هنوز حرف و حدیث لیست های انتخاباتی پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا تمام نشده بود که انتخاب شهردار خود جنجال تازه ای به پا کرد. در این چند سال انتخاب شهردار همواره با حاشیه هایی همراه بوده است، چرا که در عین تلاش برای فاصله گرفتن این نهاد مدنی از سیاست، خواه نا خواه منافع برخی سیاسیون به تصمیمات شهرداری گره خورده است؛ و شهرداری را به عرصه ای برای رقابت های سیاسی تبدیل کرده است.
به گزارش جماران، آنچه در روز های اخیر حساسیت های زیادی به ایجاد کرده است، انتخاب شهردارانی برای برخی شهر هاست که علاوه بر سن پایین، نسبت های فامیلی نزدیکی با مقامات دارند و این مسئله شائبه رانت خواری و سوءاستفاده از قدرت برای اقوام را ایجاد کرده و باز هم ماجرای «ژن خوب» در فضای مجازی زنده شد.
داستان ژن خوب از مصاحبه پسر محمدرضا عارف شروع شد. پسر عارف در مصاحبه ای که از یک شبکه اینترنتی پخش شد، موفقیت‌های اقتصادی خود را حاصل هوش ناشی از ژن خوب و البته تلاش شخصی خود دانسته بود، بی آنکه این مسئله ارتباطی با موقعیت سیاسی پدرش داشته باشد. البته این سخنان واکنش های بسیار شدید را در فضای مجازی در پی داشت.
اما با ادامه یافتن این قبیل پست و مقام و موفقیت های ژنی، برخی فعالین سیاسی نیز واکنش هایی نشان دادند. در این باره پروانه سلحشوری، نماینده تهران در مجلس در گفت و گو با انتخاب گفت: پدیده آقازادگی تبعات بدی دارد و مردم می‌گویند چرا ما از امکانات محروم هستیم و کسی که دارای موقعیت شغلی است فرزندانش را در پست‌های عالی مشغول به کار میکند و فرزندان ما از این موقعیت و امکانات محروم هستند. به شخصه وقتی فرزندان چند نفر از همکارانم در پست‌هایی مسئولیت گرفتند ناراحت شدم و یاد بچه‌های دانشگاه شریف و خواجه نصیر افتادم که چقدر توانمند هستند و نیاز به شغل دارند ولی مجبور به مهاجرت میشوند.
الهه کولایی نیز در حساب توئیتری خود در این باره نوشت: منظور از جوانگرایی مدیریت کشور، مدیر شدن فرزندان و وابستگان مدیران مادام العمر کنونی نیست.
اما صادق زیباکلام استاد دانشگاه از منظری دیگر به این پدیده نگاه می کند. او معتقد است که ما یک سری محدودیت‌های عجیب و غریب برای گزینش‌هایمان مشخص و تعیین کردیم که خیلی‌ها نمی توانند از آن عبور کنند بعد می‌گوییم که شخص دیگری نیست. اما به نظر من هست. افرادی در کشور حضور دارند که نه اصلاح طلب هستند و نه اصولگرا اما ملاحظات اطلاعاتی و امنیتی اجازه ورود به این افراد نمی دهد.» وی در ادامه با معیوب خواندن سیستم گزینشی موجود بزرگترین آسیب این جریان را مغفول ماندن تجربه، دانش و کار آمدی افراد دانست و تصریح کرد: «خب وقتی همچین قوانینی وضع می کنیم معلوم است که بسیاری از افراد کارآمد نمی توانند وارد کابینه شوند یا در فلان منطقه شهردار شوند.»
اما فارغ از این مسائل، باید دید طبق قانون شهرداری و آیین نامه وزارت کشور، درباره انتخاب شهرداران چه میگوید.
مروری بر قانون
مطابق قانون شهرداری، «شورای شهر موظف است پس از رسمیت یافتن، بلافاصله و قبل از شروع کار یک نفر را با احتساب شرایط مقرر در قانون» به سمت شهردار برگزیند.
تبصره یکم ماده 50 قانون شهرداری، به نمایندگان شورای شهر گوشزد میکند که شهردار باید دارای شرایط مصرح در آیین نامه وزرات کشور باشد.
آیین نامه وزارت کشور برای احراز صلاحیت شهردار از قبیل زیر است:
ماده 1- کسانی را میتوان به سمت شهردار انتخاب نمود که دارای شرایط زیر باشند:
الف - تابعیت جمهوری اسلامی ایران .
ب - حتی المقدور متأهل و دارای حداقل (25) سال سن و (5)سال سابقه اجرایی در موقع انتخاب شدن .
پ- انجام خدمت وظیفه عمومی (دوره ضرورت) یا داشتن معافیت دایم در زمان صلح.
ت - اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی ایران وقانون اساسی.
ث - دارابودن حسن شهرت.
ج - داشتن توانایی جسمی و روحی برای انجام کار.
چ - نداشتن محکومیت کیفری که مستلزم محرومیت ا زحقوق اجتماعی باشد.
ح - دارابودن تحصیلات و تجربه به شرح زیر:
1- حداقل تحصیلات کارشناسی (لیسانس) برای شهرداریهای درجه (1تا6) .
2- حداقل تحصیلات کارشناسی (لیسانس) با گرایشهای مشخص شده توسط وزارت کشور برای شهرداریهای درجه (7تا10).
3- برای شهرداریهای درجه 11 و 12 حداقل تحصیلات کارشناسی ارشد فوق لیسانس با گرایشهای مشخص شده توسط وزارت کشور.
تبصره 1- کسانی که دارای تحصیلات فوق دیپلم و پنج سال سابقه اجرایی - که حداقل 2 سال آن را در سمت شهردار و یامدیریت سرپرستی و بالاتر در‌وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداریها خدمت کرده باشند- یا دارای 4 سال تجربه در امور مربوط به شهرداری باشند نیز می‌توانند عهده دار تصدی شهرداریهای از درجه 1 تا6 شوند.
تبصره 2- کسانی که دارای تحصیلات فوق دیپلم و پنج سال سابقه اجرایی و حداقل چهار سال سابقه کار و تجربه در سمت شهردار در شهرداری درجه 1تا6 و یا معاون شهردار در شهرداری درجه 7 به بالا یا مدیریت مدیریت میانی به بالا در وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداریها باشند نیز می‌توانند تصدی شهرداریهای درجه 7 تا 10 را عهده دار شوند.
تبصره 3- کسانی که دارای تحصیلات کارشناسی لیسانس مندرج در ردیف 2 بند "ح" ماده 1 این آیین‌نامه با حداقل پنج سال پیشینه کار در سمت شهردار شهر درجه 7تا 10 و بالاتر و یا معاون شهردار شهر درجه 11و 12 و یا مدیریت میانی به بالا و همتراز آنها در وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به‌دولت و شهرداری ها باشند نیز می‌توانند برای احراز سمت شهردار در شهرداریهای درجه 11و12 و تهران انتخاب شوند.
لازم به ذکر است این آیین نامه در تبصره های دیگر توضیحات بیشتری برای وضوح این ماده داده و شرایطی را پیش بینی کرده است.
به طور مثال آخرین تبصره این ماده تاکید میکند شهردار باید علاوه بر همه شرایط ذکر شده، به امور ذی حسابی با تشخیص وزارت کشور آشنا باشد.
گفتنی است درجه شهرداری ها بر مبنای امکانات، اعضا، درآمد و امثال آن تعیین می شود، لذا بالاترین درجه 12 به شهرداریهای شیراز، تبریز، مشهد و اصفهان تعلق گرفته است، و بنا به کاهش جمعیت و امکانات درجه شهرداری ها نیز کاهش پیدا میکند.
شهرداران جوانان و رعایت حداقل های قانونی
همانطور که گذشت، آنچه در مجموعه قوانین مرتبط با شهرداری آشکارا مورد تاکید قرار گرفته، تجربه و توان مدیریتی شهردار است که البته بر حسب درجه شهرداری با شدت یا ضعف همراه است. اما فارغ از توانایی های فردی شهرداران انتخاب شده، باید دید کارنامه این افراد تا چه حد با حداقل های قانونی مطابق است.
شهردار بی سابقه هشتگرد
طبق درجه بندی شهرداری ها، شهرداری هشتگرد درجه 7 به حساب می آید و این یعنی شهردار باید دارای تحصیلات فوق دیپلم و پنج سال سابقه اجرائی و حداقل چهار سال سابقه کار و تجربه در سمت شهرداری درجه 1 تا 6 باشند. یا سابقه معاونت شهردار در شهرداری درجه 7 به بالا را داشته باشند و یا مدیریت در وزارتخانه ها و موسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداریها را تجربه کرده باشند.
انتخاب امیر بهمنی، پسر 33 ساله محمود بهمنی رئیس کل سابق بانک مرکزی و نماینده کنونی مجلس، به عنوان شهردار شهر هشتگرد از جمله انتخاب های جالب توجه بود.
پس از انتخاب بهمنی، حرف و حدیث هایی پیرامون سابقه وی ایجاد شد. برخی سایت های خبری از جمله ایلنا وی را استاد دانشگاه خواندند و نوشتند بهمنی دکتری عمران از دانشگاه تهران دارد. البته لازم به ذکر است، زمانی که خبرنگار جماران با ایلنا تماس گرفت، مشخص شد این خبرگزاری نیز اطلاع دقیقی از چند و چون مدرک و دانشگاه محل تدریس ندارد. هرچند نام وی در سایت دانشگاه تهران به عنوان دانشجوی دکتری وجود دارد، اما خبرنگار جماران هیچ اطلاعاتی از تدریس در دانشگاه پیدا نکرد.
اطلاق عنوان«استاد دانشگاه» به استاد تمام دانشگاه اطلاق می شود و مربیان، استادیاران و دانشیاران، تحت عنوان مدرس دانشگاه یا هیئت علمی خوانده میشوند. درجه استادی نیز در صورتی به فردی داده میشود که حداقل های علمی مشخص را گذرانده و تعداد مشخصی مقاله را در کارنامه خود داشته باشد. خبرنگار جماران هنگامی که نام امیر بهمنی را در سایت های معتبر جست و جو کرد به مقاله ای به نام وی در سایت های معتبر پیدا نکرد.
با این وصف مشخص نیست برای شهردار هشتگرد چگونه میتوان عنوان استاد دانشگاه را به کار برد. لازم به ذکر است، در صورت حقیقت نداشتن این مسئله، این امر جعل درجه علمی به حساب آمده و طبق مصوبه مجلس 6 ماه حبس دارد.
حال سوال اینجاست که پسر رئیس کل سابق بانک مرکزی کدام یک از سوابق لازم دارد؟ این در حالی است که عده ای درمورد مدرک دکتری بهمنی نیز شبهه هایی مطرح میکنند. طبق مدارکی که از تحصیل وی در دست است، بهمنی با بورسیه 40 میلیون تومانی توانسته است وارد مقطع دکتری دانشگاه تهران شود. هرچند وی خودش را از دانشجویان ممتازی میداند که در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد به طور قانونی بورسیه گرفته است.
بهمنی حتی در مورد آن 40 میلیون هم گفته است: تاکید بر این مبلغ نادرست است، چرا که وزارت علوم هزینه تحصیل کلیه دانشجویان بورس شده و حتی دیگر دانشجویان را می پذیرد.
اما یکی از اعضای شورای شهر هشتگرد اظهارات جالبی در خصوص شهردار شدن بهمنی دارد.
ماشالله قدیمی عضو شورای شهر هشتگرد در گفت و گو با «تیتر یک» با بیان اینکه لابی گسترده و فشار از طرف آقای بهمنی برای انتخاب فرزند ایشان به عنوان شهردار هشتگرد اتفاق افتاده است، گفت: 4 تن از اعضای شورا ساعت 2 بامداد چهارشنبه یکم شهریور، به دعوت آقای بهمنی در یک باغ تشکیل جلسه می دهند و آنجا تصمیم می گیرند امیر بهمنی را به عنوان شهردار هشتگرد معرفی کنند.
قدیمی در ادامه با بیان اینکه امیر بهمنی پیش تر دارای هیچ سابقه مسئولیتی نبوده است، عنوان کرد: چند وقت قبل آقای محمود بهمنی من را به دفتر خود دعوت کرد و بنده نیز رفتم و آنجا از من خواست به شهردار شدن فرزند وی کمک کنم که هم آنجا هم به وی هشدار دادم که این کار نه به صلاح شما و نه به صلاح شهر هشتگرد است، اما ایشان نپذیرفتند.
عضو شورای شهر هشتگرد افزود: یکی از آن 4 عضو حاضر در جلسه خصوصی بامداد چهارشنبه به من گفت"آقای بهمنی به وی یادآور شده است که" شما در قضیه تایید صلاحیت خود به من مدیون هستید پس با رای به پسرم از زیر این دین خارج شوید" و من هم به اجبار، قبول کردم ".
همانطور که گذشت، آیین نامه وزارت کشور، مرجع نهایی احراز شایستگی شهرداران منتخب را وزارت کشور می داند، حال باید دید این وزارت خانه چه رویکردی نسبت به این انتخاب داشته است.
شهردار 28 ساله اردبیل
به نظر میرسد شهرداری گیوی در درجه 3 یا 4 قرار بگیرد. و مطابق قانون شهردار این منطقه باید دارای مدرک فوق دیپلم و پنج سال سابقه اجرایی - که حداقل 2 سال آن را در سمت شهردار و یا مدیریت سرپرستی و بالاتر در وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداری ها خدمت کرده باشند- یا دارای 4 سال تجربه در امور مربوط به شهرداری باشند.
اما شورای شهر گیوی(کوثر) پسری 28 ساله را به شهرداری برگزید که به زحمت میتوان برای او سابقه ای پیدا کرد.
فرشاد عباسی، پسر 28 ساله معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار اردبیل و رئیس ستاد روحانی در استان اردبیل، برای تصدی شهرداری گیوی برگزیده شد. هنگامی که مطبوعات این شهر بیوگرافی فرشاد عباسی ۲۸ ساله را منتشر کردند، مشخص شد وی تاکنون هیچ گونه سابقه مدیریت و مسئولیت اجرایی نداشته است.
در سابقه فرشاد عباسی تنها مدرک کارشناسی ارشد مهندسی عمران و اشتغال به پیمانکاری دیده میشود. این در حالی است که شهرداری این شهر در درجه چهارم قرار میگیرد و با توجه به قانون شهردار باید سوابق دیگری نیز داشته باشد.
با این حال، شورای شهر گیوی در اطلاعیه ای از تصمیم خود دفاع کرده و گفته است که داشتن سابقه دولتی و مسئولیت اجرایی تنها ملاک برای اعطای مسئولیت شهرداری نیست.
نتیجه انتخاب بدون هماهنگی با پدر!
یکی از پر حرف و حدیث ترین انتخاب های شورای شهر، انتخاب کمیل لاهوتی، پسر مهرداد لاهوتی، نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی به عنوان شهردار چاف و چمخاله بود که البته با حواشی که در ادامه خواهد آمد، شورای شهر ناچار شد از تصمیم خود برگردد.
در چند روز اخیر اخباری منتشر شد، مبنی بر اینکه در جلسه انتخاب شهردار اعضای شورای چاف و چمخاله، کمیل لاهوتی، فرزند ارشد مهرداد لاهوتی با 5 رای موافق به عنوان شهردار این شهر انتخاب شده است.
در سایت های محلی سابقه ای که از کمیل لاهوتی عنوان شده، مسئولیت بافت فرسوده شهر لنگرود است، اما مهرداد لاهوتی در گفت و گو با شرق گفته است: پسرم کارشناسی ارشد عمران دارد و کارمند مسکن و شهرسازی هستند.
لاهوتی همچنین با تاکید بر اینکه به پسرش توصیه کرده شهردار نشود گفته است: حد و اندازه ایشان خیلی بالاتر از این قضایاست. جایی که الان مشغول است (پستی که دارند) کمتر از یک شهرداری تازه‌تأسیس نیست. [و دلیل دیگر اینکه] به جهت همین شائبه‌هایی که وجود دارد، من به او توصیه کردم که اگر مصوب هم کردند، نباید بپذیری.
پس از این جنجال ها یاسر فرجود، رییس شورای شهر چاف و چمخاله با بیان اینکه انتخاب کمیل لاهوتی بدون هماهنگی با پدرش صورت گرفته بیان کرده است که با توجه به توصیه نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی، آقای کمیل لاهوتی از بین گزینه های تصدی شهرداری چاف و چمخاله کنار گذاشته شدند و شورای جدید به زودی فرد دیگری را معرفی خواهد کرد.
شهرداری جاف و چمخاله در درجه بندی وزارت کشور، در درجه اول قرار میگیرد و این به معنای آن است که شهردار این شهر باید حداقل مدرک کارشناسی و 5 سال سابقه اجرایی داشته باشد.
البته این تنها پستی نیست که در خانواده لاهوتی دیده میشود. حسین لاهوتی، برادر مهرداد لاهوتی، شهردار کلاچای بوده است. فریبرز برادر دیگر وی نیز شهردار کومله، جمشید برادر دیگر رئیس آموزش و پرورش لنگرود وفرهاد، پسر دیگر وی مشاور فرماندار لنگرود است.
لازم به ذکر است این تنها گوشه ای از مقام و منصب های فامیل محور است و اگر بنا به بررسی همه این موارد باشد، میتوان مثنوی هفت من کاغذی از همه این موارد نوشت.
