کشف راهی جدید برای بازگشت شنوایی

به گزارش سرویس علم و فناوری جی‌پلاس، وقتی صحبت از رشد موها می‌شود، ناخودآگاه به یاد موهای سرمان می‌افتیم که که در برخی افراد با بالا رفتن سن شروع به ریزش می‌کنند اما موهای دیگری هم در گوش‌هایمان وجود دارند که اغلب از آنها غافلیم و شاید هم اصلا مطلع نباشیم که چه نقش مهمی در شنیدن ایفا می‌کنند.

با از دست دادن سلول‌های مویی حسی در بخش حلزونی گوش، فرد دچار کاهش شنوایی و اختلال در این حس می‌شود اما محققان به تازگی به روشی برای رشد مجدد این موها در موش‌ها شده‌اند که می‌تواند با درمان مؤثر کاهش شنوایی، قدرت شنیداری را به گوش‌های فرد برگرداند.

در آغاز زندگی، هر گوش ما حدود 15 هزار سلول مویی دارد اما به مرور زمان، تعدادی از آنها به دلیل قرار گرفتن در معرض سر و صداهای زیاد، بیماری‌، عفونت و دیگر عوامل طبیعی نابود می‌شوند. بین مهره‌داران، تنها انسان است که قادر به بازسازی این سلول‌ها نیست و در نتیجه هر گونه آسیبی به آنها دائمی است و نمی‌توان آن را درمان کرد.

اما محققان تازگی به راهکار جدیدی برای ترمیم و بازسازی و رشد دوباره این سلول‌ها دست یافته‌اند. آنها معتقدند که گروهی از گیرنده‌ها موسوم به «فاکتور رشد اپیدرمال» یا EGF در تحریک به رشد سلول‌های مویی حسی جدید کمک می‌کند. این فرآیند در پستانداران دیگر وجود دارد اما به طور شکفت‌انگیزی غیرفعال است.

در موش‌ها، حلزونی گوش دربرگیرنده‌های گیرنده‌های EGF است اما هرگز بازسازی سلول‌های مویی گوش را بر عهده ندارند. محققان بر این باورند که ممکن است در فرآیند تکامل پستانداران، تغییراتی در چگونگی ظهور تنظیم‌کننده‌های این گیرنده‌ها رخ داده باشد. این تغییرات ممکن است توانایی بازسازی این تنظیم‌کننده‌ها را مسدود کرده باشند.

محققان در تحقیقات خود روی شماری از گیرنده‌های EGF موسوم به ERBB2 تمرکز کرده‌اند و سه روش متفاوت را مورد آزمایش قرار داده‌اند که به کمک آنها، این گیرنده بتواند راهی  برای رهایی این گیرنده‌ها به منظور بازسازی سلول‌های مویی گوش پیدا کنند. آنها ابتدا از ویروسی برای تحریک به رشد گیرنده‌ها استفاده کردند. محققان در روش دوم، موش‌ها را به گونه‌ای طرح‌ریزی کردند که گیرنده ERBB2 که از قبل فعال بود، بیشتر اظهار شود. و سپس در روش سوم، محققان دو داروی طراحی شده را آزمایش کردند تا بتوانند سلول‌های بنیادی را در بخش‌هایی از بدن و نیز گیرنده ERBB2 را فعال کنند.

با فعال شدن این گیرنده، یک واکنش زنجیره‌ای سلولی ایجاد می‌شود. اولین سلول‌های پشتیبانی‌کننده حلزونی گوش که سلول‌های بنیادی مجاور را به سلول‌های مویی حسی تبدیل می‌کنند، افزایش می‌یابد. این سلول‌های جدید با سلول‌های عصبی ادغام می‌شوند تا سیگنال‌های صوتی را به مغز ارسال کنند.

فرآیند ترمیم قدرت شنیداری مشکل پیچیده‌ای است که مستلزم مجموعه‌ای از پدیده‌های سلولی است و باید سلول‌های مویی حسی را بازسازی کرد تا به درستی عمل کرده و با شبکه اعصاب مرتبط شوند. با این روش می‌توان علاوه بر بازسازی حلزونی گوش، شنوایی را نیز به گوش بیماران کم‌شنوا یا ناشنوا برگرداند.