یکی از منتخبین پنجمین دوره شورای شهر تهران ضمن بیان مکانیزم انتخاب شهردار توسط اعضای این شورا گفت: نکته ای که طی این چهارده سال همواره مطرح و به نظر من همواره نکته آزار دهنده ای بوده، وجود نوعی از واگرایی و حتی رقابت حذفی بین مجموعه مدیریت شهری و دولت است. امیدوارم با تشکیل دولت دوازدهم و ارتقاء سطح کارآمدی و اثربخشی کابینه دولت دوازدهم، اولا به قهر 14 ساله دولت و حوزه مدیریت شهری پایان دهیم و ثانیا دوره جدید را با بالاترین سطح تعامل مسئولانه و هم افزایانه بین این دو حوزه آغاز کنیم.
آنچه در ادامه می آید متن گفت و گوی خبرنگار جماران با سید حسن رسولی است:
آقای رسولی! منتخبین شورای شهر پنجم با چه رویکرد و مکانیزمی شهردار بعدی تهران را انتخاب می کنند؟
یکی از مهمترین وظایف شوراهای اسلامی شهرها و روستاها انتخاب شهرداران و دهیاران است. در شورای اسلامی دوره پنجم شهر تهران که لیست 21 نفری امید مورد استقبال بی سابقه مردم قرار گرفته است، جمع 21 نفره ما از همان ساعات پس از اعلام نتیجه انتخابات وارد این موضوع شدیم و با توجه به شناختی که شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان از اوضاع حوزه مدیریت شهری اعم از شورای اسلامی شهر و شهرداری تهران داشت و بر آن اساس برنامه پیشنهادی را تنظیم کرده بود و از طرف دیگر اطلاعات دریافتی این جمع 21 نفره، معیارها و شاخص هایی برای انتخاب شهردار مورد نظر شورای اصلاح طلب تهران به بحث گذاشته شد.
طی چندین جلسه به این موضوع پرداختیم و نهایتا در شانزده بند به تصویب رسید که اگر من بخواهم به امهات آن اشاره کنم اشتهار نامزدهای شهرداری تهران به پاکدستی، کارآمدی و اینکه با توجه به نقش و جایگاه مهم شهرداری تهران در منظومه عمومی کشور ، نامزد تصدی این سمت باید از قابلیت های تعامل با همه ارکان حاکمیت برخوردار باشد، نسبت به محیط مدیریت شهری شناخت علمی و تجربی کافی داشته باشد، بتواند با تشکیل کابینه کارآمد مدیریت شهری زمینه رشد جوانان و زنان در سطوح گوناگون مدیریتی را فراهم کند و نسبت به چالش های کلیدی شهر تهران از قبیل تنگناهایی که ما در حوزه مالی و اقتصاد مدیریت شهری با آن مواجه هستیم، چالش بزرگ ترافیک که یکی از مهمترین مشکلات شهر تهران است و همچنین مسائل و مشکلات آلودگی هوا، حوزه حمل و نقل شهری، آسیب های متأسفانه گسترده و پیچیده اجتماعی و سایر حوزه های مأموریتی که جزو وظایف شهرداری است مثل بحث جمع آوری و دفع مکانیزه زباله، فضای سبز و سایر خدمات شهری، آشنا باشد.
نامزدهای مورد نظر در صورتی در مجموعه انتخابی قرار خواهند گرفت که دارای این شرایط باشند؛ این ویژگی ها به صورت منظم نهایی شده و به عنوان معیارهای تعیین کننده مسیر منتهی به انتخاب شهردار مورد عمل قرار خواهند گرفت. اما از آنجا که متأسفانه هنوز وزیر کشور نتوانسته است به ما بگوید که آغاز رسمی کار شورای دوره پنجم دوازده مرداد یا شهریور است، اگر آقای وزیر بتوانند از طریق شورای نگهبان سؤال و اعلام کند که دوازده مرداد ماه آغاز کار شورای شهر است، ما باید طی یک ماه بررسی ها را نهایی کنیم. لذا بر اساس برنامه زمان بندی شده طی روزهای آینده جمع 21 نفره منتخبین شورای شهر تهران بر اساس این معیارها به صورت روشمند پروژه انتخاب شهردار را در دستور کار قرار خواهیم داد.
گزینه هایی که تا الآن به آنها رسیدید چه کسانی هستند؟
تا الآن هیچ گزینه ای به طور مشخص مورد اجماع همه اعضا نیست. طبق فرآیندی که تصویب شده بنا است هر کدام از اعضا سه نفر از نامزدهایی که بالاترین امتیاز منطبق بر این ویژگی ها را داشته باشند معرفی کنند؛ چنانچه علاوه بر یک نفر معرفی کننده یک بسته سه نفره چهار نفر دیگر از اعضای شورای شهر نیز از این بسته سه نفره حمایت کنند افراد حاضر در این بسته وارد مراحل بعدی می شوند که از آنها رزومه و برنامه خواهیم خواست و نهایتا در مراحل بررسی و انتخاب شهردار قرار خواهند گرفت. تا الآن به صورت رسمی هیچ کس در جلسات شورای منتخبین دوره پنجم مطرح نشده است.
شاخص ترین افراد حاضر در این گزینه ها چه کسانی هستند؟
گزینه شاخص گزینه ای است که همه روی او اجماع داشته باشند. هنوز به این گزینه نرسیدیم.
پیش از این، بحثی در مورد کابینه شهری مطرح بود و شما هم در صحبت های خود به آن اشاره کردید. آیا قرار است شورای پنجم روی معاونین شهردار هم نظر بدهد؟
ما خیلی بنا نداریم دنبال شهرداری باشیم که برای انجام وظایف خود نیازمند به اجازه گرفتن از شورای شهر باشد. به هر حال با توجه به تجاربی که در سلسله مراحل مدیریتی کشور و حوزه سیاست داخلی دارم نظر شخصی من این است که بهترین مدل مناسباتی شورای شهر و شهردار مدلی است که این دو بخش از حوزه مدیریت شهری به صورت همگرایانه و متفق در خدمت مردم باشند.
بنابر این همچنان که قائل به این هستم که یکی از قابلیت های آقا یا خانم شهردار ما باید برخوردار بودن از توان تشکیل کابینه و برخوردار بودن از ظرفیت جذب، سازمان دهی و نگه داشت نیروهای کارآمد در طراز ابر سازمانی مثل شهرداری تهران باشد، ما باید به گونه ای عمل کنیم که حاصل جمع ظرفیت فنی و مدیریتی شورای شهر و شهرداری به صورت هم افزایانه در خدمت مدیریت شهری باشد.
اگر ویژگی هایی که من گفتم مورد توجه دقیق جمع 21 نفره ما قرار بگیرد، که مطمئن هستم قرار خواهد گرفت، به نظر من ما موفق خواهیم بود که از بین مدیران مجرب، پاکدست، اصلاح طلب، تعامل گرا و ملی موجود در سطح کشور انتخاب بهینه ای را داشته باشیم.
یعنی حتما شهردار از بین نیروهای اصلاح طلب انتخاب خواهد شد؟
قطعا همین طور است.
چقدر احتمال دارد که برای اولین بار تهران یک شهردار خانم داشته باشد؟
هیچ تفاوتی بین خانم ها و آقایان نیست. هر نامزدی که بتواند در فرآیندی که گفتم بالاترین سطح مجاب کنندگی را داشته باشد ما نفیا یا اثباتا بحثی روی زن یا مرد بودن نداشتیم.
شما در وزارت کشور پارلمان 51 نفره را مطرح کردید. جزئیات پیگیری این قضیه را برای ما بگویید.
یکی از اتفاقات خوب دو سال اخیر پایتخت این است که شهروندان عزیز تهران در انتخابات دوره دهم مجلس شورای اسلامی به صد درصد لیست 30 نفره امید رأی دادند. لذا امروز مجمع نمایندگان شهر تهران یک مجمع 30 نفره متحد و یکدست برخواسته از جریان اصلاحات هستند. همین رویداد مجددا بعد از دو سال برای انتخابات شورای شهر دوره پنجم تکرار شد. بنابر این مردم در دو انتخابات به فاصله دو سال نسبت به گرایش اصلاح طلبی به صورت مطلق رأی دادند و اعتماد کردند.
چون در حقیقت حوزه مدیریت شهری تهران متشکل از 30 نفر نماینده مجلس شورای اسلامی و 21 نفر اعضای شورای شهر است، بنا به تقاضای متقابل منتخبین پنجمین دوره شورای شهر و فراکسیون امید و بر اساس تدبیری که آقای دکتر عارف مطرح کردند و مورد قبول واقع شد، در روزهای اخیر این پارلمان 51 نفره برای پیگیری مجدانه مسائل تهران، به خصوص بخش هایی که مربوط به قوه تقنینی و حوزه نظارتی و برنامه ریزی شهری می شود و بحث و تبادل نظر در این حوزه ها شکل گرفت و دبیرخانه ای برای این پارلمان 51 نفره متشکل از سه نفر منتخبین شورای شهر پنجم تهران شامل آقای دکتر امینی، آقای مهندس هاشمی و من و سه نفر از مجمع نمایندگان تهران تشکیل شد و مسئول شدیم که موضوعات قابل پیگیری از طریق تجمیع این دو ظرفیت را با جلب و جذب همکاری استاندار تهران و وزیر کشور دولت آینده ساماندهی کنیم.
اگر مردم طی این دو انتخابات به جریان اصلاحات رأی داده اند باید همانند دو دوره آقای خاتمی پاکدستی، کارآمدی، مردم گرایی و صداقت در مواضع و رفتار، سرلوحه کار مدیران اصلاح طلب باشد و ارائه کارنامه مؤثر و اثربخش مورد انتظار مردم است. ما فکر می کنیم این انتظارات به حق در صورتی به طور نسبی قابل اجرا است که ما در جایگاه خادمی مردم حرکاتمان را مبتنی بر عقل جمعی و به کار گیری همه ظرفیت ها در مجلس شورای اسلامی، دولت و شورای شهر انجام دهیم.
به نظر من این شرایط برای آینده تهران یک شرایط استثنایی و جدید است. مردم تهران به طور متوسط به هرکدام از ما 21 نفر بیش از یک میلیون و 350 هزار رأی داده اند و این رأی بالای مردم مسئولیت ما و همچنین 30 نفر نمایندگان محترم مردم تهران را بسیار افزایش می دهد و منتخبین مردم در پارلمان ملی (مجلس) و پارلمان شهری (شورای شهر) با درک پیام برآمده از رفتار واحد انتخاباتی مردم تهران به این نتیجه رسیدیم که باید به صورت متحد، با تشکیل این مجمع 51 نفره وظایفمان در خدمت رسانی مردم را به نحو احسن انجام دهیم.
این 51 نفر تا به حال جلسه مشترکی هم داشته اند؟
بله. در مجلس شورای اسلامی جلسه مشترکی داشتیم. این شش نفر به نمایندگی از طرفین مسئول هستند که با همکاری سایر وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی موضوعات قابل طرح و پیگیری در مجلس، دولت و شورای شهر را با روش جدید در دستور کار قرار دهند. البته در شرایط فعلی دولت تدبیر و امید کمیسیون ویژه ای به ریاست وزیر کشور و رئیس شورای عالی استانها و رئیس شورای شهر تهران و مسئولان دستگاه های اجرایی ذیربط از جمله شهردار تهران در منظومه قوه مجریه جانمایی کردند که با تشکیل این جمع 51 نفره از این ظرفیت قانونی حداکثر استفاده خواهد شد.
من لازم می دانم نکته ای را بگویم که در حضور وزیر کشور هم گفتم. صرف نظر از عملکرد 14 ساله اخیر مدیریت شهری در شورای اسلامی و شهرداری تهران، نکته ای که طی این چهارده سال همواره مطرح و به نظر من به عنوان یک شهروند همواره نکته آزاردهنده ای بوده، وجود نوعی از واگرایی و حتی رقابت حذفی بین مجموعه مدیریت شهری و دولت است.
شما به یاد دارید که در دولت اصلاحات شهردار تهران دارای کرسی رسمی در هیأت وزیران بود. طی این 14 سال شهردار تهران نه تنها عضویتی در هیأت دولت نداشته بلکه برای اینکه مسئولان حوزه مدیریت شهری همواره با قرار گرفتن در این جایگاه، رسیدن به ریاست جمهوری و پاستور را نقطه هدف قرار داده بودند، همواره ما شاهد این واگرایی بودیم که در حوزه های گوناگون آثار مالی، عمرانی، حقوقی، اجتماعی، فرهنگی و خدماتی آن مشهود است.
امیدوارم با تشکیل دولت دوازدهم و ارتقاء سطح کارآمدی و اثربخشی کابینه دولت دوازدهم، به ویژه در حوزه امور عمومی، این جمع 51 نفره اولا به قهر 14 ساله دولت و حوزه مدیریت شهری پایان دهیم و ثانیا دوره جدید را با بالاترین سطح تعامل مسئولانه و هم افزایانه بین این دو حوزه آغاز کنیم.
من معتقدم نامزدهای محترمی که تمایل خواهند داشت در ویترین انتخاب شورای شهر پنجم تهران قرار بگیرند پیشاپیش باید بپذیرند که همه ما برای خدمت به مردم به شهرداری و شورای شهر آمده ایم. شهرداری یک نهاد خدماتی است و چشم داشت به پاستور هیچ تناسبی با وظایف آن ندارد. با توجه به ضرورت هایی که بر روابط و مناسبات دولت و شهرداری حاکم است، اگر سطح قابل قبولی از تعامل باشد طرفین سود می برند و اگر هم دولت و هم شهرداری از این روابط راضی باشند مردمی که سرویس گیرنده هر دو سطح خدمت از دولت و شهرداری هستند رضایت و خشنودی بیشتری خواهند داشت. امیدوارم مردم در همه زمینه ها هم دقت و مراقبت کنند و این دو مجموعه 51 نفره را به صورت مطالبه گرایانه هدایت کنند تا نکته ای که گفتم در عمل تحقق پیدا کند.
از طرفی همه افراد مطرح برای تصدی شهرداری سیاسی و بعضا دولتی هستند و از طرف دیگر شما معتقدید که نباید شهردار تهران حضور در پاستور را مورد هدف قرار دهد. چطور می توان مطمئن بود که این افراد به جایگاه بالاتر نظر نداشته باشند؟
یکی از ویژگی های مدنظر ما 21 نفر برای انتخاب شهردار این است که او برخاسته از باشگاه مدیران ارشد کشور در سطح ملی باشد. یک مدیر مجرب، توانمند و در سطح ملی طبعیتا چهره ای سیاسی، شناخته شده و امتحان پس داده است. من معتقد نیستم که شهردار تهران نباید دارای تفکر و بینش سیاسی باشد. بلکه معتقدم مدیران مجرب، راهبردی، پاکدست و اصلاح طلب که در جایگاه شهردار تهران قرار می گیرند، برای همین موقعیتی که نمایندگان مردم به او داده اند باید شبانه روز تلاش کنند و اگر عزیزانی هستند که از الآن برای سال 1400 خود را در قامت نامزد ریاست جمهوری دوره سیزدهم می بینند، به نظر من زیبنده جریان اصلاحات که مردم در این حد به آن اعتماد کردند نیست که خدای ناکرده ما ادامه دهنده این دور و تسلسل باطل و ناکارآمد 14 ساله اخیر باشیم.
اگر شما ادبیات مبادله شده بین حوزه مدیریت شهری و دولت را تحلیل محتوا کنید همواره به این نتیجه می رسید که این حوزه کمترین عیار همکاری، مساعدت، پشتیبانی و تعامل را داشته و بیشترین صبغه رقابتی و از نوع حذفی را داشته است.
شهردار محترم فعلی تهران، صرف نظر از خدماتی که ظرف 12 سال گذشته در شهرداری داشته، برای بار سوم در ویترین انتخابات ریاست جمهوری حاضر شد. من به عنوان یک شهروند تهرانی و به عنوان یکی از اعضای این جمع 21 نفره استدعا می کنم که نامزدهای سمت شهرداری در صورتی که سودای سکو قرار دادن شهرداری برای ورود به پاستور را دارند به پاس اعتمادی که مردم به این جریان کرده اند از اعلام آمادگی برای کاندیداتوری شهرداری صرف نظر کنند. به نظر من اگر غیر این باشد به سرمایه اجتماعی که امروز از طریق مردم در اختیار جریان اصلاحات قرار گرفته لطمه اساسی وارد خواهد شد.
چقدر احتمال دارد که شهردار تهران دوباره در هیأت دولت کرسی به دست آورد؟
یکی از مهمترین اهدافی که ما دنبال خواهیم کرد همین است. این موضوع خیلی مهم است چون شهردار تهران در منظومه مدیران ارشد کشور قرار خواهد گرفت. قطعا هرچه قدر که این مدیر کلیدی و راهبردی در مراجع و مجامع سیاستگذار و تصمیم گیر سطح عالی نظام قرار داشته باشد بهتر خواهد توانست حوزه مدیریت شهری را هماهنگ کند و به همین نسبت بهتر خواهد توانست نسبت به برطرف کردن موانع بر سر راه مدیریت شهری موفق عمل کند.
این همگرایی که در حال حاضر بین دولت، مجلس و شورای شهر شکل گرفته چقدر می تواند به حل مسائل و مشکلات مدیریت شهری تهران کمک کند؟
به نظر من خود این همگرایی یک فرصت استثنایی است. البته در صورتی این فرصت پایدار خواهد بود که هر سه ضلع دولت، مجلس و حوزه مدیریت شهری، با حفظ شأن و جایگاه خود برای اعتلای بهتر و ارتقای کیفیت زندگی در پایتخت کشور که ویترین و معرف شأن ملی ایرانیان است بیشترین سعی را برای کمک به یکدیگر و هم افزایی در خدمت به مردم به کار بگیرند. اگر این شرط محقق شود، این یکدستی فرصت خواهد بود؛ در غیر این صورت خدای ناکرده مثل شورای شهر اول تهران که دولت و مجلس با شهرداری هماهنگ بودند، این فرصت طلایی به یک تهدید جدی تبدیل می شود. البته قطعا عقل جمعی اصلاح طلبان در این سه جایگاه اجازه نخواهد داد که آن تجربه تلخ مجددا بازتولید و تکرار شود.
گفت و گو: سجاد انتظاری
