یک حقوق دان رسانه با بیان این که هیچ وقت فیلترینگ در عمل هیچ گاه نتوانسته است محقق شود چرا که راه های دور زدن آن هم در دسترس بوده است، گفت: تا زمانی که در ساختار حکومتی کشور ارتباطات به معنای نوین آن درک نشود و آزادی رسانه های داخلی به رسمیت شناخته نشود؛ از ناحیه رسانه های غیر رسمی مانند کانال های تلگرامی و رسانه های خارج از کشور به شدت آسیب پذیر هستیم.
کامبیز نوروزی در گفت و گو با خبرنگار جماران ، در خصوص فیلتر تلگرام و اینستاگرام و میزان تاثیر گذاری این اقدام در رفع مشکلات مردم و نظام، گفت: به طور کلی در جهان تکنولوژی ارتباطات امروز فیلترینگ، یا به طور کلی ایده های مسدود سازی کارآیی ندارد و موفقیت آمیز نیست؛ این تجربه تاریخی وضعیت رسانه در جامعه ایران است. فیلترینگ در عمل هیچ گاه نتوانسته است محقق شود چرا که راه های دور زدن آن هم در دسترس بوده است. بنابراین با فیلترینگ مشکلی حل نمی شود.
وی ادامه داد: ضمن این که اعتراض حق مردم است و باید با اتفاقاتی که به شکل تخریبی است برخورد کرد اما در عین حال یک مشکل اساسی و جدی در مدیریت رسانه ای کشور وجود دارد که ناشی از دیدگاه های قدیمی و از اعتبار افتاده ای ست که در ساختار رسانه ای ایران غالب و حاکم است. مساله این است که سیاست رسانه ای غلطی که از سوی هسته اصلی قدرت در کشور اعمال می شود، توانایی رسانه های ملی داخلی را در رقابت با رسانه های رسمی و غیر رسمی خارج از کشور به شدت کاهش داده است. بنابراین وقتی ما با عملکرد اشتباهمان مدیریت افکار عمومی را دو دستی تقدیم چند کانال تلگرامی کرده ایم معلوم است که طبق اطلاعاتی که این شبکه ها در اختیار مردم قرار می دهند با تخریب هم مواجه می شویم.
این حقوق دان رسانه ابراز داشت: این سیاست رسانه ای موجب شده رسانه های ملی و رسمی داخلی کشور یعنی مطبوعات، صدا و سیما و خبرگزاری ها کیفیت کاری شان به شدت سقوط کند و جامعه نتواند از طریق رسانه های ملی و حرفه ای داخلی اطلاعات خود را بگیرد. به این ترتیب می شود گفت مدیریت افکار عمومی از فضای رسانه ای رسمی و حرفه ای داخل کشور خارج می شود.
نوروزی با بیان این که متاسفانه ما امروز در عرصه رسانه ای رقابت را باخته ایم، اظهار کرد: تا زمانی که در ساختار حکومتی کشور ارتباطات به معنای نوین آن درک نشود و آزادی رسانه های داخلی به رسمیت شناخته نشود؛ از ناحیه رسانه های غیر رسمی مانند کانال های تلگرامی و رسانه های خارج از کشور به شدت آسیب پذیر هستیم.
وی تاکید کرد: فیلترینگ این مشکل را حل نمی کند. شاید چند روز اختلالی در گردش اطلاعات ایجاد شود اما مجدداً وضعیت به همان شکل برمی گردد. هر چند از نظر حقوقی هم فیلترینگ از مصادیق سانسور است و سانسور در قانون ممنوع است، که البته بحث دیگری است؛ اما از نظر کارکردی هم فیلترینگ بیهوده و بی اثر است.
این کارشناس حقوقی با اشاره به کاربرد های دیگر شبکه های مجازی، گفت: حتی در همین تلگرام بسیاری کسب و کاری دارند و از این طریق آن ارتزاق می کنند؛ به عبارتی خیلی از این تبادل اطلاعات هم ربطی به سیاست و این مسائل ندارد. این ها هم به راحتی بعد یکی دو روز راه خودشان را پیدا می کنند. به عنوان مثال فیس بوک در همان اوایل گسترش، در ایران فیلتر شد اما با وجود فیلتر آن در آن زمان بیش از 3 میلیون در ایران کاربر داشت. یعنی مردم به سرعت و به طرق مختلف کارشان را در فیس بوک ادامه دادند یا در حال حاضر توئیتر فیلتر است اما می بینیم که هر کسی اراده کند می تواند از آن استفاده کند. این ها همه نشانه هایی است که مهر رد به سیاست فیلترینگ می زند. امنیت ملی ما امروز در گرو پذیرش آزادی گردش اطلاعات در ایران است یا به عبارت دیگر جلوگیری از گردش اطلاعات در کشور با امنیت ملی ما سر ستیز دارد.
وی همچنین در مورد شکل پرداخت صدا و سیما و رسانه های داخلی کشور به این اعتراضات گفت: مساله این است که رسانه های که در داخل کشور در چارچوب قوانین و مسئولیت های اخلاقی جامعه کار می کنند، باید بتوانند فعالیت آزاد داشته باشند. تلویزیون باید بپذیرد که از جریان های متنوع سیاسی- اجتماعی هم باید در آن سهم داشته باشند، اما تلویزیون سال های طولانی است که در اختیار یک جریان سیاسی خاص است. حتی بدتر از این آن است که کیفیت برنامه های آن هم بسیار غیر حرفه ای و سطح پایین است. امروز شکل پخش اخبار از تلویزیون تقریباً فرقی با 20یا 30 سال پیش ندارد. تلویزیون امروز به غیر از اخبار 20:30 به اصل ارزش خبر توجه نمی کند. از نظر ریتم، و تنظیم خبر و از نظر اصل بی طرفی کاملا محل نقد است.
نوروزی تاکید کرد: تلویزیون باید کاملاً به موضوع تظاهرات اخیر بپردازد؛ فیلم ها را نشان دهد و نظرات مختلف را بگیرد و بتواند مدیریت خبری انجام دهد. این باعث می شود که مردم بتوانند خبر سالم را از تلویزیون بگیرند نه منابع غیر رسمی، چرا که از نظر رسانه ای در یک رقابت خبری رسانه ای برنده است که خبر اول را منتشر کند و بیشترین کار را روی آن خبر انجام دهد. رسانه ای که این کار را می کند می تواند تمام اتفاقات پیرامون آن خبر را مدیریت کند. صدا و سیما متاسفانه هیچ توجهی به این مسائل ندارد.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که عدم حضور خبرنگاران شبکه ها و خبرگزاری های مطرح جهانی در ایران و یا عدم صدور مجوز برای پوشش برخی از اخبار ایران چه قدر در مبهم شدن فضای گردش اطلاعات و شکل گیری نارضایتی ها تاثیر دارد، اظهار کرد: این هم در راستای سیاست نادرست رسانه ای است که در تمام این سال ها حاکم بوده است. اگر خبرنگاران حرفه ای رسانه های رسمی جهان در ایران حضور داشته باشند می توانند مستقیم خبر منتشر کنند. قطعاً خبری که یک خبرنگار حرفه ای منتشر می کند بسیار موثق تر از دیگر خبرها است چون آن خبرنگار و رسانه در قبال اخباری که منتشر می کنند مسئول است و باید نسبت به اخبار خود پاسخ گو باشد. این نوع گردش آزاد اطلاعات حرفه ای از گردش آزاد غیر حرفه ای که در تلگرام است بسیار آسیب کمتری دارد. این سیاست رسانه ای که عنوان شد همه این مباحث را در خود دارد و به فوریت باید در دستگاه های تصمیم گیرنده بازتعریف شود چرا که این تغییر نگرش برای منافع نظام و امنیت ملی کشور ضروری است.
تیم رسانه ای دولت بی کفایت است
نوروزی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر این که این سیاست های نادرست در شکل گیری این نارضایتی ها چه قدر موثر می دانید؟ گفت: تاثیر فوق العاده زیادی دارد. به عنوان مثال دولت در این بخش اساساً فاقد برنامه رسانه ای است. مثلاً بحث گران شدن عوارض خروج که سر و صدای زیادی به پا کرد؛ این بحثی بود که به عنوان یک لایحه از طرف دولت مطرح شد و به مجلس رفته است و هیچ اتفاقی نیفتاده است، اما یک موج نارضایتی درست کرد. اگر دولت برنامه رسانه ای داشت و گروه رسانه ای دولت مختصری کارآمد بودند. نمی گذاشتند چیزی که هنوز یک حرف مقدماتی است به چنین تبلیغی علیه دولت آقای روحانی تبدیل شود. این بی کفایتی محض گروه رسانه ای آقای رئیس جمهور را نشان می دهد. یا در بحث گران شدن تخم مرغ، آنقدر تیم رسانه ای دولت و وزارت خانه های کشاورزی و صنعت بی کفایت هستند که نتوانستند به مردم اطلاع دهند که دلیل گرانی تخم مرغ بیماری آنفولانزای مرغی و تلف شدن این طیور بوده است و این موضوع تبدیل به یک موج تبلیغاتی علیه دولت شد.
وی در پایان گفت: از سوی دیگر صدا و سیما سال ها است که رقابت را به شبکه های خارج از ایران باخته است. متاسفانه تصویری که مردم ایران امروز از جامعه دارند این چیزی نیست که صدا و سیما ارائه می دهد. به همین خاطر است که کسانی که منابع خبری شان صدا و سیما است از این اعتراضات شوکه می شوند.
