دومین گفت‌وگوی تلویزیونی پزشکیان با مردم/ رئیس جمهور: ۵ سال است که تورم ۴۰ درصد داریم و این فاجعه است/ اگر ناترازی‌ها را اصلاح نکنیم زمین سوخته به نسل آینده تحویل می‌دهیم

دکتر مسعود پزشکیان شامگاه دوشنبه در دومین گفتگوی تلویزیونی زنده خود با مردم در تشریح اقدامات 100 روز ابتدایی دولت چهاردهم با بیان اینکه ترور ناجوانمردانه شهید هنیه در تهران در شب تحلیف بنده به عنوان رئیس جمهور و بعد تشدید درگیری‌ها در منطقه روند کار ما را تحت تأثیر خود قرار داد، اظهار داشت: نخستین کار ما تشکیل هیئت دولت بر مبنای شعار وفاق ملی بود که با مشارکت بیش از 400 نفر و تشکیل کمیته‌های مختلف انجام شد.

رئیس جمهور با اشاره به رأی اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی به همه اعضای کابینه و قدردانی دوباره از همراهی مجلس برای آغاز بکار قدرتمندانه دولت، افزود: یکی دیگر از چالش‌های ما در آغاز فعالیت مطالبات گندمکاران، پرستاران و بازنشستگان بود که تلاش کردیم آنها را به بهترین شکل مدیریت کنیم و در گام بعدی از وزرا خواستیم بر مبنای تکالیف سند چشم‌انداز و سیاست‌های کلی برای بخش‌های مختلف برنامه عملیاتی تهیه کرده و مسئول اجرای هر بخش از برنامه‌ها را مشخص کنند.

دکتر پزشکیان تصریح کرد: در مرحله بعد با توجه به محدودیت زمان با تلاش شبانه‌روزی کارشناسان سازمان برنامه و دولت لایحه بودجه را آماده کردیم و با وجود فرصت کم توانستیم آن را در زمان مناسب به مجلس تقدیم کنیم. برخی به ما ایراد گرفتند که لایحه بودجه انبساطی تنظیم شده، اما واقعیت قضیه این بود که ما همه اعداد و ارقام بودجه را به شکل شفاف در این لایحه آوردیم که همین مسئله باعث ایجاد این ذهنیت شد که لایحه انبساطی تنظیم شده که اینگونه نبود.

رئیس جمهور با اشاره به استانداران بومی در استان‌های کردستان، خوزستان و سیستان و بلوچستان، اظهار داشت: ما پیش از این استاندار کرد برای کردستان داشتیم اما این اولین‌بار است که یک فرد کرد و اهل تسنن در کردستان استاندار شده و در استان‌های دیگری نیز بر مبنای باور به شعار وفاق ملی و در راستای استفاده از همه افراد شایسته فارغ از قومیت و مذهب از استانداران بومی منصوب شده‌اند. همچنین تعداد مدیران خانم در دولت چهاردهم بیش از همه دولت‌های دیگر است و این روند با انتصاب فرمانداران از میان بانوان توانمند همچنان ادامه دارد که این دستاوردها بدون مساعدت و پشتیبانی مقام معظم رهبری ممکن نبود.

 

مجری: بحث ناترازی انرژی به نظر می‌آید در حال حاضر به یکی از چالش‌های جدی کشور تبدیل شده است. گاز، نفت گاز، بنزینی که خیلی حرف و حدیث پشت سرش است، علیرغم اینکه شما و وزرا تأکید کرده و گفته بودید که با قیمت بنزین کاری نخواهید داشت، اما زمزمه‌هایی که به گوش می‌رسد این نگرانی را برای مردم ایجاد کرده که اگر افزایش قیمت بنزین اتفاق بیفتد، نسبت به سوابقی هم که در ذهن داریم  با توجه به افزایش قیمت سوخت، باز هم یک اقتصاد پیش‌بینی‌ناپذیری خواهیم داشت و تورم افسار گسیخته‌ای که الان هم هست، شاید نرخش بالاتر برود. خیلی واضح بگویید مجلس می‌گوید در بودجه افزایش قیمت نیامده و اجازه نخواهد داد در 1404 بنزین گران شود. مجلس تأکید می‌کند به واردات بنزین در سال 1404 نیز هیچ ارزی اختصاص نخواهد داد؛ آیا بنزین گران می‌شود؟

رئیس جمهور: وقتی ارز اختصاص ندهند باید از یک جایی جبران شود دیگر.

اولاً خوشحالم از اینکه صریح سوال می‌کنید و من صریح جواب شما را می‌دهم، همانطوری که گفتم صادقانه با مردم عزیزمان صحبت خواهم کرد. واقعیت این است که ما با ناترازی‌های بسیار بدی مواجه هستیم. ناترازی گاز، برق، انرژی و آب، پول و محیط زیست داریم و همه آن در حدی هستند که ممکن است به بحران تبدیل شوند، همان وضعیتی که اتفاق افتاد و مجبور شدیم بگوییم روزانه 2 ساعت برق قطع شود.

در تابستان که ما نبودیم، برق کارخانه‌ها را قطع کرده بودند. تولید قرار بود امسال افزایش پیدا کند، اما نه تنها افزایش پیدا نکرد، بلکه مقداری هم با مشکل مواجه شد. واقعیت این است که نیروگاه‌های ما کفاف نیازهای ما را نمی‌دهد، به اضافه اینکه برقی که در کشور داریم و مصرف می‌کنیم به عنوان سرانه چند برابر انگلستان، کانادا و آلمان است. یعنی ما برق کم داریم و چند برابر هم بیشتر از کسانی که برق دارند، مصرف می‌کنیم.

من در دوران وزارت سفرهای زیادی به کشورهای مختلف داشتم، شما آنجا لوستر نمی‌بینید. حتی در هتل‌های لاکچری بروید، هر کاری کنید نور را نمی‌توانید آنقدر زیاد کنید. ولی ما راحت در یک اتاق چند تا لوستر گذاشتیم و کلی چراغ روشن می‌کنیم در صورتی که می‌توانیم این کار را نکنیم.

نتیجه این است که ما الان نیازمان با توان تولیدمان هم‌خوانی ندارد.

ذخایر نفت و گاز و گازوئیل و سوخت ما در نیروگاه‌ها سال قبل در همین روزها بیش از 3 میلیارد بود و امسال یک میلیارد و خرده‌ای است. این اگر به هفتصد میلیون متر مکعب برسد، دیگر نمی‌توانیم سوخت نیروگاه‌ها را بدهیم. من نمی‌توانم طوری مدیریت کنم که در زمستان مجبور شویم گاز خانه‌ها را قطع کنیم. اگر الان مراقبت نکنم زمستان باید گاز قطع شود. گاز قطع شد در سرما چه می‌شود کرد.

 

آیا دولت چهاردهم برنامه جامعی دارد برای حل این مشکل یا باز هم مثل سال‌های قبل مقطعی این اتفاقات می‌افتاد تصمیم‌گیری‌های مقطعی خواهیم داشت؟

این کارهایی که ما کردیم به نظر من که یک پزشکم اینگونه بود که برای دردها مسکن زدیم، درمان نکردیم. این روند ناترازی‌ها در دولت‌های قبلی، یک روندی است که اتفاق افتاده و الان رسیده به جایی که بحرانی شده است.

قبلاً مسکن می‌زدند و یک اتفاقی می‌افتاد. از یک جایی قطع می‌کردند به جای دیگری می‌زدند و کارهایی می‌کردند. الان چاه‌های نفت را که باید به آنها گاز تزریق کنیم، داریم از آنها گاز می‌کشیم. معنی‌اش این است که دیگر نمی‌توانیم آن نفتی که در آن وجود دارد استخراج کنیم، برای اینکه قاطی می‌شود و برنمی‌گردد. باید کاری کنیم که بتوانیم به چاه‌های نفت‌مان گاز تزریق کنیم.

اگر برای نسل آینده نتوانیم مدیریت کنیم، زمین سوخته به آنها تحویل می‌دهیم. ما دومین کشور از نظر ذخایر گاز هستیم، از نظر نفت و گاز و منابع در دنیا جایگاه بالایی داریم، چرا باید به این وضع بیفتیم که الان افتادیم، برای اینکه درمان نکردیم و تا آمدیم دست بزنیم گفتند نه.

اگر سیستم و ساختاری درست عمل نمی‌کند آیا باید مداخله و درمان کرد یا باید مسکن زد؟!

 

چه کار می‌خواهید بکنید؟

الان با کارهایی که انجام دادیم، گروه اقتصادی دولت متشکل از وزیر اقتصاد، معاون برنامه و بودجه، رئیس بانک مرکزی، آقای دکتر طیب‌نیا به عنوان مشاور عالی رئیس جمهور با اساتید دانشگاه‌ها و اقتصاددان‌ها، جلساتی گذاشتند، به چند برنامه رسیدند که برای تغییر روند اقتصادی کشور باید به این چند عنوان و برنامه توجه کنیم؛

یکی بحث رشد سرمایه‌گذاری و تولید، دوم، بحث ناترازی‌ها و ثبات اقتصادی، سوم بحث معیشت مردم و ثبات در امنیت غذایی که باید وجود داشته باشد، چهارم بحث ناترازی‌هاست که باید درمان شود و پنجم برنامه‌های اولویت‌دار صنایع یا کارهایی که پیشران اقتصاد و تولید‌اند. این 5 مورد را اینها در آوردند و 25 زیرمجموعه و زیربرنامه درآورند و در بعضی جاها به یک مفهوم و یا برنامه مشترک با کارشناسان رسیدند. داریم روی این کار می‌کنیم، ما نهایتاً باید مشکل ناترازی‌ها را باید حل کنیم، اگر حل نکنیم روزی به جایی می‌رسیم که نمی‌شود کاری کرد.

 

بنزین را گران می‌‌کنید؟

ناترازی یک مجموعه است. نوعی که باید با آن برخورد کنیم، مهم است. ما الان پول بازنشسته‌ها، گندمکار، حقوق پرسنل را نمی‌توانیم بدهیم. 4 میلیارد می‌دهیم به بنزین با قیمت گران وارد می‌کنیم و به قیمت 1500 یا 3 هزار تومان می‌فروشیم، باید همچنان این کار را بکنیم؟

هیچ کارشناسی در ایران و یا در دنیا این روند را قبول ندارد. درمان می‌خواهد، این درمان را چگونه باید انجام داد؟!

اینجا باید برگردیم به محور چهارم آن برنامه که گفتم، باید با نگاه به معیشت مردم و زندگی و خورد و خوراک و زندگی مردم این مداخله انجام شود. هر مداخله‌ای بخواهیم انجام دهیم باید آن فشار و یا تورمی که شما فکر می‌کنید بر مردم وارد می‌شود، جلوی آن را بگیریم.

 

چطوری بنزین را گران کنیم و تورم ایجاد نکند؟

الان کل اعتبار و یا ارزی که ما مثلاً به دانشگاه‌ها می‌دهیم چقدر باشد خوب است، 2 میلیارد دلار، حتی شاید 1.5 میلیارد دلار، دانشگاهی که آینده مملکت و جوانان ما و فردای ما را می‌سازد.

الان در کشور امارات فقط برای هوش مصنوعی 6 میلیارد دلار پول گذاشتند، ما برای مجموع دانشگاه‌ها 2 میلیارد لار گذاشتیم. چگونه می‌خواهیم آینده را در رقابت علمی و فنی و عقب نمانیم.

وقتی به بنزین دلار می‌دهیم و وارد می کنیم کسری بودجه ایجاد می شود و کسری تورم می آورد و به اقشار پایین جامعه صدمه می زند. تورم از جیب مردم و محرومین و کارمندان پول برداشتن است وقتی این کار را می کنیم به آنها فشار می آوریم که نباید بیاوریم.

این که چگونه باید عمل کنیم، کارشناسان بحث می کنند و زمانی که روش پیدا شد به مردم از طریق صداوسیما واقعیت را می گوییم. دیروز در مجلس هم با عدد و رقم واقعیت ها را گفتیم. با عدد و رقم که نمی توان دعوا کرد! این واقعیت است و با این اعداد شما بگویید چه کنیم؟ چرا کارخانه ها را نمی توانیم برق بدهیم؟ با این همه منابع به کجا رسیدیم که این طور شد؟ غیر از این است که فقط مُسکن زدیم و آرام کردیم؟ ولی واقعیت را حل نکردیم؟ اگر کارخانه کار نکند نمی توانیم مالیات را بگیریم و بعد باید باز پول چاپ کنیم و وارد بازار کنیم و این تورم زا است. 5 سال است که تورم 40 درصد را داشتیم و این فاجعه است.

 

در دو ماهه پاییز تورم نقطه به نقطه عددی ثبت کرده است که از بهمن 1402 به این سو تکرار نشده بود و به تورم نقطه به نقطه  32.5 درصدی رسیده ایم

کل تورم ما الان 33 درصد است و تا آخر سال هم در همین محدوده بر اساس نظرها و آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار خواهد ماند. احتمالا شما تورم در یک کالا را دیده اید.

 

شما قبول نمی کنید که هفته به هفته قیمت کالا ها پیدا می کند؟  

قرار بود به ما برای نهاده ها و کالاهای اساسی  تا آخر سال 15 میلیارد دلار بدهند کل پولی که تا پایان سال می توانیم به دست بیاوریم  12 میلیارد دلار است و 5 میلیارد هم پیش خرید کرده اند الان باید هم آن 5 میلیارد را بدهیم و هم سه میلیارد کسری را . حالا ما از مقام معظم رهبری استجازه گرفته ایم که از صندوق توسعه برداریم و برای این مدت مشکل را حل کنیم و نگذاریم که قیمت بالاتر برود چون منابعی نداریم.

اجازه برداشت از صندوق هم همان مُسکن است. برای سال آینده آنچه که در بودجه دیده اند کل پولی که به دست دولت خواهد رسید 12 میلیارد دلار است اما پولی که در سوخت و انرژی و گاز و آب و برق و اینها مصرف می کنیم 150 میلیارد دلار است، کدام عاقلی این کار را می کند که ما می کنیم؟

باید بپذیریم کارشناسان و متخصصین ما برای این مساله راه حل پیدا کنند و بعد باید بپذیریم کاری کنیم که اقشار متوسط و پایین مشکل پیدا نکنند و مشکل را حل کنیم.

دیروز آقای همتی در صداوسیما گفتگو کرد. پیشنهاد می دهم صداوسیما از متخصصین و اقتصادانان و دانشگاهیان دعوت کند واقعیت ها را بگویند هر کسی می تواند این ناترازی ها را در آب و انرژی و برق و گاز و پول حل کند، بیاید کمک کند آن را حل کنیم.

 

موضوع معیشت مردم را تحت فشار قرار داده است در برنامه هفتم هم آمده است که تورم باید در سال پایانی تک رقمی بشود، در بودجه سال آینده پیش بینی شده که تورم به 30 درصد برسد، برنامه دولت برای تک رقمی کردن تورم چیست؟

بسته هایی که خدمت شما عرض کردم بسته هایی است که نظرات کارشناسی از مرکز پژوهش ها و کارشناسان برنامه بودجه و اساتیدی که بیرون از دستگاه ها بوده اند را جمع آوری کرده اند. اینها در نگاه اول این آی تم ها را استخراج کرده اند و روی این موارد برنامه ریزی می کنیم که ببینیم چطور می توانیم ناترازی ها را در اقتصاد و تورم را در دخل و خرج دولت حل کنیم و بعد سرمایه گذاری و تولید و مهم تر از همه این که چه کنیم که مردم در معیشت و زندگی مشکلی پیدا نکنند.

قدرت خرید مردم ما در سال 90 بیش از 70 میلیون تومان بوده است که الان 20 میلیون کاهش یافته است و اگر همین راه را برویم روز به روز بدتر می شود، باید درمان شود، دانشگاهیان و کارشناسان  می توانند برای درمان کمک کنند و باید با مردم گفتگو کنیم تا بتوانیم درمانی که برای ماندگاری کشور و عزت و سربلندی کشور است بتوانیم انجام دهیم.

 

یعنی به برنامه و راهکاری نرسیدید؟

به اهداف رسیده ایم.

 

حمایت معیشتی از اقشار آسیب پذیر جامعه چگونه صورت می گیرد؟

فعلا قرار شده است که دکتر عارف جلوی روند قبلی را بگیرد.  ما برای خرید گندم پولی نداشتیم مجبور شدیم از مقام معظم رهبری اجازه بگیریم  و از صندوق بر خلاف قانون منابع لازم را برداریم تا پول گندم کار را بدهیم. در قانون 160 هزار میلیارد برای پرداخت به گندم کاران بودجه مصوب شده بود در حالی که ما 220 هزار میلیارد نیاز داشتیم، علاوه بر این باید قانون را اصلاح می کردیم که از گندم کاران گندم را بخریم. واقعیت با عدد و رقمی که نوشته شده بود همخوانی نداشت. برای اضافه کاری شبانه  به پرستاران هر ساعت 25 هزار تومان می دهند، چه کسی برای این مبلغ کار می کند؟ پرستاران حق داشتند که اعتراض می کردند، ما با کلی بحث، مُسکنی زدیم و اضافه کاری را به هشتاد هزار تومان در ساعت افزایش دادیم. منابع آن را از جایی تامین کرده ایم که بدهیم اما با این کارها، مساله درست نمی شود. این که چگونه این ناترازی را می توان حل کرد موضوع ساده ای نیست. باید اول اجماعی بین کارشناسان ایجاد شود بعد با مردم گفتگو کنیم و کارشناسان با مردم حرف بزنند. باید مردم را مطمئن کنیم که نخواهیم گذاشت ازنظر معیشتی و زندگی روزمره مشکل پیدا کنند تا بتوانیم اجرا کنیم وگرنه اگر مداخله ای کنیم که مردم مشکل پیدا کنیم از نظر علمی و از نظر من که مدیریت می کنم غیرقابل قبول است و این کار را هم نخواهیم کرد.

 

برنامه شما برای غول درآمدخوار خانوار، یعنی مسکن چیست؟ گفته می شود میانگین حدود 42.4 درصد از درآمد خانوار در مسکن هزینه می شود.

اگر یک نفر حقوق خود را خرج نکند و نگه دارد شاید سی سال دیگر بتواند به خانه برسد. این همان حرفی است که گفته ام.

اگر می خواهیم این مشکل را حل کنیم باید باید بپذیریم که کارشناسان نظر دهند و بعد با آنها همراهی  کنیم. اگر آن مبلغی که برای یارانه ها و سوخت و گاز و برق و آب می دهیم را تبدیل به ریال کنیم سرانه هر نفر90 میلیون تومان می شود. ما اکنون این پول را می دهیم ولی هیچ چیزی به هیچ کسی نمی رسد، اگر بتوانیم این را مدیریت کنیم و بتوانیم مراقبت کنیم! باید برای این کار نقشه راه نوشته شود که چکار کنیم که صدمات و عوارضش ایجاد نشود ولی برکاتش به جامعه برسد، این طور نیست که نسخه اش به این سادگی باشد.

 

شما می گویید کارشناسان بیایند و برنامه ریزی کند  کی این اتفاق خواهد افتاد؟ و کی بازار مسکن درست می شود؟ کی گرانی تمام می شود؟ کی تورم کنترل شود و همه اینها برای مردم مبهم است.

ما وعده داده بودیم یک میلیون مسکن بسازیم؟ چرا نشد؟ چرا با مردم صادقانه صحبت نمی کنیم، هر آدمی که مدعی است می تواند بسم الله! بیاید و بگوید و ما نوکری اش را می کنیم.  800 هزار نفر برای مسکن ثبت نام کرده اند، 400 هزار نفر وام گرفته اند، این وام با آنچه که باید بسازند  بالای هزار همت نیاز دارد.  از کجا می خواهند بیاورند؟  آن وقت این طور هزینه ها را هدر می دهیم. الان من از پشت تریبون به مردم وعده های غیرواقعی و غیرصادقانه بدهیم فردا هم نتوانم عمل کنم، آنچنان که عمری از این وعده ها دادیم و نشد. اگر نظرات کارشناسان  را بپذیریم ، در عرض همین چهار سال می توانیم خیلی از مشکلات را اصلاح کنیم به شرط این که اول خودمان را در دولت اصلاح کنیم و بعد مردم باور کنند که می خواهیم به آنها خدمت کنیم.  ما نمی خواهیم برای خودمان کاری کنیم بلکه  قصد خدمت برای مردم را داریم ولی باید واقعیت ها را بپذیریم و این که کارشناسان وقتی نظر دادند با آنها همراهی کنیم. تلاش می کنیم این مشکلات رفع بشود. نه این که وعده دهیم امسال یا سال آینده. یک عمری است از این حرف ها زده ایم و وعده داده ایم ولی هیچ اتفاقی نیفتاده.

 

آیا این گرانی ها  از جمله در لبنیات ، خودرو و نان از دوره قبل برنامه ریزی شده است ؟

اصلا پولی در کار نیست،  چقدر پول باید می دادند؟ 15 میلیارد دلار! 5 میلیارد هم پول پیشخور کرده اند،  چقدر داده اند؟ 12 میلیارد آن هم تا آخر سال. از جای دیگری پول برداشته اند به جای دیگری داده اند که باید پول آنها را بدهیم،‌ از پول شرکت ها برداشته اند پیش خور کرده اند. الان عددی که ما می توانیم درآمد داشته باشیم 12 میلیارد دلار است، یکی بگوید این مبلغ 20 میلیارد است و دروغ می گویید! تازه ما این را با اجازه   15 میلیارد دلار کردیم. ولی اینها مُسکن است، سال آینده درآمد ما  اگر اتفاقی نیفتد و ترامپ که آمده کاری نکند 12 میلیارد است. اما ما می توانیم مشکل را حل کنیم.

 

در برنامه توسعه گفته اند که باید به ساخت 5 میلیون مسکن برسیم،  بحث حقوق ها هم شد واقعا با این حقوقها نباید مردم به خرید منزل فکر کنند. افزایش حقوقها در بودجه سال آینده 20 درصد است.  

20 تا 40 درصد

با توجه به تورمی که داریم ؟

تورم هم 34 درصد است. ما با ناترازی مواجه ایم،‌ ما اگر ناترازی ها را مدیریت کنیم می توانیم بر مشکلات غلبه کنیم، عددی که در یارانه ها سرانه اش برای هر نفر 90 میلیون  است را حتی اگر 20 میلیون تومان هم برای هر فرد ایرانی در نظر بگیریم چه اتفاقی می افتد؟ ما همه این مشکلات را می توانیم حل کنیم به شرط این که اولا صادقانه عدد و رقم ها را بگوییم و بعد وعده ندهیم که یک میلیون مسکن می سازیم و نسازیم. چرا نساختیم؟ الان پول پرستاران و پاداش بازنشسته ها را نتوانسته ایم بدهیم تلاش می کنیم منابع ایجاد کنیم، قانون مصوب کرده حدود 20 هزار میلیارد تومان است اما نیاز اینها 70 هزار میلیارد تومان است.

خبر تکمیل می‌شود... .