پایگاه خبری جماران: میانه ی دهه ی ۶۰ بود ؛ پدرم مسئولیتی در یکی از شهرها داشت . کشور درگیر جنگ بود و کار وتلاش مضاعف نیاز کشور ؛ از این رو پدر ، بالمره مشغول فعالیت و خدمت بود . کمتر می دیدیمش ؛ گاهی هفته به هفته . فارغ از رابطه و احساسات پدر و فرزندی او را در قامت مجاهدی نستوه می دیدم که دغدغه ی مردم و انقلاب و عشق زایدالوصف به امام به او انگیزه دوچندان می داد . بیمار شد .مشکلات گوارشی حاد نحیفش کرده بود . مراجعه به پزشکان مختلف ؛ آزمایشات و بررسی های پزشکی و تجویز داروهای مختلف ، افاقه نکرد . به توصیه ی یکی از آشنایان که بیماریِ مشابه داشت ، به پزشک فوق تخصص اعصاب و روان در تهران مراجعه کردیم . پزشک مذکور پس از بررسی سوابق درمانی ، و چند سوال ؛ به پدرم گفتند : شما هیچ مشکلی ندارید ، دارویی آرامبخش نسخه کردند و توصیه ای ؛ توصیه ی پزشک به پدر این بود که ، برای مدتی تلویزیون و اخبار آن را نبیند و روزنامه نخواند ، برای ما عجیب بود اما به اصرار خانواده و علیرغم مخالفت پدر؛ برای چند ماهی تلویزیون در منزل خاموش شد و خواندن روزنامه ممنوع ! و نهایتا پدر با عمل به توصیه ی پزشک ، بهبود یافتند.
هدف از نقل این خاطره ؛ بیان آثار مخرب اخبار دلهره آور و نگرانی از وضعیت و آینده ی کشور بر روح و روان آحاد جامعه است
این موضوع ، مربوط به زمانی است که خبری از اینترنت ، و انبوه سایتهای خبری و خبرگزاریها و شبکه های مجازی نبود.تلویزیون محدود به ۲ شبکه و تعداد روزنامه های کشور از عدد انگشتان یک دست هم تجاوز نمی کرد . کشور در اوج همبستگی ملی و شاهد نمونه های متعالی ایثار ، مقاومت و همدلی مردم و مسئولان بود . خبری از اختلاسهای کلان ؛ قاچاق ؛ اشرافی گری ، ولع قدرت و فعالیت اقتصادی مسئولان ، آقازاده ها ، شکاف شدید طبقاتی ؛ تورم و گرانیهای افسارگسیخته و ...نبود و تنها خبری از این دست ؛ که گهگاهی در رسانه ها انعکاس می یافت ؛ احتکار کالاهای اساسی مردم توسط برخی سودجویان و زالوصفتان بود
حال به نمونه خبرهای زیر توجه کنید که مردم به اشکال گوناگون هر روزه در رسانه های دیداری،شنیداری و مکتوب و فضای مجازی می شنوند و می بینند
▫️یک اقتصاد دان : " فساد در کشور سیستماتیک شده است"
▫️یک مرجع تقلید : " بانک ها رباخوار هستند"
▫️یک نماینده مجلس ، پس از انتشار فهرست ابربدهکاران بانکی : "با چند آقازاده و سردارزاده رفیق شو ؛ با چندصدمیلیارد بدهی بگو من یک ریال هم بدهی ندارم!"
▫️یک سایت خبری : جوانان دم بخت از دشواری گرفتن وام ازدواج می‌نالند.
▫️یک مقام مسئول : برخی مسئولان در واردات خودروهای لوکس نقش دارند/وضعیت کشور خوب نیست
▫️یک رئیس جمهور سابق ! : برخی مقامات امنیتی در قاچاق نقش دارند
▫️یک کاندیدای ریاست جمهوری ۹۶ ! : فساد مانند موریانه اساس نظام را می خورد
▫️و کاندیدای دیگر : قدرت و ثروت جامعه در اختیار ۴ درصد و ۹۶ درصد از آن بی بهره اند
▫️یک عضو هیئت رئیسه ی مجلس : روز به روز اختیارات مجلس در حال محدود شدن است
▫️یک مقام ورزشی : کشتی ایران در آستانه ی تعلیق قرار دارد
▫️یک نماینده اقلیت دینی : مشکلات اقتصادی باعث مهاجرت ارامنه از کشور شده است
▫️یک عضو ستاد مباره بامفاسداقتصادی : "فساد کلان توسط یقه سفیدهای متصل به احزاب سیاسی و جناح های قدرت صورت می گیرد"
▫️یک مقام سینمایی : اکران عصبانی نیستم فعلا متوقف شد
▫️یک مقام در صدا وسیما : حذف ناصر ملک مطیعی از برنامه ی تلویزیونی به دستور...
▫️یک امام جمعه : اجازه ی فسق و فجور(کنسرت)در این شهر داده نمی شود
یک مقام ارشد قضایی : برخی آقایان و آقازاده ها در قاچاق کالا دست دارند
▫️یک نماینده مجلس : چرا خبرنگاران زود دستگیر می شوند و قاچاقچیان آزادند
▫️یک مقام ارشد اجرایی : مدیران بی انگیزه آویزان کشورند . کسی شجاعت کنار زدن آنها را ندارد
▫️یک مقام قضایی و اجراییِ سابقِ : شب بود ؛ خسته بودم ؛ سهو قلم پیدا کردم ، چکهای مبالغ بالا را امضا کردم
▫️یک نماینده مجلس : ۲۷ دانشجو (ستاره دار)در سال جاری از تحصیل محروم شدند
این موارد به اضافه ی آمار رو به تزاید فقر ، بیکاری ، اعتیاد ، طلاق ، گرانی ، تورم ، معضلات موسسات مالی ، مشکلات ناشی از تحریمها ، مصاحبه ها و افشاگریهای مسئولان علیه یکدیگر و ...اخباری است که هرروزه از روزنامه ها ، خبرگزاریها ، سایتهای خبری ، شبکه های اجتماعی و بویژه صدا وسیما نشر و باز نشر می شوند
حال انصاف بدهیم با این حجم وسیع از اخبار یاس آلود و دلهره آورِ رو به فزونی که روزانه از فضای حقیقی و مجازی بر سر جامعه آوار می شود ، برای لحظه ای و ذره ای می توان امنیت خاطر ، آرامش روانی و امیدواری به آینده احساس کرد ؟ و آیا هیچ سرمایه گذاری برای توسعه و تعالی کشور رغبت و جرات سرمایه گذاری پیدا می کند؟
عملکرد برخی از رسانه ها ، نشاندهنده ی ارجحیت منافع فردی و جناحی بر منافع ملی در نزد آنها است
کانّهُ برای ایجاد هراس و یاس آفرینی با هم رقابت دارند !
و گویی به بدنامی و حذف جناح رقیب به قیمت ایجاد یاس و نامیدی در جامعه راضی اند
حتا برنامه ها ، نوشته ها و صفحات طنز جراید هم ، بالجمله متاثر از این فضاست و نهایتاً لبخندی تلخ و از گریه غم انگیزتر نصیب مخاطب می کند
یعنی در این کشور هیچ #خبر_خوبی نیست که همچون روزنه ای نور امید بر دلهای خسته و مجروح از بی عدالتیها بتاباند و نوید بخش آینده ای بهتر باشد؟
غرض این نیست که این قبیل خبرها سانسور شده ، انعکاس نیابد ، یا جریان شفاف اطلاع رسانی شکل نگیرد ، مطالبه گری نباشد
مقصود اینکه علیرغم مشکلات و نارسائیها ، بو الله در جای جای میهن ؛ نیکوکاری هست ، محبت و عطوفت هست ، ایثار هست ، صداقت هست ، مسئول خادم هست ، پیشرفت هست ، کارآفرینی هست ، نوآوری هست ، عمران و آبادانی هست ، زندگی هست ! خدا هست !
می توان در کنار پرداختن به معضلات ، مطالبه گری و اصلاحات ، دریچه ای از امید به فردای بهتر هم برای مردم گشود
ما را چه شده ؟! مگر نه اینگه به گواه دوست و دشمن ؛ عقیده ی مهدویت که اعتقاد به منجی آخرالزمان و استقرار حکومت صالحان و مستضعفان در گستره ی گیتی است در طول قرون و اعصار شیعه را که به انواع بلاها و مشقتها گرفتار بوده ، به عنوان نیرویی عظیم و پشتوانه ای قویم ، به ایستادگی و حرکت و تلاش و پویایی واداشته، و امید به آینده ای سبز و سراسر شوق و اشتیاق را وعده داده است ؟ آینده ای که می تواند نزدیک باشد، چرا که رهبری قیام ، زنده است و هر لحظه پا در رکاب
ملت ما در طول تاریخ همواره مورد ستم و تعدی بیگانگان قرار گرفته اما انچه موجب بقای کشور و هضم متخاصمین و متجاوزین شده ؛ روشنگری همراه با امیدواری و نوید به آینده ی بهتر بود که نخبگان جامعه بویژه نویسندگان علما و شعرا به عنوان طیف مرجع همواره به مردم انتقال داده اند
برای نمونه ،کافیست یک بار دیگر ، عشق به میهن ، جایگاه ایران و ایرانی و آینده ی آن را در شاهنامه و امیدواری و سرزندگی را در اشعار مولانا و سعدی و حافظ مرور کنیم تا به آچه گفته شد پی ببریم
این شعر حکیم طوس را بنگرید که گویی پیامی به همه ی آیندگان است و ایرانیان را به جاودانگی ، آبادانی و سربلندی ایران دعوت می کند
که ایران چو باغی‌ست خرم بهار/شکفته همیشه گل کامکار/نگر تا تو دیوار او نفکنی/دل و پشت ایرانیان نشکنی/نخوانند بر ما کسی آفرین/چو ویران بود بوم ایران زمین/دریغ است ایران که ویران شود/کَُنام پلنگان و شیران شود/چنین است کردگار گردان سپهر /گهی درد پیش آردت، گاه مهر/به کام تو گردد سپهر بلند/دلت شاد بادا تنت بی گزند
ما پیرو قرآنی هستیم که فرمود : فبعث الله النبیین مبشرین و منذرین
یعنی سفرای الهی در کنار انذار مردم مامور به بشارت به عنوان عاملی انگیزه بخش و امیدآفرین بوده اند
ما امت پیامبری هستیم که فرمود :
« الْأَمَلُ رَحْمَةٌ لِأُمَّتِی وَ لَوْ لَا الْأَمَلُ مَا رَضَعَتْ وَالِدَةٌ وَلَدَهَا وَ لَا غَرَسَ غَارِسٌ شَجَراً »
"امّید و آرزو، رحمت امّت من است اگر امّید نبود هیچ مادری به بچه خودش شیر نمی داد و هیچ کشاورزی نهال درختی را نمی کاشت"
بی گمان «ناامیدی نسبت به آینده» در کنار افول سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی،بی‌تفاوتی اجتماعی، اخلاق عمومی، امنیت روانی و اجتماعی، حقوق اساسی و حقوق شهروندی از جمله مهمترین دغدغه‌های شهروندان و کارشناسان اجتماعی در این سالها بوده است.
به سرمایه ی اجتماعی و اعتماد عمومی اشاره شد.گرچه این خود حدیث مفصل است ، اما نمی توان به راحتی از کنارش گذشت . استادی داشتم که در زمینه ی توسعه در برخی کشورها از جمله کره ی جنوبی تحقیق و مطالعه داشت ، می گفت : بعداز جنگ دو کره و ویرانی این کشور ، دولت بصورت شفاف به مردم اعلام کرد منابع مالی لازم برای ساختن کشور را ندارد زنان و دختران کره که خود گرفتار فقر بودند ، موهای سر خود را از بیخ تراشیدند و به دولت اهدا کردند تا با فروش آن به کشورهای غربی که نیازمند به آن برای استفاده در صنایع رو به رشد آرایشی و عروسک سازی بودند ؛ صرف توسعه و بازسازی کشور نماید
حال مقایسه نمایید ؛ و ببینید مسئولان خوش وعده چه بر سر اعتماد عمومی آوردند که در یک فقره ، زمانی که دولت اول تدبیر و امید از مردم خواست در صورت تمکن مالی از دریافت یارانه انصراف دهند ، تا منابع مالی حاصل از آن صرف توسعه ی کشور شود و مراجع تقلید نیز با صدور پیام برای مردم ، به کمک دولت آمدند
پاسخی که از مردم شنیدند "تقریباً هیچ" ! بود
نتایج تازه‌ترین گزارش آینده‌پژوهی ها در ایران نیز نشان می‌دهد که مسائل اجتماعی همچنان در اولویت نگرانی‌های جامعه ایران نسبت به آنچه قرار است در آینده اتفاق بیفتد، قرار دارد.
با این تفاصیل ضروری است ، هر چند دیر ، رسانه ها و صاحبان قلم در ایجاد امید ، قلم فرسایی کنند
مستندسازان ، مستند سازی کنند ؛ فیلمسازان فیلم بسازند و جملگی اصحاب هنر در خلق آثار امیدبخش بکوشند
و روابط عمومیهای خفته ی نهادها ، سازمانها و وزارتخانه ها دستاوردها و افق پیش رو را معرفی کنند و مشکلات را هم شفاف و صادقانه با مردم در میان بگذارند.
و اما رسانه ی ملی :
همانگونه که اشاره شد بی شک یکی از عوامل تزریق ناامیدی در قاطبه ی جامعه ی ایرانی صدا وسیما است :
کافی است به یکی از بخشهای خبری
معروف دقت کنید تا ببینید که چگونه با اخبار وگزارشهای یکسویه و، تخریب بسیاری از چهره ای سیاسی ، هنری و فرهنگی و حاشیه های آزاردهنده ، مرتبا بذر ناامیدی می پراکند
در ابتذال این بخش خبری ، ذکر یک نمونه کافی است
در اوج التهاب شهروندان تهرانی از زلزله برنامه ای گفتگو محور از رئیس شورای شهر تهران برای شرکت در یک گفتگو دعوت نمود . از بیش از ۲ ساعت گفتگو و توضیحات مبسوط و دقیق رئیس شورا در موضوعات مدیریت بحران بافتهای فرسوده تا مترو و زیر ساختهای شهری ، آلودگی هوا و ... سر خط خبر بخش خبری یاد شده ، این بود " ریس شورای شهر تهران گفت : آی کیوی خانواده هاشمی متوسط است !!!"
چند سوال :
آیا ایراد صدا سیمای جمهوری اسلامی فقط، تکصدایی و یکسونگری ، اخبار جهت دار است ؟
نگاه اپوزوسیونی به دولتهای غیر همسوی برآمده از رای مردم است؟
ممنوع الکار و ممنوع التصویر نمودن مجریان ، هنرمندان ، کارشناسان و برنامه سازان خوش فکر ،کاربلد و پرطرفدار ! است
اینکه سیمایش در قُرق اپلیکیشنها و قابلمه ها ؛ برنامه های آشپزی و در واقع رپرتاژ آگهی های آشپزی است ؟
البته دستور پخت غذاهایی که تهیه ی لوازم آن حتا برای بسیاری از قشر متوسط جامعه هم امکان پذیر نیست و بی توجهی به نگاه حسرت آلود بسیاری از خانوادها و شاید شرمساری مادرانی که فرزندانشان یکی از این غذاهای پر ملاط را تمنا کنند ؛ حکایتی دیگر است
شبکه های کم محتوا و کم جاذبه است ؟ یا پخش سریالهای دهها بار پخش شده که مرتبا در حال خزیدن از شبکه ای به شبکه ی دیگرند؟
قبضه ی تریبونها توسط معدودی از افراد است ؟ به عنوان نمونه می دانیم که برنامه ها و تریبون مذهبی در اختیار چند نفر خاص است . سوالی که به حق ذهن جامعه را درگیر نموده این است که آیا ثمره ی ۴۰ سال تعلیم و تربیت و در حقیقت گسترش کمی و کیفی حوزه های علمیه کشور همین چند نفرند ؟
آری اینها هست و همه ، اینها نیست
صدا سیمای فربه ی کشور با این حجم از نیروی انسانی از نوآوری و خلاقیت در همه نوع برنامه سازی خالی است . به همین جهت سالهاست چشمانش به برنامه های پربیننده ی خارجی است تا اگر نگوییم کپی برداری ؛ نمونه سازی! کند و به این نمط ضعفهایش را بپوشاند
طرفه اینکه این فقره حتا به امور ظاهری مثل دکورها و صحنه آرائیها هم کشیده شده است
انفعال این دستگاه عریض و طویل در عرصه ی خبر را از تغییرات محسوس بخشهای خبری از دکور تا گرافیک و نوع گویش خبر ، بعد از افتتاح شبکه ی بی بی سی فارسی و توجه مخاطبین داخلی به آن بعد از انتخابات ۸۸ یک نمونه است
لابد با این تغییرات شکلی و ظاهری قصد مقابله ، اعتمادسازی و جذب مخاطب داشته اند
یا اقدام یکی از شبکه های مدعی گفتمان انقلاب ، در راه اندازی بخش خبری ؛ نمونه ی "اتاق خبر" شبکه ی فارسی زبان ... ؛ شبکه ای که سبقه اش از یک دهه و تعداد کارمندانش از چند ده نفر تجاوز نمی کند
از طرفی کافیست برنامه ای موفقیت مقطعی داشته باشد تا سیل برنامه هایی از این دست ساخته شده ، به خورد خلق الله داده شود
در نظر آورید برنامه ی خندوانه و آیتم خنداننده شو را و در پی آن
کودک شو ، خواننده شو ، دیده شو ... را
مژده که "عبدی شو" هم در راه است
اگر صدا وسیما حقیقتا داعیه ی پیروی از رهبری انقلاب را دارد توجه کند که
ایشان امیدواری را، مایه پیشرفت کشور و القای ناامیدی برای کند کردن حرکت کشور را گناهی بزرگ می دانند
از مجموع مهمترین بیانات ایشان درباره امید، چند شاخص اصلی می توان یافت مثل : "امید و رسانه"، "امید و پیشرفت"، "امید و دشمن"،"اقدامات امیدبخش مسئولان"، "مایه های امید در کشور"
کدام یک ازاین شاخص ها در سازمان
نمود داشته است ؟
نکته ی عمیق و حائز اهمیت اینکه رهبر انقلاب، گسترش امید در جامعه را وظیفه ی صدا و سیما می دانند و حتا به صورت موردی و مصداقی بر تنظیم پایان امیدوارانه برای سریال ها، داستان ها و نمایش ها و پخش اخبار امیدبخش، موثق، بهنگام و فراگیر تاکید می کنند.
آیا رویه کنونی صدا وسیما در راستای توصیه های رهبری و امید آفرین است ؟
سالها توصیه ی مشفقانه ی کارشناسان و دلسوزان کشور وانقلاب نتوانست درتغییر رویه ی این سازمان موثر واقع شود و مع الاسف در بر همان پاشنه ی همیشگی می چرخد. از انجا که شاید حوادث اخیر تکانی به مسئولان رسانه ی ملی داده باشد ؛
علی الحساب یک پیشنهاد کم هزینه در بخش مهم خبر ها ، ارائه می شود
که متاسفانه این هم کپی برداری است !
در یکی از شبکه های فارسی ماهواره ای که در کمتر از یک دهه شبکه های خود را به دهها شبکه برای سلایق و سنین مختلف رسانده بخش خبری راه اندازی شده ، تحت عنوان"اخبارخوب" ؛ صدا وسیما زحمت بکشد بخش خبری با عنوان "اخبارخوب" یا هر عنوان مشابه را در همه ی شبکه ها راه اندازی کند
روزنامه ها ، سایتها و خبرگزاریها هم می توانند صفحه یا ستون ویژه #اخبار_خوب داشته باشند
شبکه های مجازی با انعکاس اخبار امید بخش و برجسته کردن آن با هشتگ #خبر_خوب می توانند پیشقراول این جریان باشند
همه ی ما در ایجاد این شرایط مقصریم ؛ به جبران آن بکوشیم
زندگی صحنه عشق است و امید ؛ کسی از یاس به جایی نرسید
▫️رنج هست، مرگ هست، اندوه جدایی هست،
▫️اما آرامش نیز هست، شادی هست، رقص هست،
▫️خدا هست.
▫️زندگی، همچون رودی بزرگ، جاودانه روان است.
▫️زندگی همچون رودی بزرگ که به دریا می رود،
▫️دامان خدا را می جوید .
▫️خورشید هنوز طلوع میکند
▫️فانوس ستارگان هنوز از سقف شب آویخته است
▫️بهار مدام می خرامد و دامن سبزش را بر زمین می کشد
▫️امواج دریا، آواز می خوانند ، بر میخیزند و
▫️خود را در آغوش ساحل گم میکنند.
▫️گل ها باز می شوند و جلوه می کنند و می روند
▫️نیستی نیست
▫️هستی هست
▫️پایان نیست
▫️راه هست...
"رابیندرانات تاگور "
