علی بیگدلی با بیان ای که دلیل اصلی شکست پوپولیست ها در فرانسه به صحنه آمدن طبقه روشنفکر در سایه بود، گفت: اما با این وجود روند قدرت گیری پوپولیست ها در دنیا متوقف نشده است.
استاد روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی در گفت و گو با خبرنگار جماران در خصوص شکست پوپولیست ها در انتخابات فرانسه و تفاوت های این انتخابات با آمریکا گفت: جنس دموکراسی در فرانسه با آمریکا فرق می کند، دموکراسی در فرانسه جمعی و در آمریکا فردی است. بنابراین این پوپولیسمی که خانم لوپن در فرانسه به وجود آورد با پوپولیسم ترامپ تفاوت دارد به دلیل این که در آمریکا جمعیت های پنهان قدرتمند زیادی وجود دارد در حالی که در فرانسه چنین جمعیت هایی اساساً فعالیت نمی کنند. به عنوان نمونه در آمریکا "کوکلاس کلان ها" یا لابی های صهیونیستی را داریم که در فرانسه چنین جمعیت هایی فعال نیستند. بنابراین یکی از سالم ترین انتخابات های جهان در فرانسه اتفاق می افتد به طوری که هیچ دست بیگانه ای در جریان انتخاب دخالت نمی کند.
وی ادامه داد: هرچند، خانم مارین لوپن هم در این انتخابات رای بالایی کسب کرد. 35 درصد برای یک حزب افراطی آن هم با سابقه ای که جبهه ملی و پدر لوپن داشت، پیروزی بالایی برای این حزب بود. قبلاً این جریان بین 11 تا 15 درصد در جامعه فرانسه رای داشت. دلیل این رای آوری بالا نیز این بود که فرانسه با یک بحران اشتغال گسترده ای روبرو است که خانم لوپن با شعارهای ضد مهاجرتی که داشت و مهاجرین را به عنوان نیروهای مازاد در اقتصاد فرانسه معرفی کرد، بر این موج سوار شد و رای خود را افزایش داد.
استاد بین الملل دانشگاه شهید بهشتی با بیان این که وقتی در جامعه ای این تفکرات پوپولوستی گسترش پیدا می کند در ابتدا جامعه مدنی و طیف روشنفکر جامعه به حاشیه می رود، اظهار کرد: اما در فرانسه این قشر روشنفکر حاشیه نشین متوجه شد که با رأی آوری لوپن وضعیت فرانسه رو به بحران می رود و خطر خروج فرانسه از اتحادیه اروپای که خودش جزو بنیان گذارانش بود، پیش می آید، بنابراین جریان جدیدی راه افتاد که رأی های در سایه جامعه روشنفکری فرانسه را از سایه بیرون آورد و در مقابل این جریان ایستاد. به عبارتی، برعکس جامعه آمریکا که جامعه توده ای باعث رأی آوری ترامپ شد در جامعه فرانسه جامعه روشنفکری به صحنه آمد و باعث شکست لپن شدند.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که این شکست چه تاثیری در روند قدرت گیری پوپولیست ها در غرب و جهان خواهد داشت، گفت: دو ماه قبل آقای لیدرز در هلند با شکست مواجه شد اما ایشان بعد از این که شکست خورد اعلام کرد که ما هنوز در ابتدای کارمان هستیم و به فعالیت هایمان با قدرت ادامه خواهیم داد و یک روزی به پیروزی می رسیم. البته این شکست پیام خیلی روشنی برای خانم لوپن بود که او هم نمی تواند موفق باشد. اما جامعه اروپا با فعالیت های خانم لوپن بسیار دچار نگرانی شد؛ مثلا خانم مرکل خیلی از هزینه های انتخاباتی مکرون را پرداخت می کرد تا لوپن به پیروزی نرسد یا اوباما در حمایت از ماکرون پیام فرستاد و از مردم فرانسه خواست که به او رای دهند.
بیگدلی تصریح کرد: اروپایی ها رأی آوری پوپولیست ها را برای اقتصاد فرانسه بسیار خطرناک می دانستند و معتقد بودند در صورت پیروزی لوپن فرانسه بازار اروپا را از دست خواهد داد و مانند انگلستان و خانم "ترزا می" که مجبور شد برای جبران نیازهای اقتصادی، در مدت 40 روز دو مرتبه به عربستان سعودی سفر کند و دست پادشاه عربستان را به عنوان تقاضای خرید بفشارد، دست به دامان کشورهای غیر اروپایی شوند. بنابراین این هشدارها بر روی جامعه مدنی و طبقه روشنفکر فرانسه تاثیر گذاشت و این طبقات به صحنه آمدند. شاید خود مکرون را هم خیلی جالب نمی دیدند اما بین بد و بدتر مجبور شدند که به مکرون رأی دهند.
وی ضمن بیان این که حتی با این شکست نیز روند قدرت گیری پوپولیست ها متوقف نشده است، ابراز داشت: خانم لوپن بعد از انتخابات گفت: ما ساختارهایمان را تغییر می دهیم و نواقصمان را برطرف می کنیم و برای دور آینده مجدداً فعالیت هایمان را در انتخابات شروع می کنیم. البته این به میزان زیادی به عملکرد آقای مکرون در این دوره برمی گردد. مکرون اگر بتواند این گسل اقتصادی و شکاف طبقاتی جامعه را یک مقدار کوتاه تر کند، احتمال قدرت گیری مجدد پوپولیست ها در این کشور کم تر می شود.
این کارشناس مسائل اروپا و فرانسه افزود: در حال حاضر یک تفکری در اروپا است که می گوید یک اقلیت ثروت مندی بر اکثریت فرودست حکومت می کند. پدیده ای که در جامعه ما هم در حال شکل گیری است و ما نیز به نوعی در حال قدم گذاشتن بر این تفکرات پوپولیستی هستیم. وقتی نامزدی وعده سه برابر کردن یارانه ها و پرداخت پول برای ازدواج جوانان را مطرح می کند، جامعه تحت تاثیر قرار می گیرد. همه این شعارهای پوپولیستی است و باعث بالا رفتن انتظارات مردم می شود. چون این انتظارات قابل کنترل نیست در آینده مشکلاتی را برای دولت به وجود خواهد آورد. متاسفانه هیچ کدام از نامزدهای ریاست جمهوری ما مشاوران خوبی ندارند تا به آن ها بگویند که از این شعار ها ندهید، چرا که اگر جامعه ما به سمت پوپولیسم برود برای ما بسیار زیان بار خواهد بود و کار برای هیات اجرای کشور بسیار مشکل خواهد شد.
وی همچنین در پاسخ به پرسش آیا مکرون می تواند در احیای اقتصاد فرانسه موفق باشد، گفت: من در مصاحبه ای که با نیویورک تایمز داشتم، گفتم تنها کسی که می تواند به ماکرون کمک کند انگلا مرکل است. آلمان به عنوان اقتصاد درجه یک اروپا می تواند بازارش را به سمت محصولات فرانسه بکشاند و با سرمایه گذاری در این کشور اشتغال به وجود بیاورد. با این روش است که اروپا می تواند جلوی قدرت گیری پوپولیست را بگیرد. در حال حاضر حدود 12تا 14 درصد جوانان تحصیل کرده فرانسه بیکار هستند، فرانسو اولاند حدود 2 میلیارد یورو به کارخانه ها یارانه داد تا این نیروها را با حقوق ماهانه 640 یورو استخدام کند، ولی این مبلغ در فرانسه مبلغ خیلی ناچیزی است. بنابراین با توجه به این که رابطه آمریکا و روسیه با ماکرون خوب نیست تنها راهش این است که آلمان در این کشور سرمایه گذاری و مشکل اشتغال را رفع کند. اگر آقای ماکرون در جذب این سرمایه گذاری از آلمان موفق باشد در نهایت هم کارنامه خوبی خواهد داشت.
علی بیگدلی در ادامه در خصوص مواضع ماکرون در قبال خاورمیانه و ایران، اظهار کرد: در مورد سوریه ایشان بارها اعلام کرده است که این مشکل باید از طریق گفت و گو حل شود. فرانسویان از اول خودشان را وارد موضوع سوریه نکردند؛ به دلیل این که در حال حاضر مسئله سوریه به یک موضوع بین المللی تبدیل شده و آمریکا و سوریه را در مقابل هم قرار داده است. فرانسوی ها اگر چه دو سه جلسه برای این که از این کاروان عقب نمانند در مورد سوریه تشکیل دادند ولی خیلی نقش تعیین کننده ای در سوریه نداشته اند و ماکرون هم معتقد است باید بین مخالفین و دولت گفت و گو صورت گیرد تا به راه حلی پیدا شود.
وی در پایان گفت: در مورد ایران هم باید بگویم ماکرون کاملاً موافق با ایران است و اعلام کرد که ما سرمایه گذاری هایمان را در ایران زیاد می کنیم، چرا که ایران کشور ثروتمندی است و الگوی مصرفی نزدیک به کشورهای اروپایی دارد. ماکرون حتی می دانست که ما چقدر دانشجو و فارق التحصیل در کشور داریم و این که ایران کشور رو به رشدی است و خواستار افزایش سرمایه گذاری های این کشور در ایران شده است.
گفت و گو از: فرهاد فتحی
