پایگاه خبری جماران: در روزهای اخیر، برخی ناآرامی ها در سطح کشور، بهانه ای برای طرح مسائلی نظیر «به رسمیت شناختن حق اعتراض شهروندان» در رسانه ها شد. اما اینکه ماهیت اعتراض ها چگونه باشد از مهم ترین مواردی است که باید مدنظر قرار گیرد. آیا تخریب اموال عمومی و بکاربردن خشونت، می تواند راهی مناسب برای رساندن صدای اعتراض به گوش مسئولان باشد؟ علت بروز این اتفاقات چه می تواند باشد؟
در همین راستا، خبرنگار جماران به سراغ مرتضی حاجی« وزیر آموزش و پرورش دولت دوم خاتمی» رفته است تا نظر وی را درباره این اعتراضات جویا شود. وی از مردم خواست آرامش خود را حفظ کنند و از روش های مسالمت آمیز برای بیان انتقادات خود استفاده کنند. اعتراض با حمل پلاکارد و دست نوشته، بصورت آرام نیز می تواند حامل پیام معترضان به مسئولین باشد.
متن کامل این گفت و گو را در ادامه می خوانید:
باتوجه به اعتراضات اخیر، خاستگاه و ماهیت این اعتراضات از کجا نشات می گیرد؟
بروز اعتراضات و ریشه های آن، دارای خاستگاه های اقتصادی و ناشی از مشکلاتی بود که در حوزه اقتصاد وجود دارد. مردم به دلیل تحریم ها و مشکلاتی که در سال های گذشته وجود داشته است اعتراضاتی داشتند اما تداوم این اعتراضات، حاصل نوعی مداخلات بیرونی یا تلاش افراد وابسته به خارج در کشور است.
دولت های بیگانه بنابر آنچه در تاریخ سابق داشته است هیچ گاه خیرخواه مردم ایران نبوده اند و امروز می بینیم که اعتراض مسالمت آمیز مردم را به سمت خشونت منحرف کردند. قطعا این اعتراضات فعالیت بانک ها را دچار مشکل و از سوی دیگر فضا را رادیکال می کند. در این فضا ممکن است اتفاقاتی بیفتد که به منافع کشور لطمه وارد کند.
باید توجه داشته باشیم که قدرت های برخی کشورها در کمین هستند تا راه نفوذ و رخنه ای برای ناآرام کردن کشور و گسترش فضای ناامنی در آن ایجاد کنند مردم باید هوشیار باشند و تحت تاثیر القائات و تلاش های دشمنان کشور قرار نگیرند و اعتراضات خود را به شیوه مسالمت آمیز و به دور از ایجاد التهاب و آشوب دنبال کنند.
آیا مخالفین دولت آغاز کننده اعتراضات در کشور بودند یا پشت پرده های دیگری نیز وجود دارد؟
بدون شک، اعتراضاتی از این قبیل، دارای پشت پرده ها و صحنه گردان هایی است. اما اینکه صحنه گردان های اعتراضات چه کسانی هستند را نمی توان با قطعیت تعیین کرد. آنچه امروز وجود دارد وجود کانال هایی با مدیرانی نامشخص در خارج از کشور است که مردم را به خشونت دعوت می کنند. در کنار آنها نیز شخص رئیس جمهور آمریکا قرار دارد که از این قبیل تحرکات حمایت می کند.
در داخل نیز، ممکن است برخی رقابت های سیاسی با دولت، باعث بروز برخی بی احتیاطی ها شده باشد. حتی این رقابت ها، ممکن است تا جایی پیش روند که عده ای با گرفتن ماهی از آب گل آلود، درصدد طرح مسائلی از قبیل استعفای رئیس جمهور باشند. این افراد همان کسانی بودند که در انتخابات به حسن روحانی رای نداده بودند و امروز تمایل دارند تا از فضای به وجودآمده برای انتقام گیری و عقده گشایی استفاده کنند.
طرح موضوع استیضاح یا استعفای رئیس جمهور از سوی برخی اصولگرایان نمایانگر چیست؟
اگر طرح چنین مسائلی با هدف و انگیزه های سیاسی باشد قطعا یکی از انحرافاتی است که باید اصلاح شود. زیرا حتی با تحقق چنین خواسته ای، آرامش و ثبات به کشور بازنمی گردد. از این رو، نه احتمال می دهم که این موضوع محقق شدنی باشد نه حتی در صورت وقوع، می تواند به حل مشکلات کشور کمک کند.
قبلا نیز مطرح شده بود که باید شرایط برای تحقق و اجرای اصل 27قانون اساسی که بر برگزاری هرگونه راهپیمایی و تجمع، بدون حمل سلاح تاکید می کند مهیا شود. حتی رئیس جمهور در منشور حقوق شهروندی، چنین حقی را مطرح کرده است و این مساله جزو وعده ها و برنامه های وی در انتخابات بوده است.
اینکه انتقادها و تخریب های رقبای روحانی تنها دولت را در برمی گیرد نشانگر چیست؟
اگر سیبل بیشتر انتقادات، رئیس جمهور قرار گیرد غیرعادی نیست زیرا مردم رئیس جمهور را مسئول اداره کشور می دانند. اما تمهیدات و موانع سایر قوا در اتفاقاتی که در کشور رخ می دهند تاثیرگذارند. همچنین، ///// بازشدن و تنگ شدن فضا در حوزه های سیاسی و اجتماعی، تلاش و فعالیت های اقتصادی، تنها معطوف به تصمیمات دولت نیست.
اما از آنجا که دولت مسئول اداره کشور شناخته می شود پس حتما صیانت از اجرای صحیح قانون اساسی، وظیفه رئیس جمهور است. و این حرف درستی است که مسئولیت اجرا نشدن برخی از اصول قانون اساسی بر عهده رئیس جمهور است اما واقعیت این است که سایر قوای کشور نیز، مطابق سخنان رئیس جمهور، باید تجدیدنظری در رفتار خود و شیوه مقابله با مفاسد و کاستی های خود داشته باشند.
قوای سه گانه همچنین باید در نحوه همکاری های خود با یکدیگر تجدیدنظر کنند و به دنبال حل مشکلات باشند یا به تعبیری دیگر، مشکل گشا باشند. نه اینکه به دنبال منافع شخصی یا سازمانی روند. آنها باید به دنبال منافع ملی باشند و عامه مردم نیز باید از دستورات خوب و اجرای صحیح آن بهره مند شوند.
قوا باید چه کاری در جهت اعتمادسازی میان خود و مردم انجام دهند؟
دولت بار اصلی بخش اجرا را بر دوش می کشد. قوه مقننه نیز باید با وضع قوانین خوب و مقررات زدایی از مراکزی که تاثیرات منفی بر فضای کسب و کار دارند یاری بخش حوزه اقتصاد شود. از سوی دیگر، بها دادن و حمایت از تشکل ها و سازمان های رسمی(غیردولتی) نظیر سمن ها و ngoها که به اهداف کشور کمک می کنند نیز باید در دستور کار قرار گیرد. این حمایت ها، لزوما مالی نیستند بلکه حتی می توان با ایجاد فضای اعتماد، شرایط را برای فعالیت این تشکل ها، تسهیل کرد. احزاب و تشکل های سیاسی نیز باید بتوانند راحت تر با ارکان قدرت مذاکره کنند و در تصمیم گیری ها مشارکت کنند.
به نظرم باید عینک ها را تمیز کرد و شفاف تر به جامعه نگاه کرد. باید اعتمادی متقابل میان مردم و حاکمیت مستحکم تر شود و این حجم از کاهش اعتماد در جامعه باید به تدریج از بین رود. از این رو، رئیس جمهور تمامی تلاش خود را در این مسیر انجام می دهد. اما متاسفانه، موارد مربوط به مفاسد اقتصادی، افکار عمومی را آزرده می سازد و اعتماد عمومی را کاهش می دهد. اعتماد مردم وقتی می شنوند معاون رئیس جمهور سابق یا مسئول یکی از وزارت خانه های مهم دولت سابق، به اتهام مفاسد مالی محاکمه می شود کاهش پیدا می کند.
برخورد با مفاسد اقتصادی باید چگونه باشد و قوه قضائیه در این میان چه نقشی دارد؟
برخورد با مفاسد اقتصادی موضوعی است که باید همه بخواهند و قوه قضائیه باید به اتهام افراد، بدون ملاحظه عنوان و مسئولیت افراد، با عدالت و با دقت رسیدگی کند. اگر خلافی اتفاق نیفتاده باشد شفاف اعلام کند، اما اگر خلافی شده باشد قاطعانه رسیدگی کند. وقتی موضوع فسادی در جامعه مطرح می شود مردم انتظار دارند برخوردهای با آن را ببینند. لذا وقتی به آن موضوع رسیدگی نشود یا این کار با تاخیر زیاد صورت گیرد همین می تواند زمینه ساز بروز نارضایتی در میان مردم باشد.
دولت، مجلس و قوه قضائیه باید در یک فضای آرام و خیرخواهانه به اصلاح برخی رویه ها و رفتارها بپردازند. قوای حاکمیت باید برای بسیاری از مشکلات در حوزه خود چاره اندیشی کنند. آنها باید به جای نگریستن به اطراف خود، دورترین نقاط کشور را ببینند. از این رو، منابع اطلاعاتی آنها نباید اطرافیانشان باشند بلکه اطلاعات دریافتی آنها، باید از بطن جامعه بیرون بیاید.
نقش احزاب و تشکل ها در این زمینه چیست؟واینکه آیا رویه صداوسیما در قبال اعتراضات درست است؟
احزاب و تشکل ها می توانند گزارشات قابل قبولی را به قوا ارائه دهند و شرایط واقعی جامعه را برای آنها تشریح کنند. بیان انتقادات و صدای جامعه به هیچ وجه نباید سیاه نمایی قلمداد شود. لذا باید دغدغه های فکری برای طرح انتقادات در جامعه کاهش پیدا کند. این کار باید در حوزه های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... صورت گیرد.
متاسفانه رویکرد صداوسیما نیز در چند روز گذشته و اخیر، آرامش دهنده به جامعه نبوده است. این رسانه باید به معترضان آرامش دهد که تا امروز چنین رویه ای از صداوسیما دیده نشده است. این جو را خشن و تخریب می کند و حتی منجر به خسارات جانی برای مردم می شود. زیرا شاید تعدادی از معترضان، هدایت شده از طرف خارج باشند ولی اکثریت قاطع معترضان اولیه، این گونه نبودند. برخوردهای صداوسیما باید آرامش بخش باشد.
مسئولین جمهوری اسلامی، آستانه تحمل شنیدن صدای معترضین را دارند. باید از مردم خواست آرامش خود را حفظ کنند و از روش های مسالمت آمیز برای بیان انتقادات خود استفاده کنند. اعتراض با حمل پلاکارد و دست نوشته، بصورت آرام نیز می تواند حامل پیام معترضان به مسئولین باشد.
