راهکاری جدید برای جلوگیری از ایجاد تومور

جی پلاس، هپاتوسلولار کارسینوما سرطانی است با منشاء سلول‌های کبدی که معمولا به صورت توده‌ای در قسمت فوقانی و راست شکم و با علائمی مانند درد، کاهش وزن، زردی و ضعف بروز می‌کند و چهارمین سرطان کشنده در جهان محسوب می‌شود.

مهر نوشت؛ عود مجدد این سرطان پس از درمان‌های مرسوم یکی از چالش‌های درمانی مهم این بیماری است. درمان رادیونوکلئیدی می‌تواند به‌عنوان یک درمان هدفمند برای غلبه بر این مشکل مورد استفاده قرار گیرد.

رنیوم ۱۸۸ (۱۸۸Re) یک رادیونوکلئید است که در بخش بالینی برای القای آپاپتوز (مرگ برنامه ریزی شده سلوی) و مهار تقسیم سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.

محققان کشور با هدف بررسی آزمایشگاهی اثر ۱۸۸Re بر مهار هپاتوکارسینوما، طی پژوهشی به کشت سه‌بعدی و دو بعدی سلول‌های رده سرطان کلیه پرداختند. کشت سه‌بعدی بهتر از کشت دوبعدی (چسبیده به کف) برهم‌کنش‌های سلولی را پوشش می‌دهد و برای شبیه‌سازی شرایط بالینی مناسب تر است.

این محققان، سپس اثر رادیونوکلئید مذکور را بر سلول‌های کشت داده شده بررسی کردند. نتایج این پژوهش که در مجله بین‌المللی و معتبر Cells به چاپ رسیده است، نشان داد، استفاده از ۱۸۸Re باعث بروز مرگ و میر معنی‌دار در هر دو رده سلول سرطانی استفاده شده می‌ شود. چهل و هشت ساعت پس از استفاده از رادیونوکلئید مذکور آپاپتوز در رده سلولی HepG۲ بروز می‌کند، اما چنین اتفاقی در رده سلولی Huh۷ رخ نمی‌دهد.

وی گفت: در مقابل رده سلولی Huh۷ استفاده از دوز مناسب ۱۸۸Re باعث توقف چرخه سلولی در فاز G۲ می‌شود. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد ایجاد کلونی در هر دو رده سلولی پس از استفاده از ۱۸۸Re کاهش پیدا می‌کند. علاوه بر این، بهره‌گیری از حیوان مدل آزمایشگاهی نشان داد استفاده از ۱۸۸Re ایجاد تومور و توسعه سرطان را متوقف می‌کند.

نتایج این پژوهش ۱۸۸Re را به عنوان دارویی برای مهار سرطان هپاتوسلولار معرفی می‌کند که توان القاء آپاپتوز و توقف چرخه سلولی در سلول‌های سرطانی را داشته و ایجاد تومور را محدود می‌کند. ترکیب این رویکرد با استفاده از آنتی بادی‌ها و پپتیدها می‌تواند درمان کاراتر و مبتنی بر فرد تری برای این نوع سرطان ایجاد کند.

این پروژه توسط دکتر مسعود وثوق، دکتر مصطفی حسن، سامیه اسدیان، دکتر عباس پیریایی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه کارولینسکای سوئد، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه آزاد اسلامی کرج، دانشکده مهندسی هسته‌ای دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه مسکو و دانشگاه تهران به نتیجه رسیده است.