به گزارش ایرنا، سیستان و بلوچستان واقع در جنوب شرق ایران با داشتن 11.5 درصد از گستره میهن اسلامی به عنوان پهناورترین استان کشور شناخته می شود.
این استان دارای مرز زمینی با 2 کشور افغانستان و پاکستان بوده و نیز تنها بندر اقیانوسی ایران را داراست، در تقسیم بندی کلی نیز می توان این استان را به نواحی شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم کرد که هر یک از این مناطق به دلیل بافت قومی و قبیله ای و نیز شرایط جغرافیایی دیدنی های خاص خود را دارد.
**زیبایی های شمال سیستان و بلوچستان
منطقه سیستان در شمال سیستان و بلوچستان با پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون زیبایی های کویری خاص خود را در بستری از قلعه های تاریخی و شهری چند هزار ساله به نمایش گذاشته است.
این بخش سیستان و بلوچستان مرزی مشترک با کشور افغانستان دارد که این امر در سالهای دور موجب شده بود تا مردم این دو کشور با یکدیگر رفت و آمد، داد و ستد و حتی گاه ازدواج داشته باشند.
به جرات می توان گفت شاخص ترین اثر باستانی این منطقه شهری 6 هزار ساله به نام 'شهر سوخته' است که در آن آثار بدیعی از جمله اولین چشم مصنوعی جهان، اولین انیمیشن جهان، اولین جراحی جمجمه جهان و صدها اولین جرقه تفکر بشری کشف شده است.
بر اساس شواهد موجود مردم این شهر از متمدن ترین انسانهای کره خاکی در زمان خود بوده اند و زنان نیز در آن جایگاه خاصی داشته اند که نقش خزانه داری و اقتصادی آنان در این شهر را نمی توان کتمان کرد.
این شهر مجهز به سیستم لوله کشی فاضلاب و آب بوده و زندگی در آن قدمتی حدود 2 هزار و 500 سال دارد.
دریاچه اساطیری هامون اینک خشکیده اما در ایام نوروز سبزه های بستر آن جان می گیرد و کوه خواجه که در قلب این دریاچه سر برآورده و در دامنه های خود آثار شهری باستانی دارد نیز از سایر دیدنی های این منطقه است.
این خطه قلعه های باستانی متعددی دارد که از نمونه های آن می توان به قلعه رستم و زاهدان کهنه اشاره کرد که هیبت آنها همچون ارگ قدیمی بم است اما به دلیل معرفی نشدن در حاشیه قرار گرفته اند.
آس بادها (آسیاب بادی) نیز از ابتکارات مردم این خطه محسوب می شود و نشان می دهد که مردم باستان این سامان با استفاده از هوش خود قدرت باد را به تسخیر در آورده بودند و گندم خود را آسیاب می کردند.
دهانه غلامان نیز آتشکده ای از زمان های بسیار دور در این منطقه بوده که خود نمادی است از وجود زندگی هزاران ساله در سیستان.
«بی بی دوست» یک زیارتگاه محلی در سیستان است که روایت های زیادی از آن نقل می شود و اخیرا نیز مقبره قدیمی بازسازی شده و تنها زنان می توانند داخل زیارتگاه شوند.
هیچ گردشگری نمی تواند نادیده از این همه زیبایی بگذرد و چه خوب است که هر شخص حداقل یکبار در زندگی خود از این خطه دیدن کند.
**شهرستان زاهدان
زاهدان یک شاهراه تجاری است که تمام رفت و آمدها از جنوب به شمال این استان از طریق آن انجام می شود.
زاهدان تنها مکانی است که می توان زندگی اقوام را از زیر ذره بین نادیدنی ها نظاره کرد، شیعه و سنی در این شهرستان چنان برادرانه با یکدیگر زندگی می کنند که هیچکس نمی تواند تفاوت مذهبی آنان را مشاهده کند.
از مکان های دیدنی این شهرستان می توان به بازار رسولی در آن اشاره کرد که در ایران معروف بوده و انواع و اقسام کالا و اجناس استوک و تاناکورا و لوازم بسیار جالب و به قول معروف از شیر مرغ تا .... در آن یافت می شود.
هم اینک زاهدان به واسطه بازارهای زیبا و متنوع خود یکی از مراکز پذیرنده میهمان از استانهای دور و نزدیک است.
وجود ابنیه تاریخی در این شهرستان نیز یکی دیگر از جاذبه های گردشگری آن است اما مساجد این شهر به طور حتم جزء جاذبه های اصلی آن محسوب می شود.
تنوع پوشش زنان و مردان در این شهر بسیار دیدنی است و این امر باعث شده ترکیبی از پوشش سنتی و مدرن در آن دیده شود.
بازارچه سرپوش، خانه ابویی، موزه پست و موزه بزرگ جنوب شرق از جاذبه ها و زیبایی های زاهدان محسوب می شود که موزه منطقه ای جنوب شرق ایران مجموعه ای بی نظیر از آثار تاریخی و فرهنگی این استان را در خود جای داده است به طوری که از یافته های هزاران ساله تا فرهنگ های کهن در آن یافت می شود و سبک ساخت و طراحی آن بی نظیر است.
* آب و هوای زاهدان
زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان بدون شک یکی از خوش آب و هواترین شهرهای ایران اسلامی است که در بیشتر ایام سال هوایی مطبوع دارد و بهترین هوا را نیز در ایام بهار دارد.
**شهرستان میرجاوه
-تمین
دهستان تمین واقع در 65کیلومتری جنوب غربی شهر میرجاوه یکی از مناطق بسیار زیباست که در قسمت شمالی قله تفتان قرار دارد، آب و هوای این روستا در تابستانها خنک و در زمستان سرد است.
میوه های مختلفی از جمله انجیر، عناب، سیب و انگور و توت در این روستا به ثمر می نشیند و کار اصلی مردم آن کشاورزی است.
این روستا به سه قسمت تقسیم می شود که عبارتند از تمین مرکزی، تمین پائین و تمین بالا.
این محله ها در فاصله 30 کیلومتری از یکدیگر قرار دارند.
-چشمه آب معدنی موسی
چشمه آب موسی در تمین تنها منبع تامین آب روستا است که از دل صخره های عظیم می جوشد و چشم انداز زیبایی را بوجود آورده است.
از خصوصیات بارز این چشمه می توان به دارا بودن املاح معدنی مفید و درجه حرارت آن اشاره کرد که در زمستان گرم و در تابستان خنک است.
- غار لادیز
این غار در فاصله 10 کیلومتری شهر میرجاوه قرار دارد.
این منطقه دارای آبشار و چشم اندازهای زیبا با پوشش گیاهی غالب گز است، هم اینک با توجه به کیفیت خوب و بالای آب غار لادیز مورد استفاده شرب و کشاورزی اهالی و ساکنان لادیز و میرجاوه قرار می گیرد.
نمود هندوستان کوچک را بیشتر از همه می توان در بلوچستان دید زیرا زندگی در برخی از نقاط آن چنان بکر مانده و مردم چنان به سنت ها پایبند هستند که دیدن این صحنه ها تعجب هر جوینده ای را بر می انگیزد.
بلوچستان سرزمینی کوهستانی با دره هایی پر آب و نخلستان های زیبا بوده که سرسبزی آن نشاندهنده فعالیت کشاورزی بیشتر مردم در آن است.
شهرهای مختلف بلوچستان هر یک قصه های هزار و یک شب شهرزاد قصه گو است زیرا جزء به جزء آن جالب و زیباست.
در مسیر جنوب زاهدان به سمت دریای نیلگون عمان در چابهار از شهرستانهای خاش، ایرانشهر و نیکشهر باید گذشت اما سایر شهرستانهای آن را نیز نباید نادیده گرفت.
*شهرستان خاش
این شهرستان با مردم بلوچِ اهل تسنن نماد استقامت خود را از کوه برافراشته تفتان می گیرد که از دهانه آن همواره گازهای داغ بیرون می آید.
از جاذبه های گردشگری آن می توان به غار گواتامک، قلعه ایرندگان در روستای ایرندگان، زیارتگاه مرتضی علی، قلعه حیدرآباد، چشمه آب معدنی دوشینگ و مسجد جامع خاش و دهها مکان دیگر و گل فشان طبیعی پیرگل اشاره کرد.
-کوه تفتان
تفتان تنها آتش فشان نیمه فعال در جنوب شرق ایران در فاصله 40 کیلومتری شمال شرقی خاش با فوران دود گوگرد است، این کوه با 4050 متر ارتفاع از سطح دریا سبب تلطیف هوای اطراف گشته و به همراه پوشش گیاهی،چشمه های آب معدنی سرد و گرم، دامنه زیبا و دریاچه بر فراز کوه هر سال بسیاری از کوهنوردان و گردشگران را از دور و نزدیک به خود جلب می کند.
کوه تفتان قله های متعددی دارد که قله آتشفشان آن معروف به »چهل تن« بوده و در منتهی الیه جنوب شرق کوه قرار گرفته است، این کوه در فرهنگ عامه مردم بومی منطقه جایگاه ویژه ای دارد.
-گل فشان پیرگل
این گل فشان منطقه ای باخاک زرد و عاری از هرگونه پوشش گیاهی است، درقسمت بالای تپه ماهورها تعداد زیادی مخروط قدیمی و خاموش وجود دارد که بعد از چند سال فعالیت، دهانه آن مسدود شده و دهانه های جدید بوجود آمده است و گل تازه به رنگ خاکستری تیره از آن متصاعد می شود.
جنس رسوبات گل فشان رس و مارن است که پس از خشک شدن به رنگ زرد روشن تبدیل می شود.
-دریاچه سردریا، درخت کهنسال روستای دهپابید با هزار و 200 سال قدمت، چشمه های آب معدنی، تپه و زیارتگاه مرتضی علی(ع) ، قلعه ایرندگان، قلعه حیدر آباد، مسجد جامع و مناره آن از جاذبه ها و مناظر زیبا و دیدنی خاش است.
*ایرانشهر
ایرانشهر تنها شهرستان برخوردار از نعمت گاز در سیستان و بلوچستان و یکی از زیبا ترین شهرهای استان محسوب می شود، این شهرستان دارای سه شهر بزمان، بمپور و ایرانشهر و سه بخش بزمان، بمپور و مرکزی و هفت دهستان است.
روستای دامن، بازار روز، غار کرمانچی، قلعه ناصری، اقامتگاه رهبر معظم انقلاب و موزه قرآن و عترت از مکان های دیدنی ایرانشهر محسوب می شود.
-چشمه های آب گرم
در شهرستان ایرانشهر 9 چشمه آبگرم وجود دارد که مهمترین آنها چشمه آبگرم بزمان است که به صورت جوشان از شکاف زمین خارج می شود و در پیرامون این چشمه نیز حوضچه ای مستطیل و سرپوشیده احداث شده است.
-رودخانه دامن و نخلستانهای آن
رودخانه زیبای دامن که از مجاورت روستایی با همین نام می گذرد از دیگر مواهب طبیعی بکر منطقه بلوچستان به شمار می رود.
-کوه بزمان(زنده کوه)
این کوه در شمال چاله جازموریان با ارتفاع سه هزار و 697 متر از سطح دریا قرار گرفته که چاله لوت را از جازموریان جدا می کند.
-رودخانه بمپور
این رودخانه از رودخانه های دائمی و پر آب بلوچستان محسوب می شود که از ارتفاعات کارواندر که در 120 کیلومتری شمال شرقی ایرانشهر واقع شده سرچشمه گرفته است.
-تپه و قلعه بمپور
در این تپه که در غرب قلعه تاریخی و اسلامی بمپور واقع شده است آثار تمدنی از نیمه هزاره سوم قبل از میلاد تا 1900 قبل از میلاد کشف شده و 6 دوره استقراری نیز در آن مشخص شده است.
براساس مطالعات انجام شده، ارتباط بمپور با مراکز تمدنی شهر سوخته و محوطه های باستانی کرمان، پاکستان و افغانستان محقق شده است.
شاخص ترین بنای بمپور و شاید بلوچستان قلعه ای است که در شمال غربی این شهر بر روی ارتفاعی تپه مانند ساخته شده که از فاصله دور قابل دیدن است، در نوشته ها تاریخ هایی از دوره ساسانی، صفاریان، سلجوقی، افشار و قاجار برای این قلعه عنوان شده است.
-قلعه ناصری
ساخت این قلعه در سال 1264 هجری شمسی به دستور ناصرالدین شاه قاجار آغاز و پس از هفت سال به اتمام رسیده و مرکز حکمرانی بلوچستان از بمپور به ایرانشهر منتقل شده است.
-گورستان اسپیدژ
این گورستان یکی از مهمترین کانون ها و مراکز استقرار متعلق به دوران پیش از تاریخ و هزاره سوم و دوم پیش از میلاد در شهرستان ایرانشهر است که حدود 25 هکتار وسعت دارد و آثار دو دوره متمایز اسلامی و دوره پیش از تاریخ را در بر دارد.
*شهرستان دلگان
این شهرستان به مرکزیت شهر گلمورتی از ترکیب بخش مرکزی و جلگه چاه هاشم به مرکزیت چگرد تشکیل شده است.
*شهرستان مهرستان (زابلی)
این شهرستان به مرکزیت شهر زابلی از ترکیب بخش زابلی و بخش آشار تشکیل شده است.
-منطقه جنگلی بیرک
قسمت اعظم این منطقه در محدوده شهرستان زابلی واقع شده و وسعت آن 73 هزار و 217 هکتار است و فلور گیاهی این منطقه زیتون وحشی، بادام کوهی، بنه، کسور و اژن است.
این منطقه دارای حیواناتی از قبیل سمور سنگی، خرس سیاه، قوچ و میش، کل و بز است و از لحاظ چشم اندازهای زیبا و پوشش گیاهی عالی و منابع آب و زیستگاه پلنگ و خرس از ارزش بالایی برخوردار است.
*سراوان
شهرستان سراوان و دو شهرستان همجوار آن شامل سیب سوران و مهرستان که در گذشته بخشهایی از توابع سراوان بودند، به دلیل قرار گرفتن در شرقی ترین نقطه سیستان و بلوچستان به 'زادگاه خورشید' معروف بوده و با کشور پاکستان همجوار است.
سنگ نگاره های دره نگاران، موزه زنده سفال کلپورگان، مسجد جامع روستای دزک، قلعه سب، قلعه کنت و تپه نمکی از سایر مکان های دیدنی سراوان، سیب سوران و مهرستان است.
رشته کوه سیاهان طولانی ترین رشته کوه در این شهرستان است که از نزدیکی های تفتان شروع و تا ناهوک در محدوده پاکستان ادامه دارد و رودخانه ماشکید نیز مهمترین رود شهرستان سراوان محسوب می شود.
-تپه نمکی
این جاذبه طبیعی و کم نظیر آرمیده در نقطه میانی روستای گُشت واقع در شهرستان سراوان است که شامل تپه ای نمکین مملو از املاح معدنی است که این املاح آرام آرام از دل آن جوشیده و بر سطح زمین روان می شود و تپه نمک از این آب به جای مانده است.
-رودخانه ماشکید
این رودخانه مهمترین رود شهرستان سراوان است که از دامنه جنوبی شهرستان از نزدیکی خاش سرچشمه می گیرد و پس از عبور از زابلی، جنوب سیب سوران، شمال بم پشت و کوهک را مشروب می کند.
-مسجد جامع دزک
این مسجد در روستایی به همین نام در سه کیلومتری شهر سراوان واقع شده است و از جمله مساجد اولیه و کهن سیستان و بلوچستان به شمار می رود و مصالح اولیه آن از خشت خام و ملاط گل است.
ازقسمتهای اصلی مسجد می توان به شبستانهای غربی و شرقی، حیاط مرکزی و چله خانه اشاره کرد.
-سنگ نگاره شیرپلنگان
این اثر در 12 کیلومتری شمال سراوان و در ادامه مسیر دره کندیک در محلی به نام دره شیر و پلنگان از رشته کوه های سیاهان سراوان واقع شده است، نام این دره به دلیل نقوش خاص اینگونه نامیده شده است زیرا در این مجموعه نقش یک حیوان درنده مانند پلنگ یا شیر با دمی بلند وجود دارد.
*شهرستان سیب و سوران
این شهرستان به مرکزیت شهر سوران از ترکیب بخش مرکزی و هیدوچ تشکیل شده که دارای آثار تاریخی متعددی است.
-قلعه سب
این قلعه از زیباترین و سالمترین قلعه های دوران اسلامی بلوچستان است که در روستایی با همین نام واقع شده است، این بنا با مصالح عمده خشت و گل بر روی صخره ای طبیعی ساخته شده است.
این بنا با ارتفاع 27 متر از دو قسمت اصلی تشکیل شده است.
-قلعه کنت
این قلعه در روستا کنت بخش هیدوچ شهرستان سوران واقع شده و روی صخره ای طبیعی در یک طبقه ساخته شده و حدود 13 متر از سطح زمین ارتفاع دارد و در دوره افشاریه ساخته شده است.
*شهرستان سرباز
این شهرستان با مرکزیت شهر راسک از شرق با کشور پاکستان هم مرز است و چهار بخش پارود، سرباز، پیشین و مرکزی دارد.
-رودخانه سرباز
این رودخانه از پرآب ترین رودخانه های این بخش و حتی سیستان و بلوچستان محسوب می شود و چنان اهمیتی دارد که حیات اقتصادی بسیاری از بخش های جنوبی استان به آن وابسته است و در صورت خشکی آن روستاهای زیادی ویرانه می شود.
- گاندو (تمساح پوزه کوتاه)
تمساح پوزه کوتاه که در گویش محلی به آن «گاندو» گفته می شود خزنده باقیمانده از راسته کروکودیل هاست که در دوران مزوزوئیک (225 تا 265 میلیون سال قبل) می زیستند و امروزه نیز در رودخانه های این شهرستان پادشاهی می کنند.
-قلعه سرباز
این قلعه در گذشته مرکز حکمرانی بوده و بر قلعه های دیگر منطقه تسلط داشته است و بر اساس شواهد و تحقیقات محلی و سفالینه های موجود بر روی اثر قدمت آن می توان حدود 400 سال پیش تخمین زده می شود.
-قلعه برنجی
این قلعه در روستای جکیگور بخش پیشین شهرستان سرباز واقع شده و تاریخچه آن به اواخر دوره ساسانی بازمی گردد و در گذشته کاربردی نظامی و دفاعی داشته است و به دلیل موقعیت خاص آن، امکان تسخیر این قله وجود نداشته است.
-مسجد جامع پشامگ
این مسجد در شهرستان سرباز، دهستان پارود و روستای پشامگ قرار دارد و تاریخچه آن به اواخر دوره پهلوی اول بازمی گردد.
-قلعه هدار
این قلعه نیز در روستای جکیگور قرار دارد و به اوایل قاجار باز می گردد و زیربنایی معادل 336 متر مربع دارد و نوع مصالح استفاده شده در آن خشت و گل است.
-مسجد قدیمی راسک
این مسجد در شهر راسک قرار گرفته و تاریخچه آن به اوایل دوران پهلوی اول بازمی گردد و مصالح استفاده شده در آن خشت، گل و سنگ است.
*شهرستان نیکشهر
نیکشهر در جنوب سیستان و بلوچستان قرار دارد و از نواحی کم نفوس ایران اسلامی محسوب شده و ویژگی خاص آن ترکیب قومی و ایلی است.
آب و هوای این شهرستان در تابستان گرم و خشک و در زمستان معتدل است، بادهای باران آور موسمی در فصل تابستان و بادهای باران آور غربی(مدیترانه ای) در فصل زمستان در این منطقه موجب ریزش پراکنده باران می شود.
-قلعه نیکشهر
ساخت این قلعه مربوط به دوره صفویان است که تا دوره قاجار توسط حکمرانان منطقه مورد استفاده قرار می گرفته است، این قلعه محل حکمرانی طایفه شیرانی و بلیده ای بوده است، بناهای قلعه که در قسمت شمالی آن قرار دارد دارای 305 متر مربع زیربناست و شامل مسجد، حاکم نشین، آشپزخانه، حمام و دستشویی است.
-محوطه چهل دختران
این محوطه در غرب شهر نیکشهر در حاشیه رودخانه گنگ و کنار جاده ترانزیتی چابهار-نیکشهر واقع شده است، سطح محوطه دارای آثاری از نوع سفالهای قرمز رنگ است و می توان سفالهای لعابدار دوران اسلامی را در سطح محوطه که قدمت آن به دوره اشکانی باز می گردد مشاهده کرد.
*شهرستان قصرقند
این شهرستان با آب و هوای گرمسیری در گذشته نام های مختلفی از جمله «گمج رود» و «گنداوک» داشته است.
-قلعه قصرقند
این قلعه مربوط به دوره صفویه است و در مرکز شهر قصرقند و در قسمت شرقی مسجد جامع قرار گرفته است، این قلعه در قدیم مقر حکمرانی حاکمان بوده و بر اساس شواهد موجود می توان چنین برداشت کرد که بیشتر حاکمان این قلعه از طایفه بلیده ای بوده اند.
این قلعه بر روی تپه ای دست ساز قرار گرفته و ارتفاع آن 10 متر است.
-قلعه بگ
قلعه در روستای بگ در 22 کیلومتری قصرقند واقع شده است و به دلیل شباهت با قلعه قصرقند احتمال می رود در دوران صفویه ساخته شده باشد.
پی عظیم سنگی این قلعه مهمترین قسمت آن محسوب می شودکه سنگ چینی بسیار زیبایی دارد.
*شهرستان فنوج
-مسجد جامع قدیم فنوج
این مسجد حدود 120سال قدمت دارد که بنابر دستور حاکم وقت در زمینی به مساحت 272 متر مربع ساخته شده است، شبستان مسجد دو قسمتی است و دیوارهای آن 180 سانتی متر ضخامت دارد.
تنها مناره این مسجد در ضلع جنوبی آن قرار گرفته است.
-تنگه فنوج
تنگه فنوج در جنوب فنوج و در فاصله سه کیلومتری از مرکز شهر به طول 16 کیلومتر یکی از جاذبه های گردشگری این شهرستان است که 900 هکتار از اراضی آن بوسیله گونه های گیاهی کمیاب مورد حفاظت اداره منابع طبیعی است.
در پیرامون شهرهای بلوچستان روستاهای زیادی وجود دارد که زندگی خالص و طبیعی را تنها می توان در آنجا ملاحظه کرد و شاهد این بود که چگونه مردم توانسته اند با بکارگیری تکنولوژی های نوین هنوز زندگی سنتی خود را حفظ کنند.
بیشتر روستاهای بلوچستان در کوه ها واقع شده و راه دستیابی به آنها نیز چیزی از جاده چالوس کم ندارد، مردم با صفای این منطقه میهمان نوازانی تمام عیار هستند.
**چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران با آب و هوایی مشابهِ میامی آمریکا
در جنوبی ترین نقطه سیستان و بلوچستان شهرستان های چابهار و کنارک واقع شده اند که خود به تنهایی دنیایی از جاذبه های گردشگری است و می تواند سالانه هزاران گردشگر و بیننده را به خود جذب کند.
چابهار بواسطه قرار گرفتن در لبه ی دریای عمان تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی محسوب می شود که این امر در اولین گام آب و هوایی بی نظیر را به این شهرستان داده است و در ایام نوروز و زمستان بهترین هوا را دارد.
منطقه آزاد چابهار با گستره 14 هزار هکتار در این شهرستان یکی از جاذبه های اصلی آن محسوب می شود که موجب شده فعالیت های اقتصادی زیادی پیرامون آن شکل گیرد.
از جاذبه های طبیعی آن نیز می توان به تالاب سرخگون لیپار در 15 کیلومتری چابهار اشاره کرد که به دلیل خاک خاص بستر آن، آب صورتی رنگ دارد و نمایی بسیار زیبا به منطقه اطراف خود بخشیده است.
در ناحیه ساحلی خلیج گواتر و در نزدیکی محلی که رودخانه باهوکلات به دریای عمان می ریزد، جنگلی از گونه های حرا وجود دارد که از درختچه های حرا پوشیده شده است.
رودخانه باهوکلات در 90 کیلومتری شرق چابهار به خلیج گواتر دریای عمان سرازیر می شود، این رودخانه از لحاظ مختلف بویژه وجود تمساح ایرانی در آن از نظر گردشگری اهمیت ویژه ای دارد.
کوه های بدبوم یا مریخی که به آنها مینیاتوری نیز گفته می شود یکی از مناظری است که به موازات ساحل از منطقه کچو تا خلیج گواتر کشیده شده اند و از پدیده های ژئو مورفولوژی این ناحیه هستند.
خلیج چابهار جلوه ای زیبا از طلوع و غروب خورشید در دریا ایجاد می کند، در کناره های دریای عمان و در قسمت جنوبی شهرستان چابهار صخره های بزرگی بر اثر پیشروی آب دریا و فرسایش سنگ های رسوبی بوجود آمده که چشم انداز زیبایی را خلق کرده است.
بندر چابهار با بندر میامی در شبه جزیره فلوریدا آمریکا هم عرض و شرایط آب و هوایی آن نیز با بندر میامی کاملا یکسان است.
سیستان و بلوچستان سرزمین بکر و دست نخورده ای است که از شمال تا جنوب آن سراسر چیزهای تازه ای برای عرضه دارد اما تا کنون آنگونه که باید معرفی نشده است.
**بافت قومی و قبیله ای سیستان و بلوچستان
از نام سیستان و بلوچستان پیداست که دو قوم 'سیستانی' یا زابلی و 'بلوچستانی' یا بلوچ در آن بیشترین سکنی را دارند اما سایر اقوام از جمله کرمانی، یزدی، بیرجندی، خراسانی، شمالی، ترک و کرد نیز درکنار سایر مردم خونگرم این سامان سکونت دارند.
مردم این استان در قسمت شمالی در منطقه سیستان به زبان فارسی گویش سیستانی(زابلی) و مردم منطقه بلوچستان به زبان بلوچی سخن می گویند.
مردم شمال استان بیشتر شیعه و مردم جنوب اهل تسنن هستند، البته در هر دو بخش شیعه و سنی زندگی می کنند.
در زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان که به عنوان پایتخت اتحاد اقوام و مذاهب شناخته می شود اوج تنوع اقوام ایرانی و حتی سیک های هندوستانی به چشم می خورد.
اما هر آنچه به آن اشاره شد را باید فرع در نظر گرفت زیرا اصل اهمیت این تنوع در همزیستی مسالمت آمیز و زیبا این اقوام و مذاهب با یکدیگر است به طوری که در این استان بسیاری از پیروان مذاهب و افراد اقوام مختلف با یکدیگر ازدواج کرده و در آیین های دینی و جشن های یکدیگر حضور می یابند که در کمتر مکانی در دنیا می توان چنین سبک زیبایی از زندگی و وحدت را مشاهده کرد.
تنوع قومی و قبیله ای سیستان و بلوچستان موجب پیدایش سبک های مختلف زندگی در آن شده است به طوری که تنها در زاهدان مرکز این استان می توان نماهای خانه، سبک های پوشش، آداب و رسوم و حتی تفاوت عقیده ها را بصورت محسوس مشاهده کرد.
از لحاظ گردشگری نیز دیدن زندگی چنین تکثری در کنار هم خالی از لطف نیست و هر کس به این استان سفر می کند در نگاه اول از وجود اقوام مختلف در آن سخن می گوید.
سیستان و بلوچستان دنیایی از تنوع، زیبایی و دیدنی های مختلف است که به دلیل معرفی نشدن از اذهان دور مانده و البته نبود برخی زیرساخت های گردشگری را نمی توان در آن کتمان کرد اما سفر به دنیای ناشناخته های این استان قطعا خالی از لطف نیست و می تواند مرهمی باشد بر روح شهر نشینی مدرن و پرسرعت تمام انسان ها.
7311 **6081
انتهای پیام این استان دارای مرز زمینی با 2 کشور افغانستان و پاکستان بوده و نیز تنها بندر اقیانوسی ایران را داراست، در تقسیم بندی کلی نیز می توان این استان را به نواحی شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم کرد که هر یک از این مناطق به دلیل بافت قومی و قبیله ای و نیز شرایط جغرافیایی دیدنی های خاص خود را دارد.
**زیبایی های شمال سیستان و بلوچستان
منطقه سیستان در شمال سیستان و بلوچستان با پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون زیبایی های کویری خاص خود را در بستری از قلعه های تاریخی و شهری چند هزار ساله به نمایش گذاشته است.
این بخش سیستان و بلوچستان مرزی مشترک با کشور افغانستان دارد که این امر در سالهای دور موجب شده بود تا مردم این دو کشور با یکدیگر رفت و آمد، داد و ستد و حتی گاه ازدواج داشته باشند.
به جرات می توان گفت شاخص ترین اثر باستانی این منطقه شهری 6 هزار ساله به نام 'شهر سوخته' است که در آن آثار بدیعی از جمله اولین چشم مصنوعی جهان، اولین انیمیشن جهان، اولین جراحی جمجمه جهان و صدها اولین جرقه تفکر بشری کشف شده است.
بر اساس شواهد موجود مردم این شهر از متمدن ترین انسانهای کره خاکی در زمان خود بوده اند و زنان نیز در آن جایگاه خاصی داشته اند که نقش خزانه داری و اقتصادی آنان در این شهر را نمی توان کتمان کرد.
این شهر مجهز به سیستم لوله کشی فاضلاب و آب بوده و زندگی در آن قدمتی حدود 2 هزار و 500 سال دارد.
دریاچه اساطیری هامون اینک خشکیده اما در ایام نوروز سبزه های بستر آن جان می گیرد و کوه خواجه که در قلب این دریاچه سر برآورده و در دامنه های خود آثار شهری باستانی دارد نیز از سایر دیدنی های این منطقه است.
این خطه قلعه های باستانی متعددی دارد که از نمونه های آن می توان به قلعه رستم و زاهدان کهنه اشاره کرد که هیبت آنها همچون ارگ قدیمی بم است اما به دلیل معرفی نشدن در حاشیه قرار گرفته اند.
آس بادها (آسیاب بادی) نیز از ابتکارات مردم این خطه محسوب می شود و نشان می دهد که مردم باستان این سامان با استفاده از هوش خود قدرت باد را به تسخیر در آورده بودند و گندم خود را آسیاب می کردند.
دهانه غلامان نیز آتشکده ای از زمان های بسیار دور در این منطقه بوده که خود نمادی است از وجود زندگی هزاران ساله در سیستان.
«بی بی دوست» یک زیارتگاه محلی در سیستان است که روایت های زیادی از آن نقل می شود و اخیرا نیز مقبره قدیمی بازسازی شده و تنها زنان می توانند داخل زیارتگاه شوند.
هیچ گردشگری نمی تواند نادیده از این همه زیبایی بگذرد و چه خوب است که هر شخص حداقل یکبار در زندگی خود از این خطه دیدن کند.
**شهرستان زاهدان
زاهدان یک شاهراه تجاری است که تمام رفت و آمدها از جنوب به شمال این استان از طریق آن انجام می شود.
زاهدان تنها مکانی است که می توان زندگی اقوام را از زیر ذره بین نادیدنی ها نظاره کرد، شیعه و سنی در این شهرستان چنان برادرانه با یکدیگر زندگی می کنند که هیچکس نمی تواند تفاوت مذهبی آنان را مشاهده کند.
از مکان های دیدنی این شهرستان می توان به بازار رسولی در آن اشاره کرد که در ایران معروف بوده و انواع و اقسام کالا و اجناس استوک و تاناکورا و لوازم بسیار جالب و به قول معروف از شیر مرغ تا .... در آن یافت می شود.
هم اینک زاهدان به واسطه بازارهای زیبا و متنوع خود یکی از مراکز پذیرنده میهمان از استانهای دور و نزدیک است.
وجود ابنیه تاریخی در این شهرستان نیز یکی دیگر از جاذبه های گردشگری آن است اما مساجد این شهر به طور حتم جزء جاذبه های اصلی آن محسوب می شود.
تنوع پوشش زنان و مردان در این شهر بسیار دیدنی است و این امر باعث شده ترکیبی از پوشش سنتی و مدرن در آن دیده شود.
بازارچه سرپوش، خانه ابویی، موزه پست و موزه بزرگ جنوب شرق از جاذبه ها و زیبایی های زاهدان محسوب می شود که موزه منطقه ای جنوب شرق ایران مجموعه ای بی نظیر از آثار تاریخی و فرهنگی این استان را در خود جای داده است به طوری که از یافته های هزاران ساله تا فرهنگ های کهن در آن یافت می شود و سبک ساخت و طراحی آن بی نظیر است.
* آب و هوای زاهدان
زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان بدون شک یکی از خوش آب و هواترین شهرهای ایران اسلامی است که در بیشتر ایام سال هوایی مطبوع دارد و بهترین هوا را نیز در ایام بهار دارد.
**شهرستان میرجاوه
-تمین
دهستان تمین واقع در 65کیلومتری جنوب غربی شهر میرجاوه یکی از مناطق بسیار زیباست که در قسمت شمالی قله تفتان قرار دارد، آب و هوای این روستا در تابستانها خنک و در زمستان سرد است.
میوه های مختلفی از جمله انجیر، عناب، سیب و انگور و توت در این روستا به ثمر می نشیند و کار اصلی مردم آن کشاورزی است.
این روستا به سه قسمت تقسیم می شود که عبارتند از تمین مرکزی، تمین پائین و تمین بالا.
این محله ها در فاصله 30 کیلومتری از یکدیگر قرار دارند.
-چشمه آب معدنی موسی
چشمه آب موسی در تمین تنها منبع تامین آب روستا است که از دل صخره های عظیم می جوشد و چشم انداز زیبایی را بوجود آورده است.
از خصوصیات بارز این چشمه می توان به دارا بودن املاح معدنی مفید و درجه حرارت آن اشاره کرد که در زمستان گرم و در تابستان خنک است.
- غار لادیز
این غار در فاصله 10 کیلومتری شهر میرجاوه قرار دارد.
این منطقه دارای آبشار و چشم اندازهای زیبا با پوشش گیاهی غالب گز است، هم اینک با توجه به کیفیت خوب و بالای آب غار لادیز مورد استفاده شرب و کشاورزی اهالی و ساکنان لادیز و میرجاوه قرار می گیرد.
نمود هندوستان کوچک را بیشتر از همه می توان در بلوچستان دید زیرا زندگی در برخی از نقاط آن چنان بکر مانده و مردم چنان به سنت ها پایبند هستند که دیدن این صحنه ها تعجب هر جوینده ای را بر می انگیزد.
بلوچستان سرزمینی کوهستانی با دره هایی پر آب و نخلستان های زیبا بوده که سرسبزی آن نشاندهنده فعالیت کشاورزی بیشتر مردم در آن است.
شهرهای مختلف بلوچستان هر یک قصه های هزار و یک شب شهرزاد قصه گو است زیرا جزء به جزء آن جالب و زیباست.
در مسیر جنوب زاهدان به سمت دریای نیلگون عمان در چابهار از شهرستانهای خاش، ایرانشهر و نیکشهر باید گذشت اما سایر شهرستانهای آن را نیز نباید نادیده گرفت.
*شهرستان خاش
این شهرستان با مردم بلوچِ اهل تسنن نماد استقامت خود را از کوه برافراشته تفتان می گیرد که از دهانه آن همواره گازهای داغ بیرون می آید.
از جاذبه های گردشگری آن می توان به غار گواتامک، قلعه ایرندگان در روستای ایرندگان، زیارتگاه مرتضی علی، قلعه حیدرآباد، چشمه آب معدنی دوشینگ و مسجد جامع خاش و دهها مکان دیگر و گل فشان طبیعی پیرگل اشاره کرد.
-کوه تفتان
تفتان تنها آتش فشان نیمه فعال در جنوب شرق ایران در فاصله 40 کیلومتری شمال شرقی خاش با فوران دود گوگرد است، این کوه با 4050 متر ارتفاع از سطح دریا سبب تلطیف هوای اطراف گشته و به همراه پوشش گیاهی،چشمه های آب معدنی سرد و گرم، دامنه زیبا و دریاچه بر فراز کوه هر سال بسیاری از کوهنوردان و گردشگران را از دور و نزدیک به خود جلب می کند.
کوه تفتان قله های متعددی دارد که قله آتشفشان آن معروف به »چهل تن« بوده و در منتهی الیه جنوب شرق کوه قرار گرفته است، این کوه در فرهنگ عامه مردم بومی منطقه جایگاه ویژه ای دارد.
-گل فشان پیرگل
این گل فشان منطقه ای باخاک زرد و عاری از هرگونه پوشش گیاهی است، درقسمت بالای تپه ماهورها تعداد زیادی مخروط قدیمی و خاموش وجود دارد که بعد از چند سال فعالیت، دهانه آن مسدود شده و دهانه های جدید بوجود آمده است و گل تازه به رنگ خاکستری تیره از آن متصاعد می شود.
جنس رسوبات گل فشان رس و مارن است که پس از خشک شدن به رنگ زرد روشن تبدیل می شود.
-دریاچه سردریا، درخت کهنسال روستای دهپابید با هزار و 200 سال قدمت، چشمه های آب معدنی، تپه و زیارتگاه مرتضی علی(ع) ، قلعه ایرندگان، قلعه حیدر آباد، مسجد جامع و مناره آن از جاذبه ها و مناظر زیبا و دیدنی خاش است.
*ایرانشهر
ایرانشهر تنها شهرستان برخوردار از نعمت گاز در سیستان و بلوچستان و یکی از زیبا ترین شهرهای استان محسوب می شود، این شهرستان دارای سه شهر بزمان، بمپور و ایرانشهر و سه بخش بزمان، بمپور و مرکزی و هفت دهستان است.
روستای دامن، بازار روز، غار کرمانچی، قلعه ناصری، اقامتگاه رهبر معظم انقلاب و موزه قرآن و عترت از مکان های دیدنی ایرانشهر محسوب می شود.
-چشمه های آب گرم
در شهرستان ایرانشهر 9 چشمه آبگرم وجود دارد که مهمترین آنها چشمه آبگرم بزمان است که به صورت جوشان از شکاف زمین خارج می شود و در پیرامون این چشمه نیز حوضچه ای مستطیل و سرپوشیده احداث شده است.
-رودخانه دامن و نخلستانهای آن
رودخانه زیبای دامن که از مجاورت روستایی با همین نام می گذرد از دیگر مواهب طبیعی بکر منطقه بلوچستان به شمار می رود.
-کوه بزمان(زنده کوه)
این کوه در شمال چاله جازموریان با ارتفاع سه هزار و 697 متر از سطح دریا قرار گرفته که چاله لوت را از جازموریان جدا می کند.
-رودخانه بمپور
این رودخانه از رودخانه های دائمی و پر آب بلوچستان محسوب می شود که از ارتفاعات کارواندر که در 120 کیلومتری شمال شرقی ایرانشهر واقع شده سرچشمه گرفته است.
-تپه و قلعه بمپور
در این تپه که در غرب قلعه تاریخی و اسلامی بمپور واقع شده است آثار تمدنی از نیمه هزاره سوم قبل از میلاد تا 1900 قبل از میلاد کشف شده و 6 دوره استقراری نیز در آن مشخص شده است.
براساس مطالعات انجام شده، ارتباط بمپور با مراکز تمدنی شهر سوخته و محوطه های باستانی کرمان، پاکستان و افغانستان محقق شده است.
شاخص ترین بنای بمپور و شاید بلوچستان قلعه ای است که در شمال غربی این شهر بر روی ارتفاعی تپه مانند ساخته شده که از فاصله دور قابل دیدن است، در نوشته ها تاریخ هایی از دوره ساسانی، صفاریان، سلجوقی، افشار و قاجار برای این قلعه عنوان شده است.
-قلعه ناصری
ساخت این قلعه در سال 1264 هجری شمسی به دستور ناصرالدین شاه قاجار آغاز و پس از هفت سال به اتمام رسیده و مرکز حکمرانی بلوچستان از بمپور به ایرانشهر منتقل شده است.
-گورستان اسپیدژ
این گورستان یکی از مهمترین کانون ها و مراکز استقرار متعلق به دوران پیش از تاریخ و هزاره سوم و دوم پیش از میلاد در شهرستان ایرانشهر است که حدود 25 هکتار وسعت دارد و آثار دو دوره متمایز اسلامی و دوره پیش از تاریخ را در بر دارد.
*شهرستان دلگان
این شهرستان به مرکزیت شهر گلمورتی از ترکیب بخش مرکزی و جلگه چاه هاشم به مرکزیت چگرد تشکیل شده است.
*شهرستان مهرستان (زابلی)
این شهرستان به مرکزیت شهر زابلی از ترکیب بخش زابلی و بخش آشار تشکیل شده است.
-منطقه جنگلی بیرک
قسمت اعظم این منطقه در محدوده شهرستان زابلی واقع شده و وسعت آن 73 هزار و 217 هکتار است و فلور گیاهی این منطقه زیتون وحشی، بادام کوهی، بنه، کسور و اژن است.
این منطقه دارای حیواناتی از قبیل سمور سنگی، خرس سیاه، قوچ و میش، کل و بز است و از لحاظ چشم اندازهای زیبا و پوشش گیاهی عالی و منابع آب و زیستگاه پلنگ و خرس از ارزش بالایی برخوردار است.
*سراوان
شهرستان سراوان و دو شهرستان همجوار آن شامل سیب سوران و مهرستان که در گذشته بخشهایی از توابع سراوان بودند، به دلیل قرار گرفتن در شرقی ترین نقطه سیستان و بلوچستان به 'زادگاه خورشید' معروف بوده و با کشور پاکستان همجوار است.
سنگ نگاره های دره نگاران، موزه زنده سفال کلپورگان، مسجد جامع روستای دزک، قلعه سب، قلعه کنت و تپه نمکی از سایر مکان های دیدنی سراوان، سیب سوران و مهرستان است.
رشته کوه سیاهان طولانی ترین رشته کوه در این شهرستان است که از نزدیکی های تفتان شروع و تا ناهوک در محدوده پاکستان ادامه دارد و رودخانه ماشکید نیز مهمترین رود شهرستان سراوان محسوب می شود.
-تپه نمکی
این جاذبه طبیعی و کم نظیر آرمیده در نقطه میانی روستای گُشت واقع در شهرستان سراوان است که شامل تپه ای نمکین مملو از املاح معدنی است که این املاح آرام آرام از دل آن جوشیده و بر سطح زمین روان می شود و تپه نمک از این آب به جای مانده است.
-رودخانه ماشکید
این رودخانه مهمترین رود شهرستان سراوان است که از دامنه جنوبی شهرستان از نزدیکی خاش سرچشمه می گیرد و پس از عبور از زابلی، جنوب سیب سوران، شمال بم پشت و کوهک را مشروب می کند.
-مسجد جامع دزک
این مسجد در روستایی به همین نام در سه کیلومتری شهر سراوان واقع شده است و از جمله مساجد اولیه و کهن سیستان و بلوچستان به شمار می رود و مصالح اولیه آن از خشت خام و ملاط گل است.
ازقسمتهای اصلی مسجد می توان به شبستانهای غربی و شرقی، حیاط مرکزی و چله خانه اشاره کرد.
-سنگ نگاره شیرپلنگان
این اثر در 12 کیلومتری شمال سراوان و در ادامه مسیر دره کندیک در محلی به نام دره شیر و پلنگان از رشته کوه های سیاهان سراوان واقع شده است، نام این دره به دلیل نقوش خاص اینگونه نامیده شده است زیرا در این مجموعه نقش یک حیوان درنده مانند پلنگ یا شیر با دمی بلند وجود دارد.
*شهرستان سیب و سوران
این شهرستان به مرکزیت شهر سوران از ترکیب بخش مرکزی و هیدوچ تشکیل شده که دارای آثار تاریخی متعددی است.
-قلعه سب
این قلعه از زیباترین و سالمترین قلعه های دوران اسلامی بلوچستان است که در روستایی با همین نام واقع شده است، این بنا با مصالح عمده خشت و گل بر روی صخره ای طبیعی ساخته شده است.
این بنا با ارتفاع 27 متر از دو قسمت اصلی تشکیل شده است.
-قلعه کنت
این قلعه در روستا کنت بخش هیدوچ شهرستان سوران واقع شده و روی صخره ای طبیعی در یک طبقه ساخته شده و حدود 13 متر از سطح زمین ارتفاع دارد و در دوره افشاریه ساخته شده است.
*شهرستان سرباز
این شهرستان با مرکزیت شهر راسک از شرق با کشور پاکستان هم مرز است و چهار بخش پارود، سرباز، پیشین و مرکزی دارد.
-رودخانه سرباز
این رودخانه از پرآب ترین رودخانه های این بخش و حتی سیستان و بلوچستان محسوب می شود و چنان اهمیتی دارد که حیات اقتصادی بسیاری از بخش های جنوبی استان به آن وابسته است و در صورت خشکی آن روستاهای زیادی ویرانه می شود.
- گاندو (تمساح پوزه کوتاه)
تمساح پوزه کوتاه که در گویش محلی به آن «گاندو» گفته می شود خزنده باقیمانده از راسته کروکودیل هاست که در دوران مزوزوئیک (225 تا 265 میلیون سال قبل) می زیستند و امروزه نیز در رودخانه های این شهرستان پادشاهی می کنند.
-قلعه سرباز
این قلعه در گذشته مرکز حکمرانی بوده و بر قلعه های دیگر منطقه تسلط داشته است و بر اساس شواهد و تحقیقات محلی و سفالینه های موجود بر روی اثر قدمت آن می توان حدود 400 سال پیش تخمین زده می شود.
-قلعه برنجی
این قلعه در روستای جکیگور بخش پیشین شهرستان سرباز واقع شده و تاریخچه آن به اواخر دوره ساسانی بازمی گردد و در گذشته کاربردی نظامی و دفاعی داشته است و به دلیل موقعیت خاص آن، امکان تسخیر این قله وجود نداشته است.
-مسجد جامع پشامگ
این مسجد در شهرستان سرباز، دهستان پارود و روستای پشامگ قرار دارد و تاریخچه آن به اواخر دوره پهلوی اول بازمی گردد.
-قلعه هدار
این قلعه نیز در روستای جکیگور قرار دارد و به اوایل قاجار باز می گردد و زیربنایی معادل 336 متر مربع دارد و نوع مصالح استفاده شده در آن خشت و گل است.
-مسجد قدیمی راسک
این مسجد در شهر راسک قرار گرفته و تاریخچه آن به اوایل دوران پهلوی اول بازمی گردد و مصالح استفاده شده در آن خشت، گل و سنگ است.
*شهرستان نیکشهر
نیکشهر در جنوب سیستان و بلوچستان قرار دارد و از نواحی کم نفوس ایران اسلامی محسوب شده و ویژگی خاص آن ترکیب قومی و ایلی است.
آب و هوای این شهرستان در تابستان گرم و خشک و در زمستان معتدل است، بادهای باران آور موسمی در فصل تابستان و بادهای باران آور غربی(مدیترانه ای) در فصل زمستان در این منطقه موجب ریزش پراکنده باران می شود.
-قلعه نیکشهر
ساخت این قلعه مربوط به دوره صفویان است که تا دوره قاجار توسط حکمرانان منطقه مورد استفاده قرار می گرفته است، این قلعه محل حکمرانی طایفه شیرانی و بلیده ای بوده است، بناهای قلعه که در قسمت شمالی آن قرار دارد دارای 305 متر مربع زیربناست و شامل مسجد، حاکم نشین، آشپزخانه، حمام و دستشویی است.
-محوطه چهل دختران
این محوطه در غرب شهر نیکشهر در حاشیه رودخانه گنگ و کنار جاده ترانزیتی چابهار-نیکشهر واقع شده است، سطح محوطه دارای آثاری از نوع سفالهای قرمز رنگ است و می توان سفالهای لعابدار دوران اسلامی را در سطح محوطه که قدمت آن به دوره اشکانی باز می گردد مشاهده کرد.
*شهرستان قصرقند
این شهرستان با آب و هوای گرمسیری در گذشته نام های مختلفی از جمله «گمج رود» و «گنداوک» داشته است.
-قلعه قصرقند
این قلعه مربوط به دوره صفویه است و در مرکز شهر قصرقند و در قسمت شرقی مسجد جامع قرار گرفته است، این قلعه در قدیم مقر حکمرانی حاکمان بوده و بر اساس شواهد موجود می توان چنین برداشت کرد که بیشتر حاکمان این قلعه از طایفه بلیده ای بوده اند.
این قلعه بر روی تپه ای دست ساز قرار گرفته و ارتفاع آن 10 متر است.
-قلعه بگ
قلعه در روستای بگ در 22 کیلومتری قصرقند واقع شده است و به دلیل شباهت با قلعه قصرقند احتمال می رود در دوران صفویه ساخته شده باشد.
پی عظیم سنگی این قلعه مهمترین قسمت آن محسوب می شودکه سنگ چینی بسیار زیبایی دارد.
*شهرستان فنوج
-مسجد جامع قدیم فنوج
این مسجد حدود 120سال قدمت دارد که بنابر دستور حاکم وقت در زمینی به مساحت 272 متر مربع ساخته شده است، شبستان مسجد دو قسمتی است و دیوارهای آن 180 سانتی متر ضخامت دارد.
تنها مناره این مسجد در ضلع جنوبی آن قرار گرفته است.
-تنگه فنوج
تنگه فنوج در جنوب فنوج و در فاصله سه کیلومتری از مرکز شهر به طول 16 کیلومتر یکی از جاذبه های گردشگری این شهرستان است که 900 هکتار از اراضی آن بوسیله گونه های گیاهی کمیاب مورد حفاظت اداره منابع طبیعی است.
در پیرامون شهرهای بلوچستان روستاهای زیادی وجود دارد که زندگی خالص و طبیعی را تنها می توان در آنجا ملاحظه کرد و شاهد این بود که چگونه مردم توانسته اند با بکارگیری تکنولوژی های نوین هنوز زندگی سنتی خود را حفظ کنند.
بیشتر روستاهای بلوچستان در کوه ها واقع شده و راه دستیابی به آنها نیز چیزی از جاده چالوس کم ندارد، مردم با صفای این منطقه میهمان نوازانی تمام عیار هستند.
**چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران با آب و هوایی مشابهِ میامی آمریکا
در جنوبی ترین نقطه سیستان و بلوچستان شهرستان های چابهار و کنارک واقع شده اند که خود به تنهایی دنیایی از جاذبه های گردشگری است و می تواند سالانه هزاران گردشگر و بیننده را به خود جذب کند.
چابهار بواسطه قرار گرفتن در لبه ی دریای عمان تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی محسوب می شود که این امر در اولین گام آب و هوایی بی نظیر را به این شهرستان داده است و در ایام نوروز و زمستان بهترین هوا را دارد.
منطقه آزاد چابهار با گستره 14 هزار هکتار در این شهرستان یکی از جاذبه های اصلی آن محسوب می شود که موجب شده فعالیت های اقتصادی زیادی پیرامون آن شکل گیرد.
از جاذبه های طبیعی آن نیز می توان به تالاب سرخگون لیپار در 15 کیلومتری چابهار اشاره کرد که به دلیل خاک خاص بستر آن، آب صورتی رنگ دارد و نمایی بسیار زیبا به منطقه اطراف خود بخشیده است.
در ناحیه ساحلی خلیج گواتر و در نزدیکی محلی که رودخانه باهوکلات به دریای عمان می ریزد، جنگلی از گونه های حرا وجود دارد که از درختچه های حرا پوشیده شده است.
رودخانه باهوکلات در 90 کیلومتری شرق چابهار به خلیج گواتر دریای عمان سرازیر می شود، این رودخانه از لحاظ مختلف بویژه وجود تمساح ایرانی در آن از نظر گردشگری اهمیت ویژه ای دارد.
کوه های بدبوم یا مریخی که به آنها مینیاتوری نیز گفته می شود یکی از مناظری است که به موازات ساحل از منطقه کچو تا خلیج گواتر کشیده شده اند و از پدیده های ژئو مورفولوژی این ناحیه هستند.
خلیج چابهار جلوه ای زیبا از طلوع و غروب خورشید در دریا ایجاد می کند، در کناره های دریای عمان و در قسمت جنوبی شهرستان چابهار صخره های بزرگی بر اثر پیشروی آب دریا و فرسایش سنگ های رسوبی بوجود آمده که چشم انداز زیبایی را خلق کرده است.
بندر چابهار با بندر میامی در شبه جزیره فلوریدا آمریکا هم عرض و شرایط آب و هوایی آن نیز با بندر میامی کاملا یکسان است.
سیستان و بلوچستان سرزمین بکر و دست نخورده ای است که از شمال تا جنوب آن سراسر چیزهای تازه ای برای عرضه دارد اما تا کنون آنگونه که باید معرفی نشده است.
**بافت قومی و قبیله ای سیستان و بلوچستان
از نام سیستان و بلوچستان پیداست که دو قوم 'سیستانی' یا زابلی و 'بلوچستانی' یا بلوچ در آن بیشترین سکنی را دارند اما سایر اقوام از جمله کرمانی، یزدی، بیرجندی، خراسانی، شمالی، ترک و کرد نیز درکنار سایر مردم خونگرم این سامان سکونت دارند.
مردم این استان در قسمت شمالی در منطقه سیستان به زبان فارسی گویش سیستانی(زابلی) و مردم منطقه بلوچستان به زبان بلوچی سخن می گویند.
مردم شمال استان بیشتر شیعه و مردم جنوب اهل تسنن هستند، البته در هر دو بخش شیعه و سنی زندگی می کنند.
در زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان که به عنوان پایتخت اتحاد اقوام و مذاهب شناخته می شود اوج تنوع اقوام ایرانی و حتی سیک های هندوستانی به چشم می خورد.
اما هر آنچه به آن اشاره شد را باید فرع در نظر گرفت زیرا اصل اهمیت این تنوع در همزیستی مسالمت آمیز و زیبا این اقوام و مذاهب با یکدیگر است به طوری که در این استان بسیاری از پیروان مذاهب و افراد اقوام مختلف با یکدیگر ازدواج کرده و در آیین های دینی و جشن های یکدیگر حضور می یابند که در کمتر مکانی در دنیا می توان چنین سبک زیبایی از زندگی و وحدت را مشاهده کرد.
تنوع قومی و قبیله ای سیستان و بلوچستان موجب پیدایش سبک های مختلف زندگی در آن شده است به طوری که تنها در زاهدان مرکز این استان می توان نماهای خانه، سبک های پوشش، آداب و رسوم و حتی تفاوت عقیده ها را بصورت محسوس مشاهده کرد.
از لحاظ گردشگری نیز دیدن زندگی چنین تکثری در کنار هم خالی از لطف نیست و هر کس به این استان سفر می کند در نگاه اول از وجود اقوام مختلف در آن سخن می گوید.
سیستان و بلوچستان دنیایی از تنوع، زیبایی و دیدنی های مختلف است که به دلیل معرفی نشدن از اذهان دور مانده و البته نبود برخی زیرساخت های گردشگری را نمی توان در آن کتمان کرد اما سفر به دنیای ناشناخته های این استان قطعا خالی از لطف نیست و می تواند مرهمی باشد بر روح شهر نشینی مدرن و پرسرعت تمام انسان ها.
7311 **6081
کپی شد
