یک استاد دانشگاه تهران و محقق علوم دینی گفت: مانیفست حکومت علی (ع) در خطبه 216 نهج البلاغه اینگونه بیان شده که در برابر حق سرپرستی حاکم، حقوق شهروندی برای مردم نیز وجود دارد.
به گزارش خبرنگار جماران، دکتر عباس شیری یکشنبه شب در مراسم احیای شب قدر اول که به میزبانی هیئت فاطمه الزهرا(س) و حجت الاسلام رهامی برگزار شد، با بیان این مطلب عنوان کرد: از نظر متفکرانی همچون دکتر علی شریعتی، علی (ع) نه تنها قرآن ناطق است، بلکه آزادی ناطق ، عدالت ناطق و انسانیت متعالی ناطق است.
وی با بیان اینکه انسانیت، آزادی و عدالت سه ارزشی است که در کلام و نوشتار دکتر شریعتی موج می زند، افزود: آزادی و عدالت دو ارزش بینیادین در بین تمام مکاتب بشری است که در وجود حضرت علی (ع) به طور کامل متبلور شده است. جرج جرداق مسیحی نیز معتقد است ای کاش در هر عصر و روزگاری، زمانه فرزندی مانند علی به دنیا می آورد که نماد و مظهر عدالت باشد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: بنابراین جرج جرداق علی(ع) را متعلق به هر زمان و مکانی می داند، چرا که این شخصیت فراتر از تاریخ، زمان و مکان و فراتر از یک مذهب است. اصحاب پیامبر در برخی صفات مانند زهد با حضرت علی علیه السلام مقایسه شده اند اما در خصوص شجاعت و عدالت به دلیل برجستگی ویژگی های امیرالمومنین(ع) حتی امکان چنین مقایسه ای وجود ندارد.
وی گفت: از این رو یکی از کلیدهای شخصیتی و ویژگی های منحصر بفرد امام علی(ع) مردانگی و مروت است که در بسیاری از رفتارهای ایشان در طول زندگی از نوع مواجهه با عمر عبدود تا ابن ملجم آن را مشاهده می کنیم. حضرت علی(ع) به دلیل شدت عدالتی که داشتند در محراب به شهادت رسیدند و ایشان کسی بودند که در طول تاریخ این موقعیت را پیدا کردند که عدالت را در عمل به نمایش بگذارند.
دکتر شیری بیان کرد: امام اول شیعیان در زمانی به خلافت رسیدند که ناعدالتی های زیادی همچون برخورد نادرست با عبدالله مسعود و تبعید ابوذر غفاری پیش آمده بود و و افراد ناصالحی همچون بنی امیه توانسته بودند دوباره قدرت بگیرند. ایشان در دوره ای حکومت را بدست گرفتند که بسیاری از انحرافات در اسلام بوجود آمده و نهادینه شده بود که حتی در فقه شیعه نیز وارد شده است.
این استاد دانشگاه تهران افزود: اما ایشان در چنین وضعیتی در نهج البلاغه، مانیفست و اساسنامه حکومت دینی خود را در خطبه 216 اینگونه بیان می کند که خداوند سبحان حقی برای من در رهبری شما به عنوان امام و والی قرار داده است، اما همان حقی که من بر شما دارم شما نیز بر من دارید. این جمله جمله ای نیست که کهنه شود و یا مربوط به گذشته باشد بلکه این امر مربوط به هر عصر و زمان است و آن این است که هر حقی که حاکم بر مردم دارد، مردم نیز بر حاکم دارند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: بنابراین تفکر شیعه حق محور است، چرا که در آن درباره تفکر حق یک رابطه دو سویه وجود دارد و امام علی(ع) معتقد هستند که هیچ حقی برای کسی ایجاد نمی شود مگر اینکه علیه آن نیز ایجاد شده باشد و در برابر حق سرپرستی حاکم حق حقوق شهروندی برای مردم نیز وجود دارد.
