پایگاه خبری جماران، سجاد انتظاری: روز گذشته(یکشنبه) کلیات لایحه بودجه سال 97 در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به رأی گذاشته شد و بعد از نظر موافقانی همچون فاطمه ذوالقدر، رمضانعلی سبحانی فر، حسین مقصودی و محمدرضا تابش و مخالفانی مثل حمیدرضا فولادگر، زهرا سعیدی، نادر قاضی پور، جلال میرزایی و علیرضا سلیمی و مطرح شدن ایراداتی از قبیل عدم شفافیت و ابهام در برخی بخش های هزینه ای بودجه از جمله یارانه نقدی و برخی دیگر از هزینه های دولت مثل بودجه نهاد ریاست جمهوری، در نهایت این لایحه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی با رأی منفی نمایندگان مواجه شد تا بار دیگر برای چکش کاری بیشتر و رفع ابهامات به کمیسیون تلفیق برود و این کمیسیون سه روز وقت دارد که ابهامات، ایرادات و اشکالات این لایحه را بررسی و رفع کند.
اما نکته جالب اینجا است که برخی نمایندگان مجلس معتقدند عامل اصلی مخالفت با این لایحه سیاسی بوده و به عدم تعامل دولت با نمایندگان و فراکسیون های مجلس بر می گردد. بر اساس نظر این نمایندگان، اگر دولت با فراکسیون های سه گانه مجلس جلسات جداگانه ای می گذاشت و دغدغه های آنها را می شنید و ابهامات را برای آنها برطرف می کرد، مشکل کمتری در تصویب لایحه بودجه سال 97 وجود داشت.
جلال میرزایی: به نظر من عامل اصلی به نحوه تعامل دولت و مجلس بر می گردد
جلال میرزایی مخالف کلیات لایحه بودجه در گفت و گو با جماران در مورد دلیل رد کلیات بودجه سال 97 در صحن علنی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: به نظر من عامل اصلی به نحوه تعامل دولت و مجلس بر می گردد. ما حتی نماینده عضو کمیسیون تلفیق داشته ایم که در صحن علنی رأی منفی داده است. علتش این است که بعضی نمایندگان از اینکه دولت تعامل لازم را با آنها ندارد گله مند هستند؛ ضمن اینکه شرایط نسبت به گذشته متفاوت شده است. جای این بود که دولت، وزارتخانه ها و سازمان مدیریت و برنامه ریزی در بحث بودجه نظرات کمیسیون ها را می گرفت.
نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی افزود: سازمان مدیریت و برنامه ریزی دفاتری از جمله دفاتر حوزه های انرژی، راه و دفاعی دارد و این افراد باید پیش از اینکه لایحه را به مجلس بفرستند جلساتی را با کمیسیون ها می گذاشتند و نقطه نظرات اعضای کمیسیون ها را می گرفتند و تعاملی برقرار می بود. درست است که لایحه بودجه از اخیارات دولت است؛ ولی به هر حال حتی در نظام هایی که در آنها تفکیک قوا دارند، تعامل وجود دارد. مثلا آمریکا در بحث بودجه اختلاف نظر دارند ولی ارتباط مستمر هست ولی ما این تعامل را نداشتیم.
وی ادامه داد: ضمن اینکه در حوزه بحث سیاسی و فراکسیونی، دولت همه چیز را کنار گذاشته است. دیروز اکثر اعضای فراکسیون امید رأی مثبت دادند. اما دولت حتی یک جلسه با فراکسیون نگذاشته که شما در مجلس هستید و مشکلات مردم را می دانید، نظرتان چیست؟ من معتقدم عامل اصلی این است که نمایندگان می خواستند دولت به مجلس توجه بیشتر داشته باشد.
برخی از اختلاف نظرهای سیاسی باعث شد
میرزایی گفت: مسأله بعدی این است که به نظر می آید برخی از اختلاف نظرهای سیاسی باعث شد. مثلا دیروز اکثریت اعضای فراکسیون ولایی مخالفت کردند و در صحن هم مشخص بود که اکثریت آنها رأی مثبت به کلیات لایحه بودجه نمی دهند. علت این موضوع به نگاه سیاسی آنها نسبت به دولت و نقدهایی که به دولت دارند بر می گردد.
وی تأکید کرد: عوامل دیگر نیز به اختلاف نظر بر می گردد. مثلا آنها در ارتباط با یارانه ها و اوراق خزانه با دولت اختلاف نظر دارند. این اختلاف نظر طبیعی است و جای این بود که در این ارتباط هم جلساتی برگزار شود. البته اگر این جلسات برگزار می شد همه اختلاف نظرها برطرف نمی شد؛ چون برخی اختلاف نظرها سیاسی است. اما اگر جلسات برگزار می شد تعدادی از آنها در صحن علنی با لایحه بودجه مخالفت نمی کردند. چون ساماندهی به شکلی نیست که همه اعضا تابع نظر هیأت رئیسه فراکسیون باشند و امکان این وجود داشت که نظر خیلی از این افراد را برگرداند و به نظرم در این زمینه کوتاهی شد.
عضو فراکسیون امید تأکید کرد: در این سه روز به موازات اینکه کمیسیون تلفیق کار خودش را می کند و قرار است نمایندگان منتقد نقطه نظرات خود را در اختیار کمیسیون تلفیق بگذارند، پیشنهاد من این است که سازمان مدیریت و برنامه ریزی با اعضای فراکسیون های ولایی، مستقلین و امید جلسات جداگانه ای را برگزار کند. اگر این جلسات برگزار شود می تواند کمک کند که دیدگاه ها به همدیگر نزدیک شود.
علیرضا سلیمی: شفاف نبودن بخش هایی از بودجه عامل مخالفت نمایندگان بود
علیرضا سلیمی مخالف کلیات لایحه بودجه در گفت و گو با جماران نظر دیگری داشت و چند عامل از جمله شفاف نبودن بعضی از بخش های بودجه را عامل مخالفت نمایندگان مجلس با آن دانست و تصریح کرد: برای مثال پنج میلیارد دلار وام کجا می خواهد واریز شود و چه کسی می خواهد بهره برداری کند؟ همچنین بخشی از درآمدهای هدفمند کردن یارانه ها غیر شفاف است. ابتدا دولت می گفت 38 هزار میلیارد درآمد ما از این بخش است و بار دیگر گفت که ما 87 هزار میلیارد درآمد داریم؛ ولی آنچه ما درآوردیم 102 هزار میلیارد است. چرا در بحث هدفمند کردن، یارانه بخش سلامت پرداخت نشده است؟ در بخش ابرچالش ها مثل تأمین حقوق بازنشسگان ساز و کار روشنی در بودجه مشخص نبود.
نماینده مردم محلات در مجلس شورای اسلامی افزود: علی رغم اینکه طبق قانون باید بودجه جاری پنج درصد کاهش پیدا کند در این لایحه 10 درصد افزایش پیدا کرده است. بودجه عمرانی 17 درصد کاهش داشته و این واقعا برای کشور فاجعه است. بودجه نهاد ریاست جمهوری افزایش چند برابری دارد و اگر از نظر اقتصادی می خواهیم انقباضی حرکت کنیم، چرا آن بخش را افزایش داده ایم؟
دولت به دنبال این است که با دستکاری نرخ ارز بدهی ها را جبران کند
وی گفت: نکته دوم این است که یک سری احکام در این بودجه بود که به نظر من انضباط بودجه را تحت الشعاع قرار می داد؛ مثل اینکه در صورت کمبود بخش هدفمند کردن یارانه ها دولت حق دارد از سایر ردیف ها برداشت کند. در بخش پرداخت ها نیز، متأسفانه دولت 520 هزار میلیارد بدهی دارد که برای آن چاره اندیشی نشده است. دولت دنبال این است که با دستکاری نرخ ارز این بدهی را جبران کند که البته در دوره آقای احمدی نژاد یک مرتبه 45 هزار میلیارد دلار این کار را کرده است.
ماجرای بودجه پنهان
سلیمی در مورد بودجه پنهان، که در نطق مخالفت خود با کلیات لایحه بودجه از آن سخن گفته بود، اظهار کرد: بودجه پنهان 300 هزار میلیارد و پنج میلیارد دلار است که معلوم نیست به کجا واگذار می شود. همچنین بخشی از هدفمند کردن یارانه ها است که به صورت شفاف برای ما بیان نشده است. این بودجه پنهان در دست خود دولت است و به نحوی جا به جا می شود که امکان نظارت مجلس در آن وجود ندارد. بخش عمده بودجه عمرانی در دست دولت متمرکز است و بخش کم آن به شورای برنامه ریزی استان ها می رود. با کدام بودجه می خواهند 828 طرح را به استان ها واگذار کنند!؟
وی ادامه داد: تعداد ردیف ها را از حدود 300 مورد به 100 مورد رسانده اند. یعنی ابهامات زیر ردیف ها نسبت به سابق خیلی بیشتر شده است. به نظرم اینها مواردی است که حتما باید در کمیسیون تلفیق بازنگری شود. چون اگر بازنگری نشود شفافیت لازم در بودجه وجود ندارد.
در مورد جدول 17 شفافیت لازم است؛ اما در موارد دیگر هم لازم است
وی تأکید کرد: چرا باید در بودجه های خرد شفافیت را دنبال کنیم اما در مسائل اساسی از شفافیت فاصله بگیریم؟ به نظر من این امر آسیب زا است. در مورد جدول 17 شفافیت لازم است؛ اما در موارد دیگر هم لازم است. اگر از شفافیت حرف می زنیم باید همه جا شفاف باشد و ذهن مردم را به یک جا پرتاب نکنیم و از جای دیگر غفلت کنیم. یعنی این طور نباشد که حواس ما را به چیز اندک پرت کنند و از مسائل اساسی غفلت کنیم.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی پیام رد شدن لایحه بودجه در صحن علنی را تغییر بودجه به نفع مردم دانست و گفت: بودجه باید برش یک پنجمی از برنامه توسعه باشد. بسیاری از احکام بودجه با برنامه ششم فاصله داشت. نکته دوم این است که در بخش هدفمند کردن یارانه ها کمیسیون باید به صورت روشن و شفاف تعیین تکلیف کند. نکته بعدی این است که چرا نفتی که به عنوان خوراک به پالایشگاه ها می دهیم را در بودجه نمی آوریم و جزو هیچ حساب و کتابی نیست؟
وی افزود: بیش از 811 هزار میلیارد بودجه شرکت های دولتی است. در کشور ما همه چیز دست دولت است. بودجه شرکت های دولتی بیش از دو برابر بودجه عمومی است که صد در صد آن در دست دولت است و کمیسیون تلفیق آن را رسیدگی نمی کنند. در سال گذشته 153 شرکت زیان ده بوده اند در حالی که پیش از این حدود 50 شرکت بوده است. تنها 25 درصد از درآمد شرکت های دولتی سرمایه گذاری شده است. وقتی 80 درصد اقتصاد کشوری دولتی است، دولت نباید از خودش سلب مسئولیت کند و بگوید چیزی دست ما نیست. بیش از 200 هزار میلیارد بودجه جاری را دولت تقسیم می کند.
سلیمی با بیان اینکه درآمدهای مالیاتی را یازده درصد افزایش داده اند، تأکید کرد: بحث ما این است که جلوی فرار مالیاتی را بگیرید، اما در دوران رکود اگر به کسانی که خود اظهاری داشتند فشار بیاوریم با مشکل مواجه نمی شویم؟ ابهاماتی در اینجا وجود دارد که امیدواریم این ابهامات در کمسیون تلفیق رسیدگی شود و سمت و سوی بودجه هم به سوی عمران و آبادانی حرکت کند. بناست 65 هزار میلیارد تومان اوراق فروخته شود. اینکه ما اوراق بفروشیم یعنی داریم آینده را می فروشیم. به نظر ما آینده فروشی نحوه صحیح اداره کشور نیست.
فاطمه ذوالقدر: اعضای کمیسیون تلفیق سعی کردند بودجه را به نفع قشر ضعیف ببندند
فاطمه ذوالقدر موافق کلیات لایحه بودجه در گفت و گو با جماران در مورد دلیل رأی نیاوردن بودجه در صحن علنی مجلس اظهار کرد: بررسی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق با اعتراضات مردم همزمان شده بود و اعضای کمیسیون تلفیق سعی کردند نظرات و خواسته های مردم در نظر گرفته شود تا هیچ گونه بار اضافی و فشار روی مردم نیاید و بودجه را به نفع قشر ضعیف ببندند.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: لایحه بودجه نقاط قوت خیلی زیادی داشته است و مخصوصا در حوزه زنان و کودکان در کمیسیون تلفیقق بودجه های خوبی اختصاص دادیم وو نقطه مثبت دیگر این بود که عدالت محور بود. ولی از نظر برخی از نمایندگان مجلس ضعف هایی هم داشت و ترس از این بود که یک سری موارد در صحن علنی به نحو احسن بررسی نشود و رأی بیاورد. چون صحن محدودتر است و به خاطر فشار کار از خیلی تبصره ها و بندها سریع گذشته شود. در نتیجه ممکن است به خاطر جو حاکم بر صحن بدون بررسی دقیق یک مسأله تصویب شود.
امروز بررسی کمیسیون تلفیق تمام می شود
وی تصریح کرد: عقیده آنها بر این بود که اگر این تبصره ها در مهلت سه روزه ای که مجلس می تواند به کمیسیون تلفیق دهد اصلاح شود، خیال نمایندگان راحت تر می شود. بر این اساس بود که نمایندگان تشخیص دادند این موارد در یک جمع تخصصی تر بررسی شود. چون اعضای کمیسیون تلفیق حدود 120 ساعت روی این لایحه کار کرده اند و نقاط ضعف و قوت کارشان را بهتر از سایر نمایندگان می دانند. خبر خوبی که دادند این است که امروز بررسی کمیسیون تلفیق تمام می شود. یعنی تمام ایرادات برطرف می شود و به صحن می آید تا مجددا برای کلیات آن رأی گیری انجام شود.
یارانه افراد مستحق قطع نمی شود
عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی، افزود: یکی از مسائل عمده ای که نمایندگان نگران آن بودند، هدفمندی یارانه ها است که مقداری مبهم بود وو ترس این بود که اگر به این صورت کلیی باشد ممکن است خیلی از مستحقین از گرفتن یارانه محروم شوند. خبر خوب دیگری که از کمیسیون تلفیق شنیدیم این است که روی این موضوع کار کرده اند و همه کسانی که زیر نظر بهزیستی وو کمیته امداد و به نظر دولت مستحقق دریافت یارانه هستند، یارانه آنها قطعع نمی شود. وقتی کمیسیون تلفیق به صورت واضح این را تصویب کند خیلی از نگرانی های مردم و نمایندگان مردم برطرف می شود.
وی با رد سیاسی بودن مخالفت نمایندگان مجلس با لایحه بودجه سال 97 گفت: علت بیشتر مخالفت ها دغدغه های مردم و از روی دلسوزی است تا اعضای کمیسیون تلفیق دو سه مورد اشکالی هم که وجود دارد را اصلاح کنند. یعنی به این معنا نیست که تمام آنچه دولت داده اشکال دارد؛ اگر این طور بود لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق هم رأی نمی آورد. نظر نمایندگان این است که باید بعضی از تبصره های مبهم رفع ابهام شود. اگر این ایرادات برطرف شود قطعا کار صحن هم کمتر خواهد شد و بحث کمتری روی این لایحه می شود.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه امیدواریم تمام مواد بودجه به نفع مردم باشد، گفت: اگر امشب بررسی کمیسیون تلفیق تمام شود، با تصمیم هیأت رئیسه مجلس، فردا و یا پس فردا به صحن علنی می آید و نمایندگان تمام وقت روی آن کار می کنند و امیدواریم که به موقع کار آن تمام و به دولت بازگردانده شود.
