ظریف: اگر مدیریت هاشمی نبود هیچگاه نمی توانستیم برگه محکومیت صدام را بگیریم/ ناطق نوری: هاشمی سردار سرافراز عرصه قانون گذاری، سازندگی و جنگ و جهاد بود

همایش «هاشمی و هشت سال دفاع مقدس» بعد از ظهر امروز  با حضور و سخنرانی شخصیت هایی چون محمد جواد ظریف، حجت السلام والمسلمین مرتضی اشراقی، حجت السلام والمسلمین ناطق نوری،  محسن هاشمی، فاطمه هاشمی، اشرف بروجردی،  محمد هاشمی به همت انجمن اندیشه و قلم و در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد.

به گزارش خبرنگار جماران، اشرف بروجردی رییس کتابخانه ملی در این همایش گفت: باید در هر فرصتی که امکانش باشد  نام و یاد آیت الله را زنده نگاه داشت، اگر بتوانیم ابعاد وجودی آیت الله را دریابیم و به بازشناسی شخصیت آیت الله بپردازیم کاری شایسته کردیم. ما چه بخواهیم چه نخواهیم آیت الله اسطوره ایران خواهد شد.

وی همچنین تاکید کرد: آیت الله هاشمی را همه می شناسیم و از زحماتش باخبریم هدف ایشان اعتلای نام اسلام و جمهوری اسلام، تعالی رشد انسانیت برای انسان است. اقدامات ایشان در عرصه های مختلف تاثیرگذار بوده است. اسطوره سازی برای کسی که حقانیتش بر همگان روشن است کار بدی نیست. متاسفانه تا به امروز گامی اساسی برای شناخت بیشتر ایشان برداشته نشده است.

در ادامه فاطمه هاشمی فرزند آیت الله هاشمی نیز در سخنانی کوتاه ابراز داشت:  برای من خیلی سخت است که در نبود پدرم درباره ایشان صحبت کنم. پدرم همیشه نگران واقعیت هایی بودند که درباره جنگ گفته نشده، ایشان از رزمندگان می خواستند که ستاد یا مرکزی برای تبیین جنگ تشکیل شود و همواره می گفتند علاقه ای به ادامه جنگ ندارند. همچنین معتقد به پایان جنگ و صلح بودند. ایشان فردی بودند که از جنگ و خشونت بیزار بود با تمام این حرفها، پس از آغاز جنگ خانواده خود را به صحنه آوردند و خانواده ایشان یا از مجروحین جنگی ملاقات می کردند یا وارد جبهه می شدند. آیت الله با افتخار عنوان می کردند که خانواده ما باید با افتخار در کنار مردم قرار گیرند. ما باید به نسل بعدی خودمان بگوییم که چه افرادی در آن 8 سال چه اقداماتی انجام دادند و چه خدماتی صورت گرفت. در آخر در تایید حرف کسی که گفته بود هاشمی فرمانده جنگ نبود باید بگویم که بله درست است ایشان فرمانده صلح بودند.

بعد از سخنان فاطمه هاشمی حجت الاسلام والمسلمین ناطق نوری به عنوان سخنران اصلی مراسم به پشت تریبون رفت و  با بیان اینکه مرحوم هاشمی آنقدر بحث درباره اش هست که هرچه بگوییم پایان پذیر نیست، گفت: مرحوم آیت‌الله هاشمی شخصیت اگر نگویم بی نظیر، شخصیت کم نظیر در تاریخ ما بود و معتقدم گرچه مدیریت، علم است و سطوح و بخش های مختلف دارد اما با حفظ احترام محققان این رشته و نویسندگان کتاب های مربوط به آن، معتقدم مدیریت در خون انسان هاست و تربیت است که می تواند مدیر بار بیاورد. 

وی افزود: چه بسا کسانی مدیریت را خوانده باشند و اصولش را بدانند اما در عرصه عمل نتوانند مدیریت درستی اعمال کنند و چه بسا کسانی هم باشند که این کتب مدیریتی را نخوانده باشند اما مدیران بزرگی شده باشند.

ناطق نوری با بیان اینکه سینه چاکی و تحمل و شجاعت از عوامل مدیریت است، گفت: مرحوم هاشمی وقتی به قم آمد، تا مبارزات شروع شد به هیچ وجه دنبال مطرح شدن نبود و جمعی را جمع کرد و فعالیت را شروع کرد و فعالیت سختی را پی گرفت که با چاپ جزوه هایی که بسیار خطرناک بود کارش را دنبال کرد

ناطق نوری با بیان اینکه بعد از پیروزی انقلاب هاشمی سردار سرافراز عرصه قانون گذاری، سازندگی و جنگ و جهاد بود، گفت: در سخت ترین شرایط مجلس اول او ریاست مجلس را به عهده گرفت و در ماجرای بنی صدر به زیباترین شکل جلسه مجلس برای رای به عدم کفایت سیاسی او را اداره کرد.

وی ادامه داد: ایشان وقتی رییس جمهور شد نیز در حالی که نفت بشکه ای هشت تا دوازده دلار بود و زیرساخت های کشور پس از جنگ از بین رفته بود، کشور را چنان مدیریت کرد که شما همین الان در کشور هرچه سد و کارخانه فولاد، سیمان و پتروشیمی می بینید با همان نفت چهارده دلار و در زمان هاشمی انجام شده است.

ناطق نوری ادامه داد: ما در دورانی نفت را صد دلار فروختیم اما نیامدیم نوع مدیریت ها را مقایسه کنیم. این مسئله استعدادها را می کشد و اجازه نمی دهد که توانایی ها به فعلیت برسد.

وی گفت: امام فرماندهی جنگ را به مرحوم هاشمی واگذار کرد، در مقطعی که اختلاف سلیقه بین سپاه و ارتش است هاشمی فرماندهی جنگ را برعهده گرفت همین اختلافات که بخشی از آن هم از پشت جبهه به جبهه منتقل شده بود، سبب آسیب های بزرگی در جنگ شد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: مرحوم هاشمی اختلاف بین سپاه و ارتش را چنان زیبا حل کرد و آنها را به وحدت رساند که خاطرم هست شب آزاد سازی خرمشهر، مرحوم صیاد شیرازی از پشت بیسیم می گفت فلان پل را بزنید، شهید حسن باقری به او گفت فکر نمی کنید این پل فردا روزی به دردمان بخورد؟ مرحوم هاشمی این گونه وحدت را بین سپاه و ارتش به وجود آورد.

ناطق نوری افزود: در عملیات مرصاد مرحوم هاشمی هم مراقب تهران بود و هم در جبهه دستور داد به سمت قصر شیرین بروند، به مردم کرمانشاه گفتند شهر را خالی کنید. رزمنده ها به هاشمی گفتند شما هم از کرمانشاه بروید اما هاشمی با عده ای قلیل در همان قرارگاه ماند و گفت اگر من بروم مردم و رزمندگان روحیه خود را از دست می دهند، این رفتارها از هاشمی هاشمی ساخت.

بعد از سخنان ناطق نوری محمد جواد ظریف نیز در سخنانی  با بیان  اینکه بنده یک درس از رفتار آیت الله هاشمی در قبال جنگ آموختم اظهار داشت: شجاعت همواره به معنای تندروی نیست و گاهی شجاعت به معنای آینده نگری است و می تواند به معنای ترجیح منافع ملی به جای منافع شخصی باشد.

وی ادامه داد: آیت الله هاشمی شخصی شجاع بود ولی این شجاعت را در راه انقلاب و اسلام و منافع ملی خرج می کرد.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: با رصد رفتار سیاسی زندگی آیت الله هاشمی می توان این واقعیت را دید که ایشان همیشه آماده بودند خود را هزینه نظام و انقلاب کنند و بهترین نمونه آن پذیرش قطعنامه٥٩٨ بود، آیت الله هاشمی در مورد این قطعنامه مسئولیت را پذیرفت تا امام ناگزیر ورود به این امر نشوند.

ظریف با طرح موضوع جنگ تحمیلی ایران در عرصه بین المللی بیان داشت: سیاه ترین موضوع در سازمان بین المللی بعد از فلسطین موضوع جنگ تحمیلی ایران است، جنگ ما یکی از پرونده های در سازمان ملل است که یک اقدام مثبت در مورد آن در سازمان ملل مشاهده نمی شود.

وی افزود: ٧روز بعد از حمله عراق علیه ایران سازمان ملل اولین قطعنامه خود را صادر کرد، در این قطعنامه حتی صحبتی از حمله نظامی هم نمی شود و تنها موضوع اختلاف ایران و عراق بیان می گردد، در این شرایط هیچ صحبتی از سلاح های نظامی نمی شود و خروج نیروهای نظامی از کشور ما پس از فتح خرمشهر بیان می شود.

وزیر امورخارجه با بیان اینکه اداره چنین جنگی در عین بی مسئولیتی سازمان ملل کار بسیاری دشواری است خاطرنشان کرد: این جنگ با مدیریت امام راحل، مقام معظم رهبری و آیت الله هاشمی به موفقیت نزدیک شد، زمانی که عراق بمب های شیمیایی بر ایران فرود آورد بنده به سازمان ملل مراجعه کردم و این موضوع مطرح شد و پس از ارائه شش گزارش به شورای امنیت سازمان ملل، شاهد بودیم حتی یک قطعنامه هم در این مورد صادر نشد.

ظریف ابراز داشت: اینکه در نبود تسحیلات نظامی و عدم حمایت بین المللی توانستیم جنگ را به جلو ببریم کار بزرگی بود، در دوران بحران شدید جنگ سرد برای مقابله با پیش روی های جمهوری اسلامی ٥عضو دائم سازمان ملل با هم متحد شدند که قطعنامه ٥٩٨ را بپذیرند، در این قطعنامه با همه خصومت هایی که  آن ها با ایران داشتند آیت الله هاشمی بسیار خوب موضوع را مدیریت کردند.

وی ادامه داد: سخنانی که این روزها برخی در مورد مسئولین ایرانی می زنند را توجه نکنید، نوع برخورد شجاعانه ما با قطعنامه٥٩٨ و جلوگیری از اولین تحریم شورای امنیت علیه ایران به خاطر تدابیر امام راحل و سران قوا بود، تفاوت مدیریت ما در برخورد با تحریم های شورای امنیت که در موضوع جنگ، تسخیر لانه جاسوسی و انرژی هسته ای رخ داد باعث شد که در سومین مرحله تحریم های شوای امنیت یعنی موضوعات هسته ای به این تحریم تن بدهیم.

وزیر امورخارجه با اشاره به مذاکرات برای موضوع متجاوز به ایران که در سازمان ملل رخ داد، تصریح کرد: اگر مدیریت شجاعانه آیت الله هاشمی در این رابطه نبود هیچگاه نمی توانستیم برگه محکومیت صدام در جنگ علیه ایران را بگیریم.

ظریف تاکید کرد: شجاعت، فدا شدن برای نظام از جمله اقداماتی است که آیت الله هاشمی در راس کارهای خود انجام داد.

در این مراسم محسن هاشمی نیز سخنانی را ایراد کرد که مشروح آن در پی می آید:

موضوعی برای بنده تعیین شده است تا درباره آن بحث کنم، آیت الله هاشمی و صنایع دفاعی است، اما قبل از اینکه به موضوع بپردازم لازم است براساس یک شناخت علمی از شخصیت آیت الله هاشمی رفسنجانی نسبت به تحلیل نقش ایشان در صنایع دفاعی اقدام کنیم.

در این رابطه به مقاله ای که از سوی دکتر گلزاری روانشناس برجسته کشور در رابطه با تحلیل شخصیت آیت الله  هاشمی در یکی از مجلات علمی روانشناسی منتشر شده اشاره می کنم، البته این مقاله بسیار مفصل وحدود 40 صفحه است که علاقمندان ومحققان می توانند به آن مراجعه کنند.

در این مقاله دکترگلزاری شخصیت را "صفات و ویژگی های پایدار فرد و سازوکارهای تامل وی با محیط" عنوان کرده است و با بررسی روشهای تحلیل شخصیت با استفاده از منابع علمی ازشیوه ای که اختصار آن LOTS   ( داده ها، مشاهدات، آزمونها و روایت شخص) می باشد به بررسی شخصیت ایشان پرداخته است. اصولا روانشانسان، افرادرا در 4 رده بیمارو رنجور، سالم و بدون مشکل، مثبت و رده چهارم شکوفا طبقه می کنند که براساس نظریه معتبر بهبهاشی سینگلمن که در سال 2011 منتشر شده است، به لحاظ هدف، روابط مثبت، اشتیاق در کار، هیجان مثبت و دستاورد، نشان داده است که آیت الله هاشمی شخصیتی شکوفا دارد و علاوه برآن براساس مدلی که این روانشناس شاخص کشور ارائه کرده شخصیت آیت الله هاشمی فراتر از شکوفایی است و تفاوتهای مهمی با سطح شکوفایی دارد. در این مقاله همچنین قید شده است که افراد شکوفا حدود یکدرصد از جامعه را تشکیل می دهند و افراد فراشکوفا بصورت نادر در جوامع ظهور می کنند که برای نمونه به نلسون ماندلا، گاندی و امیرکبیر اشاره شده است.

طبیعتا ما باید از افراد فراشکوفا انتظار اقدامات ودستاوردهایی فراتر از افراد عادی داشته باشیم، اقداماتی که فراتر از زمان خود هستند، در زندگی آیت الله هاشمی رفسنجانی نمونه های متعددی از اینگونه اقدامات را مشاهده می کنیم ، متروی تهران ودانشگاه آزاد اسلامی دو نمونه از آن هستند که تاکنون درباره صحبت شده است وبنده امروز به موضوع صنایع دفاعی اشاره می کنم که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

بدلیل  آنکه در زمان جنگ تحمیلی  در حال تحصیل در رشته کامپوزیتها پلی تکنیک مونترال بودم و این رشته مرتبط با صنایع موشک سازی بود، و براساس علاقه شخصی مسایل صنایع دفاعی را دنبال می کردم، و در زمانهایی که در تعطیلات دانشگاه به ایران می آمدم وبهمراه ایشان به جبهه یا بازدید از صنایع دفاعی می رفتیم این موضوع را دنبال می کردم.

در سال 65 و در شرایطی که جنگ شهرها آغاز شده بود وکشور بشدت به موشک برای پاسخ دادن به حملات ارتش عراق نیاز داشت، من دوره دکترا را شروع کرده بودم که ایشان توصیه کردند که با توجه به تخصصم به صنایع دفاعی کمک کنم و این باعث شد تا ملاقاتهای بنده با ایشان عمدتا به پیگیری صنایع موشکی اختصاص پیدا کند، در خاطرات روزنوشت ایشان که تا در این دوره یعنی از سال 1365 تا 1370 در دسترس است مشاهده می کنید که تقریبا اکثر مواردی که ایشان به ملاقات بنده اشاره کرده اند ، موضوع صنایع موشکی بوده است و شرایط به گونه ای بود که بدلیل اهمیتی که آیت الله هاشمی رفسنجانی برای صنایع موشکی ودفاعی قایل بود و بدلیل مشغله زیاد ایشان در دوران جنگ و ریاست جمهوری که دسترسی به ایشان را برای مدیران صنایع دفاعی سخت می کرد ایشان این وظیفه را نیز به من محول کرده بودند که موضوعات صنایع دفاعی را بصورت ویژه دنبال وهرگاه لازم بود ایشان را در جریان مسایل قرار دهم.

ایشان از ابتدای مسئولیت خود در سطوح ارشد نظام یعنی ریاست مجلس شورای اسلامی توجه ویژه ای به صنایع دفاعی داشتند که در خاطرات روزنوشت هم آثار این حساسیت کاملا دیده می شود، مسئولان مختلف صنایع دفاعی و انرژی اتمی طبیعتا گزارش هایی به ایشان و سایر مسئولان ارشد نظام از وضعیت ومشکلات این صنایع می دادند اما پیگیری های ایشان متفاوت با سایر مسئولان بود و تا انتها ورسیدن به نتیجه معمولا موارد را پیگیری می کردند. 

اما نکته ای را که می خواهم امروز بصورت ویژه به آن اشاره کنم، نوع نگاه آیت الله هاشمی به صنایع دفاعی وموشکی است.

اصولا در بسیاری از کشورها بخصوص در کشورهای استبدادی، تجهیزات نظامی بخصوص موشکی به نوعی یک اسلحه برای ایجاد رعب و قدرت است که توسط دیکتاتورهایی نظیر صدام حسین برای کشور گشایی نیز به کار می رود. از این رو به نوعی تجهیزات نظامی خود هدف و حتی بالاترین ابزار حاکمیت محسوب می شود.

اما نگاه آیت الله هاشمی به صنایع دفاعی اینگونه نبود، در نگاه ایشان هدف اصلی حکومت ایجاد توسعه بود که به تامین رفاه عمومی، شکوفایی در اقتصاد وفرهنگ و حفظ منافع ملی منجر شود از این رو صنایع دفاعی برای ایشان وسیله ای بود که بتواند امنیت 

کشور را در برابر تهدیدات تامین کند و حتی پلی برای انتقال تکنولوژی جهت توسعه صنعتی کشور باشد.

بنابراین شاهد هستیم در مقطعی که حملات موشکی عراق به شهرهای ایران آغاز می شود و کشور نیاز به موشک بالستیک برای دفاع از خود وپاسخ دارد، از طریق لیبی و سوریه تامین موشک های اسکاد بصورت محدود آغاز می شود و همزمان فرایند تولید 

موشک در کشور از طریق مهندسی معکوس با پیگیری آیت الله هاشمی آغاز می گردد.

برای افزایش توان صنایع دفاعی و کاهش ریسک ، همزمان در سه حوزه تلاش برای تولید موشک آغاز می شود، در صنایع دفاعی شهید همت که وابسته به سپاه پاسداران است ، در وزارت جهاد سازندگی و وزارت صنایع.

در خاطرات ایشان در این مقطع، پیگیری این سه خط موازی و تاکید ایشان بر توسعه صنایع دفاعی وموشکی کاملا مشهود است.

با پایان جنگ و آغاز دوره سازندگی، توجه به توسعه صنایع دفاعی وموشکی نه تنها در دولت سازندگی کاهش نمی یابد بلکه شاهد افزایش شتاب آن هستیم ادغام صنایع دفاع با وزارت دفاع و متمرکز کردن صنایع دفاعی در این وزارت خانه نیز در این راستا بود.

بهبود روابط با اتحاد جماهیر شوروی و سفرموفقیت آمیز ایشان به مسکو در سال 1368 یکی از محورهایی است که در توسعه صنایع دفاعی کشور شتاب ایجاد می کند. اولویت دادن آیت الله هاشمی رفسنجانی به توسعه صنایع دفاعی وموشکی تا پایان دولت 

ایشان ادامه دارد و در این دوره تقریبا تلاش برای تولید موشکهای دوربرد به نتایج تثبیت شده ای می رسد و صنایع دفاعی موفق می شود با انتقال تکنولوژی به داخل، ایران به کشوری تولید کننده در این حوزه تبدیل کند.

در اینجا مناسب می دانم بواسطه حضوری که در صنایع دفاعی وموشکی در این دوره داشتم از زحمات همکاران ودوستانی که تلاشهای بی دریغی در این دوره داشتند تقدیر کنم، حوزه صنایع دفاعی حزوه گسترده ای است که کمتر مورد توجه افکار عمومی قرار 

گرفته است وحتی در باغ موزه دفاع مقدس نیز بخشی به آن اختصاص داده نشده، این حوزه فقط صنایع موشکی نیست و سیستم تولید و تعمیر ونگهداری گسترده ای را شامل می شود و در حوزه موشکی نیز سایر دستگاهها نظیر صنایع دفاعی وجهاد سازندگی 

در کنار سپاه نقش آفرینی کردند.

از میان همکارانم در این حوزه از شهید حسن تهرانی مقدم ، آقایان علی عسگری و ضرغامی روسای فعلی وقبلی صداوسیما، آقای منطقی و قیامتیون، حسن زاده، ..... تیمی بودند که خالصانه در جهت توسعه صنایع دفاعی وموشکی کشور بصورت شبانه روزی 

فعالیت می کردند که ثمره این فعالیتها را ما در سالجاری که توانستیم انتقام حمله داعش به مجلس شورای اسلامی را با انهدام پایگاههای آنان در دیرالزور با موشکهای نقطه زن جمهوری اسلامی بگیریم شاهد هستیم.

در کنار این تقدیر ، مناسب می دانم که گله ای هم از برخی رسانه ها و جناحهای سیاسی داشته باشم که در جریان منتسب شدن یک عبارت ساختگی به آیت الله هاشمی در شبکه های مجازی، بدون در نظر گرفتن نقش بی بدیل و زحمات و همت والای ایشان 

در ایجاد و توسعه صنایع موشکی در کشور در دوران دفاع مقدس و پس از آن، نسبت به ایشان بی انصافی وجفا کردند

در حالیکه اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم چه در دوران امام و چه در دوران رهبرمعظم انقلاب، شاید نتوانیم مسئولی را در کشور پیدا کنیم که به اندازه ایشان دغدغه و پیگیری  جهت توسعه صنایع دفاعی وموشکی کشور صرف کرده باشند و تحقیقا این بعد از 

کارنامه ایشان مظلوم واقع شده است که امیداوریم تلاشهایی نظیر این همایش بتواند حقایق را جهت اطلاع افکارعمومی وثبت در تاریخ تبیین کند.

در پایان این مراسم از خانم عفت مرعشی همسر آیت الله هاشمی رفسنجانی تقدیر شد.

همچنین در پنل تخصصی این نشست، حسین علایی سخنانی را ایراد کرد که محورهای مهم آن در پی می آید:

اصل جنگ به عنوان جنگ برای آقای هاشمی مطرح نبود و همواره در هر طرحی برای جنگ به دنبال رسیدن به صلح بود.

آقای هاشمی وقتی به جنگ آمدند در ذهنش این بود که چگونه بجنگیم تا جنگ پایان یابد. 

ایشان از وقتی فرماندهی جنگ را به عهده گرفتند به دنبال راهی برای پایان دادن به آن بودند و استراتژی ایشان در این زمینه این بود که با داشتن دست بالا در برابر عراق، شرایط را برای صلح آماده کنند.

محورهای مهم سخنان غلامعلی رجایی در این پنل نیز در پی می آید:

 از آیت الله هاشمی پرسیدم اگر خدا را ملاقات کنید و از شما پرسیده شود در این 38 ساله چی عرضه کردید چه پاسخی خواهید داشت؟ ایشان گفتند: اول کار قرآن دوم ختم جنگ.

آیت الله هاشمی نقل می کردند که یکبارامام خمینی به من گفتند انشاالله از فرماندهی جنگ سربلند بیرون می آیید من گفتم نمی خواهم فرمانده جنگ باشم میخواهم فرمانده صلح باشم.

 در خاطرات آیت الله هاشمی آمده است: در دوران دفاع مقدس اختلاف هایی درون سپاه، میان سپاه و نماینده امام در سپاه، همینطور میان فرماندهان ارتش و عقیدتی سیاسی و مابین فرماندهان ارتش و سپاه وجود داشت. در همین حال میان فرمانده سپاه و رییس جمهور وقت و میان رییس جمهور وقت و رییس دولت اختلافاتی بروز کرده بود.

در سال 67 بحث ادغام ارتش و سپاه از سوی صیاد شیرازی مطرح می شود ادغامی که به نفع ارتش و راندن سپاه به کارهای انتظامی تمام می شد. همان سال صیاد شیرازی آمد خواست مامور تهیه طرح سازمان نیروهای مسلح شود گفتم نیازی نیست اگر نظری دارد بیاورد.