پایگاه خبری جماران: شب گذشته به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد بازگشت امام خمینی(س) به قم، نشست علمی «امام خمینی(س) و تحول در حوزه های علمیه» با حضور یادگار امام، جمعی از اعضای بیت و یاران امام، آیت الله العظمی کریمی جهرمی و با سخنرانی آیت الله رضا استادی و آیت الله ابوالقاسم علیدوست شب گذشته(دوشنبه هشتم اسفند ماه) با همکاری مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) قم، در مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(س) برگزار شد.
اما در خصوص مناسبت این همایش خبرنگار جماران با مدیر مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(س) به گفت و گو نشست.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با حجت الاسلام و المسلمین سید مجتبی طاهری خرم آبادی در پی می آید:
در ابتدا درباره اهداف برگزاری نشست علمی «امام خمینی و تحول در حوزه‌های علمیه » به صورت کوتاه توضیح دهید.
نشستی در مدرسه تخصصی فقه حضرت امام خمینی(رض) به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد ورود حضرت امام به قم برگزار شد. این نشست علمی تحت عنوان «امام خمینی و تحول در حوزه‌های علمیه» بود و جمع زیادی از علما و فضلا به این جلسه دعوت شدند.
از منظر امام درباره فقه و حکومت شنیده‌ایم که «فقه دائرة المعارف زندگی بشر و انسان است» و از جهت دیگر «حکومت، فلسفه عملی فقه» است. این دو عبارت را وقتی کنار هم بگذاریم به ما ترسیم می‌کند که انسان از منظر اسلام باید چگونه باشد، چه مسیرهایی را طی کند که از این مسیر انسان شایسته و مورد نظر اسلام تربیت شود.
از طرف دیگر امام درباره حکومت اسلامی فرموده‌اند که «حکومت، فلسفه عملی فقه است». یعنی فقهی که محتوای آن ارائه‌دهنده خصوصیات و برنامه‌های زندگی بشر است، در ساختار حکومت و در زندگی انسان‌ها عملاً پیاده خواهد شد. لذا به مناسبت سالروز ورود امام به قم و توجهی که امام به فقه و فقاهت و حوزه‌های علمیه و حکومت برآمده از این مسیر داشتند، اقتضا می‌کند برای همیشه و نه برای امروز ما به فقه و فقاهت به عنوان برنامه زندگی بشر با توجه به نیازهای انسان در هر عصر و دوره توجه کنیم. چون از نظر ما اسلام تا روز قیامت مکتب دائمی است، دین اسلام خاتم ادیان و پیامبر اسلام(ص) خاتم انبیاء است.
لذا در عصر غیبت، فقه عهده‌دار بیان این مکتب است. قهراً با توجه به نیازهای مختلف، فقه باید جوابگو باشد و لازم است اجتهاد برآمده از فقه به نیازهای بشر پاسخگو باشد. به همین دلیل ضروری است تا پس از چهل و چهار سال به رویدادهای گذشته بازبینی کنیم و اتفاقاتی که در حوزه‌های علمیه در جهت رشد مثبتی که داشتند، مورد بررسی قرار دهیم. همچنین نگاهی به آینده داشته باشیم و به مسئولیت‌های حوزه‌های علمیه و اجتهاد و فقاهت نگاه و توجه کنیم و تبیین کنیم که چه راهی را باید برویم و چه مسیری را در نظر بگیریم که این مسئولیت آن گونه که شایسته است انجام گیرد و به پایان رسد.
لذا ضرورت این نشست این بود که از امام عظیم الشأن یاد کرده باشیم و تحولات حوزه را بررسی کنیم، البته در حد یک نشستی که می‌تواند پاسخگو باشد، نه اینکه همه ابعاد و جزئیات را بررسی کنیم.
درباره فعالیت‌های «مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره)» نیز بگویید.
مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره) حدود یازده سال پیش با نیت پاک و خالص مرحوم آیت الله طاهری خرم‌آبادی و یادگار ارزشمند حضرت امام آیت الله حاج سید حسن آقا خمینی تأسیس شد، این دو بزرگوار به دنبال آن بودند تا نگاهی که امام به مکتب اسلام و خصوصا به فقه و فقاهت داشتند، در حوزه‌های علمیه بیشتر شناخته شود و بین طلاب و فرهیختگان و فضلا تبدیل به گفتمان شود. مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره) در سال هشتاد و نه تأسیس شد و تاکنون ده‌ها نفر از طلاب و فضلا در این آن تحصیل کرده‌اند و در دوره شش ساله در ضمن درس خارج از مطالبی که حضرت امام در اصول و فقه نوشته‌اند به طلاب تدریس می‌شود.
هدف از تأسیس مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره) این است تا طلاب بعد از مدتی با اجتهاد، فقاهت و انظار و دیدگاه‌های امام آشنا شوند و اگر بخواهیم نگاه کاملی به فقه و فقاهت درباره حکومت داشته باشیم باید انظار و اندیشه‌های امام برای روحانیت تبیین شود تا این دیدگاه‌ها را به بحث بگذارند و در آینده بتوانند پاسخگوی نیازهای جامعه باشند. الحمدلله تاکنون طلاب و فضلای خوبی تربیت شده اند که هم اکنون از مدرسین سطوح عالی حوزه می‌باشند و در برخی دانشگا ه‌ها مشغول به تدریس هستند.
به سالروز تاریخی ورود امام به قم و اتفاقات مهم آن روز هم اشاره کنید.
امام دهم اسفند 57 یعنی هجده روز بعد از سقوط رژیم پهلوی به شهر قم و محلی که هم‌اکنون مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره) است، تشریف آوردند. حضرت امام به قصد اقامت دائم وارد قم شدند و از تاریخ دهم اسفند 57 تا 25 دی 58 در این مکان حضور داشتند که در نهایت برای معالجه قلبی به تهران عزیمت کردند. این مدت کوتاه یعنی تقریبا یازده ماه، از مهمترین مقاطع تاریخی رهبری حضرت امام پس از پیروزی انقلاب است.
در این مدت همه ارکان اساسی نظام مستقر و تثبیت گردید و مهمترین بحران‌های امنیتی و سیاسی که در کشور ایجاد شد، به رهبری و مدیریت حضرت امام پشت سر گذاشته شد؛ به عنوان نمونه در مسیر استقرار نظام جمهوری اسلامی و تثبیت ارکان نظام رفراندوم برگزار شد. با اینکه بارها مردم در راهپیمایی‌ها جمهوری اسلامی را خواسته بودند اما حضرت امام به آراء مردم توجه داشتند و فرمودند که باید از مردم برای نظام نظام جمهوری اسلامی رأی گرفته شود. رفراندوم زمانی برگزار شد که حضرت امام در قم تشریف داشتند. یا انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی که بزرگان و علمای جمع شدند تا قانون اساسی بنویسند، درباره آن بحث کنند و به رأی مردم بگذارند زمانی روی داد که امام در قم حضور داشتند. یا مقدمات برگزاری انتخابات اولین دوره ریاست جمهوری در نظام جمهوری اسلامی در همین مدت انجام شد. یا تثبیت نظام نوپای اسلامی و مدیریت بحران‌ها و خنثی‌سازی توطئه‌های پیچیده از سوی امام همه در این مدت بود.
ترورهای گروهک فرقان مثل مرحوم آیت الله شهید مطهری و برخی بزرگان، اشغال لانه جاسوسی، غائله حزب دمکرات و کومله در کردستان، جریان خلق عرب در خوزستان، جریانات سیستان و بلوچستان و... در این مدت روی دادند و تحت رهبری امام خنثی‌سازی و برطرف شدند. این‌ها حوادث بسیار مهمی بود که در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی و در اوائل تأسیس نظام نوپا اتفاق افتاد که امام به درستی وبا صلابت همه توطئه‌ها را به لطف خدا برطرف کردند. یا فرمان تاریخی امام به ارتش برای آزادسازی پاوه در کردستان که بسیار مسئله مهمی بود، در همین زمان انجام شد. یا جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا افرادی را برای مذاکره به ایران اعزام کرده بود، آنها در مسیر بودند که امام از قم اعلامیه‌ای صادر کرد که کسی حق ندارد با آنها ملاقات کند و آنها برگشتند و به ایران نیامدند. این‌ها مسائل مهمی بود که همه در مدت نزدیک به یازده ماه در زمان حضور امام در قم اتفاق افتاد.
امام همچنین در قم ملاقات‌های عمومی و خصوصی با مردم و شخصیت‌های داخلی و خارجی داشتند. بیانات، سخنرانی‌ها و احکامی که امام برای افراد و شخصیت‌ها در مسئولیت‌های مختلف داشتند در همین مدرسه فعلی بوده است که همه آنها ثبت و ضبط شده است.
حضرت امام در این مکان با علما و مراجع تقلید دید و بازدیدهایی داشتند.
بله، ملاقات با شخصیت‌ها که عرض کردم، مراجع تقلید و شخصیت‌های سیاسی داخلی و خارجی را شامل می‌شود؛ حتی هیئت دولت که می‌خواستند خدمت امام برسند به قم می‌آمدند. شخصیت‌های سیاسی و یا مذهبی خارجی مثل اسقف کاپوچی از مسیحیان، نیز به قم آمد و به خدمت امام رسید.
دیدارها و بیانات امام و اتفاقاتی که در این مدت کوتاه اتفاق افتاده، با همه آنچه که در حدود 9 سال بعد روی داد، برابری می‌کند. حضرت امام حدود هزار ملاقات در قم داشته‌اند. آنگونه که شمارش شده ملاقات‌های عمومی حضرت امام 655 مورد بود که مردم برای ابراز محبت و بیعت خدمت امام می‌رسیدند و ملاقات‌های خصوصی 335 مورد بوده است.
همچنین بیانات، نامه‌ها و احکامی که از سوی امام در قم صادر شده مجموعه بسیار مهم و نفیسی است که با همه آنچه که در 9 سال بعد اتفاق افتاد برابری می‌کند. لذا محلِ مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره) از نظر تاریخی بسیار ارزشمند و ذی‌قیمت است و این مدرسه برای ترویج و تشیید مبانی حضرت امام در حوزه فقه، اصول و رجال، و حتی هیئت تأسیس شده است؛ اخیراً بحث‌هایی در زمینه هیئت برگزار می‌کنیم چون فهم برخی آراء امام مبتنی بر فهم بحث‌های هیئت است. همه برای این است که به افکار، آراء و انظار امام که فقه را تئوری کامل برای زندگی بشر و حکومت را فلسفه عملی همان فقه تعریف می‌کردند، توجه کنیم و دیدگاه‌های ایشان را در حوزه‌های علمیه آنگونه که شایسته است ترویج کنیم به گونه‌ای که تبدیل به گفتمان شود.
خداوند کسانی که در مسیر اسلام و انقلاب اسلامی و تقویت نظام و حوزه‌های علمیه و تراث شیعه و فقه و فقاهت و میراث بزرگ شیعه و زحمات علمای گذشته قدم برمی‌دارند سلامتی و توفیق عنایت کند و به ما هم کمک کند تا در این مسیر موفق باشیم.
