یک استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه آنچه که از متفکرین علوم اجتماعی باقی مانده بر محور عدالت است، گفت: باید مردم را با این مفهوم که مهمترین و فراگیرترین مفهوم در فرهنگ بشری است آشنا و آن را خوب تبیین کرد اما مهمتر از آن این است که اجرا شود.
به گزارش جماران، حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی خلجی در مراسم عزاداری شهادت حضرت فاطمه (س) دارالزهرا گفت: عدالت در سه حوزه از مسائل بشری یکی از موارد بسیار مهمی است که مورد توجه قرار گرفته است؛ نخست در حوزه فلسفه و کلام که وصف پروردگار متعال است، دوم در حوزه دانش اخلاق که وصف فعل انسان و سوم در حوزه علوم اجتماعی مربوط به قوانینی است که رابطه بین انسان ها و تعامل بین آنها را تنظیم می کند.
این استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: علمای اخلاق اصول فضائل را چهار فضیلت دانسته اند و بقیه فضائل که عبارتند از عدالت، حکمت، عفت و شجاعت زیر پوشش آنها است. عدالت مجموعه فضائل اخلاقی است یعنی اگر انسانی از همه فضائل اخلاقی برخوردار باشد و جامعه ای همه فضائل اخلاقی را دارا باشد یعنی جامعه ای عادلانه است.
وی ادامه داد: در حقیقت عدالت هدف بعثت ها است و انبیاء الهی برای تحقق این امر آمدند و برای اینکه بشر را به گونه ای تربیت کنند خود انسان ها برای عدالت قیام و اقدام کنند. عدالت معشوق ازلی انسان است یعنی انسان ها از روزگاری که زندگی اجتماعی را آغاز کرده به امید عدالت زیسته و تا زمانی که در این سراچه خاکی به سر می برند به عشق عدالت زندگی می کند تا اینکه بتوانند این گوهر نفیس را در زندگی خودشان پیاده کنند.
خلجی با بیان اینکه آنچه که از متفکرین علوم اجتماعی باقی مانده بر محور عدالت است، اظهار داشت: کتاب جمهوریت افلاطون بعد از کتاب های آسمانی قدیمی ترین کتابی است که بر محور عدالت نوشته شده است. همین طور نوشته های ادیبان غربی مثل ایلیاد و ادیسه که هزار سال قبل از میلاد مسیح نوشته شده است بر محور عدالت است. در ادیان الهی و به خصوص اسلام که مسأله مهدویت به شکل خاص ارائه شده نیز برای تحقق عدالت است. ما در روایات نمی بینیم که امام عصر (عج) به چه شیوه ای حکومت خواهد کرد اما آنچه که مهم است و لبه تیز روایات به آن توجه دارد اقامه عدل و مبارزه با ظلم است.
وی تأکید کرد: در روایت در مورد ارزش عدالت هست که یک ساعت عدالت بر یک عمر عبادت برتری دارد. انسانی که تلاش می کند در جامعه خودش عدالت را برقرار کند در حقیقت هنرمند در سطح بالا است. طبق قرآن نزدیک ترین فضیلت به تقوا عدالت است. نمونه های فراوانی در اسلام و به خصوص زندگی ائمه طاهرین (علیهم السلام) هست که حتی با دشمن هم باید به عدالت برخورد کرد و به خصوص در قضاوت نباید فرقی بین دوست و دشمن گذاشت.
این استاد حوزه علمیه قم با انتقاد از دوگانگی گفتار و رفتار افراد در جامعه، گفت: آزادی یکی از حقوق انسان است و اگر عدالت پیاده شد آزادی هم به دنبال آن می آید. اگر حکومت به گونه ای برخورد کند که مردم حق نقد نداشته باشند آزادی هم سلب شده است چون عدالت مقدم بر آزادی است. سخن گفتن از عدالت بسیار شیرین است اما در مقام عمل و اجرا هم تعریف عدالت و آزادی و هم اجرای آنها مشکل است.
وی گفت: جنایتکارترین انسان ها هم از عدالت، آزادی و دموکراسی صحبت می کنند. باید مردم را با این مفهوم که مهمترین و فراگیرترین مفهوم در فرهنگ بشری است آشنا و آن را خوب تبیین کرد اما مهمتر از آن این است که اجرا شود. اگر عدالت در جامعه پیاده شود نتیجه آن نزدیک شدن دل ها است، انسان ها را با هم مهربان می کند، جامعه را استحکام می بخشد و وحدت و همدلی در انسان ها به وجود می آورد. عدل مایه استحکام جامعه و مایه آبادانی و عمران است.
خلجی در پایان با تأکید بر اینکه فاطمه زهرا (س) برای مبارزه با ظلم قیام کرد، اظهار داشت: آنچه که ایشان نگران آن بود انحراف از راه و روش رسول الله بود که آن زمان داشت پایه گذاری می شد و آن روز باید دختر پیامبر (ص) فریاد بزند و اگر فریاد نمی زد به تدریج همه چیز از بین رفته بود.
