واعظی: دولت پاسخگو باید ابزارهای نظارت مردم را بالا ببرد/ صالحی امیری: میل به فساد در دولت هایی که حیاط خلوت دارند بسیار گسترده تر است

آیین رونمایی از سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات با حضور وزیران فرهنگ و ارشاد اسلامی و ارتباطات و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، پیش از ظهر امروز (شنبه 17 خرداد) در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

به گزارش خبرنگار جماران، حسین انتظامی در این مراسم گفت: این قانون در سال 88 تصویب شد. البته این امر قضیه جدیدی نیست. اینکه مذاکرات قانون اساسی منتشر شد مؤید این قضیه است که اطلاعات متعلق به مردم و دولتها امانتدار آنها هستند.

دبیر کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات افزود: این قانون تا سال 92 متوقف شد. اما خوشبختانه این سامانه توسط سازمان فناوری اطلاعات طراحی شده که برای این کار بالغ بر 8 ماعه کار مطالعاتی و بررسی های تطبیقی روی کشورهای دیگر انجام شد.

وی اعلام کرد: این سامانه 45 روز است که در فاز آزمایشی به بهره برداری رسیده و 34 دستگاه تاکنون به آن پیوسته اند. برآورد ما این است که حدود 800 دستگاه عمدتا اجرایی مشمول این قانون هستند.

انتظامی تأکید کرد: مهم این است که ما قائل به عدالت اطلاعاتی باشیم. راه حل مبنایی مبارزه با فساد شفافیت است؛ نه بگم بگم. امیدوارم به جایی برسیم که دستگاه ها داوطلبانه اطلاعات را منتشر کنند.

محمود واعظی نیز با تأکید بر اینکه دسترسی آزاد به اطلاعات برای کشور و دموکراسی نقش حیاتی دارد، گفت: اگر بنا داریم دولت مردمی بماند باید پاسخگو باشد. دولت پاسخگو باید ابزارهای نظارت مردم را بالا ببرد. در حقیقت این یک فرآیند دموکراسی است؛ یعنی لازمه دموکراسی این است که دولت با مردم صادق باشد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وظیف متقابل مردم را استفاده درست از اطلاعات دانست و تصریح کرد: سوء استفاده از اطلاعات باعث ایجاد محدودیت ها می شود.

وی در خصوص محدودیت های دسترسی آزاد به اطلاعات اظهار داشت: امنیت ملی و نظم عمومی، حریم خصوصی افراد و اسناد شرکت ها و اطلاعاتی که در فرآیند تصمیم گیری ها مهم است در این مقوله نمی گنجد.

واعظی با بیان اینکه اکنون 140 کشور این قوانین را  دارند و 90 کشور تلاش می کنند که آن را اجرا کنند، افزود: امکانات وزارت ارتباطات امکان دسترسی و استفاده از این سیستم را به کل مردم کشور می دهد. اگر دولت الکترونیک را زودتر اجرایی کنیم، که بنا داریم تا سه چهار هفته دیگر رونمایی شود، می تواند به این امر کمک کند.

وی با تأکید بر ضرورت فرهنگ سازی و آموزش مردم و دستگاه ها در زمینه دسترسی آزاد به اطلاعات، گفت: فرهنگسازی موجب می شود تا در دستگاه های مختلف اطلاعات را در دسترس قرار دهند و مردم بدانند که به چه اطلاعاتی دسترسی پیدا کنند و از چه اطلاعاتی استفاده کنند.

 وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پایان اظهار داشت: امیدوارم این امر یک قدم جدی برای نزدیک تر شدن مردم و حاکمیت باشد.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز گفت: همه ما نیاز به نظارت داریم تا کارها به سبک درست پیش رود. نبود یک سامانه که با آن اطلاعات قابل دسترس باشد باعث فساد می شود. فسادهای نجومی در کنار تاریکی ها شکل می گیرد؛ چون همه سعی می کنند از اطلاعاتی که انحصاری در اختیار دارند استفاده کنند.

جمشید جعفرپور با تأکید بر اینکه سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات از رانت های اطلاعاتی جلوگیری می کند، افزود: از سال 88 دو دولت با دو رویکرد بر سر کار آمدند. تأخیر 8 ساله در اجرای این قانون نشان از مقاومت هایی در این زمینه است. این دولت باید تلاش کند که این سامانه بهتر اجرایی شود.

وی اظهار داشت: نباید دایره حریم خصوصی را گسترش دهیم که زمینه برخی از ناهنجاری های اجتماعی را فراهم کند. قطعا داخل خودرو و بالکن منزل، چون در منظر عموم قرار دارد، حریم خصوصی نیست. حریم خصوصی جایی است که دسترسی به آن سخت باشد. جز منافع ملی، منافع اشخاص و گروه ها دلیل بر محرمانه بودن نیست.

همچنین سیدرضا صالحی امیری گفت: اساسا در مباحث جدید قدرت ملی عواملی مثل قدرت دیپلماسی، رسانه، مغز و اطلاعات را شاخص های جدید قدرت هستند. بر این اساس مردم صاحبان واقعی و حاکمان امانتدار هستند و محدود کردن آن مغایر قانون و حکمرانی است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: یکی از شاخص های حکمرانی خوب در جامعه امروز میزان دسترسی آزاد به اطلاعات است. البته فراهم کردن امکان دسترسی به اطلاعات محدود به دولت نیست و سایر نهادهای حاکمیتی هم باید این دسترسی را ایجاد کنند.

وی افزود: شفافیت و دسترسی نورافکنی است که فضای تاریک را روشن می کند. میل به فساد در دولت هایی که حیاط خلوت دارند بسیار گسترده تر است.

صالحی امیری بیان کرد: نکته بعدی تکلیف قانونی است. ما وظیفه داریم اطلاعات را در دسترس مردم قرار دهیم و از این منظر نباید احساس غرور و کار ویژه داشته باشیم. اگر ادعای دموکراسی و مردم سالاری دینی داریم که هست، آزادی فقط در حوزه سیاسی تعریف نمی شود و یکی از شئون آن دسترسی آزاد به اطلاعات است.

وی تأکید کرد: اگر مخازن به روی مردم گشوده شود دریایی از اطلاعات برای پژوهشگران گشوده خواهد شد. دریایی از اطلاعات در دستگاه ها هست که باید در دسترس پژوهشگران قرار بگیرد. مثلا اسناد می گوید اولین قطار شهری قطار دودی است که قرارداد آن در دوره قاجار نوشته شده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: یکی از معیارهای پرستیژ جهانی نظام دسترسی آزاد مردم به اطلاعات است. پیام جهانی این کار این است. سخنگوی وزارت خارجه می تواند این را به عنوان دستاورد نظام تبیین کند.