این برهه حساس، انرژی و تلاش بیشتری را می طلبد که در جهت تحقق توسعه مکران و نشان دادن استعداد و توانایی های شرق ایران کوشش مضاعفی به کار بسته شود.
محمد حسین بنی اسدی، دیپلمات بازنشسته و کارشناس ارشد سیاست خارجی در یادداشتی برای جماران نوشت:
موقعیت سرزمین پهناور ایران از دوران کهن مطمح نظر امپراطوری ها و قدرتهای جهانگشای حاکم بر منطقه و جهان بوده و این ایده همچنان به قوت خود باقی است، از اسکندر مقدونی، چنگیز و مغول گرفته تا اعراب، ترکهای عثمانی، روس ها، فرانسوی ها، انگلیسی ها و آمریکایی ها پیوسته رویای سلطه بر ایران را در سر داشته و خاک ایران را مورد تاخت و تاز قرار داده و بعضی بخش هایی از ایران پهناور را از پیکر اصلی جدا کرده اند.
از این سموم که بر طرف بوستان بگذشت/ عجب که رنگ گلی است و بوی نسترنی، ایران که همچنان با سرزمین پهناور خود چون خاری در چشم دشمنان و بدخواهان و چون گوهری تابناک بر تارک جغرافیای جهان باقی مانده است. اکنون نیز شایسته نیست که این الماس نگین کره خاکی این چنین غبار گرفته و مغفول در دست ما مکدر بماند. دریغ است که ایران جایگاه واقعی خود را نیابد. شایسته است به هم وطنان جنوب و شرق از زابل تا بشاگرد امید دهیم و توسعه اقتصادی را برای انان به ارمغان آوریم.
از اهمیت ناحیه پهناور مکران همین بس که دریای مکران به وسیله تنگه هرمز از خلیج فارس جدا و بخشی از پهنه جنوبی هرمزگان ، جنوب سیستان و بلوچستان و پهنه جنوبی بلوچستان پاکستان را شامل شده سپس به اقیانوس هند می پیوندد. حوزه مکران در خط ساحلی ایران از شرق بندرعباس و محدوده تنگه هرمز تا مرز ایران و پاکستان امتداد داشته و چابهار در وسط این ساحل قرار گرفته است.
از اهمیت ساحل مکران وجود تنها بندر اقیانوسی ایران یعنی چابهار در آن است. جدا از اهمیت استراتژیک این منطقه در ایران طبیعت شگفت انگیز سواحل مکران چشم ها را خیره می کند، ساحل بکر و دست نخورده و عاری از زباله های انسانی یکی دیگر از ویژگیهای مهم سواحل مکران است. مکران با دارا بودن سواحل ماسه ای و مرجانی بی نظیر ,موقعیت عالی برای بازی های آبی، سواحل صخره ای، آثار تاریخی و باستانی و یکی از بهترین فرصت ها برای گردشگری در ایران است. این منطقه به دلیل متصل بودن به اقیانوس، ظرفیت پهلوگیری کشتی های گردشگری از سراسر جهان را نیز دارد.
با توسعه مکران و سواحل آن زمینه های زیادی برای کشور فراهم می گردد ازجمله: ترویج گردشگری داخل و خارج ، ایجاد راکتورهای آب شیرین کن و انتقال آب به سایر نقاط ایران، کریدور انتقال انرژی، اتصال خطوط راه آهن، ایجاد فرودگاه با توجه به وسعت منطقه، ایجاد پالایشگاه و صنایع مربوطه، ایجاد پتروشیمی و صنایع جانبی، ایجاد ذوب آهن و صنایع آب بر، ایجاد ذخایر نفت و دیگر محصولات، تمرکز صنایع تبدیلی و توقف خام فروشی، بی نیاز شدن از تنگه هرمز در مواقع ضروری و تبدیل چابهار به یک مرکز تجاری فعال جهانی با فراهم کردن زیرساختارها از جمله فرودگاه، شبکه راه آهن، اتوبان و خط لوله کشی گاز برای جلب سرمایه گذاری داخلی و خارجی.
با توسعه مکران امکان توسعه اقتصادی استان های چهارگانه جدید به مرکزیت زابل، زاهدان، چابهار و جیرفت نیز میسر و مقدور می شود. با توسعه مکران این قسمت کم جمعیت کشورمان درگیر در امور اقتصادی می شود و به همین نسبت منطقه از قاچاق مواد مخدر و ناامنی خارج و عرصه بر اشرار و گروه های تبهکار تنگ می شود.
متأسفانه برخی محافل به غیر قابل سکونت شدن قسمت هایی از ایران تاکید دارند که با توسعه حساب شده مکران این فرضیه را می توان دگرگون و ثابت کرد که ناحیه مکران با ظرفیت عظیم خود، چیزی کمتر از بخش عرب نشین خلیج فارس ندارد. در نتیجه حکمرانی خوب و سهیم کردن مردم، توسعه اقتصادی محور، مصالحه با جهان و سیاست متوازن بین المللی و آشتی با نهادهای اقتصادی و بازرگانی جهان در عصر گلوبالیسم و پرهیز از سیاست های تنش زا و نامتوازن می توان به این خواسته تاریخی جامه عمل بپوشاند. و محروم شدن ایران از اجلاس های جهانی مثل گروه۲۰ را با سیاست های مثبت بر طرف کرد. در حالی که صحبت از مهاجرت ساکنین جنوب و شرق کشورمان به شمال می شود با توسعه منطقه مکران که پیوسته از عدم تمرکز جمعیت رنج برده، نه تنها می توان از پدیده مهاجرت جلوگیری بلکه توجه را به این منطقه برای فعالیت اقثصادی جلب کرد .
لذا ایجاب می کند با پرداختن به این حوزه حساس و استراتژیک از امکانات بکر آن استفاده کرد و با تشویق مردم به زندگی و فعالیت اقتصادی در این حوزه که کمتر از مناطق جنوب خلیج فارس نیست، رویای هموطنانمان را تحقق بخشید و آنان را از نعمت توسه پایدار و زندگی مرفه امیدوار و برخوردار کرد.
بدیهی است اقتصادی کردن سرمایه گذاری با مشوق های مربوطه برای ایرانیان و جامعه ایرانی خارج از کشور و سایر سرمایه گذاران خارجی, جذب سرمایه گذاران و استفاده از تجربه آنان در جهت تحقق پروژه توسعه مکران, استفاده از تجربه دیگر کشورها و ایجاد انگیزه و امتیاز به آنها امکان پذیر است. متأسفانه نقطه ضعف ایران شکاف بین مرکز- پیرامون است که می تواند با ایجاد استان های جدید در جنوب و شرق و شکوفایی توسعه اقتصادی این استان ها بر چسبندگی پیرامون با مرکز و تحکیم همبستگی ملی منتهی شود.
بدیهی است که این امر مستلزم تعریف و تبیین طرح های کلان و مشارکت ملی در آن است. طبعا تحقق توسعه مکران مستلزم یک اراده ملی و برنامه ای جامع با استفاده از کلیه امکانات داخلی و خارجی و به کار بستن تجربه تمام کشورها در پروژه های مشابه با ایجاد کارگروههای تخصصی و نظارتهای مستمر بالا دستی است. موفقیت در چنین پروژه ای مستلزم جلب توجه سرمایه گذاران داخلی و خارجی، کسب حمایت از نهادهای اقتصادی و مالی و تجاری دنیا، استفاده از تجربه و تخصص و مشارکت شرکت ها و کشورهای منطقه و جهان است. رقابت سالم داخلی و خارجی به دور از کینه و دشمنی برای ایجاد امنیت در منطقه و رفع بیکاری و ایجاد امید و انگیزه در جهت تأمین منافع ملی ایران و جنوب شرق ایران مانند اقیانوسی است که فرصت ماهی گیری و کسب درآمد برای همه سرمایه گذاران داخلی و خارجی را دارد.
از این رو از همه سرمایه گذاران منطقه و جهان باید استقبال، و از امنیتی کردن منطقه یا جانبداری از یک کشور خاص اجتناب کرد. اکنون ایران در شرایطی است که تحت فشار و از مجامع جهانی و خطوط انتقال انرژی و گذرگاه های ترانزیتی از جمله کریدور هند، امارات، عربستان، اسرائیل، اروپا؛ طرح کمربند - جاده چین و خط بصره - ترکیه مدیترانه به حاشیه رانده شده است.
لذا این برهه حساس، انرژی و تلاش بیشتری را می طلبد که در جهت تحقق توسعه مکران و نشان دادن استعداد و توانایی های شرق ایران کوشش مضاعفی به کار بسته شود.
بدیهی است این امر مستلزم اراده ملی, هم افزایی مردمی- دولتی، سیاست تعامل با نهادهای مالی و تجاری جهان، اتخاذ سیاست متوازن جهانی و اجتناب از تنش زایی در منطقه و جهان و رفع چالش های اثرگذار بر منطقه است.
