پایگاه خبری جماران: با پیروزی مجدد حسن روحانی در کارزار انتخاباتی، بحث تغییر کابینه فعلی دولت، بیش از پیش قوت گرفته است. تا کنون اخبار زیادی از تصمیم دولت برای تشکیل کابینه جدید منتشر شده و در این میان اسامی برخی از افراد برای تصدی وزارت خانه ها مطرح شده است. اما یکی از مسائلی که در فضای سیاسی کشور عنوان میشود، لزوم استفاده از همه جناح ها در کابینه جدید است. تا جایی که حتی از سخن از حضور برخی چهره های اصولگرا در دولت به میان آمده است.
در این میان برخی از کارشناسان معتقدند دولت باید تکیه به شایسته سالاری مدیران ارشد خود را فارغ از مشی سیاسی انتخاب کند، اما برخی کارشناسان عقیده دارند بهتر آن است که رئیس جمهور در سطح کلان نیروهایی را برگزیند که از نظر مشی سیاسی به او نزدیک تر هستند. در این زمینه کارشناسان در گفت و گو با «جماران» به ابعاد دیگر این ماجرا پرداختند.
دولت موظف به تغییر بر مبنای کارآمدی و انسجام است
عبدالله ناصری به خبرنگار جماران گفت: مدتی است بحث گفت و گوی ملی شکل گرفته و همه عقلای دو جناح به این مسئله توجه کرده اند. البته زمینه این بحث شرایط حساس کشور است که با توجه به چالش های جدی که به ویژه در عرصه بین الملل وجود دارد توجه به این امر الزامی است. مدیریت در این شرایط بحرانی اقتضا میکند که زمینه تفاهم ملی ایجاد شود و دولت در این زمینه نقش اول را برای برداشتن موانع دارد. دولتی که به پشتوانه قوی رای مردم و خیزش مدنی که شکل گرفته روی کار آمده باید انتظارات را برآورده کند.
ناصری همچنین گفت: مهمترین این انتظارات تغییر دولت بر مبنای کارآمدی و انسجام و همکاری است. دولت باید در این زمینه برای برداشتن موانع پیش قدم شود، برخلاف دولت اول که برخی وزرای بسیار ناکارآمد در آن وجود داشت، باید شرایطی ایجاد شود که از بسترهای ایجاد شده در دولت قبل استفاده شود. این امر تنها با کابینه قوی و کارآمد میسر میشود. عمده انتظاراتی که نسبت به دولت وجود دارد در حوزه اقتصادی و سیاسی است که دولت موظف است برای آن برنامه ریزی کند.
وی همچنین افزود: مهم توجه به توانمدی هاست. مثلا عملکرد آقای ظریف را در نظر بگیرید، اگر ایشان اصلاح طلب هم نبود، باز هم به جهت توانمدی که دارد مورد احترام همه قرار می گرفت. اصلاح طلبان هرگز تاکیدی بر سهم خواهی نداشته اند. چه در سال 92 و چه بعد از آن و همه از دولت توقع دارند برمبنای شایسته سالاری ها و توجه به توانمندی ها موانع اولیه ای را که در راه عدم تقابل میان جناح ها وجود دارد، بردارد. آقای روحانی باید با تغییرات جدی در کابینه نشان دهد که به حرف های که قبل از انتخابات پشت بلندگو گفته باور دارد.
ناصری تصریح کرد: مسئله مهم این است که تنها بحث کابینه ملی مطرح نیست، ما بحث استانداران و فرمانداران را هم داریم که بسیار بیشتر از خود کابینه در نگاه مردم نسبت به دولت موثر است.
مانعی به نام سهم خواهی و زیاده خواهی ها
عباس سلیمی نمین تحلیلگر سیاسی اصولگرا نیز با تاکید بر اینکه باید مصالح ملی در اولویت باشد گفت: بسیاری از افراد و گروه ها در پیروزی آقای روحانی نقش داشته اند و به نظر میرسد گریزی از تشکیل کابینه التقاطی نیست. طبیعی است که جریاناتی که نقش داشته اند در صدد هستند که نتیجه عملکرد خود را ببینند. البته ایرادی ندارد که کابینه ائتلافی باشد. اما شرکت کنندگان در این ائتلاف گاهی منافع ملی را دراولویت می بیند و گاه خیر؛ و دیده شده که گزینه هایی وارد دولت می شوند که چندان به صلاح دولت نیست.
وی توصیه کرد: بهتر آن است که کار به کسانی واگذار شود که شایستگی لازم را داشته باشند. یکی از موانع پیش رو برای گفت و گو بین جناح ها سهم خواهی هاست. بعضا دیده میشود که افرادی بر اساس سهم خواهی ها عمل میکنند، بیش از تجربه و کارآمدی مسائل دیگر جناحی را در نظر میگیرند. مسئله این است که در سهم خواهی ها باید اساس، اصل و منطقی وجود داشته باشد. دست کم کسانی برای تصدی پست معرفی شوند که یک سری از شرایط اولیه را داشته باشند.
سلیمی نمین در ادامه گفت: مانع دیگری که وجود دارد زیاده خواهی هایی است که در هر جناح وجود دارد. کسانی هستند که نقشی در پیروزی آقای روحانی داشته اند اما بیش از آنچه باید طلب سهم می کنند. یا به گونه ای میخواهند موضوعی را تحمیل کنند که حتی صلاح رئیس جمهور را هم در نظر نگیرند. یعنی از طریق اعمال فشار هم سهم بیشتری را بگیرند و هم هماهنگی را به هم بریزند. باید به گونه ای باشد که آقای روحانی بتواند با آنها کار کند و هم خوانی وجود داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه عده ای از اصولگرایان با دولت همراه شده اند، گفت: به طور مثال آقای لاریجانی با دولت همکاری زیادی کرد و قطعا چنین افردای نیز میخواهند در کابینه نقش داشته باشند. این امر چالشی را به وجود می آورد. باید با پایبندی به مسائل ملی وزاری همراه با دولت انتخاب شود.
سلیمی همچنین گفت: از جمله موانع جدی که در راه تصمیم گیری درست دولت و به طور کلی در مقابل همه جناح هاوجود دارد، وجود مسائلی مانند تنگ نظری ها، سهم خواهی ها، زیاده خواهی ها و تلاش برای ایجاد محدودیت برای سایر جریانات است که باید به تدریج با توجه به منافع ملی اصلاح شود.
لزومی به حضور همه جناح ها نیست
فیاض زاهد اما نظر متفاوتی دارد: قبل از هرچیز باید بگویم من خیلی با این موضوع موافق نیستم که باید از همه گروه ها در تشکیل کابینه استفاده شود. هیچ کجای دنیا هم این اتفاق نمی افتد. معمولا کابینه در نظام ها و کشورهایی که ساختار حزبی دارند، متشکل از افراد حزب پیروز است. وقتی جریانی مانیفست خود را به مردم ارائه میکند و رای می‌آورد، باید برای اجرای آن برنامه ها تلاش کند و برای اجرا نیز به کسانی احتیاج دارد که به آن مانیفست اعتقاد و باور داشته باشند.
زاهد در ادامه گفت: البته امر شاید شامل بخش های تکنوکراتیک نشود اما بخش هایی که شامل مدیریت سیاسی در سطح عالی هستند حتما باید با رئیس دولت همراهی داشته باشند. چهره هایی که وارد کابینه میشوند هم از نظر وفاداری هم از نظر مانیفست باید کاملا با رئیس جمهور همراه باشند.
وی افزود: صحبت از مانیفست امری بدیهی است. بدیهی است که بهترین انتخاب ها، انتخاب هایی هستند که مدیران متخصص توانای کارامد بر سر کار بیایند. اما در موضع سیاسی هنگامی که از تعامل گروه های سیاسی سخن می‌گوییم، باید چند عامل را در نظر بگیریم. یک عامل این است که از نظر سیاسی باید پذیرفته باشد که مسئولیت های سیاسی، کنش های پارلمانی، عمل های اجتماعی از طریق احزاب و گروه های سیاسی منطقی تر پیش میرود.
زاهد با اشاره به موانع پیش رو گفت: نکته ای که وجود دارد این است که ما از نظر فرهنگی اساسا در کار گروهی و همکاری مشترک ضعف داریم، زمانی لازم است که کار گروهی و تعامل در موسسات فرهنگی، مدارس و دانشگاه ها، آموزش داده شود. با این اوضاع میتوان به همکاری در سطح سیاسی هم امیدوار بود.
وی یادآور شد: همچنین ما تاریخ استبدادی طولانی داریم و تغییر فاز با یک انقلاب سی و چند ساله امکان پذیر نیست و ما باید کنش های فرهنگی را شروع کنیم تا به بهبود در فضای سیاسی هم برسیم.
شایسته سالاری رمز برداشتن موانع
کریمی اصفهانی نیز با اشاره به لزوم عملگرایی برای برداشتن فاصله ها گفت: تعامل و برداشتن فاصله ها در شعار وجود محقق نمیشود بلکه باید این مسئله در عمل اتفاق بیافتد. مهم ترین مانعی که وجود دارد کمرنگ شدن شایسته سالاری است. آنچه میتواند این فاصله را کم کند این است که آقای روحانی در عمل نشان دهد که به شایسته سالاری اهمیت میدهد. باید کسانی در کابینه قرار گیرند که باری از دوش اقشار کم درآمد بردارند. باید کسی در کابینه قرار گیرد که فارغ از مشی سیاسی نشان دهد تجربه و کارآمدی لازم را برای تصدی پست وزارت دارد.
کریمی اصفهانی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین مسائلی که باید مد نظر قرار گیرد بهبود وضع اقتصادی است، خاطر نشان کرد: تیم اقتصادی دولت باید حتما متشکل از افراد برجسته و هماهنگ باشد. در این عرصه دولت باید نشان دهد فارغ از مشی سیاسی افراد میتواند افراد با تجربه و منسجم را دور هم جمع کند.
وی در پایان گفت: گذشته از این یکی از بزرگترین موانع این است که دیوار بی اعتماد میان جناح ها خیلی بلند شده است و تنها با عمل می تواند برداشته شود. مسئله مهم این است که به جای اینکه دو جناح هر روز در پس مخالفت با هم برآیند، می باست در راستای منافع ملی این اختلافات را برداریم. باید حب و بغض در راستای منافع ملی باشد.
