ظهور و رشد روزافزون توانمندی‌های ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی ورزشکار یکی از مسائلی است که بحث‌های زیادی را حول محور خود در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها به وجود آورده است.
جی پلاس، حوزه ورزش حرفه‌ای، همواره بسیار پر سرو صدا و پر مخاطب بوده و توجه بسیاری از مردم را به خود جلب می‌کند تا جایی که دولتمردان کشورهای مختلف، برای میزبانی رویدادهایی مانند المپیک و جام جهانی رشته‌های مختلف به‌خصوص فوتبال بسیار مشتاق هستند. علاوه بر این، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان بلیت‌های گران قیمتی را خریداری می‌کنند تا بازیکنان یا تیم‌های مورد علاقه خود را در مسابقه و در حال رقابت تماشا کنند.
مهر نوشت؛ رویدادهای ورزشی مانند سوپربال آمریکا و جام جهانی فوتبال، در هر دوره برگزاری، صدها میلیون بیننده را جذب می‌کنند. بنابراین حوزه ورزش با حوزه‌های مهمی مانند سیاست، اقتصاد، فرهنگ و جامعه ارتباطی تنگاتنگ دارد. محبوبیت و اثر گذاری ورزش و دنبال کنندگان آن در اقصی نقاط جهان و طرفداران بسیاری که لحظه به لحظه اخبار آن را پیگیری می‌کنند، باعث شده است که این بخش از زیست اجتماعی بشر نیز مانند بسیاری از حوزه‌های دیگر تحت تأثیر مستقیم فناوری هوش مصنوعی قرار بگیرد. در این نوشتار، به واکاوی گوشه‌ای از مصادیق و تبعات ورود فناوری نوظهور هوش مصنوعی و ربات‌های انسان نمای هوشمند به عرصه رقابت‌های ورزشی خواهیم پرداخت.
ربات‌های هوش مصنوعی ورزشکار؛ رقیبی سرسخت برای انسان‌ها
ظهور و رشد روزافزون توانمندی‌های ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی ورزشکار، یکی از مسائلی است که بحث‌های زیادی را حول محور خود در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها به وجود آورده است. هوش مصنوعی و رباتیک در زمره فناوری‌های نوین و برجسته جهانی هستند و بر بسیاری از حوزه‌ها مانند حیطه‌های دفاعی، سلامت و بهداشت تأثیر گذار هستند و بالطبع ورزش نیز به عنوان یکی از صنایع پرنفوذ و برجسته، از این تاثیرپذیری مستثنی نیست. هنگام ورود به بحث تأثیرگذاری هوش مصنوعی و فناوری رباتیک بر حوزه ورزش، نخستین پرسشی که ممکن است به ذهن هر کسی خطور کند، این است که آیا ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند با ورزشکاران انسان رقابت کرده یا حتی روزی بهتر از آن‌ها عمل کنند؟
با جستجویی کوتاه در منابع آنلاین موجود در بستر اینترنت، می‌توان دریافت که مصادیق بسیاری از رقابت ورزشی میان ربات و انسان وجود دارد. به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۳، یک ربات انسان نمای مبتنی بر هوش مصنوعی، به نام «CUE6»، در رقابت پرتاب توپ بسکتبال، با کریس متیوز، مربی معروف لیگ ان‌بی‌ای آمریکا، به نتیجه مساوی دست یافت.
از سوی دیگر، اخبار و تصاویر مربوط به ربات‌هایی که فوتبال بازی می‌کنند نیز در رسانه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شوند.
به عنوان مثال ویدئویی از یک ربات، موسوم به «CGI» در حال تمرین فوتبال بیش از چهار میلیون بازدیدکننده در فضای مجازی داشته و سرعت و چابکی چشمگیر این ربات می‌توانست با بهترین بازیکنان فوتبال مقایسه شود. کاربر منتشر کننده این ویدئو در اینترنت همچنین مدعی بود که شرکت رباتیک «Boston Dynamics» به زودی قادر به ساخت انواع بیشتری از چنین ربات‌ها توانمندی خواهد بود. ویدئوی دیگری که ستاره جوان فرانسوی فوتبال، کیلیان امباپه را در حال بازی با یک ربات انسان‌نما نشان می‌دهد نیز اخیراً در رسانه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. در این محتوای ویدئویی، ربات پس از پاس گل به امباپه، گلی چشم‌نواز و زیبا به ثمر رساند.
ورود ربات‌ها به عرصه ورزش؛ دغدغه و چالشی عمیق
باوجود پر طرفدار بودن و جذاب بودن این ویدئوها و بازدیدهایی که در شبکه‌های مجازی به خود اختصاص می‌دهند، نمی‌توان از یک دغدغه مهم و حیاتی در این زمینه چشم‌پوشی کرد: «آیا ربات‌های هوش مصنوعی می‌توانند مانند ورزشکاران انسان عمل کنند؟»
پاسخ این پرسش هم نه و هم بله است! در سال ۲۰۲۳ پاسخ این سوال همچنان منفی است! زیرا احتمالاً فناوری امروزی چندین دهه تا ساخت و بهبود عملکرد ربات‌های متحرک کاملاً مستقل فاصله دارد. بر اساس گزارش آماری مؤسسه «Global Data»، هنوز محدودیت‌های قابل توجهی در نسل فعلی ربات‌ها هوشمند وجود دارد و پیشرفت‌های بیشتری در چند جنبه از ربات‌های هوش مصنوعی مانند قدرت بینایی، حرکت و تصمیم‌گیری، مورد نیاز است تا این مظاهر فناوری نوین توان رقابت با ورزشکاران حرفه‌ای را بیابند. در نتیجه هنوز تا ساخت ربات‌های کارآمدی که بتوانند در سطح یک ورزشکار حرفه‌ای حضور یابند و رقابت کنند، فاصله بسیاری داریم.
با این وجود در نهایت پاسخ به این پرسش عمیق که آیا ربات‌های ورزشکار قادر هستند مانند انسان ورزشکار حرفه‌ای باشند، بی شک مثبت است؛ زیرا دلایلی مبنی بر اینکه در سال‌های آینده صنعت رباتیک به این حد از پیشرفت و توسعه برسد، وجود دارد.
مؤسسه «Global Data» در گزارش خود مدعی شد که استارتاپ‌های هوش مصنوعی مانند «Boston Dynamics» و «Bright Machines» روی بهبود کارکرد ربات‌ها در زمینه هوشمندتر و مستقل‌تر کردن آن‌ها و عملکرد مؤثرتر آن‌ها در محیط‌های پیچیده تمرکز کرده‌اند و سرمایه گذاران نیز مشتاقانه در این حیطه‌ها مشارکت می‌کنند و در نتیجه پیش‌بینی می‌شود که این حوزه در آینده نزدیک پیشرفت‌های بسیار بیشتری از آن چه امروز در اختیار دارد را به دست آورد.
پیش‌بینی متخصصان از ورود ربات‌ها به صنعت ورزش
مدیران برجسته صنعت ورزش، معمولاً بر روی حوزه‌هایی که از سودآوری و جذب مخاطب آن مطمئن هستند، سرمایه‌گذاری می‌کنند و علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری های پر ریسک و خطر در حوزه‌های جدید مانند هوش مصنوعی و فناوری نشان نمی‌دهند. علاوه بر این، مشخص نیست که یک رویداد ورزشی با شرکت ربات‌ها برای مخاطبین به اندازه رویدادهای ورزشی انسانی جذاب باشد و ربات‌ها قادر باشند با ساخت لیگ‌های مختلف به پای ثابت عرصه رقابت‌های ورزشی تبدیل شوند.
با این وجود، وبگاه آماری «willrobotstakemyjob.com»، که به برآورد و پیش‌بینی آینده وضعیت ادغام هوش مصنوعی با مشاغل گوناگون می‌پردازد، اخیراً طی گزارشی به وضعیت ورود ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به عرصه ورزش پرداخته است. بر اساس برآوردهای صورت گرفته توسط کارشناسان وبگاه مذکور، تهدیدات خودکارسازی فرایندها در این زمینه، ۱۷ درصد پیش‌بینی می‌شود.
این در حالی است که با در نظر داشتن داده‌های ذکر شده در متن این نوشتار، می‌توان نتیجه گرفت که ورود ربات‌های هوشمند به عرصه رقابت‌های ورزشی، امری گریز ناپذیر محسوب می‌شود و طرفداران ورزش، باید طی سال‌های نه چندان دور آینده، منظر ظهور ربات‌های حاضر در مسابقات ورزشی حرفه‌ای باشند؛ امری که مانند سکه‌ای دو رو می‌تواند جذابیتی مضاعف به صنعت ورزش حرفه‌ای جهان ببخشد و از سوی دیگر، امکان پیش‌بردن این حوزه تا پرتگاه نابودی را نیز دارد. به نظر می‌رسد که در این حوزه نیز مانند دیگر بخش‌های تحت تأثیر فناوری هوش مصنوعی، همه چیز به تدبیر متولیان امر و تنظیم‌گران ملی و فراملی این حوزه بستگی دارد.
