آورند. در حالی که خروجی پریز در اروپا 230 ولت و 50 هرتز است. در ایران خودمان هم برق 220 ولتی 50 هرتزی در سیم ها جریان دارد. و این داستان در کشورهای مختلف، همچنان متفاوت است.

برچسب کوچک پشت دستگاه الکتریکی یا آداپتور تامین نیروی آن را مطالعه کنید تا دریابید از چه ولتاژهایی پشتیبانی می کند و چه دامنه فرکانسی را نیاز دارد. برای مثال، اگر به اعداد چاپ شده روی شارژر اسمارت فون یا لپ تاپ تان نگاه کنید، ممکن است چیزی همانند این را بیابید:

100-240V 50/60Hz

چنین اعدادی نشان می دهند این شارژر در آمریکای شمالی و اروپا قابل استفاده است. یعنی این شارژر هم توانایی کار با ولتاژ 110 ولت و هم توانایی کار با ولتاژ 220 ولت را دارد و از هر دو فرکانس 50 و 60 هرتزی پشتیبانی می کند.

آداپتورهای شارژ لپ تاپ ها، اسمارت فون ها و تبلت ها معمولا مثل مثالی که گفته شد با دو یا چند استاندارد سازگار هستند. اگر چه هیچ گاه نباید این حرف را به عنوان یک قانون مسلم بپذیرید و همیشه لازم است برچسب و اعداد روی تمامی آداپتورها و دستگاه های برقی و الکترونیکی را کنترل کنید. برای مثال آداپتور شارژ کنسول بازی نینتندو 3DS تنها با یک استاندارد سازگاری دارد.

در ادامه مقاله شما را با انواع مختلف پریز و دوشاخه و مشخصات آنها آشنا می کنیم

در حال حاضر 15 نوع مختلف از پریز و دوشاخه برق در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. که هر کدام از توسط وزارت بازرگانی ایالات متحده اداره تجارت بین المللی (ITA) ثبت و به ترتیب با یکی از حروف الفبای انگلیسی نام گذاری شده است (از A تا O).

• به طور عمده در ایالات متحده آمریکا، کانادا، مکزیک و ژاپن استفاده می شود (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 2 پین
• فاقد پین اتصال به زمین
• پشتیبانی 15 آمپر
• تقریبا همیشه  از ولتاژهای100-127  ولت پشتیبانی میکند
• پریز سازگار با این نوع شاخه : نوع A

• به طور عمده در ایالات متحده آمریکا، کانادا، مکزیک و ژاپن استفاده می شود (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 3 پین
• مجهز به پین اتصال به زمین
• پشتیبانی 15 آمپر
• تقریبا همیشه  از ولتاژهای100-127  ولت پشتیبانی میکند
• پریزهای سازگار به این نوع دوشاخه:  نوع  A و B

• معمولا در اروپا، امریکا جنوبی و آسیا (از جمله ایران) استفاده می شود (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 2 پین
• فاقد پین اتصال به زمین
• پشتیبانی از 2.5 آمپر
• تقریبا همیشه از ولتاژهای 240 - 220 ولت پشتیبانی می کند
• پریزهای سازگار با ای نوع دوشاخه :نوع  C

• عمدتا در هند استفاده می شود (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 3 پین
• مجهز به پین اتصال به زمین
• پشتیبانی از 5 آمپر
• ولتاژ240 - 220 ولت
• پریزهای سازگار با این نوع دوشاخه :  نوع C و D
• عدم سازگاری این نوع دوشاخه با نوع E و F (اتصال این دوشاخه به پریزهای E و F موجب آسیب رسیدن به دستگاه الکترونیکی شما خواهد شد)

• در کشورهایی مثل فرانسه، بلژیک، لهستان، اسلواکی و جمهوری چک مورد استفاده قرار می گیرد. (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دوشاخه دارای 2 پین و یک سوراخ
• پشتیبانی از اتصال به زمین
• پشتیبانی 16 آمپر
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• پریزهای سازگار با این نوع دوشاخه : نوع C و E و F

• تقریبا در همه کشورهای اروپایی و روسیه  به جز انگلستان و ایرلند استفاده میشود. همچنین این نوع پریز و دوشاخه در ایران نیز مرسوم است (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دوشاخه دارای 2 پین
  پشتیبانی از اتصال به زمین
• پشتیبانی 16 آمپر
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• پریزهای سازگاربا این نوع دوشاخه: نوع C و E و F

• از این نوع به طور عمده در انگلستان و کشورهای دیگری همچون ایرلند، مالت، مالزی و سنگاپور استفاده می شود. (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 3 پین
• مجهز به اتصال به زمین
• پشتیبانی از 13 آمپر
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• پریز سازگار با این نوع دوشاخه : نوع G

• از این نوع به طور انحصاری درفلسطین ، اسرائیل و نوار غزه استفاده می شود (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 3 پین
• مجهز به اتصال به زمین
• پشتیبانی از 16 آمپر
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• پریزهای سازگار با این نوع دوشاخه : نوع H و C
• عدم سازگاری این نوع دوشاخه با نوع E و F (اتصال این دوشاخه به پریزهای E و F موجب آسیب رسیدن به دستگاه الکترونیکی شما خواهد شد)

• به طور عمده در استرالیا استفاده می شود، همچنین در کشورهایی همچون نیوزیلند، چین و آرژانتین مرسوم است (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 2 یا 3 پین
• دوشاخه های دارای 2 پین فاقد اتصال به زمین اما دوشاخه‌های 3 پینی از اتصال به زمین پشتیبانی می کنند
• پشتیبانی از 10 آمپر
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• پریزهای سازگار با این نوع دوشاخه :نوع I

• تقریبا به طور انحصاری در سوئیس، لیختن اشتاین و رواندا استفاده می شود (برای یک لیست کامل، کلیک کنید(برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 3 پین
• پشتیبانی از اتصال به زمین
• پشتیبانی از 10 آمپر
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• پریزهای سازگار با این نوع دوشاخه : نوع  C و J

• تقریبا به طور انحصاری در دانمارک و گرینلند استفاده می شود (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 3 پین
• پشتیبانی از اتصال به زمین
• پشتیبانی از 16 آمپر
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• پریزهای سازگار با این نوع دوشاخه : نوع K و C
• عدم سازگاری این نوع دوشاخه با نوع E و F (اتصال این دوشاخه به پریزهای E و F موجب آسیب رسیدن به دستگاه الکترونیکی شما خواهد شد)

• از این نوع دوشاخه و پریز تقریبا به طور انحصاری در ایتالیا و شیلی استفاده می شود (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 3 پین
• پشتیبانی از اتصال به زمین
• در دو مدل 10 آمپری و 16 آمپری
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• دوشاخه 10 آمپری سازگار با پریزهای نوع : C و L و دوشاخه‌های 16 آمپری این استاندارد تنها پریزهای نوع L سازگار هستند

• از این نوع پریز و دوشاخه عمدتا در آفریقای جنوبی استفاده می شود (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 3 پین
• پشتیبانی از اتصال به زمین
• پشتیبانی  15 آمپری
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• پریزهای سازگار با این نوع دوشاخه ها :نوع  M

• از این نوع دوشاخه و پریز تقریبا به طور انحصاری در برزیل استفاده می شود (برای مشاهده یک لیست کامل کشورهای استفاده کننده از این نوع پریز و دوشاخه ، جدول انتهای همین مقاله را مشاهده کنید)
• دارای 3 پین
• پشتیبانی از اتصال به زمین
• پشتیبانی تا 20 آمپر
• ولتاژ 100-240  ولت
• پریزهای سازگار با این نوع دوشاخه : نوع  C و N

• این نوع پریز و دوشاخه انحصارا  در تایلند مورد استفاده قرار می گیرد
• دارای 3 پین
• مجهز به اتصال به زمین
• پشتیبانی از 16 آمپر
• ولتاژ 240 - 220 ولت
• پریزهای سازگار با این نوع دوشاخه : نوع O و C
• عدم سازگاری این نوع دوشاخه با نوع E و F (اتصال این دوشاخه به پریزهای E و F موجب آسیب رسیدن به دستگاه الکترونیکی شما خواهد شد)

از لحاظ کیفیت ساخت هم شاید برایتان جالب باشد که بدانید، تولیدات داخلی کلید و پریز در مقایسه با نمونه های مشابه خارجی تفاوت چندانی نمی کنند و حتی در بیشتر موارد کیفیت کالاهای داخلی در این زمینه بالاتر از نمونه های مشابه خارجی است.

در پایان : قبل از سفر به کشورهای دیگر سعی کنید اطلاعات لازم در خصوص نوع دو شاخه و ولتاژ برق مقصد خود را کسب کنید. همچنین بهتر است مناسب ترین آداپتورهای دوشاخه، مبدل های ولتاژ  و محافظ های نوسان را قبل از سفر انتخاب کرده و خریداری کنید. در اینصورت دیگر وقت گران بهای سفرهای کاری یا تفریحی تان به سر و کله زدن با فروشندگان لوازم الکترونیک نمی گذرد.

یکی از منابع خوب در این زمینه، مقاله Mains electricity by country ویکی پدیا است که با نمودار به تفکیک کشورها بر اساس ولتاژ برق مورد  استفاده و انواع پریزها پرداخته است.

اگر دامنه ولتاژ مورد حمایت دستگاه شما با استاندارد برق کشور و منطقه ای که به آن سفر کرده اید، سازگاری دارد؛ اکنون تنها لازم است به دنبال یک تبدیل ساده برای اتصال دو شاخه دستگاه الکتریکی تان به پریزهای عجیب و غریب آن کشور باشید.

اگر هم آنقدر بدشانس باشید که ولتاژ مورد استفاده دستگاه شما با استاندارد برق کشور مقصد هماهنگی نداشته باشد، ضروری است که از یک «مبدل ولتاژ» برای اتصال ابزارتان به شبکه برق  استفاده کنید. اینگونه می توانید ولتاژ متفاوت آنجا را به ولتاژ مورد نیاز ابزار الکتریکی تان تبدیل کنید.

برای این کار می توانید به دنبال خرید یک اداپتور چندکاره با سرهای دوشاخه چندگانه و محافظ نوسانات باشید که دارای مبدل ولتاژ داخلی هم هست. یا اینکه به سادگی از مبدل ولتاژهای تک کاره بهره ببرید. البته همه ابزارهای محافظ نوسان لزوما مبدل ولتاژ نیستند و باید هنگام خرید به این نکته دقت داشته باشید.