پایگاه خبری جماران، سجاد انتظاری: یک کارشناس روابط بین الملل تناقض در ادعای ترامپ و حرف های وزیر خارجه او را ناشی از یک ناهماهنگی دانست و گفت: جناح تندرو کاخ سفید در پی این است که ترامپ را به دنبال خودش بکشاند و سیاست های افراطی خود را بر ترامپ تحمیل کند و ترامپ هم از آنجا که خودش را یک نابغه می داند معتقد است چیزی که باید در کاخ سفید حرف آخر را بزند خطی مشی او است و افکاری که خود او دارد.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با رحمان قهرمان پور را در ادامه می خوانید:
به نظر شما چقدر می توانیم به ادعای ترامپ که گفته حاضر است بدون پیش شرط با مسئولین ایران دیدار کند اعتماد داشته باشیم؟
با توجه به سابقه ای که از ترامپ داریم -مثل ملاقات با رهبر کره شمالی- به نظر می رسد که در این کار جدی و شدنی است. اما نکته اینجا است که برای بعد از مذاکره اعتمادی نیست؛ یعنی مسأله آنها این است که مقداری از این موضوع بهره برداری تبلیغاتی کنند و توپ را به زمین ایران اندازند.
کسی که یک پیمان محکم و چند جانبه مورد تأیید شورای امنیت را زیر پا گذاشته و از آن خارج شده چطور می خواهد به وعده هایی که در یک ملاقات می دهد وفادار باشد؟ این پارادوکسی است که وجود دارد. به همین دلیل بیشتر از اینکه این حرکت یک حرکت واقعی و نشان دهنده تصمیم کاخ سفید باشد بیشتر یک حرکت تبلیغاتی است برای اینکه اندازند و بگویند اگر کوتاهی هست از طرف ایران است.
تنها یک ساعت بعد از این ادعای ترامپ وزیر خارجه او برای دیدار با مسئولین ایران پیش شرط گذاشت. به نظر شما این تناقض در رفتار آمریکایی ها چه توجیهی می تواند داشته باشد؟
واژه «ناهماهنگی» بهتر از «تناقض» است.
پمپئو در دیداری که ترامپ این ادعا را بیان کرد روبروی او نشسته بود.
پمپئو و جان بولتون در جناح تندرو کاخ سفید هستند و در طرف دیگر امثال جیمز متیس هستند که جمهوری خواهان رئالیست و میانه رو هستند. این ناهماهنگی از اول هم وجود داشته است. آقای ترامپ خط مشی خودش را دارد و به حرف مشاورین گوش نمی دهد و به نوعی می توان گفت که وزرات خارجه و وزارت دفاع هم کار خودشان را انجام می دهند. وقتی وزیر خارجه یک کشور 12 پیش شرط بیان می کند چطور رئیس جمهوری آن کشور اعلام می کند که بدون پیش شرط آماده مذاکره است؟! این نشان دهنده یک ناهماهنگی است.
البته به این دلیل که آمریکا یک قدرت بزرگ است، با توسل به قدرت و موقعیتی که آمریکا دارد می تواند اثر این ناهماهنگی کمتر شود. در حالی که اگر در کشورهای ضعیف تر چنین تناقضی وجود داشته باشد معمولا مشکلات آنها بیشتر می شود.
این ناهماهنگی از ابتدا بوده و الآن هم هست و بعدا هم خواهد بود. جناح تندرو کاخ سفید در پی این است که ترامپ را به دنبال خودش بکشاند و سیاست های افراطی خود را بر ترامپ تحمیل کند و ترامپ هم از آنجا که خودش را یک نابغه می داند معتقد است چیزی که باید در کاخ سفید حرف آخر را بزند خطی مشی او است و افکاری که خود او دارد.
برخی از تحلیلگران معتقدند که پمپئو نقش مکمل ترامپ را بازی می کند تا اگر قرار باشد مذاکره ای صورت بگیرد قدرت چانه زنی آمریکا را بالا ببرد. نظر شما در این مورد چیست؟
در اینکه نیت آمریکا تقابل با ایران است تردیدی نیست. من فکر نمی کنم که آنقدر پیچیدگی وجود داشته باشد و با توجه به شناختی که از ترامپ به دست آمده به نظر می رسد که این امر ناشی از نوعی ناهماهنگی است تا اینکه بخواهد هماهنگی باشد.
این رفتار نمی تواند باعث بی اعتمادی به آمریکا در عرصه بین الملل و تجدید نظر متحدین آمریکا در رابطه به آن شود؟
خود شورای روابط خارجی آمریکا هم بارها گفته که این نوع رفتار ترامپ در دیپلماسی باعث بی اعتمادی به آنها می شود و این بی اعتمادی را الآن در متحدین منطقه ای آمریکا می بینیم. رفتاری که ترامپ با اعراب دارد در واقع نوعی بی اعتمادی ایجاد کرده است. مقدار زیادی پول از آنها گرفته ولی به وعده های خود عمل نکرده است. در بلند مدت اگر این رفتار ادامه پیدا کند ممکن است بازیگران بین المللی به آمریکا بی اعتماد شوند.
این بی اعتمادی باعث نمی شود که آمریکا متحدین خود را از دست بدهد؟
خیر؛ به خاطر اینکه هم پیمانی آمریکا با برخی از همپمانان مثل اتحادیه اروپا، ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و امثال اینها ریشه های ساختاری دارد و به فرد وابسته نیست. روابط فرا آتلانتیکی بعد از جنگ جهانی دوم شکل گرفته و در دوره های مختلف مثل دوره ریگان علی رغم نارضایتی اتحادیه اروپا ادامه پیدا کرده و در دوران ترامپ هم ادامه پیدا خواهد کرد. ناتو و پیمان آتلانتیک وابسته به شخص نیست. یعنی آمریکا و اروپا هر کاری هم که انجام دهند در نهایت منافع استراتژیک آنها در سیاست خارجی به هم گره خورده و جدایی ناپذیر است.
به نظر شما مسئولین و دیپلمات های کشور ما باید چه واکنشی به این مواضع و ادعاها داشته باشند؟
این تصمیمی است که شورای عالی امنیت ملی و مسئولین سیاست خارجی بگیرند و ببینند چگونه برخورد کنند. چیزی که مشخص است اینکه الآن سیاست خارجی باید فعال تر باشد و بتواند مشاوره ها و رایزنی های متعدد و مختلفی با کشورهای نزدیک به ایران داشته باشد. ولی در نهایت باید منتظر باشیم که تصمیم نهایی مقامات چه چیزی خواهد بود.
پیشنهاد شما در این زمینه چیست؟
آنچه که از شواهد و قرائن بر می آید این است که یک سری کشورها دارند میانجی گری می کنند تا مذاکره اتفاق افتد. اینکه این اتفاق رخ می دهد یا خیر را ما نمی دانیم ولی نظام تصمیم گیری باید تصمیم بگیرد. حتما آنها اطلاعات دارند و باید ببینیم جهت گیری آنها چیست و بر اساس آن جهت گیری کلی تصمیم بگیرند.
