یکی از نشست های تخصصی نخستین کنگره بزرگداشت آیت الله هاشمی رفسنجانی، «نشست تخصصی اقتصاد و توسعه» بود که اعضای تیم اقتصادی دولت سازندگی یعنی حمیدمیرزاده، مرتضی محمدخان و سید محمدحسین عادلی در آن سخنرانی و در مورد برخی از دیدگاه های اقتصادی آیت الله هاشمی در برون رفت از فضای اقتصادی بعد از جنگ تحمیلی سخن گفتند.
به گزارش خبرنگار جماران، حمید میرزاده در این نشست گفت: آقای هاشمی دولتی را تحویل گرفت که پس از هشت سال جنگی که 15 استان کشور را درگیر کرد، زیربناهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آسیب دیده بود؛ کار بازسازی از شهریور 68 شروع شد. 87 شهر باید بازسازی می شد که تا اواسط سال 74 بالای 95 درصد بازسازی شد؛ به طوری که همه مردم جنگ زده به شهرهای خود برگشتند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه در دولت سازندگی تأکید کرد: یکی از کارهای خوب آقای هاشمی تعامل خوب بین المللی و ایجاد فضای اعتماد بود. طرح های بزرگ صنعتی مثل فولاد در دولت ایشان افتتاح شد. در دولت سازندگی تولید غلات حدود سه برابر دولت های نهم و دهم بود. به خاطر همراهی دولت اصلاحات با دولت سازندگی باعث شد که این برنامه ها ادامه پیدا کند.
وی افزود: مدیریت آقای هاشمی و جاذبه ایشان و مدیرانی که جز دلسوزی برای کشور به چیز دیگری فکر نمی کردند باعث این آثار شد. اگر امروز ایران رتبه عملی هفدهم جهان را دارد نتیجه برنامه های دولت آقای هاشمی است. باب دانشی که آقای هاشمی با تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی باز کرد در دنبا بی نظیر و نشان دهنده آینده نگری آقای هاشمی است.
میرزاده با تأکید بر هوش بالای آیت الله هاشمی رفسنجانی، اظهار کرد: ایشان هیچ گزارشی را به راحتی قبول نمی کرد. فکر، مکتب، راه و منش ایشان برای خیلی از مدیران دست مایه است. ایشان یک مخزن علمی برای کشور ایجاد کرد که هنوز دارند به کشور خدمت می کنند. یادگارهای دولت سازندگی حاصل فکر خلاق اوست. به همین دلیل بود که مردم با او مثل یک قهرمان رفتار کردند.
مرتضی محمدخان نیز در این نشست با اشاره به اینکه اول انقلاب در حزب جمهوری اسلامی با آیت الله هاشمی رفسنجانی هم حزبی بوده و با نظرات ایشان آشنا شده، گفت: ایشان اعتقاد داشت که با حفظ ارزش های اسلامی و تلاش می توان کشور را به یک کشور توسعه یافته تبدیل کرد؛ هیچ اعتقادی به فقیرپروری نداشت و می گفت انسان باید تلاش کند.
وزیر اقتصاد دولت ششم افزود: ایشان معتدل ترین سیاست خارجی را در پیش گرفت؛ یعنی تنش زدایی در سیاست خارجی. چون با جنگ نمی توان فقرزدایی را پیش برد. به خاطر فقرزدایی آقای هاشمی در دولت خودشان نظام هماهنگ پرداخت را داشتند و حقوق ها به هم نزدیک شد.
وی با یادآوری اینکه در ابتدای دولت سازندگی مدیرکل گمرک جمهوری اسلامی بوده، یادآور شد: اعتقاد ایشان این بود که فقرزدایی همت جهانی نیاز دارد. ایشان به من گفت که سیاست درهای باز را در گمرک دنبال کنید؛ به همین دلیل چراغ های سبز و قرمز را در گمرک ها نصب کردیم. هاشمی از همان سال 68 اعتقاد داشت که اقتصاد باید باز شود و مکانیزم بازار حفظ شود. البته سیاست درهای باز را ایرانیزه کرد؛ چون بانک جهانی هیچ کمکی به ما نکرد.
محمدخان گفت: آقای هاشمی همچنین با افزایش بودجه دانشگاه ها سعی کردند که سطح علمی را بالا ببرند تا کشور رشد داشته باشد. ایشان با کار و تلاش و کمترین درآمد نفتی، دل و جرأت بزرگی داشتند که کارهای زیربنایی انجام دهند. هیچ سازندگی ای در کشور نمی بینید مگر اینکه ریشه آن در دوره آقای هاشمی باشد.
وی تصریح کرد: دیدگاه ایشان این بود که جامعه باید از پایین ساخته شود و برای این کار چاره ای نیست جز اینکه بهبود صنعتی و کشاورزی دهید تا مردم توانمند شوند و با فقر مبارزه کنند.
سید محمد حسین عادلی نیز با موضوع «مدیریت سیاست های پولی بازسازی بعد از جنگ» گفت: مهمترین ویژگی اقتصاد جنگ هزینه بر بودن آن است. به همین دلیل در همه کشورها و همه جنگ ها مجبور می شوند پول چاپ کنند که در پی آن تورم و قحطی ایجاد می شود. اما خوشبختانه کشور ما طوری مدیریت شد که این اتفاق کمتر افتاد. مثلا همه شما می دانید که در جنگ جهانی دوم بر سر مارک آلمان یا ین ژاپن چه آمد.
رئیس کل بانک مرکزی در دولت سازندگی با بیان اینکه انتقال اقتصاد جنگ به اقتصاد توسعه یک طرح نو نیاز داشت، اظهار کرد: مهمترین مأموریت دولت سازندگی این بود که نیازمندی های اقتصادی، اجتماعی و جنگی را تأمین کند. به همین دلیل کمیته تولید با حضور وزرای اقتصادی دولت شکل گرفت. برای این کار تولید نفت را بالا بردیم و بانک ها و بخش خصوصی را فعال کردیم.
وی تصریح کرد: اولویت یک افزایش تولید نفت، دو بازسازی زیرساخت ها و سه افزایش تولید مصالح بود. تولید سیمان را از پنج میلیون به 17 میلیون تن رساندیم. اولویت چهارم تولید مواد غذایی بود. ما یکی از بزرگترین واردکنندگان گندم بودیم. آنقدر به صنایع غذایی منابع تزریق کردیم تا بتوانیم پنیر و کره خودمان را تولید کنیم.
عادلی با تأکید بر اینکه مبانی تصمیمات آیت الله هاشمی علمی و بررسی های کارشناسی بود، ادامه داد: ایشان جلسات مختلف می گذاشت و به صورت دقیق گوش می کرد. آن دوره بسیار درخشان بود؛ علتش هم مدیریت با کیاست اقتصادی و سیاسی ایشان بود.
حسین قریب که آخرین سخنران این نشست بود، با موضوع «نقش آیت الله هاشمی در بازگشایی گره های معرفت شناختی رشد و توسعه در ایران» گفت: در کشور ما فقر بازتولید می شود. برای حل این موضوع افکار بلند آیت الله هاشمی راهگشا است. آیت الله هاشمی به نظام بین المللی نگاه بدبینانه و خوشبینانه نداشت و نگاه ایشان کاملا واقع بینانه بود. اگر به نظام بین الملل نگاه بدبینانه داشتند فرصت سرمایه گذاری های خارجی در این کشور از بین می رفت.
وی افزود: نگاه ایشان به مشارکت فعالانه و برای اینکه در باتلاق وابستگی قرار نگیرند، رویکردشان به تولید بود. ما برای توسعه پایدار نیازمند اندیشه بلند آیت الله هاشمی و تبیین آن هستیم.
