رصد درخشان‌ترین سیاره فراخورشیدی

جی پلاس، به نقل از آی‌ای، این سیاره‌ی فراخورشیدی فوق‌العاده داغ در کمتر از یک روز به دور ستاره‌ی میزبان خود می‌چرخد و با ابرهای فلزی بازتابنده نور پوشیده شده است که باعث می‌شوند این سیاره مانند یک گلوله‌ی آینه‌ای بدرخشد.

ماموریت چیاپس آژانس فضایی اروپا اولین ماموریت فضایی است که به مطالعه‌ی ستاره‌های درخشان و نزدیک که میزبان سیارات فراخورشیدی هستند، اختصاص داده شده است.

از سال ۲۰۱۹، هدف این ماموریت مشاهده‌ی جهان‌های بیگانه و انجام مشاهدات با دقت بالا روی اندازه‌ی سیاره در هنگام عبور از مقابل ستاره میزبان خود بوده است.

اکنون این ماهواره ثابت کرده که در ثبت تصاویری از بزرگترین «آینه» شناخته شده در کیهان توانایی دارد و از درخشان‌ترین سیاره‌ی فعلی یعنی زهره که لایه‌ای از ابر ضخیم آن، حدود ۷۵ درصد از نور خورشید را منعکس می‌کند، پیشی گرفته است.

سیاره فراخورشیدی فوق داغ تازه کشف شده با اندازه‌ای مشابه نپتون به نام LTT۹۷۷۹b  هشتاد درصد از نور ستاره میزبان خود را بازتاب می‌کند.

این سیاره که تنها در عرض ۱۹ ساعت به دور ستاره خود می‌چرخد، برای اولین بار در سال ۲۰۲۰ در ماموریت تس ناسا کشف شد.

آژانس فضایی اروپا می‌گوید که این سیاره‌ی فراخورشیدی تقریبا به اندازه‌ی نپتون است و این موضوع آن را به بزرگترین «آینه» در جهان تبدیل می‌کند که امروزه می‌شناسیم.

جیمز جنکینز(James Jenkins)، ستاره‌شناس در دانشگاه دیگو پورتالس و CATA(سانتیاگو، شیلی) و یکی از نویسندگان این مطالعه می‌گوید: جهانی در حال سوختن را در نزدیکی ستاره خود تصور کنید، با ابرهای سنگین فلزی که در ارتفاع شناور هستند و قطرات تیتانیوم از آن‌ها می‌بارد.

ستاره‌شناسان توانستند داده‌ها را با استفاده از ابزارهای متعدد، از جمله تلسکوپ فضایی هابل و جیمز وب، که جو سیارات فراخورشیدی را بررسی می‌کنند، تجزیه و تحلیل کنند.

دانشمندان ابرهای فلزی این سیاره را مورد مطالعه قرار دادند تا مکانیسم‌هایی را که در پشت توانایی آن برای حفظ چنین سطوح بالایی از قدرت بازتابندگی وجود دارد، کشف کنند.

تحقیقات نشان می‌دهد سمتی از سیاره که نزدیک‌ترین نقطه به ستاره است، به دمای سوزان ۳۶۳۲ درجه فارنهایت(۲۰۰۰ درجه سانتی‌گراد) می‌رسد. چنین دمای بالایی برای تشکیل ابرها بسیار گرم در نظر گرفته می‌شود.

ویوین پارمنتیه(Vivien Parmentier)، محقق رصدخانه کوت دازور و یکی از نویسندگان این تحقیق می‌گوید: این واقعا یک معما بود تا زمانی که متوجه شدیم که باید در مورد تشکیل ابر به همان روشی فکر کنیم که در حمام بخار آب جمع می‌شود.

LTT۹۷۷۹ b به رغم اینکه بسیار داغ است، می‌تواند ابرهای فلزی را تشکیل دهد زیرا جو آن از سیلیکات و بخارات فلزی بیش از حد اشباع شده است.

شعاع این سیاره‌ی نپتون مانند ۴.۷ برابر زمین است در حالی که سایر سیاراتی که دوره چرخش آنها در مدار ستاره از ۲۴ ساعت کمتر است سیارات غول پیکر گازی هستند که «مشتری‌های داغ» نامیده می‌شوند و شعاع آنها ۱۰ برابر بزرگتر از زمین است یا سیارات سنگی کوچکتری هستند که شعاع آنها از زمین کمتر است.

دانشمندان گفتند که هیچ سیاره‌ای با این اندازه و جرم پیدا نشده است که به این اندازه نزدیک به ستاره خود بچرخد این بدان معناست که سیاره‌ی مورد نظر در منطقه‌ای زندگی می‌کند که تحت عنوان «بیابان مشتری‌ داغ» می‌شناسیم.

سرجیو هویر(Sergio Hoyer) نویسنده‌ی این مطالعه از آزمایشگاه اخترفیزیک مارسی، به این نظریه می‌پردازد که ابرهای فلزی می‌توانند به این سیاره کمک کنند تا در صحرای داغ نپتون زنده بماند.

ابرها نور را منعکس می‌کنند و سیاره را از گرم شدن بیش از حد و تبخیر شدن باز می‌دارند. در همین حال، شدت زیاد فلزی بودن، سیاره و جو آن را سنگین و سخت‌تر می‌کند.

ماموریت چیاپس اولین ماهواره از سه ماهواره‌ای است که به پروژه‌های سیارات فراخورشیدی اختصاص داده شده است. پلاتو فضاپیمای دیگری است که قرار است در سال ۲۰۲۶ به این ماموریت بپیوندد. این فضاپیما بر روی سیارات زمین-مانندی تمرکز خواهد کرد که در فاصله‌ای احتمالا حیاتی از ستاره خود در حال چرخش هستند. سومین مورد از این کاوشگرها نیز در ماه آوریل سال ۲۰۲۹ پرتاب می‌شود و در مطالعه‌ی جو سیارات فراخورشیدی تخصص دارد.

این مقاله تحقیقاتی به تازگی در مجله Astronomy & Astrophysics منتشر شده است.