پژوهشگران «دانشگاه براون» با بررسی‌های جدید درباره لرزه‌های مریخ، شواهد جدیدی را درباره برخورد سنگ‌های فضایی با سطح این سیاره به دست آورده‌اند.
به گزارش جماران، یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که سالانه صدها سنگ فضایی به اندازه توپ بسکتبال به مریخ برخورد می‌کنند، دهانه‌های برخوردی را به جا می‌گذارند و لرزه‌هایی را در سراسر سیاره سرخ پدید می‌آورند.
به نقل از سی‌ان‌ان، برنامه‌ریزان ماموریت می‌توانند از نکات موجود در داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط ماموریت بازنشسته ناسا استفاده کنند تا بفهمند مأموریت‌های رباتیک آینده و فضانوردان را در کدام قسمت از سیاره سرخ فرود بیاورند.
ماموریت «اینسایت»(InSight) ناسا زمانی به پایان رسید که این فرودگر ثابت در دسامبر ۲۰۲۲ در نبرد با غبار مریخی انباشته‌شده روی پنل‌های خورشیدی خود شکست خورد. با وجود این، انبوهی از داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط فضاپیما همچنان به پژوهش‌های جدید کمک می‌کنند.
فرودگر اینسایت، اولین لرزه‌سنج را به مریخ برد و دستگاه حساس آن قادر به تشخیص امواج لرزه‌ای بود که هزاران مایل دورتر از محل فرود در منطقهٔ بزرگ آتشفشانی «هامونه الیسیوم»(Elysium Planitia) واقع در شمال استوای سیاره سرخ منتشر می‌شدند.
اینسایت طی مدت حضور در مریخ، از لرزه‌سنج خود برای شناسایی بیش از ۱۳۰۰ مریخ‌لرزه استفاده کرد که هنگام ترک خوردن فضای زیر سطح مریخ در اثر فشار و گرما رخ می‌دهند. این فرودگر، شواهدی را نیز درباره شهاب‌سنگ‌ها هنگام برخورد با مریخ به دست آورد.
به گفته ناسا، شهاب‌سنگ‌ها در واقع سنگ‌های فضایی هستند که از اجرام سنگی بزرگ‌تر جدا شده‌اند و اندازه آنها از دانه‌های غبار تا سیارک‌های کوچک متغیر است.
دانشمندان این پرسش را مطرح کرده‌اند که چرا برخوردهای بیشتری روی مریخ مشاهده نشده است. این در حالی است که مریخ در کنار کمربند اصلی سیارک‌های منظومه شمسی قرار دارد و بسیاری از سنگ‌های فضایی در آنجا برای برخورد به سطح مریخ ظاهر می‌شوند. جو مریخ تنها یک درصد ضخامت جو زمین را دارد و این بدان معناست که شهاب‌سنگ‌های بیشتری بدون متلاشی شدن از آن عبور می‌کنند.
یک شهاب‌سنگ در روز پنجم سپتامبر ۲۰۲۱ به جو مریخ وارد شد و به حداقل سه قطعه تقسیم شد که هر یک دهانه‌ای را روی سطح سیاره سرخ به جا گذاشتند.
در جستجوی دهانه‌های جدید
پژوهشگران این پروژه از سال ۲۰۲۱ داده‌های اینسایت را بررسی کرده‌اند و دریافته‌اند که سنگ‌های فضایی بیشتر از آنچه تصور می‌شد، سطح مریخ را بمباران می‌کنند.
«اینگرید دوبار»(Ingrid Daubar) دانشیار علوم زمین، محیط زیست و سیاره‌شناسی «دانشگاه براون»(Brown University) و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: ممکن است مریخ از نظر زمین‌شناسی فعال‌تر از آن چیزی باشد که ما فکر می‌کردیم. این امر، پیامدهایی را برای سن و تکامل سطح سیاره به همراه دارد. نتایج ما براساس تعداد کمی از نمونه‌های موجود به دست آمده‌اند اما برآورد میزان تأثیر کنونی نشان می‌دهد که مریخ بسیار بیشتر از آنچه با استفاده از تصویربرداری می‌توانیم ببینیم، ضربه می‌خورد.
این گروه پژوهشی، هشت دهانه برخوردی جدید ایجاد شده توسط شهاب‌سنگ‌ها را در داده‌های اینسایت تشخیص دادند که پیشتر توسط مدارگردهای در حال چرخش به دور مریخ شناسایی شده بودند. این پژوهش نشان داد ۶ مورد از دهانه‌ها در نزدیکی محل فرود اینسایت قرار دارند و دو مورد آنها ناشی از بزرگ‌ترین برخوردهایی هستند که دانشمندان تاکنون در سیاره سرخ مشاهده کرده‌اند.
هر یک از این دو برخورد بزرگ، دهانه‌هایی را به اندازه زمین فوتبال به جا گذاشته‌اند و به فاصله ۹۷ روز از یکدیگر رخ داده‌اند.
پژوهشگران داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط اینسایت را با داده‌های «مدارگرد شناسایی مریخ»(MRO) ناسا مقایسه کردند. تصاویر به‌دست‌آمده، پژوهشگران را قادر ساختند تا هشت دهانه را تأیید کنند. این امکان وجود دارد که اینسایت در طول ماموریت خود، برخوردهای بیشتری را ثبت کرده باشد و پژوهشگران قصد دارند به جستجو در داده‌ها و شواهد به دست آمده درباره دهانه‌های جدید ادامه دهند.
این پژوهش در مجله «Science Advances» به چاپ رسید.
