پایگاه خبری جماران: یکی از اعضای دفتر امام خمینی (س) که رابطه نزدیکی با حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خمینی داشته، در گفت و گو با جماران ضمن بیان ویژگی های اخلاقی و نوع نگاه یادگار مرحوم امام به مسائل سیاسی و اجتماعی، با تأکید بر اینکه حاج احمد آقا فانی در امام بود و خود را وقف امام و انقلاب کرده بود، مهمترین ویژگی ایشان بعد از ارتحال امام خمینی (س) را حمایت و پشتیبانی از ولی فقیه دانست؛ چون برای ایشان اصل نظام مهم بود.
متن گفت و گوی خبرنگار جماران با حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر آشتیانی در ادامه می آید:
مهمترین ویژگی هایی که من از حاج احمد آقا شنیده ام این است که «امین امام» و «دلبسته امام» بودند. آیا می توانید این خصلت ایشان را برای ما تبیین کنید؟
هرچه زمان می گذرد جای ایشان از هر جهتی خالی است. اگر به قبل از انقلاب برگردیم، ایشان یک انقلابی واقعی بود. زمانی که حضرت امام (س) را به ترکیه و از ترکیه به نجف تبعید کردند ایشان محور مرکز مبارزات بود و در این راه زحمات زیاد کشید، زندان رفت و در پخش اعلامیه ها و سخنرانی های امام نقش اساسی را ایفا می کردند.
ایشان از یک جهت فانی در امام بودند. از زمانی که امام به ایران تشریف آوردند بیشتر کارهای حضرت امام به دوش ایشان بود و ایشان امینی درستکار و مشاوری امین و دلسوز برای حضرت امام (س) بودند و دفتر را به نحو احسن اداره می کردند که در مدت حیات مبارک حضرت امام (س) ما شاهدیم دفتر امام پاک ترین دفترها بود که نشان دهنده مدیریت صحیح و اساسی حاج احمد آقا در دفتر است.
همچنین در زمینه امورات مهم را ایشان با مشورت امام انجام می دادند و طبق خاطراتی که من به یاد دارم یکی از خواسته های ایشان این بود که می فرمودند من دلم می خواهد با تمام مشاغلی که دارم خدمتگزار خانواده محترم شهدا باشم. در تمام امور دیگر نیز ایشان امین واقعی امام و شخصیتی صادق و خالص بودند و خودشان را وقف حضرت امام (س) کردند و هنوز، با وجود این همه افرادی که در مورد شخصیت مرحوم حاج احمد آقا صحبت کرده اند، به نظر من حق ایشان ادا نشده است. چون خیلی از افراد نسبت به این عنصری که از جوانی خودش را وقف انقلاب کرد، آگاه نبوده اند و شناخت کافی نسبت به ایشان نداشته اند ولی من این افتخار را دارم که یکی از دوستان صمیمی ایشان بودم و خیلی اوقات من با ایشان صرف می شد؛ حتی ایام نوروز که همه به مسافرت می رفتند ایشان امام را رها نمی کردند و از امام مواظبت می کردند.
یکی از دغدغه های ایشان کسالتی بود که حضرت امام داشتند و در این راه هم هیچ کوتاهی نکردند و تمام وجود خود را وقف انقلاب و امام کرده بودند. اواخر که حادثه یا مشکلاتی رخ می داد که مسئولین باید خدمت امام می رسیدند ایشان این مشکلات را بدون کم و کاست خدمت امام می بردند و نظر امام را دریافت می کردند و بدون کم و زیاد به مسئولین امر ابلاغ می کردند.
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) در این مورد پاسخ داده اما می خواهم نظر شما را بدانم که چقدر امکان داشت که حاج احمد آقا در نقل و انتقال این پیام ها نظر خودشان را اعمال کنند؟
ایشان به هیچ وجه نظر خودش را مقدم بر امام نمی دانست. بعضی ها از روی عناد و حسادتی که نسبت به ایشان داشتند این مسائل را بیان می کردند. اگر امام پیامی داشتند، این پیام را می خواندند و به امام پیشنهاد می دادند که مثلا اگر این کلمه نباشد بهتر است؛ خیلی مواقع امام قبول نمی کردند و بدون کم و کاست همان نظر امام را منتقل می کردند. خود حضرت امام هم در پیامشان دارند که تا این ساعت احمد در انتقال پیام های من چیزی را بر صحبت های من اضافه یا کم نکرده است.
از این جهت می شود گفت ایشان بزرگترین شخصیتی بود که هم نزدیک به امام بود و هم امام علاقه شدیدی به ایشان داشت و با مشغله زیادی که حاج احمد آقا داشت امور را به نحو احسن انجام می داد. از جهت دیگر کارها سخت بود؛ هم جنگ تحمیلی بر ما شروع شده بود و مسائل جنگ و اخبار روز را باید به امام منتقل می کرد و شخصیت هایی که می خواستند با امام ملاقات کنند، از هر گروه و جریانی که بودند ترتیب ملاقات را می داد و به نوبت برای آنها وقت می گذاشت و افراد به دیدن حضرت امام می آمدند و اخبار، نظرات و صحبت های خود را با امام بیان می کردند.
از این جهت ایشان واقعا حق بزرگی بر گردن انقلاب دارد ولی مانند خورشیدی است که پشت ابر پنهان شده باشد. خود امام فرمودند من شما را در مسائل اجتماعی و سیاسی صاحب نظر می دانم. با اینکه خودش صاحب نظر بود اما نظر خودش را به هیچ وجه بر نظر امام مقدم نمی دانست و حتی اگر می خواستند کلمه ای را کم و زیاد کنند با اذن امام انجام می دادند.
یعنی مشاور بودند ولی اعمال سلیقه و نظر نمی کردند؟
چه در سخنرانی ها و چه در پیام هایی که امام صادر می کرد در موارد کمی حاج احمد آقا نظرشان را بیان و اگر حضرت امام قبول می کردند، آن را تغییر می دادند.
شما به ملاقات های امام اشاره داشتید. ایشان در تنظیم ملاقات شخصیت های مختلف با امام چه نقشی ایفا می کردند؟
نقششان این بود که به امام اعلام می کردند فلان گروه یا شخصیت می خواهند به دیدن امام بیایند و در صورت موافقت امام، برای آن ملاقات زمان تعیین می کردند و تا جایی که من به یاد دارم در موارد نادری امام موافقت نمی کردند و ایشان می فرمود که امام موافقت نکرده اند. در غیر این صورت افراد، گروه ها و جریان ها، چه جریان چپ و چه جریان راست، به راحتی می توانستند خدمت امام بیایند و نظرات خودشان را بیان کنند.
یعنی شما شاهد این نبودید که از طرف دفتر امام بخواهند تقدم و تأخر قائل شوند و گروه خاصی را در اولویت قرار دهند؟
اصلا چنین چیزی نبود. درخواست افراد مختلف اعم از رئیس جمهور، رئیس مجلس، و فرماندهان ارتش را خدمت امام بیان می کردند و هیچ تقدم و تأخری در کار نبود؛ مخصوصا در دوران جنگ که امام باید در ریز مسائل قرار می گرفتند، یا خود افراد مطالب را بیان می کردند و یا اگر پیامی داشتند ایشان عین صحبت آنها را می نوشت و خدمت حضرت امام (س) می بردند و امام یا شفاهی نظر خود را بیان می کردند و یا می نوشتند و ایشان بدون کم و کاست آن را منتقل می کردند.
موردی پیش آمد که پیام امام با دست خط حاج احمد آقا به اشخاص ارسال شود؟ یعنی امکان داشت که امام مطلبی را مشق کنند و حاج احمد آقا آن را بنویسند و به افراد یا مردم انتقال دهند؟
من چنین چیزی را شاهد نبودم. من به یاد ندارم که امام مطلبی را مشق کرده و ایشان نوشته باشند. اکثر پیام های امام با خط خود امام است. مخصوصا وصیت نامه سیاسی الهی امام از بسم الله تا پایان خط خود امام و در زیر هر ورقه امضاء امام موجود است. این مطالب را جریاناتی مطرح می کنند که شاید با انقلاب خوب نبودند و از انقلاب خوششان نمی آمد و جرأت اینکه در مورد امام حرف بزنند را نداشتند؛ جامعه هم به آنها چنین اجازه ای نمی داد و امام را یک انسان صادق و خدمتگزار می دانستند و شخصیتی که برای استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی از سال 42 تا سال 57 تمام وقت خود را گذاشت.
زمانی که عده ای می گفتند امکان ندارد نظام سلطنتی از بین برود این امام بود که استقامت داشت و یاران امام که در ایران بودند پیام های امام را در کمترین زمان ممکن به سراسر ایران پخش می کردند. حاج احمد آقا در این جهت هم نقش اساسی داشت که در این جهت هم حق ایشان مغفول مانده است.
بارها به من بیان می کردند که من امتیازی نسبت به دیگران ندارم. ایشان مانند یک سرباز در خدمت حضرت امام (س) بودند و تا ساعات آخر دین خودشان را نسبت به امام کاملا ادا کردند و من می توانم شهادت دهم که امام از ایشان رضایت کامل داشتند. چون اکثر ایام از جماران خارج نمی شد، اگر هم بر اثر خستگی جایی می رفتند خیلی سریع و کمتر از بیست و چهار ساعت بر می گشتند. یادم می آید سفری به بندرعباس رفته بودیم که یکی دو روز بمانیم. شب به آنجا رسیدیم و صبح ایشان گفتند که باید برگردیم. چون حادثه کوچکی از نظر قلبی برای امام پیش آمده بود.
خلاصه اینکه فانی در امام و اهداف امام بود و ملاک و معیارش این بود که پیام امام به گوش جهانیان برسد. از طرف امام به خانواده شهدا سر می زد. من یادم می آید که خیلی شب ها ما دو به دو یا با بعضی دوستان دیگر به فقیرترین نقاط تهران، مثل میدان شوش، می رفتیم. در میدان شوش، که آن زمان مخروبه ای بود، به خانه فقیری رفتیم که یک چراغ شاید بیست وات روشن بود و صاحب خانه هم ما را نشناخت.
این دیدارها از طرف امام بود و یا ایشان شخصا می خواستند که این دیدارها انجام شود؟
ایشان هم شخصا می خواستند که در جریان زندگی مردم قرار بگیرند و هم بعضی اوقات امام به ایشان مأموریت می دادند که مثلا به فلان فرد یک سر بزنید که اگر وقت داشتند خودشان می رفتند و یا افراد دفتر را می فرستادند.
اخیرا ملاحظه می کنید که به بهانه های مختلف مرحوم حاج احمدآقا مورد هجمه و تخریب قرار می گیرند؛ به نظر شما دلیل این هجمه ها چیست؟
تمام این اتهامات کذب است و به نظر من تمام اینها برای تخریب شخص امام است. آنها قدرت جسارت و توهین به امام را نداشتند؛ چون ملت مقابل آنها می ایستادند و می دانند که الآن هم اگر کوچکترین اسائه ادبی شود مردم برخورد می کنند.
مهمترین و کلیدی ترین نقش حاج احمد آقا بعد از رحلت حضرت امام (س) چه بود؟
وقتی خبرگان ملت به رهبری آیت الله خامنه ای رأی دادند ایشان در سخنرانی ها و نوشته هایشان با تمام وجود حمایت کردند و همه سفارششان این بود که پشتیبان ولی فقیه باشید و از ولی فقیه اطاعت کنید؛ چون برای ایشان اصل نظام مهم بود.
ایشان واقعا یک انسان ساده زیست بود و در امور بیت المال دقت کامل داشت و تمام همّ و غمّش امام و انقلاب بود و بزرگترین خواسته ای که بیان می کرد این بود که می خواهم خدمتگزار خانواده شهدا باشم و خدمتی به آنها بکنم. حیف که تقدیر خدا بر این بود که ایشان در میان ما نباشند و خیلی زود از میان ما رفتند. دیدیم که مردم هم بدرقه بزرگی از این شخصیت داشتند که از جوانی خود را وقف انقلاب کرد.
البته بعد از ایشان حاج حسن آقا مسیر امام و حاج احمد آقا را به خوبی، درستی و کمال ادامه می دهد و بیت امام خمینی (س) را اداره می کند و هنوز این بیت مأمن تمامی دوستداران امام است و یادگار ایشان همچون خورشید درخشانی باعث روشن ماندن این مسیر می شود.
