صفایی فراهانی:خط قرمز اصلاحات را مردم مشخص می کنند/ ابطحی: اصلاحات در بسیاری موارد از خط قرمز های خود عقب نشینی کرده است

پایگاه خبری جماران، فرهاد فتحی: نشست «اصلاحات و چالش ها» به مناسبت سالروز دوم خرداد 76 ظهر دیروز به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و با حضور محمد علی ابطحی و محسن صفایی فراهانی در سالن شهید رجایی دانشکده اقتصاد برگزار شد.

به گزارش خبرنگار جماران، در این نشست سخنرانان بعد از صحبت اولیه به چند سوال مشخص در مورد اصلاحات و سپس به سوالات دانشجویان پاسخ دادند.

در ابتدای این مراسم محمد علی ابطحی با اشاره به استقبال کم دانشجویان از این مراسم، گفت: آن شور و هیجان های دانشجویی سابق  که امروز به این فضاهای کم رونق تبدیل شده است یک اتفاق تصادفی نیست. بخش هایی از قدرت ۱۰، ۱۵ سالی است که تلاش می کنند بخش هایی از جامعه از هیجانات سیاسی دور بماند. چون اگر این هیجانات قوت بگیرد کار برای آن ها سخت خواهد شد.

ناطق نوری می گفت قرار بود تنور را داغ کنید، قرار نبود نان را بسوزانید

ابطحی در پاسخ به اولین سوال این جلسه که مربوط به تاریخچه اصلاحات بود، گفت: انقلابی در ایران اتفاق افتاده بود و شعارهایی داشت، بعد جنگ شد و بعد از جنگ شعارهای اول انقلاب کمرنگ شده بود. در دوره سازندگی برخی حوزه ها به حال خود رها شده و برخی دیگر تغییر ماهیت داده بود. یکی از این حوزه ها، بخش فرهنگ بود که  در اختیار بخش امنیتی قرار گرفته بود. اتوبوس نویسندگان و سعیدی سیرجانی نمونه هایی از آن بود. به طور کل سازندگی مبنایش فقط توسعه اقتصادی بود و دیگر حوزه ها را رها کرده بود. شاید مبنایش این بود که برای توسعه اقتصادی  یک نوع  انسداد سیاسی ایجاد کنند و کار را راحت تر پیش ببرند.

در انتخابات ها هم شرایط به گونه ای بود که گاه برخی رقبا در انتخابات ریاست جمهوری در تلویزیون اعلام می کردند که ما به رقیبمان رای می دهیم. یعنی انتخابات عملا برای یک نفر برگزار می شد و دیگران نقش گرم کننده تنور را داشتند. این مسائل سیاسی  در کنار مشکلات فرهنگی نخبگان را نگران کرده بود. 

وی ادامه داد: در چنین شرایطی در پایان دوره سازندگی یک نفر از اعضای مرسومی که قرار بود رئیس جمهور شود ثبت نام کرد و یک نفر هم قرار بود تنور را داغ کند. اما این بار این اتفاق نیفتاد و به یک باره، طوری که خود ما هم انتظار نداشتیم، یک رقابت واقعی شکل گرفت و شعارهای غیر اقتصادی جواب داد. آقای ناطق بعد ها به شوخی می گفت قرار بود تنور را داغ کنید قرار نبود نان را بسوزانید. من یادم هست که آقای خاتمی در همین روز 2 خرداد وقتی با هم می رفتیم که رای بدهیم می گفت چه خوب می شود که ما با رای بالاتر به دور دوم برویم و بعد اگر قرار است آقای ناطق رئیس جمهور شود، بشود. چون با این رای ما می توانیم جایگاهمان را تثبیت کنیم. اما یک مرتبه 20 میلیون رای به سمت ایشان سرازیر شد. 

ابطحی اظهار داشت: آقای خاتمی در اولین سخنرانی تبلیغاتی خود در تلویزیون در مورد جامعه مدنی صحبت کرد که از سازندگی آمدند و گفتند این دیدگاه ها را کسی قبول ندارد، شما بیاید از اقتصاد صحبت کنید، اما جامعه نظرش چیز دیگری بود.

وی افزود: در این فضا کسی آمد که و دوم خرداد را رقم زد و تاریخ این انتخابات تنها روزی شد که در تاریخ سیاسی ما برجای ماند و تکیه گاهی شد برای شکل گیری تفکر اصلاح طلبی و اصلاحات شکل گرفت. اصلاحات را که شروع کردیم اصلاحات درونی بود اساسا از شروع اصلاحات اصلاحات بیرونی از چارچوب حاکمیت در نظر رهبران اصلاح‌طلب نبود، یعنی اصلاحات از دورن بر اساس نرم‌های جامعه جهانی است که اصل آن حرمت گذاشتن به رای مردم بود.

صفایی فراهانی: اصل اول در اصلاحات توسعه انسانی است 

محسن صفایی فراهانی نیز در پاسخ به پرسش اصلاحات از کجا شروع شد به عقب تر برگشت و با اشاره این که جنگ ایران و روس اولین آشنایی ایرانیان با تمدن جدید و پیشرفت های غرب بود، گفت: بعد از این جنگ ایرانیان کم کم با مفهوم اصلاحات آشنا شدند و این روند توسط افرادی مانند عباس میرزا و قائم مقام پیگیری شد. 

وی گفت: مرحوم فروغی نسبت به ترکمنچای می گوید بر اساس نادانی مسئولان کشور این عهدنامه تحمیل می‌شود. فرستاده ناپلئون بعدش با عباس میرزا دیدار می‌کند. عباس میرزا به او می‌گوید مردم کار من را می‌ستایند اما تنها من از ضعف های خودم خبر دارم. مشتی سرباز اروپایی سپاه من را تهدید کرد. سرچشمه ارس به دریایی امروز می ریزد که در مرز دشمن است. چه چیزی شما را به ما برتری داده است؟ شما با دانایی برتری دارید و ما با جهلمان شکست خوردیم. این اظهارات ولیعهد عمق نگرانی و بحران رئیس یک کشور را نشان می ‌دهد.

صفایی با قرائت بخش هایی از کتاب «یک کلمه» میرزا یوسف خان  مستشارالدوله که170سال پیش در مورد چرایی پیشرفت غرب و عقب ماندگی ما ایرانیان نوشته شده است، گفت: مستشارالدوله در این کتاب می گوید تنها تفاوت ما با خارجی ها در قانون و نحوه اجرا قانون است، آن ها با داشتن و رعایت قانون پیشرفت کرده اند و ما به دلیل عدم آشنایی با قانون عقب مانده ایم. به هر حال بنای اصلاحات و با هدف برپایی حکومت قانون در این دوره گذاشته شد و بعد از آن دوره، امیر کبیر هم به دنبال اجرای قانون بود و اصلاحاتی در این حوزه انجام داد.

وی ادامه داد: این دوران هم گذشت، انقلاب شد و ما فکر می کردیم در این دوران اتفاقاتی که جریان اصلاحات طی این سال ها دنبالش بود می افتد، اما نیافتاد. بعد شخصیتی مثل آقای خاتمی بر سر کار آمد و پیگیر  ایجاد اصلاحات در کشور شدند. شما 11 برنامه توسعه قبل و بعد از  انقلاب را  مطالعه کنید همه این ها جز یک سری برنامه های عمرانی چیز دیگری نیستند.  در حالی که تا توسعه انسانی صورت نگیرد ما به آنچه که جوامع پیشرفته رسیدند نمی رسیم.

ابطحی: مبنای اصلاحات احترام به مردم از طریق انتخابات است

در بخش دوم صحبت ها ابطحی در مورد نگاه تاریخی صفایی فراهانی گفت: در کتاب‌های تاریخی خیلی حرف‌های خوب وجود دارد و حرف‌هایی مورد نیاز امروز است. بعد دیدیم صد سال گذشته و این اتفاق‌ها نیافته است. اما یک مرتبه روحیه ناامیدی به آدم دست می‌دهد که وقتی این همه مدت نشده حتما نمی‌شود اما همین که این حرف‌ها هست بهتر از نبود آن است و اینکه جامعه اینها را بداند تکانی به خودش خواهد داد. مهمترین اصل واقع بینی است. باید ببینیم در جامعه ما چه هست و بر همان اساس حرکت کنیم.

ابطحی در مورد اینکه آیا اصلاحات ایدئولوژی مشخصی دارد یا خیر اظهار داشت: اصلاحات را می‌شود کوچک کرد در حد محمد خاتمی و دفتری که داشته و مشاورانی که داشته ولی این را بیشتر باید در روند تاریخی بررسی کنیم؛ یعنی بیشتر جریانی ببینم که یک مبنای جدی دارد و آن حرمت گذاری به مردم است. یکی از این مبانی جدی گرفتن انتخابات است و اینکه مردم حس کنند تغییر امور با رای خودشان است. از طرفی این حس ممکن است ایجاد شود که رای‌ها داده می‌شود ولی تغییری در امور حاصل نمی‌شود.

وی گفت: اگر جریان اصلاحات را جریان تاریخی بدانیم که متولیانی داشته، اینها الزاما اصلاحات را بر دوش نمی‌کشند. اصلاحاتی موفق است که بر دوش مردم باشد.

ابطحی با بیان اینکه در سبک زندگی جامعه و آنچه حاکمیت طرح می‌کند تفاوت جدی وجود دارد، گفت : استاندارهای حاکمیت با زیست جوانان متفاوت است؛  مردم انتخاب کرده اند جدای از قرائت رسمی زندگی مورد پسند خود را انتخاب کنند و دنیای ارتباطات هم به آنها  کمک کرده است. این چیزی است که اصلاحات درونی جامعه نام می‌گذاریم. خود جامعه تصمیم‌گیر این نوع تفکر اصلاحی است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه از دلایلی که ایدئولوژی سازماندهان اصلاحات موفق بود،  این بود به شدت با مجموعه حاکمیت وارد اختلاف‌نظرهایی شد، گفت: یک بخشی از جامعه اصلاحات را نمی‌پذیرد؛ در این یک دهه گذشته هر فشاری که ممکن بود بر جریان اصلاحات وارد شد. فرض کنید ته یکی از شهرستان‌های دور دست یک نفر در اداره دخانیات هم می‌خواست استخدام شود یک نفر از دوستانی که حزب اللهی‌تر به نظر می‌رسید می‌گوید این فرد در فتنه هشتاد و هشت دست داشته است. همین کافی بود که این فرد کنار زده شود. در سطح بالاتر از حصر محصوران بگذریم، امر غیر آشکار این حرکت بی‌ثمر  شدن رای مردم بود. در انتخابات خبرگان سعی شد لیست متفاوتی به سرلیستی هاشمی داده شود؛  تلاش مردم منجر شد آیت الله جنتی رای آخر را بیاورد. فشار اجتماعی و دور کردن مردم از اصلاحات اینگونه بود که در جلسه اول خبرگان رئیس جنتی شد این یعنی بی معنا کردن رای مردم.

وی افزود: معلوم می‌شود این ایدئولوژی موثر بوده و تاکید آن هم بر اصول اولیه انقلاب بود. زندگی مرفه دور از فساد. این آرمان‌ها فشار شدیدی را در این سال‌ها به خود دید و این فشارها اجازه حاکمیت این فکر را در جامعه نداد. اما این به‌معنای ناامیدی نیست. حتی دوران احمدی‌نژاد اگر ادبیات اصلاحات در جامعه نرفته بود دوران پرمخاطره‌تری بود. ادبیات اصلاحات خود را بر صدر تا ذیل جامعه تحمیل کرده بود وگرنه قبل از آن هر اتفاقی می‌افتاد هیچ تاثیری نداشت.

صفایی فراهانی: اصلاحات حزب نیست که مانیفست داشته باشد

محسن صفایی فراهانی در بخش دوم صحبت هایش  در مورد این سوال که آیا اصلاحات ایدئولوژی است، تصریح کرد: اصلاحات حزب نیست که مانیفست داشته باشد؛ این یک مشی است که بیست سال پیش شروع شده و تا امروز ادامه دارد. امروز من ناامید نیستم. زمانی که خودم دانشجو بودم، اگر یک اعلامیه را می‌خواستیم تکثیر کنیم، با دستگاهی بود که بیشتر از ۱۰۰ نسخه نمی‌شد تکثیر کرد اما شما به دلیل میزان و نوع و سرعتی اطلاعاتی که به شما می‌رسد، دائما در جریان قرار دارید.

صفایی فراهانی ادامه داد: ۱۵۰ سال پیش حرف‌هایی زدند که امروز هم قابلیت ادامه دارد، چون نوع حکومت‌ها هنوز شرایط خود را عوض نکرده اما نوع مردم تغییر کرده است.

وی با اشاره به روندهای سیاسی در دو دهه گذشته خاطرنشان کرد: سال ۸۴ تا ۹۲ یک سازی کوک شد اما در سال ۹۲ مردم با جمع‌بندی خودشان و یکسری اطلاعات حرف دیگری زدند. درست است مقاومت‌های زیادی برای کند شدن این روند می‌شود، اما باور کنید سال ‌۵۷ هم در دفتر دفاع از آزادی حقوق بشر می‌گفتم مراد شما از نتیجه چیست؟  سال‌ها دولا شده‌اید، سوار کولتان شدند، الان می‌خواهید اینها را پایین بندازید، طبیعی است نمی‌گذارند.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: همان موقع که ناصرالدین شاه خارج می‌رفت و شلیته رقاص‌ها را می‌آورد، فیجی هم از ژاپن به اروپا رفت و گفت بروید ببینید چه صنایعی دارند و چه طور آموزش می‌دهند و چه قوانینی دارند. این گروه‌ها با نتایجی برمی‌گردند که ژاپن را هشت قسمت می‌کند و در هر قسمت می‌گویند ۲۰۰ مدرسه عین اروپا بسازید. چرا؟ چون می‌داند تا آدم نداشته باشند، نمی‌تواند تحول ایجاد کند.

فراهانی افزود: مشی اصلاحات فرم گرفته و ایدئولوژی آن مشخص است. مهم این است آن را در ذهن جامعه نهادینه کنیم تا آنچه در آرزوی ماست، در عمل پیاده کنیم.

خط قرمز های اصلاحات کجاست؟

ابطحی: اصلاحات در بسیاری موارد از خط قرمز های خود عقب نشینی کرده است

ابطحی در مورد سوال بعدی مطرح شده که در مورد  خطوط قرمز اصلاحات بود،  گفت: واقعیت این است که اصلاحات خط قرمز دارد و  خیلی جاها گفته این حرف آخر من است ولی مجبور به عقب‌نشینی شده است. حقوق مردم در معنای اصلاحات خط قرمز اصلی اصلاحات است. طبیعتا اگر داخل همین اصلاحات ۷۶ به بعد را بررسی کنیم باز  مردم محور آن بودند.  براندازی با اصلاحات تناقض دارد. اصلاح و برانداز دو فاز متفاوت است. شاید یکی از جدی‌ترین اتفاقات که باید مراقب باشیم آسیب نبیند مساله حفظ یکپارچگی ایران است. ‌شعار ایران برای ایرانیان روی همین نقطه است.

وی افزود: اینکه بشود در جامعه تغییری رخ دهد که مسالمت آمیز مبتنی بر رای مردم باشد مهم است. مخالفان اصلاح‌طلب در تعریف اصلاحات هم موثر بودند.

این فعال سیاسی اصلاح طلب با بیان اینکه انقلاب ارتباطی است که در همه شئون زندگی اتفاق افتاده است، گفت: امروز همه صدای هم را می‌شنوند و فقط صدای اصلاح‌طلبان نیست که شنیده می‌شد. در ماجرای دی ماه گذشته هشتگ "دیگه تمومه، ماجرا اصلاح طلب اصولگرا" باب شد. این سوق  دادن اصلاح‌طلبی به خروج از خطوط قرمز خود بود.

ابطحی با بیان اینکه اصلاح‌طلبی هم تعریف دارد و اگر از این تعریف خارج شود از چارچوب اصلاح‌طلبی خارج شده است، گفت: انقلاب اسلامی اصلاح‌طلبی نبود و یک دگرگونی بود.

صفایی: خط قرمز اصلاحات را مردم مشخص می کنند

صفایی فراهانی هم در مورد خطوط قرمز اصلاحات ابراز داشت: اشتباه این است که اصلاحات را حزب می‌بینیم. احزاب مرامنامه دارند و خط قرمز دارند. اصلاحات یک مشی است که مشروعیت خود را از مردم می گیرد مردم باید بگویند خط قرمزشان چیست؟ اگر کلیت آنها خط قرمز دارند پس چنین خطی هست.

این نماینده مجلس ششم با اشاره به اعتراضات دی ماه ابراز داشت: در دی ماه با من مصاحبه کردند، گفتند خیلی‌ها این شعار را می‌دهند. گفتم اگر شما از همان‌ها بپرسید، قانون و حقوق و کرامت خود را قبول دارید؟ اگر بگویند بله، پس دنبال اصلاحات هستند. چون این هدف اصلاحات است که از خواسته مردم و حضور مردم تمکین کند. آنچه در این ‌‌‌‌۲۰۰ سال دنبال می‌کرده، همین بوده است. انتهای مشروطیت چیست؟ حکومت مردم.

صفایی فراهانی اضافه کرد: اگر خط قرمزی در سیستم جامعه می‌خواهد مطرح شود، خط قرمز جامعه است. این خط قرمز مبنایی می‌شود برای خوب و بد اما چون اصلاحات حزب نیست، نمی‌تواند مرامنامه داشته باشد و یک چیزهایی را رد و قبول کند. باید از ذهن خود بیرون کنیم که خاتمی یک خط قرمز بنویسید و خط قرمز بگذارد. اگر یک روز حزب تشکیل دهد، درست اما تا وقتی حزبی ندارد او هم یکی از آحاد مردم است و باید تمکین کند.

سوال:جایگاه اقلیت ها در تفکر اصلاحات کجاست؟

ابطحی: تا اجبار به بازنشستگی در کشور جدی نشود کار درست نمی‌شود

سوال بعدی برنامه در مورد جایگاه اقلیت ها در اصلاحات بود که ابطحی در این باره اظهار کرد: زمانی که من مدیر رادیو بودم پیرمرد ما هاشمی و سید ‌احمد آقا خمینی بودند که  ۵۰ و 47 سال داشتند و مسن محسوب می شدند. الان پیرمردها سن جوانی را  هم تغییر داده اند. امروز می‌گویند جوان 45 ساله‌ای سرکار آمده و این بحران کشور است. این درحالی است که نسل جدید خیلی بهتر از ما هستند. چون در ارتباط هستند و درس خوانده اند.

وی ادامه داد: سن بازنشستگی در همه جهان مرسوم است و انسان ها بعد از یک دوره ای باید از کار کناره گیری کنند و نیروهای جوان کار را دست بگیرند. در ایران اما تنها عزرائیل می تواند مدیران و مسئولین را بازنشسته کند. تا اجبار به بازنشستگی در کشور جدی نشود کار درست نمی‌شود. الزاماً تجربه دوران ما هم موفق نبوده است. یعنی دوران پسا ارتباطی یک دنیای دیگری است.

وی گفت: وزیر ارتباطات را یک بار بیشتر ندیدم. می‌گویند اطلاعاتی است و...چند سال است که نسل اولی ها می خواهند جلوی قاچاق گوشی را بگیرند و نمی توانند چون سوادش را ندارند. این وزیر جوان با یک رجیستری جلوی قاچاق را گرفت.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در مورد اقوام هم گفت: بهشت آنها در دوران اصلاحات بود در اتاق رئیس‌جمهور بر روی هیچ یک از اقوام بسته نبود. به همین دلیل مشکلات هم زیاد بود. الان هم جامعه ایرانی نمی‌تواند به نتیجه برسد مگر با حضور همه اقوام و اجبار به بازنشسته کردن افراد در پست های مدیریتی.

فراهانی در این قسمت با اشاره به رشد جامعه مدنی بیان کرد: من شهادت می‌دهم بسیاری از آقایان عضو احزاب اصلاح‌طلب به محض اینکه به آنها پیشنهاد وزارت می‌شد، رابطه‌شان را با حزب قطع می‌کردند. این نشان می‌دهد چقدر به مشی اصلاح‌‌طلبی اعتقاد دارند. در طول این ۲۱ سال فرایند نسبت به آنچه در قبل بود تغییر کرده ولی اگر مراد این است که کاملاً باید دگرگون می‌شد. این اتفاق نیافتد.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: هشت سال دولت با بحث اصلاح‌طلبی مخالفت جدی می‌کرد، در این پنج سال هم ما یک فرد اصلاح‌طلب برای آن بالا انتخاب نکردیم. من یادم است در دانشگاه شریف در زمان انتخابات گفتم این انتخاب بین بد و بدتر است. پس بدیهی است در چنین جامعه‌ای توقع نباید داشته باشد. آنچه مطلوب است روند تکاملی باشد. همه این مشکلات هست.

صفایی فراهانی افزود: نوع عملکرد مهم است که باید قبول کنیم مادامی که این اصول در جامعه پذیرفته نشود، اتفاق چشم‌گیری در جامعه نمی‌افتد.

ابطحی: سازوکار اصلاحات در بستن لیست های انتخاباتی غلط است/ صفایی: ایراد وارد است

ابطحی در مورد ساز و کار تشکیل لیست‌های انتخاباتی در اصلاحات گفت: ساز و کار غلطی است. علت اینکه جامعه حزبی نیست همین است. در سال‌های اصلاحات که قرار بود احزاب پا بگیرد یک عده حزب ثبت کردند و شدند مجموعه احزاب اصلاح‌طلب که دم انتخابات شدند باجگیران اصلاحات. یک نفر حزبی داشت که خانواده‌اش را هم نمی‌توانست راضی کند به کاندیدای او رای بدهند. در میان اصولگرایان چون قدرت داشتند همین قدر هم حزب پا نگرفت اعضای جمنا برای ریاست جمهوری به اجماع نرسیدند. آقای رئیسی که انتخاب شده بود هم در جلسه آنها شرکت نکرد.

وی افزود: جامعه هم به این احزاب اهمیتی نمی‌دهد. ۲۷ حزب اصلاح‌طلب هست که نمی‌دانیم چه کسی دبیرکل آنها است. در این انتخابات خاتمی و جریان اصلاح‌طلبی رای آورد. در انتخاب شهردار هم گفتم واقعا جامعه نگفته حزب فلانی را دوست داشتیم، پس بیاید شهردار انتخاب کند. بخش‌هایی هم به تنور اختلافات داخل احزاب اصلاحات می‌دمند .

صفایی فراهانی نیز درباره وضعیت ارائه لیست از سوی جریان اصلاحات در انتخابات‌ها یادآور شد: این ایراد واقعا وارد است؛ چه در رابطه با مجلس و چه شوراها. مردم به تعدادی از افراد رای دادند، چون مورد حمایت اصلاح‌طلبان بودند و خاتمی هم به ناچار پشت آنها درآمده بود اما حزب یا جامعه مدنی زمانی تاثیرگذار است که شکل سازمان‌یافته داشته باشد.

این نماینده اسبق مجلس با بیان اینکه من گاهی در جبهه مشارکت به احزاب می‌گفتم همه‌تان در یک فولکس واگن جا می‌شوید، بروید عضوگیری کنید، عنوان کرد: بعد از انتخابات مجلس در دو، سه مصاحبه هم گفتم که ما تجربه جبهه ملی را قبل از سال ۳۲ داریم که نسبتا جبهه موفقی بود و ما بیاییم نظام‌یافته جبهه اصلاحات را راه بیاندازیم و کاری کنیم همین بحث‌هایی که می‌کنیم قانون‌مند شود. معلوم شود هر حزب چقدر رای درون جبهه دارد و بر اساس آن افراد عمل کنند.

صفایی فراهانی ادامه داد: نمی‌دانم نگرانی دوستان بالای ما چیست که ما به دنبال قانونمند کردن جبهه اصلاحات حرکت نمی‌کنیم. همین احزاب را درون جبهه داشته باشیم تا محکم‌تر در جامعه حرکت کنیم، مطمئن باشید توانمندی اصلاح‌طلبان نیز بیشتر خواهد شد.

در قسمت پایانی این نشست نوبت به پرسش و پاسخ دانشجوزان رسید که هر کدام از سخنرانان به سوالات مربوط به خود پاسخ دادند.

ابطحی: اگر اعترافات دیگران را قبول دارید، اعترافات من را هم قبول کنید!

در این بخش محمد علی ابطحی در پاسخ به سوالی در مورد اظهاراتش در اعترافات سال 88 در مورد آقایان خاتمی، هاشمی و موسوی خوئینی ها، گفت: دلایلی داشت که هنوز نمی‌توانم بگویم. در طول تاریخ جمهوری اسلامی اعترافات زیادی صورت گرفته است، اگر آن ها را قبول می کنید، اعترافات من هم قبول کنید و به هاشمی قبل از انتخابات هم نقد داشتم. در مورد خاتمی ولی همیشه هویتم را از خاتمی گرفته‌ام و دارم و خواهم داشت.

وی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر این همکاری اصلاحات و قدرت، اظهار داشت: من معتقدم اگر پیشرفت اهداف اصلاحات مد نظر است و بخش‌های دیگر جامعه قدرت دارند و قدرت‌هایشان توانایی حذف دارد تا جایی که به اصلاحات ضربه نمی‌زند و اگر بشود همکاری‌هایی داشت باید داشته باشیم. اگر بتوانیم مذاکراتی داشته باشیم باید داشته باشیم.

ابطحی با اشاره به ماجرای صدور حکم اعدام برای آقاجری در دوران دولت اصلاحات گفت: آقایی از دوستان ما در قوه قضاییه خبر داد که بی صدا حکم اعدام آقاجری را داده اند. من به آقای خاتمی و سپس به کروبی گفتم. آقای کروبی رئیس مجلس با قوه قضایه تماس گرفت، موضوع را خبری کردیم و از حالت شبانه موضع خارج شد و خوشبختانه این اعدام اتفاق نیفتاد. می گفتند دلیل این حکم این است که به مرجعیت توهین کرده است.

ابطحی:نمی توان از اصلاح طلبان انتظار داشت که از تظاهرات خشونت آمیز حمایت کنند

ابطحی تاکید کرد: آقای خاتمی و اصلاحات حتی اگر حس کنند کارشان کندتر از همیشه پیش می‌رود طبیعی است که دیدگاه براندازانه را دنبال نمی‌کنند.

ابطحی در مورد اینکه چرا سر بزنگاه‌های اعتراض مردم به جریان اقتدارگرا، اصلاح‌طلبان مردم را حمایت نکردند، گفت: تظاهرات و کشیده شدن به خیابان چیزی نیست که به سود اصلاحات باشد چون به سرعت به خشونت کشیده می‌شود و مجموعه‌ای که قدرت دارد فعال می‌شود و در نوع رفتارهای اعلام مخالفت سودش برای جریان اقتدارگرا است و در خیلی از موارد به این نتیجه رسیدیم که اصلا طراح آن خودشان بودند چون بلافاصله نتیجه گیری کرده و مبانی اصلاح‌طلبی را خدشه‌دار می‌کنند.

وی در مورد بحران بی اعتمادی در کشور گفت: در ابتدا با اتفاقات دی ماه و مشابه آن طبیعتاً نباید از اصلاح‌طلبی انتظار داشت با این نگاه ریختن در خیابان را تایید کند. ممکن است عده‌ای بخواهند چنین کاری کنند. آن موقع هشتگی بود تحت عنوان" #ما_براندازیم" که می‌خواستند داغش کنند. من نوشتم کسی که می‌گوید برانداز است یک انتخاب است. گفتم در هیچ جای دنیا با هشتگ هیچ حکومتی برانداخته نشده ولی اگر کسی منتظر است خاتمی در این کمپین شرکت کند منتظر نباشد.

وی سپس گفت: مردم ایران زندگی متفاوتی از خواست حاکمیت انتخاب کردند، زندگی که در آن رفاه و شادی فردی وجود دارد. این خودش نوعی بلوغ برای جامعه به حساب می آید. جامعه فهم خودش را از حاکمیت جدا کرده است.
ابطحی اظهار کرد: اصلاحات در طولانی مدت موفق بوده است، نگاه و نظرات مردم پیشرفت کرده است. فرهنگ رشد پیدا کرده است، محتوا تولید می شود و همه این ها کار خود مردم بوده است. در این دیدگاه اصلاحات آینده خوبی دارد.

وی در پایان در پاسخ به انتقادات یک دانشجو از جریان اصلاحات که معتقد بود اصلاحات باعث ناامیدی مردم شده است و چرا فکری برای این وضعیت نمی کند و هنوز تئوریسین های آن حرف های گذشته را می زنند در حالی که مردم فرسنگ ها از اصلاحات جلوتر هستند، گفت: می شد گفت که باید در حاکمیت تغییر ساختاری ایجاد کرد و اصلاحات را در حاکمیت قرار داد و باید کاری می کردیم که حاکمیت با اصلاح طلبی مقابله نمی‌کرد. همه این هایی که می گوید را می شود انجام داد اما شرایط فرق می کرد. اگر هنوز تاجزاده و دیگران از اصلاحات می گویند یعنی یک مبنایی داشته و یک حاکمیت پر قدرت پشت آن است. من که در جریان هستم می‌گویم از همه تلاش هایی که می شده از توان ریاست جمهوری استفاده کرد، استفاده کردیم. یک روزی که جامعه مدنی شکل گرفته و روزنامه ها فعال بودند دیدیم ۱۲ رسانه تعطیل شدند، این واقعیت ها هست. من هم لذت می برم ادبیات آوانگارد در قبال سیاست مطرح شود اما ما در این جامعه از این کاش ها بیش تر آسیب دیدم؛ کاش هایی که قابلیت اجرایی شدن نداشته است.

صفایی فراهانی نیز در قسمت پرسش و پاسخ به سوالات مربوط به خود پاسخ داد.

از تحصن مجلس ششم دفاع می‌کنم/ جلوه رویکرد مجلس ششم را در مطهری و صادقی می‌بینم

نماینده مجلس ششم در مورد عملکرد مجلس ششم  با اشاره به اظهارات رئیس اتاق بازرگانی آن موقع که عضو موتلفه بود، تصریح کرد: او گفت من به مسائل سیاسی وارد نمی‌شوم ولی تنها مجلسی بود که قوانین پایه‌ای بحث‌های اقتصادی را به صورت منظم و حرفه‌ای شکل داد، مجلس ششم بود.

وی با بیان اینکه شما یک قانون پیدا کنید که در مجلس ششم تصویب شده و مشکلاتی به همراه داشته است، خاطرنشان کرد: خیلی‌ها ایراد می‌گیرند چرا تحصن کردید؟ چون همه تلاش خود را کردیم. من هنوز از تحصن دفاع می‌کنم. علت این بود که با هرکسی که فکر کنید، صحبت کرده بودیم. حتی پیشنهاد دادیم گفتیم هیچ کدام کاندیدا نمی‌شویم ولی ردصلاحیت را قانونی انجام دهید یعنی بر اساس همان چهار بند. چه اتفاقی افتاد؟ مجلس دستچینی را تشکیل دادند. خاتمی به من گفته بود دست از تحصن بردارید، مسئله حل می‌شود. گفتم چه حل می‌شود؟ ۱۶۹ حوزه اصلا رقیب ندارد. شما فکر کنید ۱۶۹ نماینده هم انتخاب شود، بقیه ‌۱۲۹ نفر اصلاح‌طلب باشند چه می‌شود؟ من جلوه رویکرد مجلس ششم را در مطهری و صادقی می‌بینم.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در مورد اینکه چقدر پیوند خوردن اصلاح‌طلبان با نهادها را مانع از پیشرفت اصلاحات می‌داند؟ ابراز داشت: آدم بهتر است خودش منتقد خودش باشد. ما در آن دوره هم هنوز مجموعه‌مان به این بلوغ نرسیده بود که به رای اکثریت احترام بگذاریم، پس طبیعی بود خیلی از فشارها را بپذیریم. چه در جریان انتخابات ریاست مجلس و چه در بقیه مسائل ما همواره این رعایت‌ها را داشتیم. چون خیلی از دوستان اعتقادشان این بود که اگر بخواهیم کاری کنیم باید مقداری چراغ خاموش جلو برویم.

صفایی فراهانی اضافه کرد: عضو هیات رئیسه مجلس یک نفر از اهل تسنن بود، فشار آمد که باید برداشته شود و دوستان تمکین کردند. حتی خانم جلودازاده که محجبه بود هم فشار آورده بودند که بردارند ولی زیر بار نرفتند. حتی دوره اصلاحات هم چه در درون دولت و چه در مجلس این فشارها بوده و بعضا تمکین شده است.

میزان مهاجرت از زمان جنگ هم بیشتر است

صفایی فراهانی با اشاره به چشم‌انداز بیست ساله سال ۸۲ یادآور شد: ۱۷ جلد گزارش قبل از برنامه توسعه موجود است. سازمان برنامه گزارش جامعی را به مسئولان کشور داد. خلاصه‌اش این بود که اگر رشد اقتصادی متوسط در این دوره زیر ‌پنج درصد برود، ارزش‌های اجتماعی حتما سقوط می‌کند و بحران فراگیر می‌شود. بنا به آمارهای موجود رشد اقتصادی ایران در ۲۰ سال گذشته زیر سه درصد است.

وی اضافه کرد: آنچه شما در دی ماه دیدید بروز و ظهور این مشکلات بود. از آن سمت همانطور که رهبری هم گفت عدالت مغفول واقع شده است. چون عدالت رعایت نشده، تعدادی شرایط مطلوب دارند و بسیاری شرایط نامطلوب. طرز فکر مردم باز شده و حقوق خود را می‌شناسند و نگران خودشان هستند. عامل این نگرانی را در میزان مهاجرت می‌بینید. این میزان از دوران جنگ هشت ساله بیشتر است. این نشان می‌دهد افراد حقوق خود را فهمیدند و فرایندهایی را می‌بینند‌ که نگرانند.

راستگویی مردم 10 درصد و شارلاتانیزم و کلاهبرداری بالای 70 درصد

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: گزارشی دو سال پیش منتشر شد. در این گزارش می‌گوید بخش درستکاری و راستگویی مردم به زیر ۱۰ درصد رسیده و شارلاتانیزم و کلاهبرداری به بالای ۷۰ درصد رسیده است. این ناشی از عملکرد در سطوح بالاتر و اجحاف به مردم است. اینکه فکر کنیم اتفاق دی ماه دیگر اتفاق نمی‌افتد، ساده‌انگاری است چون در جامعه مشکلات مردم بالا رفته است.

صفایی فراهانی با بیان اینکه قرار بوده هشت درصد رشد اقتصادی داشته باشیم و اگر این رشد رخ می‌داد، فقر مطلق از بین می‌رفت و بیکاری ثابت می‌ماند، عنوان کرد: وقتی رشد به زیر سه درصد می‌رسید، معلوم است چه رخ داده است. این است که باید تلاش کنیم جهت بردارها را تغییر دهیم ولی تا زمانی که کل حاکمیت نگران نشود، حل نگرانی برای کل جامعه هست.

باید پوست اندازی کنیم

وی در مورد دوران پساخاتمی و اینکه چه کسی جایگزین او خواهد شد، گفت‌: آیا فروردین ۹۲ فکر می‌کردید اصلاح‌طلبان حول روحانی جمع شوند؟ ما حزبی نداریم که از این ناحیه عمل کنیم. کشور ما در خاورمیانه، در مرکز بحران‌ها است. ۲۸۶۰ دانشگاه داریم که سالانه یک میلیون فارغ‌التحصیل دارد. میزان آگاهی متوسط اینها بالاست و دسترسی‌شان به اطلاعات راحت است.

این نماینده مجلس ششم اضافه کرد: می‌شود به امید جامعه حرکت کرد و شناختی که جامعه از حقوق خودش و حقوق شهروندی پیدا کرده است. امیدواریم نیروهایی که در سن من هستند، کنار بکشند. وقتی رئیس‌جمهور ۳۹ ساله در فرانسه کار می‌کند، نباید نگران باشیم. امروز دانش مهندسان جوان را بهتر از خودم می‌دانم. باید به نیروی جوان بیشتر اعتماد کنیم. در طول مجلس و ریاست‌جمهوری آینده باید پوست بیاندازیم تا کشور با سرعت بیشتری جلو برود.

مردم از احزاب اصلاح‌طلب جلو ترند

صفایی فراهانی در مورد ناکامی اصلاحات از حمایت از مردم اظهار داشت: اصلاحات یک مشی است و این طور نیست که خاتمی در یک دوره آمده و این دوره به ایشان محدود می‌شود. فقط هم ایران دنبال اصلاحات نبوده است. در جهان سوم دو اتفاق افتاده است؛ یک گروه مثل مالزی و چین و هند با رهبران توانستند، اصلاحات را پیش ببرند. یکسری کشورها هم مقاومت در رهبران کماکان بالاست؛ چه در آسیا و چه در آفریقا و آمریکای لاتین. از ناحیه مردم این اتفاق می‌افتد.

وی ادامه داد: ما همیشه فکر می‌کنیم اصلاحات باید متولی داشته باشند. مردم از احزاب اصلاح‌طلب جلو افتادند چون واقعیت زندگی خودشان است. دلیلی وجود ندارد که تصور کنیم حتما این احزاب اصلاح‌‌طلب حاکمان پر قدرتی در جامعه می‌شوند، چه بسا گرایش‌های دیگر مردم در جامعه بروز کند.

این نماینده مجلس ششم با تاکید بر اینکه اصلاحات منحصر به گروه خاصی نیست، تصریح کرد: این طور نیست که یک گروه سیاسی فقط انحصار اصلاحات را داشته باشند. تاجزاده و بقیه مواضع خود را می‌گویند. نه شما مرید آنها هستید و نه لزوما خواستار به قدرت رسیدن هستند.

مردم باید به بلوغی برسند که یک اقلیت محدود آن ها را مهار نکند

صفایی فراهانی با بیان اینکه باید شاهد بلوغی در مردم باشیم که بدانند یک اقلیت محدود نمی‌توانند آنها را مهار کنند، خاطرنشان کرد: اگر به این شرایط برسیم مردم برنده شده‌‌اند. مشی اصلاح‌‌‌طلبی مال کل مردم است. نهایت اصلاح‌‌طلبی یعنی همین که مردم حاکمان خودشان باشند. جوامع توسعه‌‌یافته چه کردند؟ 

وی اضافه کرد: در ژاپن در یک دوره کوتاهی پنج نخست‌‌‌‌‌‌وزیر سقوط می‌کنند. چون مردم می‌خواهند. اما رشد اقتصادی تغییر نمی‌کند چون رشد اقتصادی هم دست مردم است. سال ‌۱۹۴۵ کشوری به نام کره جنوبی وجود نداشت. شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم منجر به استقلال کره می‌شود. یک سال و نیم پیش چه اتفاقی در کره افتاد؟ افکار عمومی بدون شلیک یک گلوله رئیس‌جمهور را ساقط کرد. 

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه مردم رهبری خاصی مدنظرشان نبود ولی خواستار حق بودند، ابراز داشت: این موضوع برای کشوری است که سابقه تاریخی هم ندارد. ما سه هزار سال سابقه داریم. پس می‌شود با تداوم پیگیری حقوق مردم کاری کرد. نباید تصور کنیم اصلاح‌طلبی منوط به احزاب اصلاح‌طلب است. همه مردمی که دنبال حقوق خود هستند، اصلاح‌‌طلبند.