پایگاه خبری جماران: محمد محمودی کیا - عضو هیأت علمی پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی در خصوص کم توجهی که نسبت به اندیشه و نام امام صورت میگیرد، گفت: من فکر نمیکنم که کمرنگ کردن نام امام پروژه داخلی باشد، بلکه به نظرم از روی سهلانگاری است. به هرحال امام نرمافزار انقلاب اسلامی است؛ امام هویت جمهوری اسلامی است و هرگونه اهمال نسبت به اندیشه حضرت ایشان، آسیب و ضربه به بخش هویتی انقلاب و جمهوری اسلامی است. نظم و نظام سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی، مرهون تلاشهای فکری و مجاهدتها و ایستادگیهای حضرت امام است؛ لذا نادیده انگاشتن نام و نقش ایشان و کمرنگ کردن اندیشه امام در حوزههای مختلف زیست اجتماعی و سیاسی جامعه یک آسیب جدی است که میتواند منشأ پیدایش چالشهای عدیدهای باشد.
وی ادامه داد: امیدواریم که این اهمالی که إنشاءالله ناخواسته هم صورت گرفته، نسبت به اندیشه امام جبران شود؛ هم در حوزه کارگزاری، هم در حوزه آموزش و از همه مهمتر در حوزه فرهنگ و اجتماع. اندیشه حضرت امام خمینی(قدس سره) آن صدای رسای و بلند عقلانیت دینبنیاد اسلامی است که وقتی به مقتضیات زیست امروز نگاه میکنیم میبینیم که خلاء این اندیشه در بسیاری از حوزهها دیده میشود. این اندیشهای است که همه حوزههای زیست اجتماعی و فردی در آن به نسبت معناداری تعریف شدهاند و لذا اهمال نسبت به اندیشه امام، ضربه به بُعد نرمافزاری و هویتی جمهوری اسلامی است.
محمودی کیا درباره تبیین یا تحریف اندیشه امام خمینی(قدس سره) و نقش آفرینی رسانه ها در این زمینه، تصریح کرد: کارکرد رسانه به طور عمده به حوزه شناخت برمیگردد؛ رسانهها مستقیماً میتوانند در برساخت واقعیت، مشارکت و واقعیتسازی کنند. اساساً میگوییم کارویژه رسانه، برساختن واقعیتها است. ما یک حقیقت داریم یک واقعیت. حقیقت یک امر هنجاری است؛ یعنی آن چیز که باید باشد. یک واقعیت داریم که برساخت است. یعنی محصول کنش رسانهای است. ما امروز داریم از یک انسانی صحبت میکنیم که تعریفش از انسان مدرن متفاوت است. ما سهگونه انسان اساطیری در طول تاریخ داریم؛ انسان رومی، انسان مدرن و انسان عصر سایبرنتیک؛ یعنی انسانی که هویت خودش را در بستر تعاملات جهانگستر وب کسب میکند. ما امروز بخش عمدهای از آگاهیهای خودمان را از طریق مشارکت یا حضور در رسانههای اجتماعی، و شبکههای اجتماعی کسب میکنیم. این موضوع به چه نتایجی منتج میشود؟ به این مسأله که امروز ما با انسانی سروکار داریم که به شدت منافع، هویت و بودگی خودش را از درون تعاملات خود در اجتماعات عظیم بیناذهنی و مجازیشده اخذ میکند. آنچه که به تعبیر سازهانگارانه، از آن به عنوان «برساخت» یاد میشود. کنشگر اصلی این میدان رسانه هستند.
وی اضافه کرد: رسانهها میتوانند با القائات درست، با اطلاعرسانی به موقع و آگاهانه، واقعیتها و به تبع آن ذهنیتهای عمومی را شکل بخشند. باید با زبان درست و با استفاده از دانش و مهارتهای رسانهای این مهم انجام شود. مثلاً در خود رسانه شاهد هستیم تکنیک و ابزار طی زمان دستخوش تغییر شده؛ یک زمانی رسانهها متنمحور بودند، روزنامهها بودند، تلهتکستها بودند، امروز از رسانههای شناختی صحبت میکنیم، یعنی اساساً مفهوم رسانه با حوزههای روانشناختی، جامعهشناختی، انسانشناختی عجین شده، ترکیب شده که یک معجون پیچیده را ایجاد میکند. لذا ما اگر در کنش رسانهایمان میخواهیم موفق عمل کنیم باید به اقتضائات کنش رسانهای ملتزم باشیم، در این صورت میتوانیم یک تصویر، یک نظام هنجاری و معنایی قریب به واقعی را از مقصود خودمان به مخاطبمان منتقل کنیم.
وی در پاسخ به سوال که وظیفه رسانهها در کمک به بازخوانی اندیشههای امام خمینی(قدس سره) چیست، گفت: در مورد حضرت امام، ما شاهد هستیم که در مقاطع مشخصی از سال، عمدتاً هم در نقاط عطف تاریخ انقلاب اسلامی، یعنی شب 13 خرداد یا مثلاً در ایام بهمن، هجمات رسانهای علیه امام به راه میافتد و به یکباره طیف قابلتوجهی از رسانههای معاند اقدام به تولید محتوا کردن و انتشار برخی اسناد و تحلیل آنها و... میکنند؛ نباید این مسئله را ساده گرفت. بر روی عناصری که این رسانهها در تنظیم خبر، چیدمان خبر و اطلاعاتی که در متن خبر و در روایت خود تنظیم میکنند و برای ما و در یک پیشخوان جذاب در اختیار ما قرار میدهند، کار بسیار جدی میشود. ما اگر بخواهیم کنشگری مناسبی داشته باشیم، باید سراغ متن اندیشه برویم؛ اساساً اندیشه چنانچه غنای ذاتی داشته باشد، امری بالنده است؛ زنده است. اندیشه محصول تماس ما با واقعیتهای بیرونی است. ما نباید امام را در طول سال به کناره بگذاریم و فقط در یک مقاطع خاصی از زمان به سراغ آن برویم. همه توجه رسانهای در داخل، صداو سیما، مطبوعات همین ایام ۱۳ و ۱۴ خرداد و دهه فجر و امثال اینهاست.
وی یادآور شد: ما نسبت به هر مسألهای که در زیست امروز جامعه ایران با آن مواجه هستیم، راه حل آن را باید در نرمافزار انقلاب اسلامی و اندیشه امام جست و جو کنیم. هویت انقلاب اسلامی، اندیشه امام است. ما باید رجوع کنیم به اندیشه امام. اتفاقاً ما باید دائماً در مسیر بازخوانی اندیشه امام و اجتهاد دقیق در زوایای مختلف و پویاییهای درونی آن داشته باشیم. غفلت از این کار برای همه علاقهمندان و دلسوزان انقلاب و در رأس آنها، نهادهای رسانهای رسمی از یک سو و نهادهایی چون جماران و مؤسسه تنظیم و نشر امام خمینی(س) که مستقیماً وظیفه صیانت از اندیشه امام را دارند، خسارت به بار خواهد آورد. ما باید دائماً اندیشه را در تماس با واقعیت بیرونی قرار بدهیم و این را به عنوان یک سنگ محک داشته باشیم.