وقتی که اشتباه و خطا به قیمت تغییر سرنوشت یک جامعه تمام شود نام خیانت به خودش می گیرد. کسانی که مایلند مردم با حقیقت فاصله داشته باشند فضا را تاریک و مبهم و مکدر می کنند.
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام تأکید کرد: اینکه یک ذره از موی یک زن دیده شود یک گناه صغیره است اما آن چیزی که نعمت های خدا را از ما می گیرد ناشکری هایی است که می کنیم و نعمت ها را نمی شناسیم و قدر نعمت ها را نمی دانیم. در این شرایط، طبیعت و آنچه که در آن وجود دارد از ما روی گردان می شود.
به گزارش خبرنگار جماران، حجت الاسلام والمسلمین سید هادی خامنه ای در عزاداری شب هفتم محرم حسینیه دارالزهرا (س) درباره «رابطه جهل و ستم» گفت: کمتر از نیم قرن بعد از وفات پیامبر (ص) انحراف در اسلام حادث می شود. بزرگان و شخصیت های بی بدیلی مانند حضرت امیرالمؤمنین و امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) و بقیه یاران و عزیزانشان در همین مدت کوتاه به شهادت می رسند. در واقع به نوعی جاهلیت اولی بازگشت می کند و همه آنچه که با بعثت زدوده شده ظاهرا در حال بازگشت است. حکومت اموی با تمام قوا بر می گردند و بار دیگر فرهنگ اموری را احیاء می کنند. با توجه به اینکه بعثت پیامبر (ص) یک موضوع ساده و سطحی نبوده این موضوع به خودی خود قابل بررسی است.
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام خاطرنشان کرد: در تاریخ کشور خود ما نهضت مشروطه داشتیم که بسیار کمتر از نیم قرن بعد دوباره به حالت قبل از نهضت بر می گردد و استبداد به نوع دیگری با ظلم و ستم و دیکتاتوری خودش را نشان می دهد. البته خود استبداد هم شاخه ای از ظلم و ستم است و استبداد به صورت های گوناگون مطرح و به اندازه ای فراگیر می شود که شخصیت بزرگی مانند مرحوم آیت الله نائینی در کتابی به نام «تنبیه الأمه» به آن می پردازد و در آنجا از موضوعی به نام «استبداد دینی» یاد می کند؛ یعنی استبدادی که از حربه دین برای بقای خودش کمک می گیرد.
وی افزود: بالأخره به انحرافات پس از انقلاب اسلامی در جامعه خودمان می رسیم و پیدایش قدرت طلبان مسلح در قالب گروهک ها که علی رغم شعارهای مردمی فقط به دنبال کسب قدرت بودند، در کنار و به موازات آن رشد و پیدایش اندیشه های تحجرآمیز و ضد تحرک و پویایی، انجمن حجتیه، اندیشه های انحرافی امام زمانی، مژده ظهور و امثال اینها و ترویج این گونه مسائل سطحی که هیچ رابطه ای با اندیشه ها و تفکرات اصیل اسلام و انقلاب اسلامی نداشته و ندارد. با ظهور و بازسازی حزب توده به عنوان مدافع انقلاب در برابر فتنه بنی صدر و مسائل مربوط به آن، ناامن جلوه دادن فضای عمومی و اجبار مسئولین وقت به مراقبت های حفاظتی و امنیتی و در نتیجه دور شدن از مردم، همه چیزهایی است که می تواند برنامه ریزی شده به حساب آید و عواقبش دامن همه ما و انقلاب را بگیرد.
سید هادی خامنه ای با اشاره به عبور عده ای از امام و تفکر امام، ادامه داد: امام مردم را عزیز و صاحبان اصلی انقلاب و رأی مردم را منشأ اصلی تصمیمات و سرنوشت ساز برای جامعه می دانست. ظهور تفکراتی در مقابل به زینتی بودن رأی مردم و تبلیغات دروغ و اتهامات به صورت یک رسم جدید در ایام تبلیغات انتخاباتی که شاهدش بوده و هستیم، کم ارزش دانستن رأی مردم به عنوان عوام و اهتمام به خواص به عنوان نخبگان، بخشی از انحراف ها و زاویه هایی است که از خط مستقیم انقلاب فاصله گرفتند و همچنان در حال دور شدن هستند.
وی تصریح کرد: ریشه یابی این انحرافات برای ما بسیار مهم است. طبعا در این سخنرانی ها و جلسات نمی توانیم مدعی باشیم که ریشه یابی می کنیم. می توانیم به بحث بگذاریم و مطرح کنیم و دوستان خودشان در این زمینه فکر و مطالعه را ادامه دهند. همه این انحراف هایی که گفته شد از یک سو شاخه های مختلف ظلم و ستم هستند. یعنی همان چیزی که اسلام و قرآن بیش از هر چیز اهتمام در ریشه کنی آن داشته و دارد و مظاهر ظلم، قدرت طلبی، باند بازی، تبلیغات دروغین، خودنمایی های دروغین، دروغ گفتن به مردم، شعارهای دروغ دادن، ادعاهای واهی و بی ریشه، وعده های تو خالی دادن، یکدیگر و رقبا را متهم کردن، سانسور کردن، انحصارطلبی، غلو، بت سازی از اشخاص و اهانت به دیگران، عناوین دروغ و ساختگی به بت های خود دادن رانت خواری و گزینه های خوب را برای خود و بد را برای دیگران انتخاب کردن، نمونه های کوچکی است که به ذهن رسیده و اینجا ظرفیت طرح آنها وجود داشته است.
نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی افزود: از سوی دیگر همه این انحراف ها ریشه در جهل دارد. روی سخن با همه است و جناح خاصی در اینجا مطرح نیست که یک جناح این سخنان را به خودش بگیرد و دیگری در حمایت از خودش بپندارد. همه ما از هر جناحی که باشیم مخاطب این سخنان هستیم. یک عده پیش روان و رهبرانند که جهل آنها یک پای قضیه است؛ جهل نسبت به پیامدهای رفتارهای مستبدانه خودشان. بسیار در تاریخ شنیده ایم و بعضی را شاهد بوده ایم که مستبدان و دیکتاتورهای تاریخ در اواخر کار خودشان فهمیدند که اشتباه کردند و پشیمان می شدند اما فایده ای نداشته است. این هم جهل است ولی جهلی است که به قیمت سرنوشت یک ملت تمام می شود. جهل به اینکه این ظلم و این دیکتاتوری در نهایت به خود آنها نیز خسارت وارد می کند؛ به فرض اینکه منافع شخصی مدنظر باشد.
وی تأکید کرد: گاهی افراد مستبد به خیال اینکه این تصمیم به نفع جامعه است، بدون مشورت و بر مبنای فهم و درک شخصی خودشان و اطرافیان خودشان عمل می کنند ولی بعدها مشخص می شود که این کارها اشتباه بوده است. اشتباهی که می شود آنها را در حد خیانت هم به حساب آورد. چون اشتباهات فردی نیست و اشتباهاتی است که گاهی یک جامعه را تغییر مسیر می دهد. وقتی که اشتباه و خطا به قیمت تغییر سرنوشت یک جامعه تمام شود نام خیانت به خودش می گیرد. غالبا استبداد نخبگان ریشه در منافع شخصی برای خود، گروه، اطرافیان و دوستانشان دارد؛ اگرچه نام آن را شایسته سالاری بگذارند. امروزه هم این مسائل مطرح است و همه ما شاهدش هستیم. این جهل نخبگان است.
سید هادی خامنه ای افزود: جهل عمومی و مردم در شرایطی صورت می گیرد که اطلاعات و آمار، ویژه عده ای است که از رانت اطلاعاتی برخوردارند؛ طبیعی است که عموم مردم اگر هم بخواهند نمی توانند اظهار نظر کنند؛ چون اطلاعاتی ندارند. در فرمایشات امام علی (ع) مبارزه با جهل و بی سوادی یکی از مهمترین فلسفه های بعثت است. در خطبه 152 حضرت می فرمایند «زمانی پیامبر مبعوث شد که مردم در وادی سرگردانی راه به جایی نمی بردند و در امواج فتنه ها و بحران ها دست و پا می زدند و هوس ها و احساسات بر خردشان چیره شده بود». وقتی احساسات بر خرد چیره می شود، در جامعه ما زیاد اتفاق می افتد که فردی در حال صحبت است و عده ای پای منبر و یا تریبون شروع به شعار دادن می کنند و گوش به حرف نمی دهند. ضمنا وقتی از ستم و دیکتاتوری صحبت می شود فورا به سراغ سران و مسئولان بالا نرویم. این مسأله مربوط به همه رده ها و رسته های اجتماعی است. اینجا هم روی سخن با همه آنها است. «کبر و خود بزرگ بینی لغزش های پیاپی را بر آنها تحمیل می کرد و جهل مرکب آنها را خالی و پوک و بی وزن کرده بود.» در جای دیگر تیتری از سخنان حضرت است به عنوان «جهل و بی سوادی زمینه ای برای سلطه های اهریمنی» و آنجا اشاره می کند که حضرت موسی (ع) وقتی مقابل دشمنان قرار گرفت مقداری او را ترس گرفته بود ولی این ترس ناشی از این بود که می گفت من می ترسم جاهلان و گمراهان چیره شوند؛ برای شخص خودم ترس نداشتم. ترس داشتم که این حرکات فریبکارانه فرعونیان اطرافیان من را فریب دهد.
وی ادامه داد: حضرت امیر (ع) اینجا می فرمایند که «به خدا شکایت می برم از کسانی که با جهل زندگی می کنند و گمراه می میرند. در میانشان هیچ چیزی زیان بارتر از قرآن نیست. اگر به شیوه شایسته تلاوت شود و چون با تغییر و تحریف خوانده شود هیچ کالایی سودمندتر و ارزشمندتر از قرآن نیست. نزد آنها از معروف منکرتر و از منکر معروف تر وجود ندارد.» اینها کسانی هستند که خوب را در جامعه بد و بدها را خوب جلوه می دهند. برای توجیه کارهای زشت و اعمال منکر خودشان به قرآن استناد می کنند. نمونه های زنده در زندگی و جامعه خود ما کم نیست و می توانیم آنها را یکی یکی پیدا کنیم. بسیار کسان داریم که اگر با استناد به قرآن اگر توانستند اهداف خود را تحقق بخشند و حریف خود را نابود کنند قرآن بسیار خوب است وگرنه مطلوب نیست.
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام در مورد رابطه جهل و ستم گفت: در لغت و به لحاظ مفهومی ستم یا ظلم در برابر عدل قرار می گیرد. اگر جامعه انسانی را ترکیبی از انسان هایی که در کنار یکدیگر در حال همکاری با یکدیگر و هریک را در جایگاه شایسته خود و سرگرم وظایف خود بدانیم و چنین جامعه ای هم شانس تحقق داشته باشد، این جامعه عادلانه، خدایی و توحیدی است چون هرکسی در جایگاه شایسته خود است و از همه انسان ها و استعدادهای آنها استفاده بهینه به عمل می آید. ولی اگر چنین نباشد و مسئولیت های بزرگ به افراد کوچک و کوتوله واگذار شود و در برابر افراد بزرگ و با استعداد یا تماشاچی صحنه باشند و یا به کار گل گماشته شوند، نمی توان تحقق وعده عدالت را که فلسفه بعثت انبیاست مدعی شد.
وی ادامه داد: از طرفی ظلمت به معنای تاریکی از همین ماده است. تاریکی که از جنس جهل، نادانی، ندیدن و ندانستن است، ریشه همه فسادها است. همه چیز را در فضای تاریک و مبهم عوضی می شود دید و کسانی هم که مایلند مردم با حقیقت فاصله داشته باشند فضا را تاریک و مبهم و مکدر می کنند تا کسی نتواند حقیقت را پیدا کند. فضای تاریک و ظلمانی دام مناسبی برای گمراه کردن جاهلان است که اگر دانا بودند هرگز راه به تاریکی نمی بردند.
سید هادی خامنه ای خاطرنشان کرد: بهترین سند ما در این باب مباحث تاریخی قرآن کریم است که نمونه های بسیاری در رابطه با ظلم و ظالم آورده است. در مورد ظلم حدود 250 مورد و در مورد جهل 24 مورد در قرآن هست. اما در خطبه 321 نهج البلاغه آمده است «خدای را سوگند که دگرگونی زندگی هیچ یک از اقوام در ناز و نعمت به فقر و گرسنگی نیوفتاد مگر به واسطه گناهانی که در روزگار عیش و نوش انجام داده اند.» بعضی گناهان را همان گناهان مورد نظر خودشان دانسته اند و فکر کرده اند که گناهان فقط کم حجابی، بد حجابی و امثال آن است و شنیدم بعضی از آقایان فرموده اند زلزله، قحطی و کمبود آب به خاطر این گناهان است. اگر واقعا این گناهان باعث قحطی باشد اروپا باید تا حالا نابود شده باشد.
وی تأکید کرد: منظور از گناه سرپیچی از دستور خداست و دستور خدا فقط منحصر به این یک مورد نیست. بزرگترین دستور خدا اجرای عدالت، پرهیز از دروغ و پرهیز تمام اعمال و رفتاری است که از خانواده دروغ باشد. اتهام، غلو، بی صداقتی در عمل، بی صداقتی در گفتار و بسیار مسائل دیگر از این موارد است. یک نمونه صداقت در کار این است که اگر کسی شایسته یک مسئولیت نیست نه او را به این کار بگمارند و نه خود او این کار را قبول کند. آیا در جامعه ما این طور است؟ تا حالا دیده اید کسی بگوید من شایسته این کار نیستم و به یک فرد اصلح بدهید؟ آیا دیده اید در جامعه ما مردم نسبت به یکدیگر احقاق حق کنند و دلسوز باشند و اگر به منفعتشان نبود دروغ نگویند و اتهام نزنند؟
نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: این سخن مرحوم سید جمال الدین اسدآبادی است که وقتی به کشورهای اروپایی سفر کرد و برگشت گفت «آنجا مسلمان نبود اما اسلام بود». به خاطر اینکه آنجا خرابی هایی که در جامعه ما است، فسادهای اخلاقی، یعنی سقوط اخلاق، سقوط ادب، ناهنجاری های اجتماعی نیست؛ مردم به قانون احترام می گذارند، رانت خواری یا نیست یا بسیار کم است، تبعیض بسیار اندک است، شایستگان سر جای خود نشسته اند که کارها دارد پیش می رود؛ و الا آنها هم مثل ما می شدند. ولی ما جاهای نامناسب را به این و آن داده ایم و مناسبت ها و شایستگی ها و تناسب را بین فرد و مسئولیت ملاحظه نکرده ایم. تبعا جامعه ما به این دردها مبتلا شده که امروز همه دلسوزان از یک بحران در اخلاق و در هنجارهای اجتماعی به ما اخطار می دهند. اگر نهج البلاغه به گناه اشاره می کند اینها است.
وی گفت: الآن در جامعه ما بحث است که بعضی از بی آبی ها به خاطر سدسازی های بی رویه و غیر علمی است؛ این خودش یک گناه است. اینکه یک ذره از موی یک زن دیده شود یک گناه صغیره است اما آن چیزی که نعمت های خدا را از ما می گیرد ناشکری هایی که می کنیم و نعمت ها را نمی شناسیم و قدر نعمت ها را نمی دانیم؛ تبعا طبیعت و آنچه که در آن وجود دارد از ما روی گردان می شود. ما اکوسیستم را نمی شناسیم و الزاماتش را رعایت نمی کنیم این مسائل پیش می آید.
سید هادی خامنه ای ادامه داد: در راه اندازی امور مردم عمدا تأخیر می کنیم. در خارج از کشور کسانی که می خواهند به یک کار خدماتی یا تولیدی بپردازند وقتی به مراکز مراجعه می کنند در اسرع وقت کار انجام می گیرد و مسئولان حتی راهنمایی می کنند که ما به شما وام می دهیم و روش این است. بعد از یک هفته کار صورت می گیرد و همه چیز انجام می شود. اما اینجا برای جزئیات کار تأخیرهای عمدی همراه با ارتشاع و رانت خواری و مسائل دیگر دارد. چنین جامعه ای هرچه در این مسیر بیشتر پیش رود بیشتر به سقوط و نابودی نزدیک خواهد شد. گناه اینها است.
وی خاطرنشان کرد: یک استان به نام سیستان و بلوچستان است در منطقه ای از آنجا گفته می شد که روزگاری انبار غله ایران به شمار می آمده اما الآن آنجا اصلا آب وجود ندارد؛ جاهای دیگر همین طور است.
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام گفت: خطبه 457 می گوید «در برابر مردم فروتن باش و با آنان نرم خویی و انعطاف پذیری پیشه کن و مساوات را حتی در سطح نگاه و اشاره های تعارف آمیز پاس بدار تا زورمندان در ظلم تو طمع نبندند و ناتوانان از عدالتت ناامید نشوند که خداوند متعال شما را از کارهای کوچک و بزرگ مورد سؤال قرار می دهد.» از ما می پرسند که عمرتان را چطور گذراندید؟ بخشی از عمر مردم از بین می رود به خاطر کم کاری هایی که هرکسی در مسئولیت خودش دارد. در جامعه ما این گونه کارها به یک رسم تبدیل شده و اگر کاری زود پیش رود و زود انجام شود باید تعجب کرد.
وی ادامه داد: در خطبه 36 فرمود «اگر اموال به تاراج رفته حتی مهریه زنان شده باشد آن را بر می گردانم» آیا چنین همتی امروز هست که اموال به هدر داده شده به هر جایی رفته باشد را برگردانند؟ در عهدنامه مالک اشتر می گوید «خود را میزان قرار بده. آنچه برای خود دوست می داری برای دیگران هم دوست بدار. اگر دوست داری به تو ستم نشود به دیگران ستم مکن.» چه کسی را می شناسید که امکانات را در اختیار نزدیکان خود قرار نداده باشد و به دور دست ها به همان چشمی نگاه کند که به نزدیکان خودش نگاه می کند؟ اگر این طور بود جامعه گلستان می شد. چیزهایی که می خوانم شبیه افسانه است.
سید هادی خامنه ای با بیان اینکه بعضی از آیات در مورد ظلم برای ما حکم خاطره دارد، تصریح کرد: در سوره صاد آیه 28 می فرماید «فردی نزد حضرت داود می آید و می گوید 99 گاو دارد و من یک گاو بیشتر ندارم و می گوید همان یکی هم به من بده. حضرت داود به او فرمود کسی که از تو این را خواسته به تو ظلم و ستم کرده است.» این آیه آدم را به یاد سرمایه داران عمده می اندازد که تمام ثروت جامعه را بلعیدند و یک ذره ای هم که در اختیار جامعه است را می خواهند ببلعند.
وی با اشاره با آیاتی از قرآن کریم گفت: یکی از وسایل سلطه اهریمنان در جامعه ایجاد بحران های اخلاقی و جنسی است. در اروپا و اینجا فرقی ندارد. البته چون آنجا تبدیل به هنجار شده و مردم با این روش ها احساس گناه نمی کنند کمتر دچار بحران می شوند اما در جامعه ما و کشورهای اسلامی دیگر وجود این مفاسد خیلی بیشتر می تواند بحران آفرین باشد و ابزاری برای زورگویان باشد که بتوانند بر چنین جامعه ای بهتر حکمرانی کنند. چون وقتی نیروهای جوان یک جامعه که مهمترین قدرت یک جامعه برای تفکر و اندیشیدن هستند به اعتیاد و مسائل جنسی آلوده شوند، این جامعه تبعا سقوط می کند؛ چون نیروهای عمده خود را از دست می دهد. این همان مسأله ای است که ما باید به آن حساس باشیم. جوانی که می تواند نشاط و انگیزه تولید علم و صنعت داشته باشد، اگر به آن مسأله مبتلا شود از کار می افتد. وقتی در قرآن که دستورالعمل روز ما است و هیچ گونه کهنه نشده این مسائل ذکر شده علت و فلسفه ای دارد.
سید هادی خامنه ای در پایان با بیان قسمتی از داستان آدم و حوّا که در قرآن آمده، اظهار کرد: بعضی از گناهان انسان را از جابگاه شایسته خود سقوط می دهد. انسانیت چیزهایی است که در الگوهای زنده و مشخص ما یعنی پیامبر (ص) و ائمه وجود دارد. بنابر این باید از آنها اطاعت کنیم و اطاعت نکردن از آنها ظلم است. آثار این ظلم به همه می رسد.
