مریخنورد چینی «ژورانگ» در تپههای شنی این سیاره الگوهایی را شناسایی کرده است که نشان میدهد تغییرات چشمگیر آبوهوای مریخ به حدود ۴۰۰ هزار سال پیش بازمیگردد.
جی پلاس، دیجیاتو نوشت: در نمایی از مریخ، تپههای شنی قهوهای مایل به قرمز را مشاهده میکنید که نمونهای از برآمدگیهای عرضی را در تپههای شنی Utopia Planitia مریخ نشان میدهد.
دانشمندان به رهبری «لی چونلای» از رصدخانه ملی نجوم آکادمی علوم چین، از ابزارهای مریخنورد کمک گرفتهاند و تصاویری جالب به ثبت رساندهاند. شکل هلالی تپهها در طول صدها هزار سال فرسایش ایجاد شده است. برآمدگیهای تیرهرنگ که پشتههای بادی عرضی (TARs) نامیده میشوند، در بالای تپهها شکل میگیرند. TARها در سرتاسر مریخ در عرضهای جغرافیایی میانی پایینتر مشاهده میشوند. مدلهای گردش جوی جهانی که جهت بادها را در سیاره سرخ توصیف میکنند، تاکنون قادر به توضیح چگونگی شکلگیری این ویژگیها نبودهاند.
تغییر آبوهوای مریخ مربوط به چه زمانی بوده است؟
تحقیقات ژورانگ در مورد تپهها نشان میدهد که اشکال هلالی آنها از مواد درخشانتری در زیر مواد تیرهتر که TARها را تشکیل میدهند، ساخته شدهاند. همچنین Tianwen-1 از مدار زمین ۲۲۶۲ تپه شنی درخشان را در سراسر مریخ مشاهده کرده است و براساس تعداد دهانههایی که به بالای تپهها برخورد کردهاند، تیم تحقیقاتی تخمین میزند که آنها بین ۲.۱ میلیون تا چهارصد هزار سال پیش شکل گرفتهاند. این بدان معناست که TARهای تیرهتر باید در بالای این تپهها در ۴۰۰ هزار سال گذشته تشکیل شده باشند.
این تاریخها مصادف با شروع و پایان آخرین عصر یخبندان بزرگ مریخ است. تشکیل TARها از زاویهای دیگر به این معناست که جهت باد در عرضهای جغرافیایی میانی پایینتر، باید با پایان عصر یخبندان تغییر کرده باشد. هم زمین و هم مریخ این چرخهها را تجربه میکنند که با تغییرات آبوهوایی مطابقت دارد. در مورد مریخ، زاویه چرخش بین ۱۵ تا ۳۵ درجه بین ۲.۱ میلیون تا چهارصد هزار سال پیش متغیر بوده و با آبوهوای آن ویران میشود. امروزه انحراف مریخ حدود ۲۵ درجه است.